weekpuzzel door dr. Pluizer
ETENSCHAPPEN
SCHAKEN
postzegels
-J^KSPORTEN/HOBBY
3SSIDSI EfflflSBM
9 0 n a
NR. 34
KRUISWOORDRAADSEL
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1980
'n ra ra m s m
1}
~womtjaJnnaflrs van de P®22®1 van v®ri9® w®®* z'in:
id. Voll.
Etiriftatljk
feden:
bers, Veurserweg 88. 2252 AD Voorschoten.
^^^Zandbergen-Koek, Eendrachtsweg 2. 2381 BR
D«
worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal:
1 zweefrek voor acrobaten; 6 geslo
ten; 7 telwoord; 9 bloelwijze; 10 stad
In Duitsland; 12 wagenwiel; 14 wa
terkering; 15 voorloper van de
broek; 17 metaal; 19 kledingstuk; 20
markgraaf (als titel); 22 huisdier; 24
klein vertrek; 25 besmettelijke ziek
te; 26 toiletartikel; 28 gebogen
been; 30 voorzetsel; 31 metalen
staaf; 32 zangstem; 33 licht verteer
bare spijs; 35 muzieknoot; 36 man
nelijk dier; 39 hoogste punt; 41 be
smettelijke ziekte; 42 land in Euro
pa; 43 gesteente; 45 gewricht; 46 en
andere (afk.); 48 deel van de hals;
50 scheepsvloer; 51 sluw dier; 52
vogelprodukt; 53 houten drinkkom;
55 teken van de dierenriem; 57
brander v.e. gasornuis; 58 Euro
peaan; 59 muzieknoot; 61 dier uit de
poolstreken; 64 slaapplaats; 65
doortochtgeld; 67 afhangend deel
van b.v. een Japon; 68 deel v.e. ta
bakspijp; 69 waterbewoner; 71 on
bepaald vnw.; 72 kleur; 73 bittere
stof; 75 weinig wetend; 76 werktuig
om steenkool los te hakken.
Verticaal:
1 insekt; 2 muzieknoot; 3 vogel; 4
persoonlijk vnw.; 5 lof; 6 gedwee; 8
vochtig; 9 vaartuig; 10 tijdmaat; 11
bloeimaand; 13 corpulent; 14 onbe
zonnen; 15 zonder moed; 16 veer
kracht; 18 grappenmaker; 19 snelle
loop; 20 afgemat; 21 vocht in vruch
ten; 23 duivenhok; 24 vrucht; 25
soort hond; 27 hoofddeksel; 29 plot
seling opkomend hoogwater In een
rivier ten gevolge van zware regens;
31 argument; 34 verzekeringsbewijs;
36 wijze van zingen v.e. kanarie; 37
griezelig; 38 hectogram; 40 smalle
weg; 44 grootste soort oorrob; 47
lokspijs; 49 deel v.e. auto; 51 dier
met koud bloed; 52 gelofte; 54 Inzet
bij een spel; 56 sporeplant; 57 meis
jesspeelgoed; 58 boom; 60 oude
lap; 62 boom; 63 heldemeertje; 64
niet scherp; 66 dik en plomp; 68
gezichtseinder; 70 uitroep; 72 brel-
benodigdheid; 74 lichamelijke op
voeding (afk.); 75 lidwoord.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 34 dienen uiterlijk
woensdagmiddag In bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Zonetoemooi(l)
1980 A;eur0pese zonetoer-
ivertochr jn italiö werd ge-
3 °yer™ zoals te verwachten
Viederlands onderon-
redden. De vier Neder-
N FRA^ndigden met ruime
i tel o9 °P d® bovenste
[sen: Van der Wal,
;ierc en Drost. Met
elijkheid was vanzelf-
rekening gehouden,
■■in was bepaald dat
.ie Nederlanders zich
J||^|aatsen voor de strijd
mmm^wereldkampioenschap
;ember in Mali wordt
Drost viel als vierde
i sept. ter af, Oscar Ver-
Vignei David Issalène kon-
rgues. wel voor Mali plaat-
eld was de Zwitserse
Ier Jan Cazamier het
eleurgesteld. Mede
merkwaardige neder-
i Jannes van der Wal
liten de prijzen. In de
lanrap d©r Wa| (wit); sch'j-
JJ, JJJ en 33, dammen op 2
re 33 ^zemier (zwart): schij-
is, pro5 en 1S, dam op 26
arente.et van Cazemier was
erd^Lï19 het spe1, in hevi9®
tijdnood van Van der Wal, als
volgt verder: 2-7 26x45 en nu
speelde Van der Wal als een
volleerd goochelaar eerst 7-1
en onmiddellijk 33-29. De ver
bouwereerde Zwitser sloeg
45x23 en berustte na 1x29 16-
21 29-38 21-26 38-42 in verlies.
