Israël: resolutie
Jeruzalem eenzijdig
jechoslowakije, een bolwerk van stabiliteit
Franse marine doorbreekt
blokkade vissers
ïverleg ontwikkelings-
ïlden voor Suriname
::eer op gang gebracht
Billy Carter
getuigt voor
senaatscommissie
PAOITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 22 AUGUSTUS 1980 PAGINA 11
7.AALFJAARNA PRAAGSE LENTE
en dusIJS Tsjechoslowakije wekt, twaalf jaar
militaire interventie door de Sow jet-Unie
ip 21 augustus 1968, een eind maakte aan
raagse Lente, de indruk een bastion van
litelt en orthodoxie in het oostblok te zijn.
>rs geeft trouw en zonder uitzondering het
>unt van Moskou weer. Praag staat steeds
j_n »pn bij het betuigen van „instemming met en
steuning van" de politiek van het Kremlin.
)ld ook voor de interventie in Afghanistan,
poralln het begin in enkele Oosteuropese
fcteden met enige reserve was opgenomen,
[paalde kringen is gemeld (maar door Praag
nd) dat er ook Tsjechoslowaakse militairen
Kaboel waren gestuurd,
het schijnt is het internationale isolement,
waarin het land na augustus 1968 onvrijwillig be
landde, doorbroken door het bewind van Gustaf
Husak. Na een aarzelend begin hebben de nieuwe
leiders in Praag weer volop contacten met het bui
tenland, met name op economisch en cultureel ter
rein.
In de binnenlandse politiek hebben de autoriteiten,
voortdurend omzichtig manoeuvrerend, gewerkt
aan de „normalisering Na 1968 zijn er geen grote
processen geweest als in de Stalin-tijd. De architect
van de Praagse Lente leeft nog steeds, al is
Alexander Dubceks politieke rol uitgespeeld. De
ftleitbezorger van het „socialisme met een mense-
ijk gezicht" heeft in de buurt van Bratislava een
bescheiden baan bij de dienst voor waterhuishou
ding en bosbouw.
Al is de onderdrukking niet met bloed gepaard ge
gaan, ze is wel blijvend en alom tegenwoordig,
vooral ten opzichte van de ondertekenaars van
Charta 77, het manifest waarin een aantal Tsje-
choslowaken de regering in Praag opriep de men
senrechten na te leven en de grondwettelijke vrij
heden te respecteren. Maar ook op dit gebied ope
reren de autoriteiten uiterst behoedzaam.
Met grote discretie heeft het bewind stap-voor-stap
zijn belangrijkste binnenlandse tegenstanders toe
stemming gegeven om in het buitenland te gaan
werken. Waren ze eenmaal de grens over, dan ver
loren ze tegen hun zin de Tsjechoslowaakse
nationaliteit. Van hen zijn de schrijver Milan Kun-
dera en de toneelschrijver Pavel Kohout de be
langrijksten. Als laatste in de rij staat de oppositio
nele filosoof Julius Tomin op het punt aan een
Britse universiteit te gaan doceren.
Voor de „gewone balling" is er een nieuwe wette
lijke regeling ingevoerd, hij kan zijn verhouding
tot de Tsjechoslowaakse staat „in orde maken"
door een bepaalde som geld te storten. Zo brengen
talrijke Tsjechoslo waken, die geen paspoort van
hun nieuwe vaderland hebben, met een reisdocu
ment op naam van een „Tsjechoslowaak die in het
buitenland woont" regelmatig hun vakantie door
in hun voormalige vaderland.
Daarnaast blijft het aantal vluchtelingen stijgen:
van de 748 mensen die in januari dit jaar (tegen
169 vorig jaar) asiel vroegen kwamen er 292 uit
Tsjechoslowakije.
Een van de oorzaken die deze mensen ertoe brengt
in ballingschap te gaan, waarvoor ze vaak hun le
ven moeten riskeren om het land uit te komen, ia
van economische aard, want Tsjechoslowakije
heeft de internationale crisis niet buiten de gren
zen kunnen houden, al is de economie minder ge
troffen dan die van de buurlanden en is de schul
denlast van het land betrekkelijk gering.
