„Security 80" laat achterste van tong niet zien
De val
van derode
burcht:
amusant,
schrijnend
en
onthullend
LUI
LEKKERLAND
VOOR
INBREKERS
EN
TERRORISTEN
AMSTERDAM „Het ideaal, een klop
pend hart. was belangrijker dan een klop
pende balans". Deze zinsnede ergens ach
ter in het boek „De val van de rode
burcht" geeft aardig aan hoe er in het be
gin van de zeventiger jaren zo'n roemloos
einde kon komen aar de arbeidersüers en
vooral aan zijn belangrijkste exponent: het
Vrije Volk. De krant heeft nu nog slechts
een bescheiden regionale functie in Rot
terdam, maar in een nabij verleden was hij
verreweg het grootste landelijk dagblad in
Nederland: 44 edities, 325.000 abonnees.
220 journalisten, 4.200 agenten en bezor
gers.
Met giften van dubbeltjes en kwartjes
maakten de socialisten de oprichting van
hun bolwerk mogelijk. „Het groeien en
bloeien was onvoorwaardelijk gekoppeld
aan de mate waarin er zoiets als een ge
voel van socialistische saamhorigheid be
stond". aldus Gerard Mulder, Hugo Arl-
man en Ursula den Tex, die gedrieën de
dezer dagen verschenen geschiedschrij
ving van de arbeiderspers hebben ver
zorgd. Die saamhorigheid steunde op haar
beurt weer op de mate waarin een vijandi
ge buitenwereld de socialisten stimuleerde
en zelfs dwong de rijen te sluiten".
Maar de burcht bleek op drijfzand
gebouwd. De kolos had lemen voeten. Im
mers: „Tegen het einde van de jaren vijftig
naderde de voltooiing van de emancipatie
van de sociaal-democratie waaraan de ar
beiderspers zelf zo hard had meegewerkt.
Je kunt niet blijven emanciperen. De ver
bondenheid met de beweging viel weg. Je
hoefde als socialist niet meer binnen de
beschutting van een soort pseudo-kerk te
leven. Het socialisme was tot stilstand ge
komen, en wanneer de herder rust, ver-
preidt zich de kudde".
Veel leed
Dat de balans niet meer klopte toen het
hart met kloppen ophield, lag dus eigenlijk
in het wezen van de ontwikkelingen beslo
ten. De val van de rode burcht was, ach
teraf bezien, voorspelbaar geweest. Had
men hen het inderdaad voorspeld, veel
leed zou achterwege zijn gebleven; ook
dat blijkt uit het boek. Men holde echter
achter de feiten aan en trad daarbij de
menselijkheid met voeten op een manier
waarvoor veel kapitalistische ondernemin
gen, door het Vrije Volk zo naarstig aan de
schandpaal genageld, zich diep zouden
hebben geschaamd. „Niemand weet hoe
veel schijnbaar gezonde werknemers van
de arbeiderspers later toch in de wao te
recht zijn gekomen. Evenmin is bekend
hoeveel mensen als querulant van werkge
ver naar werkgever zijn doorgeschoven,
eeuwig ontevfeden omdat nergens de
nestwarmte van het oude bedrijf te vinden
was".
Het begrip pseudo-kerk is gevallen. Inder
daad schildert „De val van de rode
burcht" de voormalige arbeiderspers af
als een religie waar binnen Drees sr. de
paus was en partijbonzen, rondrijdend in
auto's met chauffeur, de curie vormden.
Zo is het boek bijna een late pendant ge
worden van het bekende „Rijke roomse
leven" dat alweer zeventig jaar geleden de
wildvormen van het katholicisme bloot leg
de.
De schoonzoon
Nu zijn eindelijk de heilige huisjes van het
socialisme aan de beurt gekomen en bij
deze ontzuiling valt ook het nodige te gnif
felen. Lees mee: „In de buurt was een vis
winkel. Daar gingen de directie en wat
staffunctionarissen tussen de middag wei
eens een uit eigen zak betaalde
groene haring eten. Dit was aanleiding
voor de plaatselijke ondernemingsraad
van het Amsterdamse bedrijf de directie
erop te wijzen dat het nuttigen van harin-
oude naam restte. De schrijvers: „Toe
het grote bindmiddel tussen bedrijf en h
zers, de solidariteit, wegviel, bleef er niet
over".
