Merendeel van
irbeiders
naar
vakbond
El Salvador aan
rand burgeroorlog
4xnaarBP
Voor zo'n schitterend bord.
Nietsvermoedende Britse kanaalzwemmer,gered'
Oefeningen NAVO en
Warschaupact op
Duits grondgebied
felgië stelt besluit over
iketten uit
Suriname krijgt geen parlement meer'
Ogorodnikov
zes jaar
ITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1980 PAGINA 11
IVan onze correspondent Roger Simons)
JNDEN Martin Lewis had het ge-
trkt, dat de reddingsboot van Dover uit
varen was. „Alweer een sul, die op zee in
pd verkeert", dacht hij en zwom rustig
Yder. Met een krachtige rugslag vorderde
langzaam maar zeker in de richting van
la/s. Wat zijn eigen veiligheid betrof had
Iwis (43) geen zorgen. Hem kon niets
erkomen. Hij had een zogeheten „wet
voor diepzeezwemmers aangetrokken,
waarin hij niet zo gauw zou verkleumen
van de kou. Verder was hij uitgerust met
een opgeblazen binnenband, een plastic zak
met droge kleren en een lamp, die het nabu
rige scheepvaartverkeer moest waarschu
wen voor zijn aanwezigheid in de golven.
Plotseling stelde Lewis vast. dat de red
dingsboot van Dover in zijn richting kwam.
Wat moesten die kerelsZe bleven op veili
ge afstand langszij liggen en gaven tekens
dat hij in hun richting moest zwemmen.
We zullen je aan boord trekken riepen ze.
Lewis begreep er niets van. „Laat me met
rust, ik ga naar Frankrijk", brulde hij terug
en zwom driftig verder. De koene Kanaal
zwemmer kon het natuurlijk niet weten, dat
enkele voorbijvarende schepen alarm gege
ven hadden. Ze dachten dat hij een drenke
ling was.
Pas na een lang gesprek wisten de redders
Lewis over te halen zijn race te stoppen. Hij
wist toch ook niet dat Kanaalrwemmers
vergezeld moeten zijn van een volgboot en
de havendirectie van Dover van de tocht op
de hoogte moet zijn. Lewis was, zonder het
aan iemand te vertellen, in het holst van de
nacht in zee gesprongen.
De reden dat hij zijn tocht staakte was, dat
Lewis geen pas bij zich had. En volgens zijn
„redders" zou hij zonder pas niet in Frank
rijk aan land mogen gaan.
Het was overigens niet de eerste maal dat
Lewis het Kanaal probeerde over te steken.
Hij heeft de overtocht al een keer gepro
beerd te maken op een vlot, dat voortbewo
gen werd door een oude Ford. Lewis reisde
toen in gezelschap van een zwangere vrouw
en een andere man. Ziek en vol misère wer
den ze na verloop van tijd door een vracht
schip opgepikt. Een volgende keer probeer
de Lewis het op een met een fiets uitgerust
vlot. Ook toen haalde hij de Franse kust
niet
ARSCHAU Ongeveer 85 pet van
arbeiders in de Poolse provincie
^ansk is toegetreden tot de vakbon-
"n-nieuwe-stijl, zo heeft een vooraan-
lande figuur in de nieuwe (onafhan-
llijke) vakbeweging Bogdan Lis,
rklaard. In het algemeen werken de
Itoriteiten mee; er hebben zich wel
bblemen voorgedaan met sommige
aatselijke directeuren, die zich ver-
tten tegen de nieuwe bonden, maar
or toedoen van de arbeiders waren
t snel „gekalmeerd".
1 nieuwe bonden zijn nog niet officieel gere-
treerd, maar er zijn wel reeds besturen ge-
rrmd. Lis zei ook nog, dat de leider van de
luwe vakbeweging Lech Walesa naar Rome
gaan om daar een ontmoeting te hebben met
uit Polen afkomstige paus Johannes Paulus
[niddels is er aan de stakingsgolf nog steeds
»n einde gekomen, ondanks de oproep van
iio Warschau. Er zijn nog stakingen aan de
hg in een van de grootste vliegtuigfabrieken
in de Zuidpoolse stad Mielec. Voorts nog in
Bialystok, Kamienna, Gora, Olzko, Elk en Tar-
now.
