GOED PITTIG.
NIET ZO SCHERP
?jegering=Carter bereidt
ieuwe invasie in Iran voor
BRANDARIS.OMDAT-IE
GOED ZWAAR IS.
Wan trouwende Polen
willen vrije vakbonden
SRIKAANSE COMMENTATOR:
in a Sen heeft
jiname onder controle
Sgenstanders Karma! versterken posities
Aanslag op
nachtclubs in
Londen: 37 doden
Cubanen kapen
vliegtuigen om terug
te kunnen keren
-INLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 18 AUGUSTUS 1980 PAGINA 7
onderGTON Het Amerikaan-
iar mierie van defensie en het
git hjls hebben de geruchten over
at her militair ingrijpen van de
.n met nadruk tegengespro-
gev^ekende Amerikaanse dag-
•kstennenta^or Jack Anderson
litstetydag geschreven dat er een
I Do^in was uitgewerkt om de 52
r in ènse gijzelaars die in Iran
el waPastSeh°U(len' *e bevrijden
[t plan ook voorziet in een
k, rit vergeldingsactie. De eerste
er dtfnse bevrijdingspoging
)ver (in april.
zijn Vten over een nieuwe militai-
ntie circuleerden vrijdag al in
Congreskringen in Washington.
Het Witte Huis noemde de bewering
van Anderson „bespottelijk en onver
antwoordelijk".
Anderson liet weten dat de ontkennin
gen van het Witte Huis maar weinig
indruk op hem maken. „Ook voor de
eerste Amerikaanse militaire actie had
het Witte Huis immers met nadruk
ontkend dat er plannen voor een der
gelijke actie bestonden. Volgens mijn
inlichtingen, aldus Anderson, heeft de
regering bepaald dat de nieuwe „inval"
in oktober moet plaatsvinden en wel
een paar weken voor de presidentsver
kiezingen waardoor Carter een goede
kans maakt aan de macht te blijven.
Het Witte Huis verwijt Anderson nu
met zijn verhaal de kans op bevrijding
van de gijzelaars binnen afzienbare tijd
kleiner te maken. Wat er werkelijk is
gebeurd, aldus het Witte Huis, is dat
president Carter de landen aan de Per
zische Golf een veiligheidsgarantie
heeft gegeven tegen een mogelijke be
dreiging van hun bestaan. De Ameri
kaanse minister Brown weigerde te
ontkennen dat er een nieuwe poging
wordt ondernomen om de Amerikaan
se gijzelaars te redden.
Vooruitlopend op zijn komende co
lumns zei Anderson dat er „langs de
weg naar een invasie drie controlepun
ten zijn. President Carter is de eerste al
min of meer gepasseerd. Het laatste be
vel om binnen te vallen zal niet komen
voor hij het derde controlepunt heeft
bereikt. Hij zal dan uit verschillende
mogelijkheden kiezen. De strijdkrach
ten zullen gereed zijn om elk daarvan
uit te voeren. Een van de keuzemoge
lijkheden is natuurlijk om de operatie
stop te zetten, aldus Anderson.
De staf van de Britse ambassade in Te
heran is in verband met de spanningen
met Iran van twaalf tot vier man inge
krompen. De ambassade zelf is tijdelijk
gesloten. Voor de ambassade demon
streren al ruim een week betogers ten
gunste van de prorKhomeiny-aanhan-
gers, die in Londen vastzitten.
lieve
tit ziel
eft hij
maa^RIBO Suriname's twee sterke
te Aailenk Chin a Sen en majoor Desi
wekken de indruk stad en land
mder controle te hebben. Premier
derinfnt Chin a Sen bracht de zondag
ie bjjn bedienden grotendeels slapend
lee d^or en legerbevelhebber Bouterse
het weekend in zijn nieuwe huis.
van erdagmiddag half zes mogen Suri-
aantalun land weer verlaten, nadat al
;leme? telefoon- en telexverbindingen
te m^aren. Niettemin is de toestand in
ne. nog van kracht en de Grondwet
3p bgrking. In Paramaribo ïien opval-
noet i militairen streng toe op naleving
Dan ondklok na 19 uur. Het straatbeeld
i exeijlopen weekend rustig. Zaterdag
litgevflin a Sen een beleefdheidsbezoek
Fgezette president dr. Ferrier. Hij
logmaals van de dank en waarde-
chriftMeel het Surinaamse volk".