Na afloop was hij eerst nog
van plan een officieel protest in
te dienen, maar al spoedig zag
hij het nutteloze daarvan In.
In de voorafgaande rond had
Van der Wal de lastige klip
Verpoest omzeild. In de stand
vén het eerste diagram (laatste
zet 1—7) heeft de Belg al flink
terreinnadeel. Tevergeefs pro
beert hij beslissend nadeel te
ontlopen. 30. 39-33 28x39 31.
44x33 18-23 32. 45-40 7-11 33.
42-37 5-10 34. 37-32. 11-16 35.
32x21 16x27 36. 40-34 10-14 37.
33-29 12-18 38. 50-44 14-20
(sterk; krijgt nu de alleenheer
schappij over het centrum) 39.
30-25 20-24 40. 29x20 15x24 41.
38-33 23-28 42. 44-39 18-23 43.
49-44 3-9 44. 44-40 27-32 45.
40-35 23-29 46. 34*23 28x19
(het beslissende ruiltje) 47. 35-
30 24x35 48. 39-34 9-14 49. 34-
29 13-18 50. 29-24 19x30 51.
VAN DER WAL
If 111
MS Jf
H §t H 1
n
I
G fc ft V.
C I
8 18 9 1
M
n en e
I* H Hl .Hf
n a o n
25x34 14-20 en pas nu berustte
Verpoest in het onvermijdelij
ke.
Hans Jansen herstelde zich
snel bij zijn onverwachte ne
derlaag tegen Van der Wal in
de tweede ronde. Na Jansens
37. 46-41? in de stand Jansen
(wit): 27, 30/35. 37. 40, 41, 45,
48; Van der Wal (zwart): 3, 8,
9, 12, 13, 16, 18, 19,23/26 was
het meteen uit door 36. 23-
291 37. 34x14 25x34 38. 40x20
JANSEN
16-21 39. 27x16 13-19 40. 14x23
18x47 en een paar zetten later
gaf Jansen het op. In de laat
ste ronde won Jansen van Ber-
té. In de stand van het tweede
diagram heeft Jansen al voor
deel. Al volgt won hij: 34. 49-43
3-9 35. 43-39 20-25 36. 40-35
14-20 37. 45-40 9-14 38. 41-36
24-29 39. 33x24 20x29 40. 39-33
14-20 41. 33x24 19x39 42. 28x8
18-23 43. 27-22 20-24 44. 8-3
15-20 45. 22-18. Het klopt alle
maal precies.
nlsbani
de belangrijkste kaar-
^^Jn een spel op tafel
^^^egd is de allereerste.
Atff' en u niet alleen> al
^in zijn overkomen dat
■■^^ist het geboden con-
meet af aan kansloos
huur. omgekeerd, dat het
kaart bleek te zijn die
iider mogelijk maakte
digde slagen bijeen te
h. Zolang het bieden
■■■s enige aanwijzing
mm* jeven, blijft het vaak
te gok welke kleur de
mmjsen biedt en het on-
^^^fe spel, uit een lang
gespeelde wedstrijd
I. Qi80foereldkampioenschap
>ewijst dat eens te
ïliswaar kan de leider
l grote lact te allen tijde win-
ïlegen wer|< <jat hij er
ften en»t <joen verschilt aan-
A 10
v V 9 3
o VB 109
4 V 10 5 4
V 5 4 3 N B862
B 10 5 4
o 6
4 H976 4 B2
4 H 9 7
O A H 8 6
O 854
A 8 3
r. dok.
vaak voorkomend
iop was: zuid 1 SA -
SA - zuid 3 SA, waar
na west een keuze mag ma
ken. Daar waar met harten
werd gestart had zuid een een
voudig parcours, omdat hij al
direct vier hartenslagen in de
schoot geworpen kreeg. Het
enige probleem was, of hij In
staat zou zijn een overslag te
maken.
