ons Jansen put
pit reservoir van
duizenden grappen
ronge componisten in Gaudeamus: veel vraagtekens
pezin moet hoeksteen blijven van samenleving
1
.Christelijke mode"
oept vraagtekens op
kerk
wereld
Kanunnikessen
500 jaar in de
Lage Landen
Kwart van
wereld
bevolking
christen
Ï21NST
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 10 SEPTEMBER I980
PAGINA 7
vertrouwelijk ogen-
heeft Fons Jansen
verteld, dat hij regel-
ig invallen krijgt van
ipen, woordspelingen
it soort dingen. Ook de
en in zijn naaste om-
mg werpen hem zo nu
in een kwinkslag toe,
'1 verre fans hem deze
per brief toesturen,
gaan allemaal in de
tenbak. Van tijd tot
put hij daaruit om een
iw programma leven in
•lazen dan wel een he
md programma op te
en. Daarvoor staat
een bak vol bakken
;EF dienste. Hij behoeft er
jen nog de gewenste
Alken bij te trekken, het
genaamde trekkebekken.
is met die grappen mer-
*ardig gesteld. Ruw ge
it kunnen ze in drieën
len onderverdeeld. Hij
it zelf op een leuke, of
k irt er één. Hij benadert
rmee en met een smake-
■fc lach op zijn gezicht zijn
■iw. Die vindt er maar
aan. Fons kan die ver-
gens ook nog in de zaal
iroberen. Het zit er dan
in, dat hij er succes mee
jft, in tegenstelling tot de
I |ede categorie, waar ieder-
i thuis om lacht en waar
.mensen in de zaal onbe-
^jen bij blijven. De derde
SËxt bezit een dermate ster-
SB
ke structuur, dat er in alle
kringen om wordt gelachen.
Tot zijn privébezit behoren
dan ook nog een boel binnen
pretjes, waar hij naar buiten
toe erg schaars mee is, omdat
die bestemd zijn voor zeer
persoonlijk gebruik.
Eén van die binnenpretjes
heeft hem de titel ingegeven
van het boekje, dat hij dezer
dagen over zichzelf open
heeft gedaan en dat hij liet
verschijnen bij de Gooise uit
geverij in Bussum en de
Standaard te Antwerpen. Het
heet: „Gelooft u ook niet" en
slaat terug op zijn start als
spreker in het openbaar, die
voor hem de poort opende
naar het cabaret, nl. toen hij
op zekere avond besloot om
de lichten in de zaal te doven
en van het voorlichtingsge-
sprek een gezellige boel te
maken. In die dagen ging
Fons de boer op en de ver
starring te lijf, die onder in
vloed van regels en voor
schriften in het religieuze en
emotionale leven van de ge
middelde mens waren inge
slopen. Fons praatte over de
ruimte die de vrije wil liet,
meende dat je met een grap
ook een heel eind kan ko
men. De mensen bleken ge
neigd het allemaal wel te ge
loven, ondanks het feit, dat
ze bleven geloven. Daarin
paste de vraag van Jansen:
Gelooft u ook niet? En zo is
het allemaal gekomen, om
met frater Venantius van
Wim Sonneveld te spreken.
Hij werd in kloosters ge
vraagd, waar de nonnetjes
besmuikt glimlachten en de
paters elkaar vragen aanke
ken of ze eigenlijk wel moch
ten lachen om „De lachende
kerk".
En hij had er succes mee in
de zaal, niettegenstaande het
feit, dat kenners hem wezen
op een opzichtig tekort, nl.
het zich niet naar de eisen
van het vak soepel kunnen
bewegen over het toneel. Hij
liep over het toneel als door
zijn eigen huiskamer, terwijl
thuis toch het lopen dient om
je te verplaatsen in tegenstel
ling tot net zaalwerk, waarin
je er iets mee tot uitdrukking
moet brengen, nl. hetgeen je
bezig bent te berde te bren
gen. Kwestie van tekort aan
plastiek, wat zich ook wreek
te in zijn mimische werk.
Kon Jansen het helpen? Hij
heeft er geen opleiding voor
gehad en hij dacht die vroe
ger ook niet nodig te hebben
als nieuwslezer bij het ANP,
bij zijn werk bij de legervoor-
lichtingsdienst en later als
maandbladredacteur en ge
spreksleider in een vor
mingscentrum. Jansen heeft
na zijn door hem zelf ook
niet voorvoelde intrede in
het cabaret wel ijlings zijn
schade in moeten halen en
bewegings- en dans- en mi
mische lessen genomen.
