Slechte slapers vaak
nodeloos in zorgen
Expositie over
Alphons Ariëns
Nederland zuivert
Rijn behoorlijk
Ongerustheid onder
Lekkerkerkers
niet weg te nemen
BETERE VOORZIENINGEN
TURKSE WERKNEMERS
iet alleen Luns verantwoordelijk voor s
echt gascontract Italië
Gesprek paus Hoessein
óver Jeruzalem
PAUS KOMT OP
VOOR HET GEZIN
3INNENLAND
Achterstand
woningbouw
nauwelijks
in te halen
„WE ZIJN ER DIRECT BIJ
GEWEEST, BEGRIJPT U WEL?"
Hongaarse
bisschoppen
prijzen
regering
Korte Metten
Moeder
Teresa
overvallen
en beroofd
LEIDSE COURAN,
NSDAQ 2 SEPTEMBER 1980 PAGINA 7
AMSTERDAM „Mensen
ouden wat meer tevreden
loeten zijn met de manier
raarop ze slapen. Het is een
abeltje dat iedereen acht
ur slaap nodig heeft. Maar
owel langer als korter sla-
en wordt sociaal niet aan
aard". Dit zei prof. Visser
is teren op de vooravond
an het vijfde Europese con-
res over slaap en slaap-
toornissen dat vandaag in
imsterdam begint en tot
rij dag zal duren.
•rof. Visser is hoogleraar in de
fisychofysiologie aan de facul-
eit der sociale wetenschappen
fan de Universiteit van Am-
terdam. „Het feit dat slapen
jen individuele aangelegen
heid is, maakt het onderzoek
ixtra ingewikkeld. Vaak heb
ben mensen klachten over het
lapen, terwijl ze wetenschap-
lelijk gezien het gewone pa-
roon vertonen".
Tolgens Visser komen veel
lensen met de klachten over
lapen bij de dokter. „Ze
chuiven hun slaapproblemen
aar voren. Maar de' werkelii-
:e problemen liggen elders
)e hoogleraar benadrukt dat
riensen met klachten echt een
•robleem hebben. „Maar vaak
;omen die klachten voort uit
inbegrip. Ik ken heel wat col-
ega's die zich over hun slaap
gedrag zorgen maakten en pil-
en slikten. Ze wisten niet dat
Twee organisatoren van het slaapcongres: de hoogleraren Visser (links) en Kamphui-
sen (r).
oudere mensen meestal min
der en minder diep slapen.
Maar ouderen hebben dan ook
niet zoveel slaap meer nodig".
Visser legt uit dat een nacht
slapen uit een aantal terugke
rende fasen bestaat, die steeds
een minuut of negentig duren.
„Eerst slaap je heel erg licht,
daarna steeds dieper. In de
laatste fase van iedere cyclus
begin je te dromen. Je slaapt
dan heel licht en beweegt dan
heftig je ogen". Dat stadium
wordt dan ook het REM-stadi-
um genoemd. („Rapid Eye Mo
vements"). Als dat stadium
achter de rug is begint een
nieuwe cyclus.
Zoals alle voorgaande congres
sen die door de Vereniging
van Europees Slaaponderzoek
(ESRS) werden georganiseerd
is ook dit congres opgebouwd
rond drie hoofdthema's. Dit
jaar zijn dat de thema's slaap
stoornissen en depressies, het
dagelijkse rustactiviteit en
waakslaapritme en slaap en
emotionele stress. Daarnaast
worden er een aantal „works
hops" ingericht rond thema's
als periodieke slaap-„aanval-
len", ploegendienst en ver
keerslawaai.
Nieuwe
ambassadeur
in Zuid-
Afrika
DEN HAAG Binnen
kort wordt drs. J. van der
Valk, momenteel Neder
lands ambassadeur in Bel
grado, benoemd tot ambas
sadeur in de Zuidafrikaan-
se hoofdstad Pretoria. Dit
heeft het ministerie van
buitenlandse zaken be
kend gemaakt. De nieuwe
ambassadeur volgt in Pre
toria mr. R. Froger op, die
met pensioen gaat.