En het maandsalaris van de gemiddelde arbeider
mag dan, zoals het ideologische weekblad van de
partij „tribuna" berichtte, in tien jaar tijd met 33
procent gestegen zijn (van 1000 in 1969 naar
1350 in 1979), de etalages van de winkels in
Praag hebben de glans verloren die in het begin
van de jaren zestig zo kenmerkend was voor de
Tsjechoslowaakse hoofdstad.
JANA MIKOSKA
cht vordert
akte flats
RECHT Het gemeen-
Imr van Dordrecht heeft
»n zeventien gekraakte
jningen, die binnenkort
ind zouden mogen wor-
a gevorderd ten behoeve
woningzoekenden.
e pUbf die categorie worden
krakers van de wonin-
t fnpwjeretaan. De vorderings-
jssie kwam tot de con-
dat het hier niet ging
yportkrakers". Volgens b.
f van Dordrecht mogen
+s geen voorsprong krij-
f andere urgent woning-
f ïiden. „Daarentegen mag
i en t^anhoopsdaad ook weer
f it nadeel leiden wanneer
f 3at om legaal een dak bo-
f 3 hoofd te krijgen".
f 3
EC-
adering
5 september
r>>VlN De organisatie van
porterende landen heeft
4ondigd dat de langver-
e vergadering van de
iers van oliezaken, finan-
en buitenlandse zaken
fc 13 aangesloten landen
September in de Oosten-
I hoofdstad Wenen zal
fiebben.
nisters zullen zich bezin-
p een voorgestelde stra-
|Voor de produktie en
:lling van hun olie, al-
Algerijnse minister
ïenergie- en oliezaken
icem Nabi.
I JERUZALEM Israël heeft de resolu
tie van de Veiligheidsraad over Jeruza
lem verworpen als „onrechtvaardig en
I eenzijdig". In deze resolutie dringen de
Arabische landen er op aan, dat de lan
den hun ambassades in Jeruzalem op
heffen, voorover die daar aanwezig
zijn.
Het is Israël niet gelukt om de VS tot een
veto te overtuigen, hoewel zeer intensief
;nam-
iraan vraagt
idstraf
IANDRIA De Viet-
'eteraan Wayne Robert
is gisteren ter dood ver-
tld wegens de moord op
jlitieagent in 1978. Felde
fjweerde dat hij emotio-
abiel geworden was na-
j in Vietnam blootgesteld
aan een ontbladerings-
1, had de jury gevraagd
er dood te veroordelen.
>ogte in
|d-Afrika
1 iNNESBURG Vele
a frikaanse boeren wor-
a oor een nu al geruime
£3 heersende droogte be-
I. In grote delen van
Ifrika is de oogst ver
in in Kwazulu is er zelfs
t van een grote sterfte
het vee.
Mrika voert normaal
|1 uit, voornamelijk naar
delen van het conti-
Üie nu ook door grote
je worden geteisterd.
n |het ziet er naar uit dat
t (jid voor het eerst in tien
raan zal mceten invoe-
kin? men verwacht dat de
- rirK0oSst 430.000 ton kleiner
dan die vai 1979, toen
vB miljoen ion van het
afgehaild.
pare,
was gelobbied: Washington heeft zich van
stemming onthouden.
Na de waarschuwing van Oman aan het
adres van Nederland hebben nu ook de
Verenigde Arabische Emiraten gedreigd
om alle politieke en economische betrek
kingen met Nederland te verbreken als de
Nederlandse ambassade niet binnen een
maand uit Jeruzalem verplaatst is. De Ne
derlandse regering zal volgende week een
beslissing nemen over de ambassade in
Jeruzalem. Verwacht wordt, dat de beslis
sing vóór verplaatsing zal zijn.