■ne ei
bron blijkt, dat behalve ex-premier
rron ook de parlementariërs Nooit-
lat hijodgers zijn gearresteerd. Dr Ir Frank
r bespok vast. Hij is lid van de Commissie
maaljingssamenwerking Nederland-Suri-
delijtfNS), die de Nederlandse ontwikke-
Hunh besteedt. Essed geldt als bewaarder
vel vjiljoenen verslindende prestigeprojekt
!t watname. Er zouden nog meer arrestaties
neninfht in verband met corruptiepraktij-
ositie,er was de gevangenneming officiéél
ik na, van de sergeants Mynals, Sital en
lx-leden van de Nationale Militaire
hoogste machtscollege na de staats
lef ov 25 februari. Het drietal zou betrok-
veJ /TiEst zijn bij plannen voor een Cubaans
ijn zprde tegencoup.
i dac/e machtsgreep van bevelhebber Bou-
at ik
'rschi
r jein
stand.
Piet
terse - de man die ook de sergeantencoup van
25 februari leidde - stelde premier Chin a Sen
in staat zijn tegenstanders uit te schakelen. Hij
heeft een nieuwe regering gevormd, met op
vier na dezelfde namen. Verrassend is de be
noeming van de onervaren Andre Haakmat tot
vice-premier en tevens minister van Justitie,
Leger en Buitenlandse Zaken. Drs. Haakmat
was enkele maanden terug nog inspecteur van
onderwijs in Amsterdam. Met een boek over
vakbond en krijgsmacht inspireerde hij de mili
tairen tot de eerste staatsgreep.
Met zijn nieuwe ministersploeg verwacht Chin
a Sen zijn regeringsprogramma slagvaardiger te
kunnen uitvoeren. Een van de eerste daden zal
nu de instelling zijn van speciale rechtbanken
ter berechting van „tegenstanders van de revo
lutie van het volk". Ook denkt Chin a Sen zijn
handen vrij te krijgen voor de aanpak van
„corrupte" figuren ten tijde van het bewind
van Arron.
Volgens Henk Herrenberg, de enige socialist in
het aan de kant geschoven parlement, gaat het
met Suriname de goede kant op. „Wat nu door
Chin a Sen en Bouterse gedaan is, is een kwes
tie van orde op zaken stellen. Ik ben realist ge
noeg om te beseffen dat het niet anders kan,
wil er van de doelstellingen van de Republiek
iets terecht komen.
Met het afdanken van president Ferrier heeft
Suriname naar zijn mening weer een brok ko
loniaal Verleden van zich afgeschud. „Heus, Su
riname gaat naar echter democratische verhou
dingen toe. Het kost wel even tijd. In Neder
land moeten jullie daar niet zo dramatisch over
doen. We moeten de kans krijgen om zelf onze
democratie te maken. Daartoe zijn we met z'n
allen best in staat", aldus Herrenberg.
HOMME KROL
Ravage
In het ondergrondse winkelcentrum in de Japanse provincies
tad Shizuoka ontstond dit weekeinde een enorme ravage
toen zich daar twee gasontploffingen voordeden, waarbij tien
mensen werden gedood en 150 gewond. Een brandweerwa
gen (links) raakte gedeeltelijk bedolven onder het puin.
^tHLI Twee leiders van
lering binnen de Afghaanse
i litePartij» die zich verzet tegen
chap Karmal, hebben een ver-
STA}Promo^e f>emaakt waaro-
F ganders van het regime in
tnds z*ck h°£eBjlc verba-
>ehoren tot de Khalq-vleugel
gerende democratische volks-
fel gekant is tegen de Par-
cham-vleugel onder leiding van presi
dent Babrak Karmal. Radio Kaboel, die
is opgevangen in New Dehli, maakte de
promoties bekend waartoe was besloten
tijdens een gemeenschappelijke verga
dering van de revolutionaire raad en
het politbureau van Afghanistan. Een
van de twee, minister van justitie Ab-
durrashid Aryan, is tevens benoemd tot
vice-premier. Saleh Mohammad Zirai,
lid van het politbureau en oud-minister
van landbouw en volksgezondheid, is
benoemd tot lid van het presidium van
de revolutionaire raad.