VLAARDINGEN „Er is geen sprake van
dat het Nederlandse aandeel in de zuivering
van de Rijn heel klein is. We lopen welis
waar achter bij Duitsland en Zwitserland,
maar dat verschil is vrij klein. Die twee lan
den zuiveren respectievelijk zeventig en vij
fentachtig procent van het op de Rijn te lo
zen water. Nederland zuivert zestig procent
en Frankrijk vijftien". Dit zei minister
Tuijnman (verkeer en waterstaat) vandaag
bij het begin van de bouw van een nieuwe
waterzuiveringsinstallatie in Vlaardingen.
Deze installatie is een onderdeel yan een plan
voor de zuivering van de gehele Rijnmond,
waarvoor vier installaties gebouwd zullen wor
den. Het is de bedoeling dat hierdoor het huis
houdelijk en industrieel afvalwater dat geloosd
wordt voor 96 eb 98 procent gezuiverd wordt.
Volgens de minister zijn de recente publicaties,
dat Nederland te weinig aan de zuivering van
het Rijnwater zou doen te wijten aan een ver
keerde interpretatie van de gegevens die door
de Internationale Rijncommissie zijn verza
meld.
De minister zei dat maatregelen in het Rijn
mondgebied niet achterwege gelaten mogen
worden onder het mom, dat het vervuilde wa
ter toch direct in zee stroomt. Het vuil hoopt
zich in zee op en bedreigt daar de natuurlijke
systemen. Bovendien gaat het vuil met de stro
ming naar de Waddenzee. Daarnaast hecht het
vuil zich aan in het water zwevende deeltjes en
zakt dan naar de bodem. Het aldus ontstane slib
moet dan regelmastig worden opgedregd. Het
wordt steeds moeilijker hiervoor een stortplaats
te vinden.
Koopvaardij
ontsloeg
teveel
officieren
ROTTERDAM Op de
Nederlandse koopvaar
dij zijn vorig jaar teveel
officieren afgevloeid.
Enkele rederijen zijn zo
rigoreus te werk gegaan,
dat zich nu een enorm te
kort aan jonge officieren
voordoet. In de kust
vaart leidt dit tot ont
duiking van de be-
mnningsvoorschriften.
Een en ander schrijft de
scheepvaartinspectie in
zijn verslag over 1979. Het
tekort aan officieren was
eind vorig jaar opgelopen
tot 120 stuurlieden en 80
scheepswerktuigkundigen.
Een overschot was er aan
oudere gezagvoerders en
eerste stuurlieden en
hoofdwerktuigkundigen.
(Van onze parle
mentaire redactie)
DEN HAAG
Als de overheid
het woningtekort
vóór 1990 zou wil
len inhalen, dan
moet zij vanaf dit
jaar gemiddeld
minimaal 105.000
woningen per
jaar tot stand la
ten komen. De
vooruitzichten
daarop zijn echter
zeer somber ge
worden. Deze wei
nig optimistische
conclusie trekt
het Sociaal Cultu
reel Planbureau
(SCP) in zijn
tweejaarlijks rap
port over de wel
zij nssituatie in
ons land.
Volgens het plan
bureau gaat het
met name om het
tekort aan huurwo
ningen, welk per
centage nog steeds
daalt als gevolg
van de overheve
ling van huurwo
ningen naar de
koopsector. Het
woningtekort
drukt vrijwel ge
heel op de jongere
leeftijdsgroepen.
Voor bejaarden ligt
het probleem in"
het grote tekort
aan aangepaste be
jaardenwoningen.
„Om aan de be
hoefte te voldoen,
zouden in de jaren
1978 1985 onge
veer 100.000 be-
jaardenwoningen
gebouwd moeten
worden. In 1978
werden er slechts
4000 opgeleverd".
Het woningtekort
is vooral in de
Randstad voelbaar,
waar 44 procent
van het tekort is
gelegen. Bovendien
blijft in deze streek
de woningbouw
aanzienlijk achter
bij de rest van het
land. Veertig pro
cent van de urgent
woningbehoeven-
den en een even
groot percentage
van de minderhe
den woont in de
vier grote steden.