Partijleider Kania schijnt zich op te maken
voor een reis langs de roerige gebieden. Giste
ren was hij in Gdansk en Gdynia; voor van
daag had hij plannen om het Silezische indu
striecentrum Katowice te bezoeken.
De moeilijkheden in de vliegtuigindustrie van
Mielec schijnen verband te houden met de wei
gering van de plaatselijke partijleider, Elon Ko-
tarba, om vakbonden te erkennen, die niet on
der het rechtstreekse toezicht van de commu
nistische partij staan. De stakers hebben nu 45
eisen gesteld, waaronder de 21 punten waaro
ver eerder in Gdansk tussen het stakingscomité
en de regeringsdelegatie overeenstemming was
bereikt. Daarnaast verlangen de stakers het
ontslag van drie partijfunctionarissen, onder
wie Kotarba, invoering van godsdienstonder
wijs op de staatsscholen en nog een aantal din-
fen van minder belang.
.eden van de door de staat geleide vakbond
van docenten aan de Jagellian Universiteit in
Krakau hebben nu ook een onafhankelijke en
zelfbesturende vakbond opgericht. Zo is van de
zijde van Poolse dissidenten vernomen.
IUSSEL De Belgische re-
ring heeft een definitief be-
lit over de plaatsing van
rnraketten op Belgisch
pndgebied gisteren opnieuw
(gesteld. Op 17 september zal
jde Belgische regering weer
rer de kwestie spreken. Of
n een definitief besluit
k >rdt genomen is niet zeker,
ïdat een commissie uit het
kabinet van premier Martens
werkt aan een rapport, dat pas
rond de jaarwisseling gereed
hoeft te zijn. Zoals bekend be
staat er over de raketten-
kwestie verdeeldheid tussen
de regeringsfracties. Met name
de socialisten hebben zich tot
nu toe zeer fel tegen de plaat
sing van de antoomwapens
verzet.
MEER DAN OOIT
h»bb«n d« vrij» vakbonden In
Polen uw hulp nodig
Steun de vrije vakbonden en de
oppositiebeweging in Polen
GIRO 630395
t.n.v. WERKGROEP
MENSENRECHTEN
IN POLEN
Veiling
Grote belang
stelling was er
vanochtend in
Oostende tij
dens de vei
ling van een
verzameling
van „pots de
chambre",
die eens heeft
toebehoort
aan de broer van. ex-koning
Leopold van België, de thans
77-jarige prins Karei. Prins Ka-
rel verkeert al enige jaren in
ernstige financiële moeilijkhe
den, als gevolg van manipula
ties van zijn financiële advi
seurs. Dit heeft hem genoopt
om 800 stuks overtollig huis
raad te laten veilen, waaronder
kostbaar antiek.
Drie Arabische
landen weigeren
bijdrage aan IMF
WASHINGTON Saoedi-A-
rabië, Koeweit en de Verenig
de Arabische Emiraten (VAE)
zijn niet ingegaan op een ver
zoek van het Internationale
Monetaire Fonds (IMF) om de
komende drie jaar in totaal 24
miljard dollar aan het fonds bij
te dragen. Naar alle waar
schijnlijkheid komt de afwij
zing voort uit de weigering
door de Verenigde Staten, de
Palestijnse Bevrijdingsbewe
ging PLO toe te laten als
waarnemer bij de jaarvergade
ring van het IMF en de
Wereldbank.