PIET SNOERE
(De val van de rode burcht, door Gera
Mulder, Hugo Arlman en Ursula den Te
uitgeverij de Arbeiderspers, pri
f 32,50).
gen raison van een gulden per stuk in
plaats van met het andere personeel tus
sen de middag in de kantine te eten, tegen
de solidariteit indruiste". En „In het be
drijf werkte jarenlang een advertentiechef,
die zich aan de telefoon meldde met de
woorden: „U spreekt met de schoonzoon
van Vliegen" (medeoprichter en voorzitter
van de SDAP, red). Rode voorouders wa
ren beslist geen handicap om bij de arbei
derspers vooruit te komen. Integendeel".
Het beek is soms amusant, soms schrij
nend, soms onthullend, maar In al zijn on
derdelen uiterst gedocumenteerd. Aldus
ontstaat een vrij compleet portret van „De
rode familie", zoals de schrijvers het ver
bond noemen waarin de arbeiderspers
achtereenvolgens kon bloeien en verdor
ren. „De sfeer van offerzin, idealisme, het
beseffen van onderling op elkaar, aange
wezen te zijn. De wil om boodschappen uit
te dragen en op te voeden. Dit leidde te
vens tot amateurisme en tot het vertede
rende, maar gevaarlijke gevoel dat geld
geen rol speelt omdat geld bij een socialist
geen rol mag spelen. En het leidde, in het
later stadium, tot zelfgenoegzaamheid,
verstarring en neefjespolitiek".
Koehandel
„Dit laatste is een helderder begrip dan
vriendjespolitiek, want het geeft aan dat Je
mensen niet in de zaak haalt omdat je ze
aardig vindt, maar omdat ze familie van je
zijn. De leden van de rode familie begun
stigden elkaar niet op grond van kwalitei
ten, maar vanwege het gevoel in ideolo
gisch opzicht aan elkaar verwant te zijn".
Inteelt-mentaliteit. Een volkomen gebrek
aan contact met de niet-socialistische bui
tenwereld. De koehandel tenslotte bij de
ontmanteling van de rode burcht. Zo ver
liep de val totdat er van de arbeiderspers
nog slechts een boekenuitgeverij onder de
De val van de
rode burcht,
treffend
geïllustreerd
door de afbraak
van het eens zo
trotse gebouw
van Het Vrije
Volk op het
Hekelveld te
Amsterdam.
vijand".
nisterie van justitie: de particuliere beveili
gingsorganisaties, de bedrijfsbeveiligin-
gen, de alarmcentrales en de geld- en wa-
rentransporten. Poot vijf echter, de bevei
ligingsindustrie met zijn elektronica, ook in
Essen veruit de belangrijkste exposant,
onttrekt zich aan iedere controle. Boer:
„ledereen kan morgen ergens beveili
gingsapparatuur installeren en vervolgens
de onderwereld tippen. O ja, dat gebeurt.
Er zijn historische voorbeelden van. En dat
is nu juist het terrein dat door de beurs
voornamelijk bestreken wordt. Want wat
brengen de deelnemers? Overwegend ap
paratuur waarop van overheidswege geen
enkele greep mogelijk is".
Er zou volgens Boer een verplichte keuring
door een onpartijdig instituut dienen te
komen, ongeveer zoals de KEMA elektri
sche apparaten keurt. Die zou een gewel
dige zeeffunktie kunnen hebben. Er zou
bereikt kunnen worden dat alleen vergun
ningen worden verstrekt aan bona fide,
ook bij Justitie bekend staande fabrikan
ten. Hier dient het voortrekkerswerk ge
noemd dat de Nederlandse Vereniging van
Ondernemingen op het gebied van de
Brand-, Inbraak- en Overvalsbeveiliging
verricht bij haar streven om de kwaliteit
van de apparatuur te bewaken en te ko
men tot het begrip erkend installateur,
p.recies zoals we dat kennen bij gas, water
en elektriciteit. Deze NVOB is in voortdu
rend gesprek met de overheid, voert bij
het aannemen van leden een zeer kritisch
beleid en probeert met voorlichting de
kwaliteit van het vak te verhogen.
Betrouwbaar
Maar de verplichte keuring die Boer wil,
blijft vooralsnog een wensdroom. „Het is
ook verschrikkelijk moeilijk", geeft hij toe.