Het centrum voor informatie en docu
mentatie Israël heeft de Nederlandse re
gering gevraagd om een onderzoek in te
stellen naar de kwetsbaarheid van de Ne
derlandse handelsbetrekkingen met het
Midden-Oosten. Volgens het CIDI is het
een illusie om te veronderstellen dat de
economische pressie van de Arabische
landen ophoudt, als Nederland zijn am
bassade verplaatst.
Honderden scheepseigenaren betoogden in Le Havre gisteren tegen de blokkade door de vissers.
PARIJS Franse marineschepen heb
ben gisteravond de blokkade door
Franse vissers van de oliehaven Fos
ten westen van Marseille doorbroken,
zo hebben ooggetuigen verklaard.
Vier sleepboten, drie met waterkanon
nen uitgeruste vaartuigen en twee pa
trouilleboten sleepten ongeveer twintig
treiters weg die de toegang voor tan
kers versperden. De vissers keerden na
korte tijd terug en stelden de blokkade
van Fos opnieuw in door in een cirkel
in de haveningang te blijven rondva
ren. Naderhand greep de marine op
nieuw in waardoor er vanmorgen ruim
twintig olietankers de haven konden
binnenvaren.
Kort voordat de blokkade werd doorbro
ken kregen de vissers in Fos een ultima
tum van de Franse admiraal Jean Accary
dat zij negeerden. Zij boden echter geen
noemenswaardig verzet.
Franse vissers zullen hun blokkade van
de haven Le Havre vandaag opheffen „als
teken van goede wil en om serieuze on
derhandelingen mogelijk te maken". Dit
gebaar moet volgens de vissers echter niet
als „teken van zwakte" worden uitgelegd.
De Franse vissers hebben gisteren overi
gens tegenover de pers verklaard dat zij
de blokkade van de havens zullen ovoort-
zetten ondanks acties van de Franse mari
ne.
De communistische vakbond CGT heeft
bij ingrijpen van de marine gedreigd met
een staking van alle havenslepers in het
land. Zij heeft dit dreigement tot nu toe
nog niet waargemaakt.
De blokkade leidt tot steeds meer protes
ten van andere beroepsgroepen. De Bre
tonse boeren zien hun bloemkoolexport
naar Engeland bedreigd en ook de kaa
sproducenten hebben geklaagd over moei
lijkheden. Nederlandse visvrachtvervoer-
ders hebben eveneens te lijden onder de
blokkades. De Franse reders hebben becij
ferd dat meer dan 150 schepen momenteel
nog voor havens liggen te wachten. De
schade beloopt volgens de reders meer
dan tien miljoen gulden per dag.
H
kMARIEO Het opzij zetten van de
wet, hei aftreden van president Fer-
tt het afkondigen van de noodtoestand
geen wivziging gebracht in de procedu-
l de besèding van de Nederlandse ont-
[lingsgeden aan Suriname. Op 14 sep-
Ezal wals gepland de eerstvolgende
ering fehouden worden van de Suri-
s-Nederandse ontwikkelingscommis-
|)NS, alius de Nederlandse afgevaar-
Fprof. F. Van Dam die samen met
Nederlandse topambtenaren over de
kelinrssamenwerking met de Suri-
autoriteiten overleg heeft gevoerd.
komende bespreking komt de kwes-
b de waardevastheid van de ontwikke-
ilp net ter sprake. Van Surinaamse
hoopt men deze zaak, die het breek-
hormce bij de onderhandelingen tus-
Inistc De Koning en Chin A sen in
er stidium op ministerieel niveau be-
baarte maken.
hdelike Organisatie van Surinamers in
[and LOSON) heeft zich verontwaardigd
getoond over de uitspraken van premier Chin
A Sen die verzoening prediken „met het Ne
derlandse neo-kolonialisme". Deze uitspraken
worden door de organisatie „niet bevordelijk
geacht voor het vertrouwen dat nodig is voor
remigratie van Surinamers. De LOSON schrijft
in een brief aan de Surinaamse regering dat de
houding van Chin A Sen in schrille tegenstel
ling staat tot die van enkele maanden geleden
toen de president tijdens een massabetoging zijn
ongenoegen liet blijken over Nederlands en de
Nederlandse minister De Koning.