IN A
AMA STAD De christen-democra-
iche leden van de regerende junta in El
llvador vertegenwoordigen de partij
ktt. Dit is de mening van Francisco
paz, een vooraanstaande voormalige
r fristen-democraat die uit de partij trad
bn de leider van deze partij, Jose Napo-
>n Duarte, vorig najaar een verbond
pt de militaire junta aanging. Volgens
is er geen sprake van dat de chris
ten-democratische partij nog Kan oogen
op de steun van het volk. Eigenlijk is het
nog maar een groepje van zes mensen be
staande uit leidende figuren van de partij
die tot de regerende junta zijn toegetre
den. De eenheid van de christen-democra
ten werd verbroken „toen deze kleine
groep samen met militairen de verant
woordelijkheid op zich nam voor een
project van (Jood en vernietiging, dat zij
vanuit hun machtspositie leiden".
In Den Haag heeft een delegatie van de
Interkerkelijke actie voor Latijns Ameri
ka Solidaridad in een gesprek met de
Amerikaanse ambassade erop gewezen
dat de Verenigde Staten met hun militai
re hulp aan de junta geen burgeroorlog
voorkomen, 'want die burgeroorlog is al
aan de gang'. Volgens Solidaridad ont
beert de huidige junta alle steun.
SALVADOR „We zit-
nog steeds in de verdedi-
ide fase van onze strategie;
strategie is een volksoorlog
[en de zittende regering", al-
Juan, een jonge, gebruinde
n wiens gezicht schuil gaat
iter een grote bril. Het ge-
rek vindt plaats op het mod-
irige achterplaatsje van een
pine boerderij in Chalate-
ngo, een provincie in het
orden van El Salvador,
an is leider van de grootste
^kse oppositiebeweging in
r$atalenango die nauwe be
dekkingen onderhoudt met
it Volksbevrijdingsfront, 's
tids machtigste guerrilla-or-
inisatie.
a het mislukken van de alge-
iJene staking die vorige
^aandwerd uitgeroepen door
t Democratisch Revolutio-
ir Front, de overkoepelende
ganisatie voor alle oppositie
wegingen in El Salvador, is,
i aard van het voortdurende
inflict in dit kleine Midden-
nerikaanse land drastisch
wanderd. Volgens het com-
uniqué dat na de staking
i >or net Front werd uitgege-
I in, zal in de toekomst de
^lerrillastrijd „het belangrijk-
j£ instrument in onze strijd
Horden". Uit het communiqué
Heek dat de hervormingsge-
W nde politici op een zijspoor
f orden gezet en het initiatief
ordt overgenomen door de
iders van de verschillende
lerrillabe wegingen in het
-iporden van het land.
dit moment zijn de guerril
la's nauwelijks georganiseerd.
Hoewel ze tijdens de algemene
staking minstens twaalf keer
per dag de hoofdstad aanvie
len, slaagden ze er niet in be
paalde stadswijken te isoleren
en zo de mensen een excuus te
verschaffen om niet naar hun
werk te gaan. Verder beschik
ken ze over betrekkelijk wei
nig wapens: „Hoe kan ik nou
180 mensen op stap sturen, als
ik maar 60 automatische gewe
ren heb", klaagde een guerril
laleider uit de noordoostelijke
provincie Morazan in een ge
sprek met een buitenlands
journalist.
Maar desondanks slagen de
guerrilla's er steeds beter in
het leger zware verliezen toe
te brengen. Uit een onderzoek
van de doorgaans betrouwba
re, hoewel anti-regeringsge
zinde, katholieke universiteit
blijkt dat in de maanden mei
en juni 385 mensen van de
veiligheidsdienst door de guer
rilla's zijn vermoord tegen 81
over de eerste vier maanden
van dit jaar. De samenstellers
van het rapport spreken de
verwachting uit dat het do
dencijfer in de komende
maanden blijft stijgen.
De versterkte positie van de
guerrilla's heeft tot spannin
gen binnen het leger geleid.
Het leger heeft inmiddels toe
gegeven dat een tweede guer
rillabeweging met de naam
het Revolutionaire Volksleger
grote gebieden in het noord
oosten bii de grens met Hon
duras in handen heeft
Van de paramilitaire troepen
waarover de regering kan be
schikken, heeft vooral de Na
tionale Garde grote verliezen
geleden door toedoen van de
guerrilla's. Vorige maand was
een delegatie van een Franse
organisatie voor mensenrech
ten in het hoofdstedelijk kan
toor van de commandant van
de Nationale Garde toen er
een telefoontje binnenkwam
uit een plattelandsdistrict:
„Die schoften bedoeld wor
den de guerrilla's, red.) heb
ben opnieuw een vrachtwagen
met gardisten overvallen", zo
vloekte de commandant ter
wijl hij de hoorn op de haak
smeet.