Bij een schoppenstart echter,
liggen de zaken veel minder
Uitkomst
gemakkelijk. Zuid doet er goed
aan de eerste slag te laten lo
pen, maar moet de tweede
schoppen in noord nemen.
Hierna wordt het tijd de ruitens
te gaan ontwikkelen, dus rui
tenvrouw uit noord, die oost
neemt. Oost speelt schoppen
na, zuid wint en in noord moet
een kaart worden weggedaan.
Daar de hartens straks nog ge
bruikt moeten worden, moet
een klavertje worden opge
ruimd.
Zuid speelt weer ruiten, oost
komt weer aan slag en deze
speelt nogmaals schoppen.
Zowel zuid als noord gooien
een klavertje weg en, als west
zich (terecht) in schoppen heeft
gedeblokkeerd, blijft oost aan
slag. Welke kleur moet oost
naspelen? Op het eerste ge
zicht lijkt dat klaveren te zijn,
maar een goede zuidspeler
kan het dan niet meer fout
doen.
Oost heeft al ruitenaas en -
heer alsmede schoppenboer
laten zien. Als hij naast deze
vijf- en vierkaart ook nog kla
verheer heeft, zou hij het bie
den waarschijnlijk hebben geo
pend. Zuid moet klaveraas dus
nemen en de rest ontwikkelt
zich automatisch. Daarom is
het het beste dat oost harten
naspeelt. Weer heeft zuid een
moeilijke beslissing, maar de
juiste oplossing is, dat hij de
slag in de hand neemt en ver
volgens, om niet alleen afhan
kelijk te zijn van ee 33 har-
tenzitsel, klaveraas incasseert.
(Vienna Coup). Hierna steekt
hij met harten naar de dummy
over en speelt zijn vrije ruitens
af. waarop hij zelf een klavertje
weggooit. West zit nu in
dwang. Hij kan niet zowel kla
verheer als de vierde harten
bewaren, zodat zuid op deze
manier aan zijn negen slagen
komt. Een spelletje, wereld
kampioenschapspretendenten
waardig.
Spuitbussen misschien toch ongevaarlijk
auto,
C. 0887inding rond het ge-
spuitbussen, als zou-
arragorte ozonlaag rond de
).- enkPntesten, is op zijn
oiinos,Porbarig. Nog nooit
365.mand onomstotelijk
19, Amiewijzen dat de ozon-
dt beschadigd of dat
hadiging zo gevaarlijk
wordt verondersteld.
conclusie komt de
^oogleraar J. Lovelock
Ttikel in het tijdschrift
mtist.
I^4ker wordt de stelling
^~|dat de zogenaamde
in spuitbussen
■aag rond de aarde
jantasten en dat zoiets
ferlijk is voor het leven
I In de Verenigde Sta-
■t de laatste jaren gro-
ndheid over het welzijn
T ozonlaag. Lovelock
«He angst van de Ame-
1 burgers dat onder
alvliegtuigen en spa-
f«>s de ozonlaag zou-
jjjflsten. De Amerikaar-
^jig heeft naar aanlei-
de resultaten van een
ik uit 1974 besloten
«ik van spuitbussen te
ji. Volgens Lovelock
llfde Amerikanen met
dat verbod nogal overhaast
gehandeld. Bij dat onderzoek
werd namelijk aangenomen
dat de toenmalige tendens in
de productie van de schadelij
ke aandrijf gassen zich zou
voortzetten. Aan het eind van
deze eeuw zou de concentratie
van die stoffen zo hoog zijn dat
hij schadelijke gevolgen zou
hebben. Maar volgens Love
lock is de productie van die
aandrijfgassen sinds 1975
weer gedaald.