Het is jammer, dat dit alle
maal niet in zijn boekje „Ge
looft u ook niet?" staat, want
deze uitvloeisels van zijn
merkwaardige carrière
van kerkse debater tot klein
kunstenaar tekenen de
man, de cabaretier die we
hebben zien groeien in zijn
vak, terwijl hij op de planken
zijn werk stond te doen in
het begin voor zeer kerkse
mensen, die het allemaal niet
meer zo zagen zitten, later
voor een heel volk, toen hij
de menselijke problemen al
gemener benaderde.
Momenteel staat hij een
nieuw programma uit te pro
beren in het Haagse Diligen-
tia. Het gaat hem hierbij
vooral om de vraag, of hij
wel de juiste grappen uit zijn
kaartenoak genomen heeft.
Hij lanceert elke avond een
paar nieuwe en waar het
meest om gelachen wordt zal
in zijn definitieve program
ma komen. Hij heeft zich in
tussen blijvend van kerkse
programma's afgewend, om
dat zoals hij schrijft hij vrees
de in herhaling te zullen ver
vallen.
In zijn boekje schrijft hij, dat
hij zijn succes ook te danken
heeft aan het feit, dat hij
door zijn vroegere lezingen
en vast publiek heeft op-
peil te houden, heeft hij zich
op de grap gestort. Hij tuigt
Fons Jansen doende een boekje over zichzelf open te
doen.
de VVD op met het lied „De
Multinationale". En als amb-
gebouwd dat hem de jaren
door trouw is gebleven. Had
hij op zekere dag zomaar
over van Agt grapjes ge
maakt, daarbij staande op
een toneel, dan zou er geen
hond gekomen zijn en zou hij
de onbekende, kleine cabare
tier gebleven ziin, waar ons
land van uitpuilt. Een mens
moet durven leven, vonden
oudgedienden Dirk Witte en
Pisuisse. Jansen heeft daar
een andere kijk op. Een mens
moet durven sterven, want
de mensen zijn veel beter
dan ze schijnen, maar dan
nog zijn ze onder de maat.
Om dit alles een weinig op
tenaren staken noemen ze
dat actie. Op koninginnedag
toont ons volk zijn eenheid,
de mobiele eenheid.
Op de vraag of cabaret geën
gageerd moet zijn antwoordt
Jansen in zijn boekje, dat dit
gelukkig van staatswege niet
hoeft. Hij houdt het liever op
de bonte werkelijkheid van
het leven. Ga je op een sterk
kritische toer, dan komt er
geen mens. Hou je het bij
louter lol, dan zeg je in we
zen niks. Persoonlijk gelooft
hij, dat je tot een vermenging
moet komen. En waarvoor
staat hij op het toneel? Voor
joker.
TON OLIEMULLER
Werkloosheid in Alphense
regio gestegen
ALPHEN AAN DEN RIJN
De werkloosheid in Alp
hen en omstreken is in de
maand augustus met 51 per
sonen toegenomen. Hierdoor
is het totaal aantal geregi
streerde werklozen in het
werkgebied van het Alphen
se Gewestelijk Arbeidsbu
reau op 1216 gekomen.
De toename van de werkloos
heid deed zich in vrijwel alle
beroepsgroepen voor. Een sec
tor waarin de werkloosheid
snel toeneemt is de bouw. In
augustus 1979 waren er in de
bouw 53 werklozen, nu zijn
dat er 139. Het totale aantal
werkloze mannen bedroeg vo
rig jaar 459, nu zijn dat er 731.
De stijgingen komen overeen
met het landelijke beeld.
In tegenstelling tot de werk
loosheid onder mannen, die in
de maand augustus in de jaren
1977-1979 een zekere stabiliteit
vertoonde, is de werkloosheid
van vrouwen vanaf 1976 fors
gestegen. Dit aantal is in vier
jaar met bijna 270 vrouwen ge
stegen wat het totaal op 485
brengt. Opvallend is het aantal
werklozen jonger dan 19 jaar:
136. Het aantal vacatures is in
de Alphense regio eveneens
toegenomen. In de Alphense
regio zijn op dit moment 689
vacatures; van dit aantal zijn
208 bestemd voor jeugdigen.
De stijging betreft in hoofd
zaak vraag naar kantoorperso
neel.