Met name over de
situatie van de
minderheden in
ons land uit het
SCP zijn bezorgd
heid: zij staan va
ker en langduriger
als woningzoeken
den ingeschreven
en zijn ook slechter
gehuisvest.
LEKKERKERK Deskun
digen van het Rijksinstituut
voor de Volksgezondheid
(RIV) hebben gisteravond
in een bewonersvergadering
in Lekkerkerk getracht het
gemoed van de geëvacueerde
bewoners te kalmeren, dan
wel hun ongerustheid over
de gevolgen van de gifvond
sten uit de gifwijk niet gro
ter te doen worden. Ze zijn
hierin niet goed geslaagd.
De bewoners willen uitsluitsel
over de de schadelijke gevol
gen voor hun gezondheid van
af augustus '79, dat is sinds het
doorroesten van de leidingen
onder hun huizen, tot op de
dag van ontdekking van de
drinkwaterverontreiniging in
Lekkerkerk-West, op 23 april
'80. Het RIV kon daar echter
geen antwoord op geven. Dr.
H. Coven, directeur van het
RIV, trachtte de ongerustheid
bij een vraagsteller weg te ne
men. „We zijn er direkt bij ge
weest, begrijpt u wel? Als u die maar dat de bezorgdheid voor
geruststelling wilt aanvaar- bijvoorbeeld leukemie er niet
ju:i meer is. „De kans dat iemand
uit deze gifwijk deze ziekte
krijgt, is niet groter dan in bij
voorbeeld Winterswijk", aldus
de arts.
den?", waarop hij een ferm
„Nee" als antwoord kreeg.
De arts van het het RIV ver
klaarde dat een groot aantal
volwassenen is onderzocht,
D'66:
Koopkracht
kan voor
niemand
gegarandeerd
DEN HAAG Hoewel voor
geen enkele inkomenscate
gorie een koopkrachtgaran
tie kan worden gegeven,
moet naar handhaving van
de koopkracht van de laag
ste inkomens althans ge
streefd worden. Wel zal ge
kort moeten worden op de
inkomens van uitkerings
trekkers en ambtenaren.
Dat staat in het beleidspro
gramma van D'66. Het sociaal-
economisch deel daarvan komt
begin oktober op het congres
van D'66 aan de orde. D'66
vindt dat de inkomens die bo
ven het laagste niveau zitten
in ieder geval moeten inleve
ren. Minder particuliere beste
dingen en een verlaging van
de uitgaven van de departe
menten is volgens de Demo
craten noodzakelijk om de in
dustrie weer gezond te maken.
Zij menen dat Nederland in
haar beleid voorrang moet ge
ven aan de werkgelegenheid,
aan energiebesparing en aan
meer en betere woningen.
Veder-Smit:
Klokkenberg
moet blijven
DEN HAAG Staatssecre
taris mevrouw Veder-Smit
van volksgezondheid, meent
dat het hartchirurgisch cen
trum „de Klokkenberg" in
Breda moet blijven. Volgens
haar kan dit centrum een
nuttige en noodzakelijke bij
drage leveren aan de totale
capaciteit voor open hartchi-
rurgie in ons land.
Veder-Smit heeft dit gezegd in
antwoord op vragen van het
Kamerlid Wessel-Tuinstra
(D'66). De staatssecretaris zei
het standpunt te delen dat het
aantal open hartoperaties dat
momenteel in de Klokkenberg
wordt verricht, niet opweegt
tegen de investeringen.
DEN HAAG Minister van der Klaauw
van buitenlandse zaken zal deze week in
Ankara een verdrag tekenen dat de sociale
zekerheid zal opvoeren voor Turkse werkne
mers in ons land en him familie in Turkije.
Turken van wie het gezin in Turkije woont en
die in Nederland werkloos worden, zullen
voortaan via de ziekenfondsraad ziektekosten
van hun gezinsleden vergoed krijgen. In de
huidige situatie moeten de „Nederlandse" Tur
ken deze nog zelf betalen. De betaling van wer
kloosheidsuitkeringen wordt vergemakkelijkt.