Om druk te krijgen in spuitbus
sen, gebruikt men tegenwoor
dig chloorfluorkoolstof-verbin-
dingen (CIFC's) omdat deze
gassen erg stabiel, onbrand
baar en niet-giftig zijn. Volgens
het onderzoek van 1974 zou
den de CIFC-gassen van de
aardbodem opstijgen. Onder
invloed van de sterke ultra-vio
lette (UV-) stralen van de zon
komen in de stratosfeer, een
hoge atmosfeerlaag, uit die
stoffen chlooratomen vrij. Die
atomen zouden de afbraak van
ozon bevorderen, waardoor de
ozonlaag ernstig zou worden
aangetast. Dit deel van de
stratosfeer ligt als een dikke
wollen deken rond de aarde en
beschermt hem tegen al te
Overdreven
Professor Lovelock noemt die
angst voor beschadiging van
de ozonlaag nogal overdreven.
Het is namelijk erg moeilijk om
onderzoek te doen naar de sa
menstelling van en processen
in de hogere lagen van de at
mosfeer. Bij het onderzoek van
'74 werd aangenomen dat de
CIFC's ongehinderd door de
onderste atmosfeerlaag, de
troposfeer, zouden komen. Het
is echter niet bekend hoelang
de stabiele drijfgassen in de
troposfeer intact blijven. Hoe
sneller de CIFC-moleculen
worden afgebroken, des te
minder komen er in de hoger
gelegen stratosfeer. Daardoor
komen er onder invloed van de
UV-straling minder chloorato
men vrij, zodat de schadelijke
gevolgen voor de ozonlaag be
perkt blijven.
Daarnaast blijft het volgens
Lovelock maar zeer de vraag
in hoeverre de ozonlaag in
werkelijkheid wordt aangetast.
Totnutoe is geen beschadiging
aangetoond, maar Lovelock
geeft toe dat het dan mis
schien te laat is. Anderzijds va
rieert de dikte van de ozonlaag
sterk. Bij de Noord- en de
Zuidpool is hij dikker dan bij
de Evenaar. In de poolnacht
slinkt hij enorm, om in de zo
mer weer in omvang toe te ne
men. Voorspellingen omtrent
werkelijke beschadigingen zijn
vrijwel niet te doen.
Tenslotte vraagt professor Lo
velock zich af in hoeverre UV-
straling werkelijk gevaar voor
het leven op aarde oplevert.
Vroeger werd het spectrum in
gedeeld in een aantal verschil
lende zones. Tegenwoordig
wordt een deel ervan „Bescha
digende UV-straling" ge
noemd, hoewel volgens Love
lock nog nooit iemand het ge
vaar van UV-licht heeft aange
toond. De straling kan inder
daad kanker verwekken. Maar
in tegenstelling tot bepaalde
radio-actieve straling dringt
het UV-licht niet ver in de huid
door zodat het gevaar vrij klein
is. Mensen met een donkere
huid hebben bijvoorbeeld hele
maal geen last van een grote
dosis UV-licht. Volgens Love
lock onderschatten de onder
zoekers van 1974 het biologi
sche vermogen van de mens
om zich aan veranderende om
standigheden aan te passen.
door
C. J. de Feijter
Topprestaties
Hiermede wordt niet gedoeld
op de remiseprestatias van
een Hort, een Sosonko of een
Portisch - die in het praktische
spel haast niet te verslaan zijn.
Ook niet de geweldige series
winstpartijen, die, vooral in het
verleden, door sommige spe
lers In zware toernooien wer
den gescoord. Nee, veel meer
zijn het die bijzondere kombi-
naties die de denkhoofden in
de kompositiewereld op het
bord toveren. Men stelt zich
dan een doel om b.v. de lang
ste serie schaakbiedende zet
ten op het bord te brengen..