Boteninspectie
Warmond Gisteren maak
ten wij melding van de Bovag-
veiligheidsinspektie voor bo
ten op zaterdag 13 september.
Daarna werd Jachthaven
Poelgeest als inspektieadre^
genoemd. Er zijn echter meer
bedrijven in de regio Leiden
die de inspektie gratis verrich
ten en graag een afspraak met
bootbezitters maken: De la Bije
Watersport, Korte Mare 26. tel.
071-120781. Roomburgh Wa
tersport, Roomburgherweg 22.
tel. 071-121906, Jachtwerf 't
Fort, Burgemeester Ketelaar-
straat 17, Warmond, tel. 01711-
19205 en Jachthaven Zwane-
gat. Haarlemmertrekvaart 1,
Warmond, tel. 071-155900.
Orkest Zuid Holland getroffen door
rampzalige beslissing
AMSTERDAM - Het bestuur
van de Koninklijke Neder
landse Toonkunstenaars Vere
niging heeft er in een tele
gram aan minister Gardeniers
van CRM op aangedrongen de
financiële middelen ter be
schikking te stellen om het
gewestelijk orkest voor Zuid-
Holland te laten voortbe
staan.
Het opheffen van het orkest
zou voor het culturele leven in
Zuid-Holland een rampzalige
beslissing zijn, meent de bond.
Volgens de toonkunstenaars
wordt het orkest nu gecon
fronteerd met een „botweg"
genomen beslissing van de mi
nister, waardoor er nog maar
voor één maand geld in kas is
voor de salarissen. Deze han
delwijze geeft volgens de bond
aan op welke wijze de minister
de sector cultuur van haar
portefeuille beheert
ider auspiciën van het Centrum
or hedendaagse muziek „Gaudea-
7as" hebben het afgelopen weekein-
e in diverse steden in de Randstad
Iwijf concerten plaatsgehad waarin
,g naar liefst twintig jonge componis-
en de kans hebben gekregen een
rerk te presenteren. Voor vijftien
aipmposities - geselecteerd door een
internationale jury van vooraan
staande componisten uit een grote
pbeveelheid inzendingen - was het
l^n wereldpremière. Het resterende
eel bestond uit werken van Neder
landse makelij en een van Zweedse
-Herkomst.
la het eerlijke, maar nauwelijks ver
assende vakwerk waarmee componis-
uit Zweden deze Internationale
luziekweek hadden mogen openen,
ras nu alle aandacht gericht op de mu-
Mfek van vier Oostaziaten, drie Noorda-
jerikanen en Europeanen vobr het
fWige. De vraag was in hoeverre jon
kie componisten in staat waren geweest
y^joor een doorbraak te zorgen. Immers,
sfi de Westerse muziek is het al jaren
oeken naar nieuwe impulsen. De
bronnen waaruit componisten per tra
ditie putten lijken droog te staan. Een
dood punt is zeer nabij. Dat lijkt een
weinig aantrekkelijk vooruitzicht,
maar dat hoeft het niet te zijn. Met élan
en flexibiliteit zijn er nieuwe wegen te
vinden. In het verleden is het onder dit
soort omstandigheden niet zelden ge
beurd dat men leende van andere mu
zieksoorten.
Wij denken maar aan het gebruik door
de eeuwen heen van volksmuziek, ook
van niet-Westerse oorsprong. Waarin
zoeken hedendaagse componisten hun
zen dat hij in het Osterreichisches En
semble ftlr Neue Musik o.l.v. Klaus
Ager uitstekende vertolkers van zijn
werk heeft gevonden. Daarbij moeten
in een adem worden genoemd het Ne
derlands Saxofoonkwartet, het Gaudea
mus Strijkkwartet, het Nederlands
Fluitkwartet; het is ongelooflijk hoe
veel liefdewerk al deze musici hebben
geleverd. Want aan deze reeks concer
ten zijn workshops voorafgegaan waar
in componisten en uitvoerenden lang
durig hebben kunnen discussiëren over
eikaars werk. En juist dit soort bijeen
komsten is zo typisch voor Gaudeamus.
Daar in Bilthoven, in het oude huis van
wijlen Julius Röntgen, is een ontmoe
tingsplaats voor jonge componisten en
musici, o.l.v. Walter Maas en zijn mede
werkers. Een onuitputtelijke inspiratie
bron is ook de basklarinettist Harry
Sparnaay. Onder zijn leiding bereikten
studenten van het Sweelinck Conser
vatorium in „Pierrot Lunaire" van
Schönberg en „Folksongs" van Berio
een heel hoog niveau. Ook dat was een
concert in het kader van Gaudeamus.