Zelfs kolonel Adolfo Majano,
één van de gematigdste leden
van de junta, gaf in een inter
view toe dat in de provincie
Morazan „een goed georgani
seerde guerrillabeweging"
opereert. Volgens sommige be
richten is een aantal legeroffi
cieren, onder wie ook Majano,
van mening dat de bloedige
impasse in de eindeloze bur
geroorlog alleen doorbroken
kan worden door te gaan pra
ten met die linkse oppositie-
en guerrillabewegingen die
bereid zijn een compromis te
sluiten. De afgelopen vier
maanden is er inderdaad ver
schillende keren contact ge
weest tussen die gematigde of
ficieren en de leiders van de
Gewapende Troepen van Na
tionaal Verzet, de op twee na
belangrijkste guerrillabewe
ging-
De meeste legerofficieren zijn
bang dat de linkse oppositiebe
wegingen de totale ontbinding
van het Salvadoreaanse leger
willen en deze angst speelt de
rechtervleugel binnen het le
ger die nog steeds meent dat
het verzet met geweld ge
smoord Kan worden, in de
kaart. Sommigen herinneren
zelfs aan de massamoord van
1932 toen een in opkomst zijn
de boerenbeweging onder lei
ding van communisten door
het leger werd uitgeschakeld
ten koste van 30.000 mensenle
vens.
De guerrilla's wijzen erop dat
zo'n 10.000 boeren zich hebben
aangesloten bij speciale ge
vechtseenheden van het leger
en „dodensquadrons" van
rechtse terreurorganisaties en
ze hechten nauwelijks geloof
aan de dominotheorie die stelt
dat El Salvador in de voetspo
ren van Nicaragua zal treden.
„De Nicaraguaanse Sandinis
ten streden tegen een dictator
en zijn eigen keurtroepen", al
dus een sympathisant van de
guerrilla's. „Wij daarentegen
moeten een regering en een
heel militair aparaat uitscha
kelen".
De rijen voor het loket in de
Amerikaanse ambassade waar
een visum kan worden aange
vraagd, groeien met de dag.
Op straat wemelt het van de
politie en gewapende gardis
ten. Een burgeroorlog lijkt on
vermijdelijk.
ANDREW POLLAK THE
GUARDIAN
WESTELIJKE WAARNEMERS NIET WELKOM IN DDR
HAMBURG De Noord-Atlantische Ver
dragsorganisatie (NAVO) en het Pact van
Warschau zijn gisteren op Duits grondge
bied de Bondsrepubliek en de DDR
hun herfstoefeningen begonnen. Het begin
van de NAVO-manoeuvres, in Noordrijn-
Westfalen, werden bijgewoond door NAVO
secretaris-generaal Luns en de Westduitse
minister van Defensie, Apel. In Oost-Berlijn
kwamen gisteren de ministers van defensie
van het Pact van Warschau bijeen. De
NAVO-oefeningen worden wel bijgewoond
door waarnemers van het Oostblok. Het
Pact van Warschau heeft geen westelijke
waarnemers toe willen laten, hoewel het
zich, door de onderteking van de Akkoorden
van Helsinki hiertoe verplicht heeft.
West-Duitsland is het centrum van de NAVO-
manoeuvres, die tot november duren en zich
uitstrekken van de Noordkaap tot Turkije. Van
15 tot 25 september komen in de deelstaat Ne-
dersaksen 80.000 Amerikaanse en Britse solda
ten bijeen voor de oefening „Speerpunt". Later
in de maand en in oktober zal ook in andere
deelstaten worden geoefend.