Of, zoals ene Meijer In de vori
ge eeuw, in een bord vol stuk
ken, waarin een tweetal paar
den tegen een geweldige over
macht de zwarte koning over
het gehele bord dreven met
schaakbleden. De wereldkam
pioen Em. Lasker toonde zich
met deze grap nog al Ingeno
men. Of, zoals In een vorige ru
briek al aangetipt, een stelling
waarin vele opeenvolgende mi
norpromoties voorkomen. Het
zij met één en dezelfde pion de
vier promotiemogelijkheden,
of, eveneens diezelfde vier pro
moties met allemaal verschil
lende pionnen. Meestal gaat
zoiets bijzonders gepaard met
een wangedrocht van een
overladen stelling, maar men
kan er tóch wel van genieten
en vergeten dat er ook nog
zoiets bestaat als partijwaar-
schijnlijke stellingen. Ik heb
hier enkele van die bijzondere
stellingen en hoop, dat u er
van zult genieten. (Zie diagram
nr. 1.)
Hier Is dan een stelling van de
befaamde Leonid Kubbelj, een
van de werkelijk grote kompo-
nisten. Hier is gestreefd naar
de hoogste serie van eeuwig
schaakbieden. Als u de stelling
bekijkt zult u zich voor kunnen
stellen dat wit, die moet kam
pen tegen twee op promotie
staande pionnen er de brui
aan geeft.
Zwart heeft liefst vier pionnen
meer, en wit heeft dus véél te
lang doorgespeeld In glad ver
loren stelling (zo kan men den
ken). Kubbelj laat zien, dat
„Polen nog bij lange na niet
verloren is". Hij doet dat als
volgt:
1. Pd5-c7+, Ke8-f8. Wijkt de
koning uit naar d8 dan is het
als volgt remise: 1...,Kd8; 2.
Pc6+, Kc8; 3. a6, e1d; 4. Pa-
7+,...met eeuwig schaak. 2.
Pc7-e6+, Kf8-g8; 3. Pe5-
g4+,...met de eeuwigschaak
dreiging: Pg4xh6-f7. Maar de
zwarte koning gaat naar: 3....,
Kg8-h8 en maakt ruimte voor
zijn loper, waarmede dat eeu
wig schaak er niet meer in zit.
Het paard gaat terug naar e5:
4. Pg4-e5!....en nu kan de lo
per nog steeds naar g8, maar
dan komt er weer een ander
eeuwig schaak te voorschijn:
4...,Lg8; 5. Pg6: Kh7; 7.
Pf8+ enz. Zwart gaat dus terug
met zijn koning, zo ook wit met
zijn paard: 4Kh8-g8; 5. Pe5-
g4, Kg8-f7; 6. Pg4-e5+l, Pf7-
f6; 7. Pe5-g4+, Kf6-f5; 8. Pg4-
e3+, Kf5-e4; 9. Pe6-c5+, Ke4-
d4; 10. Pe3-c2+, Kd4-c4; 11.
Pc2-e3+, Kc4-b4; 12. Pe3-
C2+, Kb4xa4; 13. Kd6-c6!...en
zwart kan niets meer doen te
gen een eeuwig schaak van
Pc5-b7+, -c5+ enzovoortl al
met al een topprestatie, met
een stelling die nog niet eens
zo erg onwaarschijnlijk is. Deze
kompositie werd voor het eerst
gepubliceerd In Schackvarl-
den, maart 1937. en toont het
meesterschap van de begaaf
de Rus. helaas Is hij, evenals
zijn evenknie op studiegebied
A. A. Troitzky, In de honger
winter van 1942 gestorven.
In navolging van W. A. Shink-
man die in 1908 een probleem
met 8 opeenvolgende paard-
promotie het licht deed zien,
een achtzettig probleem, heeft
Chéron een studie gemaakt
met het maximum aan paard-
promotie. Bij Shinkman was er
zettenverwisseling mogelijk en
dat is In de Chéronstudie ver
meden. De stand is inderdaad
mogelijk en een eeuw geleden
zouden de komponisten er dan
ook nog de „bewijspartij" heb
ben bijgeleverd. En dat had
dan weer een soort wedijver
tengevolge tussen de kompo
nisten van deze absurditeiten,
want als er een bewijspartij
was geleverd van 50 zetten
dan kwam er al gauw eentje
met een partij van een of twee
zetten minder. Dat men zoiets
op prijs stelde bewijst wel het
feit dat men wel eens een
goudmedaille uitloofde voor
degene die de kortste bewijs
partij maakte. Welnu, hier Is:
Studie van Chéron.