„Een beveiligings- en alarminstallatie ma
ken en aanbrengen, betekent vakwerk, le
der te beveiligen object is weer anders en
stelt zijn eigen eisen. Je moet de appara
tuur dus testen op zijn afzonderlijke on
derdelen, nadat je daar normen voor hebt
vastgesteld en vervolgens moet je er ook
nog op toezien dat het ding gebouwd
wordt door iemand die deskundig én be
trouwbaar is. Ga er maar aanstaan. Hoe
wel we al jaren tobben met het vraagstuk
in 1974 is er een speciale werkgroep
voor in het leven geroepen zijn we nog
geen stap verder gekomen".
En zo blijft de politie bijvoorbeeld met de
kommer en zorg van het nodeloze alarm
zitten. In 95 procent van de gevallen dat
een installatie alarm slaat, zijn muizen de
schuldige of slecht onderhoud of ondeug
delijke apparatuur of gebrek aan discipline
en zorgvuldigheid bij de gebruiker. „We
hebben in dit land geen gevoel voor bevei
liging", klaagt Boer. „Het ligt niet in onze
aard. Daarom wordt er ook veel meer met
luid alarm dan met stil alarm gewerkt. Het
laatste is namelijk aanzienlijk duurder.
Nou: dat luid alarm bezorgt overlast. Het
zijn ellendige dingen. Het beheren, of lie
ver het beheersen ervan vraagt een posi
tieve instelling. Daaraan schort het. En de
politie is het haasje. Wat krijg je vervol
gens als je bijna altijd wanneer zo'n alarm
afgaat, voor joker «taat? Je stopt er geen
Nederland telt op het ogenblik vijfl
door Justitie erkende particuliere veil*
heidsdien8ten met in totaal vijfduizej
werknemers. Vaak zijn ze omgeven dd
een waas van geheimzinnigheid, li
hoort nu al het geluid dat ze bezig i
een staatje te vormen in de staat. "V
dat imago willen we af', zegt de voori
ter van de Nederlandse Vereniging 4
Particuliere Beveiligingsorganisaties I
heer B. Boer. „Aan ons werk is niets J
heimzinnigs, behalve dat het vertrouV
lijk is".
energie meer in en je hebt er geen al
dacht meer voor. Dat kun je de politie
mogelijk kwalijk nemen".
Registratieplicht
Wellicht echter is hier een kentering al
staande. De Vereniging van Nederlan!
Gemeenten heeft een aanbeveling do
uitgaan om via een wijziging van de Alj
mene Politie Verordening registratieplii
in te voeren voor alle luide alarminstai
ties, zodat controle kan worden uitga
fend op hun werking, op het onderhoud
op eventuele slordigheid van de gebruld
Wat niet deugt, moet worden weggehal
Een eerste stapje in de goede richti
vindt Boer, maar meer ook niet. Er zul
verdergaande maatregelen dienen te i
gen. Want wijzigingen In de samenlevli
normverschuivingen, blijven nopen tot I
geven van tegengas. Het zal voor oven
den, bedrijven en burgers meer en ml
noodzakelijker blijken zich te beveilij
tegen wat Boer zo elegant „onze natuul
ke vijand" noemt. „Ik zie dat als een li
te stuiten ontwikkeling. Het groeit dfl
Dus zal het voor de consument stel
moeilijker worden kaf van koron te onq
scheiden en is het alleen voor hem al
enorm belang dat er enige ordening In]
woeker komt".
PIET SNOFR
Maar in werkelijkheid zal er op de beurs
weinig sensatidneels te ontdekken zijn.
Het belang van Essen is voornamelijk dat
je elkaar allemaal weer eens ontmoet. De
uitwisseling van gedachten en ideeën. De
wederzijdse voorlichting achter de scher
men, in de coulissen. Als trefpunt is de
beurs dus uiterst waardevol en daarom
ben ik natuurlijk blij dat Israël en Ierland
erbij zijn. Wanneer je en daarvan is in
die landen sprake onder druk leeft,
kom je gemakkelijker tot nieuwe vindingen
en aanpassingen. Ik acht het denkbaar dat
inventieve geesten uit Ierland of Israël met
oplossingen voor bepaalde beveitigings-
vraagstukken komen en daar kunnen we
van leren. Maar het blijft allemaal binnens
kamers".
Wildgroei
Kortom, geen echt nieuws onder de zon
van Essen. Wel een overdadig aanbod in
de sector elektronische beveiligings- en
alarmapparatuur. Die beslaat 75 procent
van de inzendingen waarmee 295 deelne
mers uit achttien landen zijn gekomen.
