Qowuvnt
Boerenpartij in
Polen wil los van
communisten
Staking in onderwijs
voor behoud van werk
Onenigheid
over gas
uit Rusland
)e krant van vandaag
Onzich tbaar
vliegtuig
Tienduizend
Surinamers in
zes maanden
Cafébezoek
wordt duurder
Duitse bisschoppen steunen Strauss
erhulde instemming met
taatsgreep in Turkije
Disco
U.S.M.
VERONICA
Zaterdag 13 september 1980, 70e jaargang no. 21759
ikersdijk 34, 2312 DD Leiden, postbus 11. 2300 AA. tel. 071-122244 Giro 103003 Bank: Amro-bank N.V.. Lelden. Directeur-hoofdredacteur: J. J. Hallewas
dacteur: Wim Buijteweg. Advertenties (excl. BTW) 0,52 per mm. Telefoontjes ƒ0,29 per mm. Klachten bezorging: teL 071-122248 (18.00 tot 19.00 uur)
nenten: kwartaal ƒ46.30; jaar 173.70; losse nummers: 60 cent.
Mary Pickford
Morgenavond op Ned. I docu
mentaire „Mary Pickford.
Amerika's lieveling" om 19.25
uur en om 21.05 uur politiese
rie „Derrick". Op Ned. II om
20.40 uur speelfilm „lm Lauf
der Zeit".
Vanavond op Ned. I. tv-serie
„Emile Zola of het menselijk
geweten" en om 23.30 uur con
cert „Last Nigt of the Proms".
Afnemende wind
Wisselend bewolkt en moge
lijk een bui. Middagtempera-
tuur ongeveer 16 graden. Tot
matig, aan de kust tot vrij
krachtige afnemende westen
wind.
Morgen zon op: 07.10, zon on
der: 19.55. Maan op: 12.10,
maan onder: 22.16. Hoogw.:
06.37 en 18.56. Laagw.: 02.34
en 14.36.
I van vandaag omvat In totaal 26 pagina's en bestaat
wee delen. Hat actuele nieuws uit binnen- en buitenland,
regio en sport vindt u zoals gebruikelijk In het eerste
De wekelijkse bijlage Finale bevat onder meer reporta-
jover
n: bittere noodzaak.
ecurity 80": luilekkerland voor inbrekers en terroristen,
emses Shaffy houdt waanzinnig veel van het leven,
hoeft niet rijk te zijn om een pleegkind in huis te nemen,
tzendkracht bedreigt vaste arbeidsplaats.
TEXAS Volgens een dagblad in de Ame
rikaanse staat Texas is een prototype van
een Amerikaanse bommenwerper er dankzij
een nieuwe vinding in geslaagd ongemerkt
tot op 40 kilometer van Russische radar te
naderen.
De krant schreef gisteren dat het vliegtuig
„Ye-5" wordt genoemd, voorzien is van een
Deltavleugel en proefvluchten heeft ge
maakt vanaf ondermeer een basis in Alaska.
De motoren zijn omringd door plastic mate
riaal dat de radargolven absorbeert, zo stond
in het artikel. Het radar-bestendige systeem
zou zijn ontwikked door de voormalige
tandarts Leo Windecker.
Angst voor stijging
temperatuur
AMSTERDAM Wanneer over 50
jaar het CO-2 gehalte op aarde zal
zijn verdubbeld, stijgt de tempera
tuur met gemiddeld 2,5 a 3 graden.
In de poolgebieden zal de tempera
tuur met 9 10 graden toenemen en
de tropische gebieden vrijwel niet.
De gevolgen hiervan voor het kli
maat en de voedselproduktie zullen
zeer ernstig zijn. Ondermeer hiero
ver is de afgelopen week in Amster
dam geconfereerd op een congres
van de Internationale Raad van We
tenschappelijke Unies.
Treiler vermist
GLASGOW Schepen, he
licopters en een vliegtuig
van de Britse Koninklijke
Luchtmacht zijn gistera
vond laat een speurtocht
begonnen naar een IJsland
se treiler met acht beman
ningsleden aan boord,
waarvan sinds woernsdag
niets meer is vernomen.
Het schip is vermoedelijk
voor de kust van Schotland
terecht gekomen in een
storm. Gevreesd wordt dat
het met man en muis is ver
gaan.
DEN HAAG In de eerste zes maan
den van 1980 zijn er 10.421 Surinamers
naar Nederland geëmigreerd, tegen
ruim 6100 in het eerste halfjaar van
1979.
Dit blijkt uit de jongste gegevens van
de directie vreemdelingenzaken van
het ministerie van justitie. De remi
gratie van Surinamers (terugkeer
naar hun land) schommelde rond de
150 per maand, enkele tientallen min
der dan in de eerste helft van 1979.
DEN HAAG Cafees, restaurants en
soortgelijke gelegenheden mogen de
prijzen van hun consumpties met 4,8
procent verhogen.