Russische bommenwerpers en helikop
ters zouden vorige week aan het einde
van de heilige maand ramadan Islami
tische kerkgangers aangevallen heb
ben, waardoor talloze burgers werden
gedood, zo hebben Afghaanse rebellen
in een gisteren uitgegeven verklaring
gezegd. Het bericht kon niet bevestigd
worden.
Een groep vooraanstaande Russische
generaals is de afgelopen week in Ka
boel bijeen gekomen, kennelijk met het
doel om voorbereidingen te treffen
voor een nieuw offensief tegen de op
standelingen in Afghanistan. Dit is za
terdag uit doorgaans betrouwbare bron
in de Afghaanse hoofdstad vernomen.
De Russische generaals zouden op 10
augustus in Kaboel zijn gearriveerd.
Een gedeelte van de aan een steeg gelegen Londense
nachtclub, waar zaterdagmorgen vroeg bijna veertig
mensen het leven verloren.
LONDEN (AP) De politie die betrokken is bij het onder
zoek naar wat zij de „grootste massamoord sinds tijden in
Groot-Brittannië noemden, heeft gisteren verklaard dat er
meer dan 50 belangrijke getuigen kunnen zijn van de brand
in de twee Londense nachtclubs die aan 37 mensen het leven
heeft gekost
Hoofdinspecteur Geoff Chambers, chef moordzaken van Schot
land Yard, voegde eraan toe dat de identificatie van de 14 vrou
wen en 23 mannen, die bij de brand zijn omgekomen, waar
schijnlijk weken zal duren. De brand werd veroorzaakt door een
molotov-cocktail.
Getuigen zijn niet erg bereid om te praten omdat geen van de
beide clubs, waar tot laat gedronken en gegokt kon worden over
een vergunning beschikten.
Daarbij komt dat vele bezoekers Latijns-Amerikanen waren die
illegaal in Londen verblijven.
Het identificeren van de slachtoffers is buiten dat ook moeilijk
omdat een aantal zo ernstig verband is dat het zelfs om te bepa
len of het lijk van een man of een vrouw was veel moeite kostte.
MIAMI Drie Amerikaanse vliegtuigen zijn zaterdag ge
dwongen om naar Cuba te vliegen, terwijl op de luchthaven
van Tampa in de staat Florida vier Cubanen werden aange
houden toen zij met een fles benzine in hun handbagage
probeerden aan boord van een vliegtuig te stappen. Alle
drie de toestellen zijn inmiddels behouden van Cuba in Mia
mi teruggekeerd.
De afgelopen week zijn in toaal zes vliegtuigen gekaapt en ge
dwongen naar Cuba te vliegen. Vrijdag hadden Amerikaanse fe
derale autoriteiten nog bekend gemaakt dat de beveiliging op de
luchthavens was verscherpt. Twee van de kapingen - van een
Lockheed Tristar van Delta Air Lines en van een DC-9 van Re
public Airlines - gebeurden zaterdagavond binnen een half uur.
Eerder op de dag was een gekaapte boeing 727 van Eastern Air
lines naar Miami teruggekeerd. Het betreft Cubanen, die in de
V.S. niet kunnen „aarden". Na de eerste drie kapingen van af
gelopen week, zijn sommige luchtvaartmaatschappijen weer
overgegaan op „gedragsobservatie", die in de jaren '60 gebruikt
werd om kapingen te voorkomen. De FBI en de federale lucht
vaartdienst FAA hebben een lijst van ongeveer 24 eigenschap
pen opgesteld, die vliegtuigkapers-in spe volgens hen gemeen
zouden hebben. Verdachte personen kunnen verhoord en ge
fouilleerd worden.
houdend
lieuwe top
LEM De Israëli-
sring heeft gisteren
dend gereageerd op
tisch voorstel na de
anse presidentsver-
i een nieuwe top-
mst van Begin, Car-
idat te houden. Het
heeft „in principe"
ting verleend voor
sbezoek van Presid-
m aan Cairo, waar-
t hem vorige week
le.