Daarnaast klonk Sparnaay's spel ook in
„Tief Unten-traum-versunken" (Mono-
log ftlr Bassklarinette und Streichquar-
tet) van de Duitse componist Joachim
Krebs. Prachtige muziek, poëtisch,
maar glashelder.
Het bijzondere van Krebs is wel dat hij
voortkomt uit de wereld van de rock
muziek. Hoewel die afkomst niet echt
duidelijk in deze compositie tot uiting
komt. toch is er sprake van een intensi
teit die die afkomst doet vermoeden.
Een ietwat modieuze toon die hij voert
zij hem van harte vergeven. Krebs
geeft tenminste toe dat hij tot een gene-
inspiratie? In de jazz, in de zgn. geïm
proviseerde muziek, of misschien in de
rockmuziek? of is er sprake van een
duidelijke niet-Westerse invloed, waar
door er een meer universele muziek
zou kunnen ontstaan. Het was te ver
wachten dat de drie Japanners en die
ene man uit Taiwan niet de nodige ope
ningen hebben kunnen vinden. Hun
landen van herkomst immers zijn ware
broedplaatsen geworden van weliswaar
buitengewoon begaafde, maar vooral
zeer Westers georiënteerde musici. Ta-
kayuki's „Isolation" voor basklarinet
met tweesporen-tape - die vantevoren
is ingespeeld door de solist - is eigenlijk
niet meer dan een eigentijds klinkend
trio voor basklarinetten. „Lounge"
voor fluit en strijktrio van Yoshida zit
goed in elkaar; het klonk mooi maar
weinig Japans. Alleen „Endless Sum-i
mer" voor saxofoonkwartet van Tani-
naka kan aanspraak maken op een
,,on-Westerse" sfeer. Eerst hoor je al
leen het geluid van de kleppen, daarna
het blazen zonder toon, dan pas de
saxofonen: een heel natuurlijk verloop.
Hoe vreemd is het dan ook in dit ver
band dat de Brit Hames met zijn „Ku"
voor blokfluit, electronica en danser
zich heeft laten inspireren door de tra-
d'tionele Japanse Gagaku-muziek, het
Nóh-drama en de T'ai Chi. Het stati
sche ritueel dat Hames oproept is heel
fascinerend.
De in Berlijn studerende Hwang-Long
Pan uit Taiwan heeft met zijn „Wand-
lungsphasen ftlr acht Spieier" één ding
onomstotelijk bewezen; hoe duidelijk in
dit werk ook „Pli selon pli" van Boulez
naklinkt, hij is een buitengewoon goed
componist. Hij mag zich gelukkig prij-
ratie componisten behoort die in zeer
ruime mate te maken heeft met pop
muziek en rock. Een andere componist
die zijn herkomst niet verloochend is
de Nederlander Guus Jansen. Diens
„Octet" - helaas heel matig uitgevoerd
door het Asko-ensemble - maakt duide
lijk dat hij veel te maken heeft met de
zgn. geïmproviseerde muziek. Het is
heel beweeglijk, het is ritmisch sterk
opgebouwd en het bezit humor. Alhoe
wel niet van hetzelfde niveau zijn toch
ook noemenswaardig „Chamberconcer-
to" van Robert Nasveld en „Interlude 1
from Songs Interludes" van Alex
Manassen. Beide Nederlanders lijken
commentaar te leveren op de „minimal
music" zonder daarbij de taal van hun
tegenstanders te gebruiken. Maar beide
werken missen nog de nodige span
ning. De Groninger Frans Vuursteen
verraste iedereen met toch wel zeer
Frans-neo-romantisch werk. En hier
mee is tegelijk een andere tendens in
het hedendaagse componeren aanwijs
baar. Neo-romantiek, maar vooral „Im
pressionisme" zijn niet van de lucht.
Een van de meest schaamteloze werken
in die trend leverde de Italiaan Colar-
do: „Fog waves". Verreweg het beste
werk in deze categorie was „Iris" voor
symfonie-orkest van d-1 griek Travlos.