Journal de Genève 4/2'64.
Zie diagram nr. 2.
Wit: Ka6, Pa8, Lh6.; pionnen
a7, b7, c7, d7, e7, f7, g7, h7.
(11). Zwart: Kc6, Dh1, Tb3.
Tg6, La5, Lf5, Pd5, Pe5; pion
nen: a2, b2, c5, f2, h5. (13).
Wit begint en wint. De hoofd
moeilijkheid bestond déèrin:
het vermijden van nevenoplos
singen! Chéron noemt dit een
Endspiel, maar waarom zal
niemand duidelijk zijn, het kan
evengoed probleem genoemd
worden. Tenslotte Is de kom
positie ontstaan uit het pro
bleem van Shinkman. De ver
dienste van Chéron is het ver
mijden van evenoplossingen. 1.
b8P+, Tb8: 2. ab8P+, Kd6; 3.
C8P+, Ke6; 4. d8P+, Ld8: 5.
ed8P+, Kf6; 6. g8P+, Tg8: 7.
hg8P+, Kg6+8. I8p+,..en mat.
Een rein mat tot besluit.
Tenslotte drie opeenvolgende
loperpromotie;
Studie van W. A. Koroljkov.
„64" 1941.
(Zie diagram nr. 3.)
Wit: Kf 1, Lh3; pionnen: a6, a7,
c7, d2, d3, e4, g4. g7. (10)
Zwart: Kf1, Pb4, Pd6, Lf3, Lgl;
pionnen: d4, f2. (7).
Wit begint en wint.
Ik zal u maar niet vermoeien
met u zelf de oplossingen er bij
te laten zoeken en deze direkt
vermelden: 1. a7-a8L!....En
niet: 1. a8D, Pc4; 2. dc4, d3; 3.
e5, Pc6; 4. Dc6; Kh2!; 5. Df3:
pat! 1Pd6-c4; 2. dc4, d3; 3.
e5, La8: 4. c8L!...Hier: 4. c8D,
Lf3 remise 4...Lf3; 5. Lb7, Pc6.
Lc6:, Lc6; 7. g8L!, Lf3: 8.
Ld5,...en wit wint. Ik hoop dat
u er van hebt genoten, maar
begrijp tevens dat het voorlo
pig wel genoeg is - omdat het
zo ver van de partij staat. Een
volgende keer iets meer partij
achtigs!
Motorrijders op Jersey
Voor de liefhebbers van auto-
en motorsport op postzegels
heeft het Kanaaleiland Jersey
op 24 juli j.l. een aantrekkelijke
serie uitgebracht. Deze serie
omvat vijf zegels en werd uit
gegeven ter gelegenheid van
het 60-jarig bestaan van de
„Jersey Motorcycle and Light
Car Club".
Op een zegel in de waarde van
7 p. ziet men motorrijders in
actie bij La Rocco Tower. Een
zegel van 9 p. brengt de be
roemde dagen van de Jersey
International Road Race in
herinnering. Zowel start als fi
nish waren op Victoria Avenue
hetgeen ook op de zegel Is te
zien. Motorcrossers in actie op
het circuit te Broadlands, St.
Peter's Valley, zijn afgebeeld
op de zegel van 13,5 p. Mini's
en Imp's In actie op het strand
bij Corbiere Rocks en Light
house zijn te zien op een zegel
van 15 p. De serie wordt afge
sloten met een zegel van 17,5
p. Deze toont een hedendaag
se racewagen in actie bij Bou-
ley Bay. Het ontwerp voor deze
zegels werd vervaardigd door
Anthony Theobald en het druk
ken werd verzorgd door Hélio
Courvolsier S.A. te La Chaux-
de-Fonds in Zwitserland.