Ook de betaling van het weduwenpensioen van
teruggekeerde gastarbeiders die in - Turkije
overlijden, wordt versoepeld.
Minister Van der Klaauw verblijft in Turkije
van 3 tot 7 september. Hij zal met zijn Turkse
collega Hayrettin Erkman van gedachten wis
selen over de ontwikkelingen in Iran, Afghani
stan en het Midden-Oosten.
EN HAAG Het is niet alleen minister
iUns geweest die er in de tweede helft van de
laren zestig voor gezorgd heeft dat Italië voor
n spotprijsje aardgas kon kopen in Neder-
id.
Zijn collega De Block van economische
zaken, eveneens van de KVP, dwong DSM er
ne in de betreffende vergadering van de Neder-
andse Gasunie in te stemmen met het Italiaan
se contract. Aldus welingelichte kringen bin-
ïen het staatsbedrijf DSM.
De Nederlandse Gasunie NV is slechts voor tien
procent rechtstreeks in handen van de staat; de an
dere aandelen zijn van DSM (veertig procent) en
van de oliemaatschappijen Shell (25 procent) en
Esso (25 procent). Daarom was het voor het kabi
net-De Jong noodzakelijk dat de andere aandeel
houders akkoord zouden gaan met de voorwaar
den, waarop Italië zo goed wilde zijn aardgas in
Nederland te kopen.
Minister Luns vreesde dat
deze NAVO-bondgenoot zich anders afhankelijk
zou maken van gasleverenaties uit de Sovjet-Unie.
De deskundigen in de Gasunie waren er fel op te
gen dat Luns zijn zin kreeg. Niet alleen vanwege
de extreem lage prijs voor Italië (vier cent per ku
bieke meter), maar ook en vooral omdat in het
contract geen indexering aan de prijs van olie of
aan de inflatie was opgenomen. Het was te voor
zien dat dit de Gasunie en dus ook de staat honder
den miljoenen guldens aan inkomsten zou gaan
schelen. Vandaar dat DSM aanvankelijk weigerde
akkoord te gaan. Het bedrijf moest zijn verzet sta
ken na een zg. aanwijzing van mr. L. De Block, die
daartoe gerechtigd was op grond van het feit dat
de minister van EZ de enige aandeelhouder is van
DSM. Het is niet bekend op welke wijze de minis
ter Esso en Shell zover kreeg dat zij hun bezwaren
introkken.
De hele zaak werd nog schrijnender doordat Italië
al een paar maanden na het totstandkomen van dit
contract toch gingen onderhandelen met de Sovjet-
Unie. Dit resulteerde hierin dat de Italianen bin
nen vrij korte tijd ook Russisch gas kregen en dat
zij dat nog altijd krijgen. Het heeft geduurd tot het
einde van de' oliecrisis (eind 1973) geduurd, voor
dat minister Lubbers, toen minister van economi
sche zaken, erin slaagde wijziging te brengen in>
het Italiaanse contract. Desondanks betaalt dit land
nog steeds aanzienlijk minder dan de andere bui
tenlandse afnemers van de Gasunie. Mr. D. Spie
renburg, de speciale afgezant van de regering, pro
beert momenteel ook dit contract verbeterd te krij
gen.
Wie niets of weinig weet van monseigneur
Alpbons Ariëns kan tot en niet zondag 14
september in de Twentse Schouwburg te
Enschede terecht en wie al veel van hem
weet, evenzeer, want hier aan historisch
materiaal bij elkaar is gebracht, moet zelfs
de kenner nog wel op iets ongeziens of on
gelezens verrassen. Honderden stukken van
hoogst interessante betekenis, van de toog
en kelk van Ariëns tot vele authentieke
brieven en artikelen, waaruit blijkt hoe
diep en heftig de sociale strijd ging ten tij
de van de Enschede Ariëns-periode (kape
laan van 1886 - 1901), tussen fabrikant en
arbeider. Stukken, die nog niet eerder in
zo'n grote hoeveelheid bijeen zijn gebracht.