Aan de manoeuvres van het Pact van War
schau wordt door zeven verdragslanden deelge
nomen met in totaal 40.000 soldaten. De Roe
menen zijn alleen door stafpersoneel vertegen
woordigd. De oefeningen staan onder leiding
van de Oostduitse minister van defensie, gene
raal Hoffman.
Bij het begin van de NAVO-oefening hebben
zowel secretaris-generaal Luns als minister
Apel nog eens extra het belang van de eenheid
in de NAVO benadrukt. De opperbevelhebber
van de NAVO-troepen, generaal B. Rogers, zei
bij het begin van de oefening dat vooral snel
heid van reactie belangrijk is voor het goed
functioneren van het militaire bondgenoot
schap.
VICE-PREMIER HAAKMAT:
11
PARAMARIBO De Surinaamse vice-pre- een nieuwe grondwet. De assemblee zal de
mier Haakmat heeft gisteren verklaard, dat Surinaamse regering in voorkomende geval-
Suriname geen gekozen parlement meer zal len adviseren. Volgens de Surinaamse pre-
krijgen. Haakmat zei dat er een assemblee mier is het parlement, dat na de staatsgeep
zal worden ingesteld, die samen met de van 13 augustus werd opgeheven, roemloos
grondwetscommissie de rechtsbeginselen ten onder gegaan,
van de Surinaamse staat zal vastleggen in
MOSKOU (AP) Naar giste
ren van dissidenten is verno
men, is de Russische religieu
ze activist Alexander Ogorod
nikov afgelopen vrijdag na
een tweedaas proces in Kali
nin, 160 kilometer ten noord
westen van Moskou, tot zes
jaar dwangarbeid en aanslui
tend vijf jaar binnenlandse
ballingschap veroordeeld.
Het is het zwaarste vonnis
door een Russische rechtbank
uitgesproken in het derde pro
ces tegen een dissident in drie
weken. Ogorodnikov (29) is
veroordeeld op grond van arti
kel 70 van het Russische straf
recht n.l. agitatie en propagan
da tegen de Sowjet-Unie.
Geheim vliegtuig
verongelukt
SALISBURY Bij Salisbury
in Engeland is gisteren een
zeer modern en zeer geheim
Amerikaans gevechtsvliegtuig,
de F-18 Hornet: Horzel), neer
gestort, kort na vertrek voor
het geven van demonstratie
vluchten in Spanje.
De twee bemanningsleden
hebben zich met hun schiet
stoelen gered en werden naar
een ziekenhuis gebracht.
De F-18 hornet had meege
daan aan de luchtvaartten
toonstelling van Farnborough.
T aalunieverdrag
getekend
DEN HAAG Het Neder
lands-Belgisch taalunieverdrag
is vandaag in het Egmont-pa-
leis in Brussel ondertekend
door de Belgische minister van
buitenlandse zaken Ch. F.
Nothomb en de Nederlandse
staatssecretaris van buiten
landse zaken D. F. van der
Mei. Het doel van het verdrag
is de eenheid van taalgebruik
in Nederland en Vlaanderen
te bevorderen. Het beoogt ver
der samenwerking voor alles
wat met de Nederlandse cul
tuur te maken heeft.
Suarez wijzigt
Spaans kabinet
MADRID Premier Adolfo
Suarez, de voornaamste archi
tect van de Spaanse democra
tie wiens positie sterk is be
moeilijkt door het aanhou
dend terrorisme en de grote
werkloosheid, heeft gisteren
voor de tweede maal in vier
maanden tijd zijn kabinet in
grijpend gewijzigd.
Tot veler verrassing is Marce-
lino Oreja die sinds juli 1976
minister van buitenlandse za
ken was, vervangen door José
Pedro Perez- Llorca. Leopoldo
Calvo Sotelo, tot dusver minis
ter voor Europese zaken, bezet
in het nieuwe kabinet een
sleutelpositie als vice-premier,
belast met economische zaken.
Hij is in de plaats gekomen
van Fernando Abril Martorell
die een maand geleden te ken
nen had gegeven af te willen
treden.
Spaarkaart en stempels verkrijg
baar bij deelnemende BP-stations.