rief van 34 pagina's
Egyptische president
dag een nieuwe top-
ist voor in de stijl
David na de Ameri-
jesidentsverkiezingen
tber. Volgens Sadat
le onderhandelingen
^tijns zelfbestuur, die
b maand werden op-
geen betekenis meer
Israëlische besluit Je-
ttit te roepen tot de
'e hoofdstad van de
lat. Een woordvoer-
de Israëlische rege-
claarde na de kabi-
fdat een commissie
sters maandag een
tntwoord van Begin
ken en dat later deze
i officiële reactie op
tel zal worden over-
aan Kairo.
de Israëlische radio
aantal ministers, on-
osef Burg (hoofd van
[sche delegatie naar
handelingen), kritiek
Op de zeer harde toon
rief van Sadat. Begin
iet voorstel „een zeer
telijke" stap, omdat
Verenigde Staten
lël erover waren ge
ld, aldus de radio,
de premier kunnen
komten de onderhan-
overeenkomstig de
n van Camp David
Bngen.
ADVERTENTIE-
Donkere tabakken. Uitgekiende samenstelling. Mooi lang
gesneden. Praktisch zonder gruis. Prettig van geur en pittig
van smaak zonder scherp te zijn Zouden er daarom elke
week een paar zwareshag-rokers op Brandaris overstappen?
(Van een onzer verslaggevers
André Horlings)
DEN IIAAG De Poolse autoriteiten heb
ben laten doorschemeren, dat vanaf van
daag hard kan worden ingegrepen om de
stakingsgolf, die zich sinds afgelopen week
concentreert rond de scheepswerven in
Gdanks en Gdynia - te beëindigen. De arbei
ders daar eisen meer dan een compensatie
voor de sinds 1 juli verhoogde vleesprijzen:
zij willen vrije vakbonden en andere vrijhe
den, die in de Westelijke landen al lang ge
meengoed zijn.
Zeker, Polen kent een officiële vakbond. Maar
de structuur daarvan verschilt aanzienlijk van
de onze. In het Westen onderhandelen de bon
den, soms met het mes op tafel, met de werkge
versorganisaties. In Polen „vertalen" de bon
den veelal de beslissingen van de (ene) werkge
ver, de Staat, naar de mensen toe en zijn ze een
feitelijk verlengstuk van de overheid.
Dat er met de omstandigheden, waaronder de
Poolse arbeiders hun werk moeten doen, veel
mis is, is in het afgelopen jaar door diverse in
stanties onmiskenbaar duidelijk gemaakt. Niet
alleen de dissidenten-beweging KOR, de „Be
weging voor Sociale Zelfverdediging", die zich
vooral bezighoudt met de positie van de arbei
der in Polen, kwam in september vorig jaar
met een rapport, waarin de vinger werd gelegd
op (zeer) rotte plekken in de maatschappij,
maar ook de geestelijkheid, die zichzelf gesterkt
ziet door een Poolse paus in het Vaticaan, en
ook semi-officiële instanties maakten duidelijk,
dat er veel mis is in het land.
KOR deed dat wel het duidelijkst, door een
„handvest voor de rechten van de arbeiders" te
publiceren, waarin als belangrijkste eis het
recht op het oprichten van vrije vakbonden
werd gesteld. In het document werd een ont
hullend beeld geschetst van de Poolse arbeid
somstandigheden: „Door het ontbreken van een.
wettelijk vastgesteld minimumloon is het inko
men van de Poolse arbeider kwetsbaar", zo
schreef Robotnik, „De Arbeider", het onder
grondse tijdschrift van de organisatie. „Het kan
worden verminderd als er geen werk is, wat
bijvoorbeeld kan gebeuren omdat de aanvoer
bijzondere pensioenregelingen enzo-
i „bevoorrechte groeperingen als par-
van halffabrikaten stagneert, of als machines
onklaar raken, of als andere normen worden
aangelegd". De verplichting om overwerk te
verrichten zou, aldus het „handvest", moeten
worden opgeheven, terwijl „sociaal werk" -
waaronder vrijwillig, onbetaald overwerk moet
worden verstaan - moest worden afgeschaft.