De expositie, die wordt gehouden onder het
motto: „Ariëns, een priester onder de arbei
ders", is opgezet door het Twents Ariëns-comi-
té in samenwerking met het Twents-Gelders
Textielmuseum. Wethouder A.H. Wibier van
Enschede heeft het afgelopen weekeinde de
officiële opening verricht. Hij zei onder meer
dat Enschede ten tijde van Ariëns voor een
aantal problemen stond, dat ook nu weer actu
eel is. Zoals tegen het einde van de vorige
eeuw duizenden mensen van elders door de
textielindustrie werden aangetrokken, zijn er
in de zestiger jaren opnieuw duizenden, nu
Spanjaarden, Italianen, Turken en Marokka
nen naar Enschede gekomen om er werk te
vinden. Evenals toen moeten mensen, die ver
van hun vertrouwde omgeving een nieuw be
staan opbouwen, worden opgevangen zoals
Ariëns, dat deed. Het gebeurt wel, maar nog
niet voldoende. Ariëns was verder vol zorg
voor mensen, die het slachtoffer waren gewor
den van drankmisbruik. Ook in deze tijd zijn
er velen, die door overmatig gebruik van alco
hol of drugs in moeilijkheden zijn geraakt. Een
andere groep mensen, waarvoor Ariëns het op
nam, waren de daklozen. De woningnood is te
genwoordig nog niet opgelost en vraagt de
grootst mogelijke aandacht. Ariëns heeft het
voorbeeld gegeven daadwerkelijk iets te doen
aan de noden van de mensen. Daarom is, aldus
de wethouder, een bezoek aan deze tentoon
stelling de moeite waard.
De organisatoren stellen de bezoekers in de ge
legenheid ziqh tegen een geringe vergoeding
de nieuwste publicatie - over Ariëns aan te
schaffen, namelijk een studie van Bert Hesse-
link uit Nijmegen, die ook alle geëxposeerde
materiaal verzamelde. Hij kon daarbij onder
meer beschikken over het Katholiek Docu
mentatiecentrum te Nijmegen, het Textielmu
seum Enschede en het Internationaal Instituut
voor Sociale Geschiedenis te Amsterdam. Door
middel van een boeiend klankbeeld wordt de
bezoeker over het werk en de persoon van
Ariëns kort geinformeerd. De expositie zelf
geeft daarover breder informatie. Eén van de
belangrijkste conclusies die men na de aan
dachtige bezichtiging kan trekken, is, dat
Ariëns meer was dan een sociaal bewogen,
priester of markante persoonlijkheid, maar een
man, die voor alles de menselijke waardigheid
wilde verdedigen tegen niets ontziende econo
mische machten. Zijn betekenis reikte veel
verder dan de kerkelijke en maatschappelijke
groepering waartoe hij behoorde, en de stad of
streek, waarin hij toevallig werkte. De exposi
tie wordt gehouden ter gelegenheid van de
landelijke Ariëns-herdenking, die op 7 septem
ber te Enschede wordt gehouden bij het vijftig
jarig bestaan van de Ariëns-parochie.
Tussen de Hongaarse staat
en de rooms-katholieke
kerk in Hongarije bestaat
een goede verstandhouding.
Wij kunnen met een gerust
hart zeggen dat we op een
heel goede weg zijn.
Dat staat in een verklaring
die de rooms-katholieke bis
schoppenconferentie van
Hongarije heeft gepubliceerd
ter gelegenheid van het feit
dat dertig jaar geleden de
Hongaarse volksrepubliek de
eerste overeenkomst met de
rooms-katholieke kerk van
het land ondertekende. De
verklaring is afgedrukt in het
katholieke weekblad „Uj Em
ber" (Dé.Nieuwe Mens).
De verklaring is volgens inge
wijden de meest welgezinde
tegenover de communistische
regering van Hongarije sinds
jaren. Er wordt niet in gerept
over de vervolging van ae
kerk in de afgelopen 30 jaar.
Koning Hoessein van Jordanië zal deze
week in het Vaticaan met Paus Johannes
Paulus 2 een gesprek hebben over het pro
bleem Jeruzalem. Dit heeft een woordvoer
der van het koninklijk paleis in Amman
meegedeeld.