Hiertoe heeft minister van Aardenne
van economische zaken besloten om
de kostenstijging in de horeca te com
penseren. De prijsverhoging mag al
leen door die ondernemers worden
toegepast, die met hun prijzen niet bo
ven het tot nu toe toegestane niveau
kwamen. Er waren nogal wat café
houders en restaurateurs die de Drijs-
grens allang hadden gepasserd,
bleek onlangs uit een onderzoek.
WARSCHAU De Poolse
Verenigde Boerenpartij heeft
gisteren een besluit genomen
dat moet leiden naar een zelf
standiger functioneren, naast
de communistische partij in
het land.
De boeren willen
„een authentieke medespeler
van de communistische par
tij" worden, zo hebben ze la
ten weten in een verklaring,
die de ontwikkeling naar
meer vrijheid in hun land in
een stroomversnelling kan
brengen.
Het besluit om naar een losser sa
menwerkingsverband met de com
munistische partij te streven, is geno
men op de 23e plenaire vergadering
van het centrale comité van de boe
renpartij. Tot nu toe opereren de
Verenigde Boerenpartij, de Democra
tische Partij en de (communistische)
Verenigde Arbeiderspartij in Polen
binnen een samenwerkingsstructuur
waarin de arbeiderspartij de leidende
politieke macht is.
In de verklaring die de Poolse boeren
hebben uitgegeven staat verder „Het
politieke systeem van het land dient
te worden geperfectioneerd en er
moet alle niveaus een scheiding ko
men tussen wetgevende, uitvoerende,
en politieke macht, waarbij de wetge
vende voorts dient te prevaleren bo
ven de uitvoerende"
De boerenpartij blijkt .van oordeel dat
de stakingen in Polen niet uitsluitend
„econopmische", maar ook „sociaal-
politieke" achtergronden hadden. Zii
eist voorts herstel van „democratie
in het verkiezingssysteem van orga
nen". in Polen
Zie verder pagina 7.
Jacollentje
blij met aai
van prinses
Prinses Margriet
en mr. Pieter van
Vollenhoven heb
ben gistermiddag
de 41e nationale
tentoonstelling
„Het Nederland-
sche Trekpaard"
in de Brabanthal
len in Den Bosch
bezocht. De 9-ja-
rige bruinschim-
mel Jacolientje
van 't Woud
toonde zich inge
nomen met de
aai die ze van de
prinses kreeg.
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN - In een herderlijk schrijven dat
zondag over een week van alle kansels
zal worden voorgelezen en waarvan de
tekst gisteren bekend werd, hebben de
Duitse bisschoppen minder afstande
lijk en duidelijker dan vroeger ooit het
geval was, zich in de verkiezingsstrijd
gemengd. In vier punten attaqueren zij
onverholen de sociaal-liberale regering
van bondskanselier Schmidt en onder
steunen daarmee de uniepartijen en
hun kandidaat Franz Joseph Strauss.
De eerste twee punten van kritiek die de
kinder- en gezinspolitiek betreffen, wek
ken nauwelijks verbazing aangezien de
rooms katholieke kerk zich altijd al tegen
de hervorming van de abortuswetgeving
en tegen het nieuwe scheidingsrecht heeft
uitgesproken. Opmerkelijker is dat het
episcopaat vervolgens waarschuwt tegen
de hoogte van de staatsschulden, een stok
paardje vn Strauss in zijn verkiezingscam
pagne. De bisschoppen schrijven: „Een
uitbreiding van de activiteiten van de
staat, de daarmee verbonden bureaucrati
sering en de gevaarlijk hoge staatsschul
den moeten onmiddellijk gecorrigeerd
worden".
SHINGTON/BRUSSEL Ameri-
nse autoriteiten zowel als hoogge-
itste Navo-functionarissen hebben
js onofficiële kanalen blijk gege-
van bun instemming met de
I itsgreep in Turkije. Informatie uit
- »o-kringen in Brussel lijkt er zelfs
ie wijzen dat Amerika en het bond-
ootschap van tevoren op de hoogte
gesteld. Ia het land zelf is intus-
nergens van ongeregeldheden mel-
'l'f gemaakt Overal heerst rust
tieel heeft Washington laten weten dat
^het „volste vertrouwen" heeft in de toe-
ing van het Turkse leger dat de democratie
èt land spoedig weer zal worden hersteld.
Woordvoerder van het Amerikaanse minis-
I van buitenlandse zaken ontkende de be
rde vóór-informatie en zei dat zijn land een
Rn vijftien minuten vóór de openbare be
taking van de coup is ingelicht over de
.overname, die toen al was voltooid. De
tanen zullen in ieder geval door blijven
j met het verlenen van economische steun.
diplomaten gaven te kennen dat het
i bewind evenmin een bevriezing hoeft
te vrezen van het onlangs door de Navo-landen
ten behoeve van Turkije gestarte economische
hulpprogramma. Hetzelfde geldt voor de steun
die het land krijgt dankzij het versterkte asso
ciatie-verdrag met de EEG.