Een gigantische groeiende bedrijfstak
waarachter de heer Boer enkele vraagte
kens blijkt te willen zetten. Naar aanleiding
van de vorige Security die In Utrecht ge
houden werd, hebben critici al gewaar
schuwd dat 70 procent van het getoonde
tot de categorie wildgroei moest worden
gerekend. Boer: „Dat cijfer komt me in
derdaad zeer aannemelik voor. En in
Duitsland is nog veel meer op de markt
dan hier, dingen die bij ons verboden zijn.
Ik denk aan afluisterapparatuur. Dit doet
mij vrezen dat Essen derhalve nog interes
santer zal zijn voor wie van kwade wil is,
dan Utrecht. Ik verlang naar het moment
dat er een duidelijke greep komt op al die
elektronica. Zo niet, dan krijg je een infil
tratie in ons vak van lieden die je er liever
niet in hebt, terwijl we nu juist van het
imago af willen dat we zulke wilde jongens
zijn".
Beveilgingsdiensten zitten toch al in een
glazen huisje, vindt Boer. Vooral daar
waar particuliere firma's in het openbaar
optreden (Schiphol, winkelcentra), bevin
den ze zich in een grensgebied vol kans
op het verwekken van irritatie. De eerbied
voor uniformen is toch al tanende. Ze wer
ken op zich prikkelend. Voeg er een hond
bij en je krijgt ronduit wrevel. Aan de an
dere kant klinkt het geluid dat de beveili
gingsdiensten bezig zijn een staatje te vor
men in de staat (Nederland kent op het
ogenblik vijftig door het ministerie van jus
titie erkende particuliere firma's met onge
veer vijfduizend werknemers). Ze komen
op plaatsen die voor de burger ontoegan
kelijk zijn. Ze werken soms onder de dek
mantel van de overheid. Ze gaan gehuld in
een waas van geheimzinnigheid. Boer, ze
venentwintig jaar in het vak: „Daar verzet
ten we ons tegen. Daar moeten we ons
van ontdoen. Aan ons werk is niet geheim
zinnigs behalve dat het vertrouwelijk is".
Geen enkele controle
Vijf poten kent de bedrijfstak. Vier daar
van werken met toestemming van het mi
ESSEN Twintigduizend vierkante meter
tentoonstellingsruimte, voor driekwart vol
gestouwd met elektronische beveiligings-
en alarmapparatuur. Een luilekkerland
voor inbrekers, terroristen en andere ge
boefte moet de internationale beurs „Se
curity 80" zijn, die van 15 tot en met 19
september in Essen wordt gehouden. De
Westduitsers mogen dan, wijs geworden
door reeksen aanslagen, op bewakingsge
bied hun mannetje staan en hoge drem
pels hebben gelegd voor de toegangsdeu
ren van de expositiehal, tussen de 15.000
bezoekers die men verwacht, kan licht een
ongewenst element naar binnen siuipen.
Dit zo zijnde komt het nogal naïef over
wanneer de organisatoren wereldkundig
maken: „De deelname van Ierland en Is
raël trekt in Duitsland en in het buitenland
sterk de aandacht. Deskundigen op het
terrein van de beveiliging zijn van mening
dat met name de inzendingen van onder
nemingen uit deze beide landen een inter
essante versterking van het aanbod op de
beurs betekenen".
Zou dat nou echt? Mag men verwachten
dat Israël en Ierland in Essen de mond wa
genwijd zullen opensperren, teneinde de
terroristen door wie ze zich belaagd we
ten, het allerachterste van hun tong te la
ten zien? De vraag maar eens voorgelegd
aan de heer B. Boer. Hij is voorzitter van
de Nederlandse Vereniging van Particulie
re Beveiligingsorganisaties en zit in de ad
viescommissie Security van de Utrechtse
Jaarbeurs, die samen met de collega's uit
Essen de tentoonstelling organiseert. Het
antwoord komt in de vorm van een gea
museerde glimlach. „Natuurlijk zullen er
geen wezenlijk nieuwe ontwikkelingen te
zien zijn. Aan de technische snufjes die ten
toon worden gespreid, moet men niet te
veel waarde hechten. Als er verbluffende
vondsten mochten zijn die ons een voor
sprong geven op onze natuurlijke vijan
den, dan liggen ze daar niet te kijk. Ach,
de kreet: dit slaat alles, hoor je wel meer.