In Suriname is een commissie van vijf leden
1 benoemd die een nieuwe grondwet moet sa-
imenstellen voor de Tweede Republiek Surina-
ime. Men zal daarbij tevens bekijken welke arti-
ikelen uit het eerste hoofdstuk over de huidige
Surinaamse grondwet (handelend over de men
senrechten) weer in werking kunnen treden.
De Nationale Militaire Raad heeft gisteren be
richten ontkend als zou het onlangs aangehou
den ex-raadslid Sital zijn overleden aan ver
wondingen die hij tijdens gevangenschap zou
hebben opgelopen.
Billy Carter getuigt voor de speciale Senaatscommissie.
WASHINGTON President
Carters broer Billy heeft gis
teren voor een senaatscom
missie gezegd dat hij geen
overeenkomst had met de Li
bische regering om te trachten
de Amerikaanse politiek te
beïnvloeden en geen verzoe
ken namens die regering heeft
gedaan aan de president of
enige regeringsfunctionaris.
Billy Carter trad gisteren voor
het eerst als getuige op voor de
bijzondere senaatscommissie
die zijn banden met Libië en
de mogelijke betrokkenheid
van het Witte Huis moet on
derzoeken. Billy, die een ver
klaring voorlas van 27 pagina's
begon zijn getuigenis met de
opmerking dat hj slechts een
zakenman was uit een kleine
Benzinetanker
in brand
NEW ORLEANS Een 170
meter lange bezinetanker is
gisteren in de Golf van Mexico
in aanvaring gekomen met
een oud olieplatform en in
brand gevlogen, zo is door de
Amerikaanse kustwacht be
kendgemaakt. Alle 39 opva
renden van de tanker wisten
overboord te springen. Zij
werden door twee sleepboten
opgepikt.
stad in het zuiden die in de
schijnwerpers kwam toen zijn
broer in januari 1977 president
van de VS werd. Hij zei dat hij
in september 1978 voor het
eerst naar Libië was gegaan
uit interesse voor landbouw
technieken in woestijngebied.
Ook zei hij te hebben gehoord
dat Libië een van de radicaal
ste landen ter wereld was en
„Ik wilde zien hoe zo'n land
werd bestuurd".
Billy ontkende dat hij had ge-
firobeerd de Amerikaanse po-
itiek te beïnvloeden. „Ik heb
niets gevraagd aan Jimmy
Carter noch aan enige Ameri
kaanse regeringsfunctionaris
namens de Libische regering
of een vertegenwoordiger
daarvan", aldus Billy Carter in
zijn verklaring. „Voorts heb
ben de Libiërs mij niet ver
zocht iets te vragen aan de
president of een vertegen
woordiger van de Amerikaan
se regering", zo zei hij verder.
Billy verklaarde ook dat hij er
niet aan twijfelde dat de
220.000 dollar die hij van Lbië
had ontvangen was bedoeld als
lening. „De lening wordt ge
bruikt", zo zei hij, „om reke
ningen te betalen en andere
leningen af te lossen. Billy
sprak verder de hoop uit dat
zijn getuigenis ou aantonen dat
hij niet de „hansworst" of
„uilskuiken" was waarvoor
sommige bekende figuren hem
uitmaakten.
Sovjet
onderzeeboot
wordt van
Okinawa
weggesleept
TOKIO Een Russische
sleepboot is vanmorgen be
gonnen om een Sovjetrussi-
sche kernonderzeeboot,
waarop brand heeft gewoed
en die nu vleugellam in de
buurt van Okinawa ligt, in
veiligheid te brengen.
Bij de brand zijn tenminste ne
gen opvarenden om het leven
gekomen. Er is tot dusverre
geen straling waargenomen in
de buurt van het schip. Japan
se deskundigen menen, dat de
brand door kortsluiting is ont
staan en dat er geen ongeluk
ken met de beide kernreacto
ren zijn gebeurd, hoewel men
wel Russen in beschermende
witte kledij heeft waargeno
men.