Op 1 oktober a.s. verschijnt op
Jersey een uit zes zegels be
staande serie met als onder
werp de „Operatie Drake".
Deze „Operation Drake" is een
wetenschappelijke zeiltocht
rond de wereld die twee jaar
heeft geduurd. Aan deze tocht
werd deelgenomen door we
tenschapsmensen, leden van
de krijgsmachten, deskundigen
en amateurs. Doel van de reis
is het verzamelen van weten
schappelijke gegevens en het
opnemen tegen natuurlijke uit
dagingen.
Basis van de expeditie Is de
brigantijn van 150 ton, ge
naamd „Oog van de wind". Dit
schip is uitgerust met een we
tenschappelijk laboratorium en
vormde tevens het onderko
men voor de jonge vorsers. De
24 deelnemers staan onder lei
ding van It. kol. John Blash-
ford-Snell. Vijf van de zes ze
gels die worden uitgegeven
naar aanleiding van dit project
tonen verschillende facetten
van de expeditie. Zo ziet men
op een zegel van 7 p. het schip
„Eye of the Wind" bij de start
van de expeditie te St. Heiier
in november 1978. Een zegel
van 9 p. toont medisch onder
zoek bij de Cuna-indianen in
Panama. Op de zegel van 13,5
p. ziet men de leden van de
expeditie bij het bevaren van
een rivier op Papoea-Nieuw
Guinea. Het schip „Discovery"
van de ontdekkingsreiziger
Cap. Scott is afgebeeld op een
zegel van 14 p. Het schip ligt
hier voor anker bij Ross Island
in McMurdo Sound, Antarcti
ca. Deze zegel brengt het 150-
jarig bestaan van het Konink
lijk Aardrijkskundig Genoot
schap onder de aandacht.
Voor studie van flora en fauna
in de regenwouden in Sulawe-
sie moesten de expeditieleden
gebruik maken van hangbrug
gen. Dit was ook het geval in
Panama, Papoea-Nieuw Gui
nea en Indonesië. Hoe dit in
zijn werk ging is te zien op een
zegel van 15 p. Tot slot het on
derwerp „Studie der zee" wat
in beeld wordt gebracht op
een zegel van 17,5 p. Het ont
werp voor deze zegels kwam
van de hand van Gordon
Drummond en het drukken
werd verzorgd door „House of
Questa" te Londen.
Om het beeld van Jersey com
pleet te maken nu nog enkele
zegels die op 6 mei j.l. in de
verkoop kwamen. Op de eerste
plaats was daar een uit drie
zegels bestaande serie die
werd uitgegeven ter gelegen
heid van het eeuwfeest van het
„Jersey Royal"-aardappelras.
Op de zegels ziet men 19de
eeuwse voorstellingen afge
beeld. Achtereenvolgens nu
waarde en afbeelding: 7 p. 1
„Het planten", 15 p. „Het
rapen" en 17,5 p. „Vervoer
naar de weegbrug". Ontwerp
Richard Granger Barret en het
drukken werd weer verzorgd
door „The House of Questa" in
Londen.
Eveneens op 6 mei verscheen
een uit vier zegels bestaande
„Europa Cept"-serie. Het gaat
hier om twee keer twee sa
mengedrukte zegels, waardoor
twee zegels samen één afbeel
ding vormen. Twee van deze
samenhangende zegels heb
ben ieder een waarde van 9 p.
De twee andere zegels hebben
leder een waarde van 11.5 p.
Op de zegels ziet men koning
Karei II, Sir George Carteret,
Sir Walter Raleigh en Paul Ivy.
Koning Karei II schonk Sir
George Carteret, luitenant-
goeverneur en baljuw van Jer
sey. het Smiths Eiland aan de
Ingang van de Chesapeake
Baai in Amerika. Dit als belo
ning voor bewezen diensten.
Later schonk de koning hem
nog meer land aldaar, hetgeen
Carteret New Jersey noemde,
zoals deze staat thans nog
heet.