De formele annexatie van de Arabische sector
van Jeruzalem door Israël heeft in de Arabi
sche wereld felle kritiek uitgelokt. De Arabi
sche landen hebben gedreigd een gezamenlijke
boycot af te kondigen tegen landen die Jeruza
lem als de hoofdstad van Israël erkennen.
De koning zal door zijn echtgenote, koningin
Noor, vergezeld worden en tevens ontmoetin
gen hebben met enkele Westeuropese leiders,
alvorens voor een privé-bezoek naar Engeland
te reizen waar hij met hoge regeringsfunctio
narissen vraagstukken betreffende het Mid
den-Oosten wil bespreken, aldus de woord
voerder.
De vierduizend bezoekers van de Toogdag van
het Zoeklicht de zaterdag in Hilversum werd
gehouden hebben besloten aan de Israëlische
ambassadeur in Nederland een telegram te
zenden waarin zij hun medeleven en liefde be
tuigen voor Israël en Jeruzalem vrede toe bid
den. Ds. J. A. Malco uit Hengelo wees erop dat
het volk van Israël moeilijke tijden zal bele
ven. Dat hebben de profeten voorzegd, maar
de Messias-koning zal komen en dat zal victo
rie voor Israël betekenen.
Op het 25-ste muziekfestival
van Umbrië in Midden Ita
lië van 14 tot 28 september
zal de première gegeven
worden van een Te Deum
dat de Poolse componist
Krzystof Penderecki heeft
gecomponeerd met een op
dracht aan zijn landgenoot,
Paus Johannes Paulus II.
Penderecki, auteur van een
gevierd requiem, zal het Te
Deum zelf dirigeren. Het
zal worden uitgevoerd door
orkest en koor van Radio-
Krakau. In Umbrië staat
dit jaar nog een Te Deum
op het programma, dt van
Hector Berlioz.
Moeder Teresa van Calcutta
heeft de oprichting van een
tehuis aangekondigd in Miami
in Florida. Van daaruit zullen
zusters van haar congregatie
der missionarissen van de
naastenliefde gaan werken
onder de prostituées van de
stad. De nieuwe vestiging
komt in de hoerenwijk van
Miami.
Moeder Teresa is in Oegan-
dese hoofdstad overvallen
en van al haar persoonlijke
zaken beroofd. De Indiase
zuster verblijft in Oeganda
om de huiverlening te lei
den voor het hongergebied
in het noorden van dat
land. Zij moet nu echter op
haar beurt worden gehol
pen.
Paus Johannes Paulus 2
heeft zaterdag zijn bezoek
aan l'Aquila (ter gelegen
heid van de geboorte zes
honderd jaar geleden van
de H. Bernardinus van Sie
na) beëindigd met een op
roep aan de Italianen om
zich krachtig te verzetten
tegen de gevaren, die het ge
zin bedreigen.
Tijdens zijn predikatie in de
basiliek van „Santa Maria di
Collemaggio" in l'Aquila
noemde de paus als het groot
ste gevaar voor het gezinsle
ven de overal in de wereld
toenemende zucht naar genot
en plezier. Deze doet volgens
de paus de liefde tussen man
en vrouw wegkwijnen. Zij
leidt tot echtelijke ontrouw.
Echtscheiding en abortus. De
paus deed een beroep op de
Italiaanse bevolking om het,
recht van het ongeboren kind
op leven volledig te eerbiedi
gen.
Voor zijn bezoek aan l'Aquila
bracht de paus ook een be
zoek aan de westelijke ingang
van de tunnel, die door de
Gran Grasso wordt gebouwd.
De tunnel door het 3000 me
ter hoge bergmassief is 12 ki
lometer lang. Hij zal waar
schijnlijk eind 1981 in gebruik
kunnen worden genomen.
Een van de 700 arbeiders, die
aan de tunnel werken, herin
nerde de paus aan de Poolse
arbeiders, „die worstelen voor
de verwerkelijking van de
vrijheden, die in het hart van
de arbeiders verworteld lig
gen".