Deze uitstekend geschi wen muziek
zweefde tussen Ravel en cw expressio
nistische Skriabin in. Maar \-at heeft
dit te betekenen: romantisch, expressio
nistisch, impressionistisch? Is er een
weg terug, of zijn we op dat dode punt
aangeland. Expressieve muziek, al dan
niet met behulp van electronica, ja;
maar terug in de tijd? Nee, liever niet.
Luc. Knödler
BISSCHOP SIMONIS AAN VOORAVOND SYNODE:
iflil
nM
»op
m,ze i
n de vooravond van de algemene bis-
toppensynode over het Gezin, die eind
e maand in Rome begint, heeft mgr.
A. J. Simonis, bisschop van Rotter-
i, de echtparen opgeroepen om door
tytorbeeld en gebed mee te helpen het ge-
de kostbare hoeksteen van de samen
ging te laten blijven. De Rotterdamse
tschop deed dit ten overstaan van de
len van de Land- en Tuinbouwbond in
bisdommen Haarlem en Rotterdam,
vandaag een bedevaart naar Heiloo
elden. De grootste bedreigingen voor
t gezin noemde hij de saecularisatie,
•j echtscheidingen en de aantasting van
^rotelijke waarden.
IT
te dens de synode, aldus mgr. Simonis, zul-
i»i veel moderne visies en problemen, die
ip insnijden in het leven van de mensen
worden behandeld en we mogen er op ver
trouwen, dat het werkelijk waardevolle zal
worden erkend. Maar ook zal op duidelijke
wijze worden weerlegd wat niet past in de
diepste christelijke overtuiging: er zal niet
worden getornd aan wat principieel vast
staat vanuit Gods scheppingsorde, aldus de
bisschop.
Het huwelijk, zo zei mgr. Simonis, is geen
cultuur-historisch gegroeide werkelijkheid,
geen westerse beschavingsvorm, maar Gods
eigen instelling bij de oorsprong van de
mensheid, zoals het boek Genesis verhaalt.
Man en vrouw worden in het huwelijk, als
het eerste mensenpaar, duurzaam in liefde
verenigd. Daarom is het onontbindbaar en
monogaam en zal de Kerk altijd blijven le
ren, dat buitenechtelijke sexuele relaties
ongeoorloofd zijn.
Voor de gedoopten komt daar nog bij, dat
hun huwelijk meer is dan een louter men
selijke binding. Het christelijk huwelijk is
sacramenteel: het is de verwerkelijking van
Christus liefde tot de Kerk - niet bij wijze
van beeldspraak, maar in volle zijnswerke-
lijkeid, zoals St. Paulus schrijft. Christus
heeft bij zijn uitspraak over de onontbind
baarheid van het huwelijk ook de goddelij
ke voorliefde voor het kind laten blijken.
Huwelijk en kind horen bij elkaar: de zijns
wijze van man en vrouw in het huwelijk
heeft als innerlijke mogelijkheid om in sa
menwerking met God, die bezielt, vrucht
baar te zijn en kinderen voort te brengen,
aldus de bisschop. Daarom mag ook niet de
natuurlijke band tussen echtelijke liefde en
voortplanting tegen de menselijke natuur
in worden doorbroken.
„Het huwelijk is een heilig geheim, dat di
rect samenhangt met Gods heiligheid en
trouw", aldus de bisschop. De grondwaar
den en normen, zo zei mgr. Simonis, zijn
onveranderlijk, wat wel veranderlijk kan
zijn is de cultuur en de tijd waarin we le
ven. Uit die veranderingen komt het actue
le probleem voort hoe men aan het gestelde
ideaal moet voldoen. Daarover gaat de sy
node. Het is een bron van groot verdriet,
van grote onrust en onzekerheid bij veel
ouders, dat kinderen soms heel andere we
gen gaan, wegen, die niet lopen volgens de
leer van de Kerk. Mgr. Simonis noemde
daarbij met name de vrees van kinderen
voor het huwelijk omdat ze er heel dichtbij
zoveel ellende van hebben gezien. In dat
verband wekte hij de ouders op elkaar lief
te hebben, zoals St. Paulus aanspoorde:
Mannen, hebt uw vrouwen lief, zoals Chris
tus de Kerk heeft liefgehad: trouw door al
les heen, met inzet en opoffering van jezelf.
En tot de vrouwen: Hebt ontzag voor uw
man. Het doet geen afbreuk aan de eigen
waarde van de vrouw als zij eerbied heeft
voor de man als Gods eerst bezielde schep
sel met de onvergelijkbare waardigheid om
leven over te brengen, aldus de bisschop.