Het Russische opleidingsschip,
de Meridian, die de onderzee
boot van de Echo-1 klasse te
hulp schoot, heeft ongeveer
vijftig Russische opvarenden
aan boord genomen.
Russen blijven
westerse
zenders storen
MOSKOU Het storen van
de Russischtalige uitzendin
gen op de korte golf uit het
Westen naar de Sowjet-Unie
wordt voortgezet, hoewel zo
wel Amerikanen als Britten
een officieel protest hebben
ingediend.
Ook de uitzendingen van de
BBC en van de Westduitse
Deutsche Welle werden don
derdagavond gestoord.
Voor de VOA en de BBC is
het de eerste keer in acht jaar
dat hun uitzendingen naar de
Sowjet-Unie werden gestoord.
De uitzendingen van de Deut
sche Welle waren sinds 1968
niet meer door storingen ge
plaagd.
Een woordvoerder van het
Russische ministerie van bui
tenlanders zaken noemde de
berichten over de storingen
een „verzinsel".
Gruweldaden
Boliviaans leger
LONDEN Amnesty Inter
national heeft gisteren het Bo
liviaanse leger ervan beschul
digd op 4 augustus in het
mijnwerkersstadje Caracoles
gruweldaden te hebben bedre
ven.
Volgens Amnesty trok het le
ger op die dag ontvoerend,
verkrachtend en moordend
door het bergstadje. Het Max
Toledo regiment, dat zijn
standplaats heeft in de plaats
Viacha, bestookte het afgele
gen stadje eerst met behulp
van artillerie, vliegtuigen en
tanks. Mensen die trachtten te
vluchten werden door de sol
daten achtervolgd en ver
moord. Lijken werden ont
hoofd en in vrachtwagens ge
laden. Volgens de ooggtuigen
werd midden in het stadje een
mijnwerker, met dynamiet dat
in zijn mond was gestopt, op
geblazen. Vrouwen en jonge
meisjes werden door de solda
ten verkracht. Uit Caracoles,
dat zo'n 266 kilometer ten
zuidoosten van de hoofdstad
La Paz ligt, zouden bijna 900
mensen zijn verdwenen.
Bestuur
Vakverbond VS
stelt zich
achter Carter
CHICAGO Als het aan het
dagelijks bestuur van de
AFL-CIO, het belangrijkste
vakverbond in de Verenigde
Staten ligt, stemmen zijn 13,6
miljoen leden op 4 november
op Jimmy Carter.
De AFL-CIO is een federatie,
waarin meer dan 100 vakbon
den samenwerken. De uitvoe
rende raad, die het beleid van
de aangesloten bonden be
paalt, heeft gisteren in Chica
go besloten het algemeen be
stuur te adviseren de democra
tische kandidaat te steunen.
Het algemeen bestuur, waarin
de voorzitters zitten van de
107 aangesloten bonden, ver
gadert op 4 september in Was
hington.
VS-basis in
Somalië
WASHINGTON In Was
hington is gisteren een ak
koord ondertekend dat de
Verenigde Staten in de gele
genheid stelt de Somalische
vlootbasis in Berbera, aan de
Golf van Aden, te gebruiken.
In ruil hiervoor zullen de Ver
enigde Staten Somalië militai
re hulp ter waarde van 25 mil
joen dollar verstrekken.
Eerder dit jaar sloot Amerika
al akkoorden met Kenia en
het sultanaat Oman voor het
inrichten van militaire basis in
die landen.
Voor 100 min
aan cocaïne
gevonden
BOGOTA In Colombia zijn
700 kilo cocaïne met een waar
de van honderd miljoen dollar
in beslag genomen. De partij
stond in het plaatsje Natagai-
ma in het zuidwesten van net
land voor verzending naar de
VS gereed in een groot labora
torium waar het middel werd
vervaardigd.