De secretaris-generaal van de Navo mr. Joseph
Luns verklaarde gisteren in Brussel dat de coup
hem niet heeft verrast en dat in zijn visie de
banden tussen Ankara en het bondgenootschap
even sterk blijven, „gegeven de westerse ge
zindheid". Navo-insiders beklemtoonden giste
ren dat de zuidflank van de Navo als gevolg
van de instabiliteit in Turkije reeds dermate
was verzwakt, dat de staatsgreep alleen maar
verbetering kan brengen. Het gebied is voor
het westen te belangrijk om te riskeren dat het
in de- Russische of Iraanse invloedssfeer ge
raakt. Hoewel het Navo-verdrag de verdedi
ging van de democratie en de mensenrechten
beoogt, hebben dictaturen altijd deel kunnen
uitmaken van het bondgenootschap. Jarenlang
heeft dat bijvoorbeeld gegolden voor Grieken
land en Portugal.
Nederland heeft evenals tal van andere West-
europese landen op de machtsovername gerea
geerd met het uitspreken van de hoop op her
stel van de democratie.
Zie verder pagina 7.
EtDWIJKERHOUT—
iriee Albert Hermans
poordwijk is donderdag-
»d om het leven geko-
bij een verkeersongeval
Noord wij kerhout. Vol-
de politie reed de jon
net zijn fiets vanuit een
plotseling de weg op
1 vervolgens door een
enwagen geschept.
slachtoffertje overleed
tijd later in een zie-
ZONDAQ
14 SEPTEMBER
Dorpshuis,
Rijpwetering.
Aanvang 20.00 uur
I ADVERTENTIES!
VANAVOND
DRIVE IN SHOW
m.m.v. Johan Timman
MEERHOEVE,
OUD ADE
Aanvang 20.30 uur.
ZATERDAGAVOND
13 september
DISCO
m.m.v. Match
Pleyn 68,
Hazerswoude
Aanvang 20.30 uur.
AMSTERDAM De Algemene Bond
van Onderwijzend Personeel (Abop)
en het Nederlands Genootschap van
Leraren (NGL) roepen hun leden op
om 1 oktober aanstaande niet te wer
ken. De staking van één dag moet
kracht bijzetten aan de eis om de werk
gelegenheid in het onderwijs te behou
den. Tegelijkertijd wil men er een pro
test mee tot uitdrukking brengen tegen
extra bezuiniging op de salarissen van
het onderwijspersoneel.
Op het parlement wordt een beroep ge
daan het „onverantwoordelijk optreden
van het kabinet" ongedaan te maken. Mi
nister Pais, aldus de bondsraad van de
Abop die gisteren unaniem tot de sta
kingsactie besloot, weigert tot nu toe nog
steeds, om ernst te maken met de in stand
houding van de werkgelegenheid in het
onderwijs. Daardoor gaan duizenden ar
beidsplaatsen verloren en komt de kwali
teit van de lessen in gevaar, zo vindt men.
Het NGL legt de nadruk op de „onaan
vaardbaarheid" van de plannen van Pais
om 250 miljoen gulden te bezuinigen op de
salarissen van het onderwijzend perso
neel. Op 19 juni van dit jaar hebben vele
duizenden leerkrachten ook al gestaakt
voor het behoud van werk in het onder
wijs. Het ministerie wilde toen dat de ge
staakte uren niet betaald werden en vroeg
de scholen om de stakingsuren op te ge
ven. Volgens de Abop is dat in veel geval
len niet gebeurd. Op grond van de opga
ven die wel binnenkwamen, besloot het
ministerie ongeveer 250.000 gulden aan
salariskosten niet te vergoeden. De sta
kingskas van de Abop gaat pas open als
men minstens twee dagen heeft gestaakt.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De ministeries van Financiën en Economi
sche Zaken liggen met elkaar in de clinch over de aankoop-
van vier miljard kubieke meter aardgas per jaar uit de Sov
jet Unie. Dit gas, dat ondermeer het wegvallen van 5,6 mil
jard kubieke meter gas uit Algerije moet gaan opvangen,
zou betaald moeten worden in de vorm van Nederlandse in
dustriële hulp aan de Sovjet Unie, zo hebben de Sovjets la
ten weten.
Op het ministerie van Financiën is men van mening dat hieraan
teveel risico's zijn verbonden gezien de hoge prijs van het Russi
sche gas. De Sovjets vragen ongeveer veertig cent per kubieke
meter hetgeen zou betekenen dat de Nederlandse hulp jaarlijks
een waarde van 1 tot 1,5 miljard zou moeten hebben. Op Finan
ciën vreest men de hoge rentelasten die men zal moeten gaan
opbrengen voor investeringen in de Sovjet Unie. Voorts vindt
men de prijs van het Russische gas te hoog. Op dit ministerie
staat men echter onder sterke druk van het Nederlandse be
drijfsleven, en daarmee van het ministerie van Economische Za
ken dat niet graag een orderpakket van ruim een miljard gulden
per jaar wil missen. Het gaat daarbij ondermeer om het aanleg
gen van een soort Deltadam in de Ooostzee voor Leningrad die
de jaarlijkse overstromingen in de stad moet tegengaan.
!STEN VERTROUWT OP HERSTEL DEMOCRATIE