De ouders, zo zei mgr. Simonis, moeten niet
aarzelen hun kinderen te leiden als het
over belangrijke inzichten gaat. Het kan
zijn dat de kinderen toch hun eigen weg
gaan, maar het misschien piinlijk blijven
dragen van verantwoordelijkheid door de
ouders, het blijven geven van het goede
voorbeeld zal dikwijls het effect hebben,
dat de kinderen vroeg of laat toch door in
nerlijke overtuiging gehoor leren geven
aan de bewuste christelijke levenswijze
waarin zij worden voorgegaan.
Christus alleen maar een modever-
J ijnsel? Dat vraagt het Oostduitse kat
weke tijdschrift „Begegnung" zich af
l£t aanleiding van de gewoonte van jon-
"Jtn in de DDR om kruisjes aan een ket-
- kje om de hals te dragen of christelijke
y.pbolen in de arm te tatoeëren.
blad twijfelt aan de oprechtheid van zul-
jongeren ten aanzien van het christelijk
geloof en veronderstelt dat zij zich alleen
maar met christelijke symbolen sieren „om
dat ze anders willen wezen".
Volgens „Begegnung" doen christelijke ta
toeages denken dat de bezitter ervan altijd
een christen wil zijn, maar wordt deze indruk
meestal ernstig ondermijnd door andere er
vlak naast aangebrachte tatoeages, grof taal
gebruik en een alcoholkegel.
De communiteit van de Em-
maus-priorij te Maarssen her
denkt zaterdag 27 september
het feit dat in de lage landen
(Kinrooi in het tegenwoordige
België) 500 jaar geleden de
eerste gemeenschap van de
Kanunnikessen van het Hei
lig Graf werd opgericht. In de
feestelijke bijeenkomst gaat
kardinaal Willebrands voor in
de eucharistieviering en spre
ken zr. Hildegard Schoffel-
meer, de priorin., zr. Imelda
Crss en W. Th. Bemie over in
spiratie, geschiedenis en bete
kenis van de kanunnikessen.
Na de inname van jeruzalem
in 1099, waarbij een bloedbad
onder joden en moslims werd
aangericht, stichtte Godfried
van Bouillon een kanunni
kenkapittel voor de bediening
van de H. Graf-kerk. Uit deze
groep „Wachters bij 's Heren
Graf" ontstond de orde van
de reguliere kanunnikessen
van het Heilig Graf. De ge
meenschappen verspreidden
zich over geheel Europa nadat
Jeruzalem in de 16e eeuw on
der de heerschappij van de
Turken was gekomen. De
mannelijke tak stierf in latere
eeuwen geheel uit. Vrouwen
kloosters zijn er in Europa
nog in Maarssen en Nijmegen,
New-Hall, Turnhout, Bilzen,
Male en Zaragoza.
Het Casa Nova-klooster te
Nijmegen werd in 1938 een
zelfstandige priorij. De (zes)
zusters verlenen gastvrijheid
aan mensen die lichamelijke
of geestelijke rust zoeken. De
Emmaus-priorij werd een jaar
later zelfstandig. Na verschil
lende omzwervingen werd in
1957 het klooster te Maarssen
betrokken. De 25 zusters ver
zorgen pastorale en educatie
ve taken.
Een kwart van de
wereldbevolking hang
het christelijk geloof
aan. In het jaar 2000 zul
len de christenen nog
slechts één vijfde deel
van de 'wereldbevolking
uitmaken. Wel zullen de
katholieken, de ortho
doxen en de protestanten
samen nog de grootste
religieuze groep vormen.
De Katholieke missie-or
ganisatie „Aimis" maak
te deze cijfers gisteren in
Rome bekend.
Volgens „Aimis" zijn er op
het ogenblik 1.94.364.000
christenen. Hiervan zijn er
749.430.000 katholiek.
108.815.000 orthodox en
344.199.000 protestant, an-
glikaans of lid van een an
dere gereformeerde kerk.
Volgens de gisteren gepu
bliceerde cijfers heeft 30
procent van de wereldbe
volking officieel geen ge
loof. 576 Miljoen mensen
zijn aanhangers van de is
lam, verder zijn er 518
miljoen Hindu's en meer
dan 300 miljoen boedhis-
ten en aanhangers van
Confucius. Het joodse ge
loof heeft op het ogenblik
15 miljoen aanhangers
waarvan er drie miljoen in
Israël leven.