Verder eiste het „handvest" onder meer dat
mensen niet langer zouden mogen worden ge
dwongen goederen te produceren, waarvan zij
weten dat de kwaliteit inferieur is en te wer
ken onder gevaarlijke omstandigheden. Het
„handvest" eiste ook een verdwijnen van thans
bestaande „privileges", zoals „de toewijzing van
flats, bouwgrond, bouwmaterialen, auto's, spe
ciale medische faciliteiten, luxueuze vakantie-
verblm
voort'
tijleden of het legerkader".
Scherpe kritiek op het functioneren van de
overheid uitte een semi-officiële groepering,
„Ervaringen en Toekomst" (DiP), waarvan in
oktober een rapport in de openbaarheid kwam.
Het rapport schetste een vernietigend beeld
van de verhouding tussen staat en maatschap
pij. „De regering heeft reeds lang het vertrou
wen van de bevolking verloren", zo luidde de
conclusie. „Niemand gelooft meer in de leiders
en nog minder in hun officiële verklaringen.
Direkte aanleiding voor de sociale onrust van
het ogenblik was een verhoging van de vlee
sprijzen en vooral de wijze waarop die wereld
kundig werden gemaakt. Hoewel al op 1 juli
sommige vleessoorten werden overgeheveld
van de staatswinkels naar de commerciële
markt - waar de prijzen in de praktijk dubbel
zo hoog zijn - werd dat pas op 2 juli bekend ge
maakt.
Dé „commerciële winkels" bestaan sinds 1979
en hun invoering betekende op zich al een in-
direkte prijsverhoging van vlees.
Vlees is in Polen een uiterst gevoelig artikel,
een statussymbool eigenlijk. De mensen waren
best bereid veel ontberingen te slikken, als er
maar genoeg vlees te koop was. Het is kenmer
kend dat sociale onrust zich in de afgelopen
tien jaar alleen maar voordeed als aan de vlee-
sprijaen werd gemorreld.
Onlusten en
overstromingen
in India
New Delhi (AP) Eenheden
van het leger en paramilitaire
veiligheidstroepen zijn zater
dag ingezet in Moradabad,
Delhi en enkele andere India
se steden waar sinds woensdag
bij ongeregeldheden onder de
bevolking naar schatting een
groot aantal doden zijn geval
len.
Bovendien wordt India zwaar
getroffen door overstromingen
van de heilige rivier de Gan
ges: overstromingen, die zich
uitstrekken tot Bangladesj.
Grote oppervlakten landbouw
grond zijn overstroomd en er
is een groot aantal doden ge
vallen.
Machts
wisseling in
Zuid-Korea
SEOEL (AP) De president
van Zuid-Korea, Tsjoi Kjoe-
hah, heeft zaterdagmorgen be
kendgemaakt dat hij is afge
treden om plaats te maken
voor de „sterke man", gene
raal Tsjoen Doe-hwan, die alle
macht in handen zou hebben.
De functie van Tsjoi is overge
nomen door de dienstdoende
eerste minister Park Tsjoen-
hoen.
Vermoedelijk
wrak
van Titanic
gevonden
ABILENE Amerikaanse
onderzoekers en filmers heb
ben in het noorden van de
Atlantische Oceaan vermoe
delijk het wrak ontdekt van
het luxueuze Britse passa
giersschip Titanic dat op 15
april 1912 door een ijsberg
werd open gescheurd en 1500
passagiers met zich mee
nam.
Echometingen wijzen er op
dat het wrak zich moet bevin
den in een „bed" van 32 km
lengte, 3,2 km breed en 200
meter diep.
De Titanic werd als zulk een
betrouwbaar schip geacht, dat,
na de botsing met de ijsberg,
de meeste passagiers weiger
den het schip te verlaten, om
dat zij zich daar veiliger voel
den dan in de wankele red
dingsboten. Zevenhonderd op
varenden hebben de ramp
overleefd.
Generaal
Simpson
overleden (92)
SAN ANTONIO Generaal
b.d. William Simpson, com
mandant van het Amerikaanse
negende leger in Europa tij
dens de tweede wereldoorlog
is in San Antonio (Texas) op
92-jarige leeftijd overleden. Hij
nam met name deel aan het
contra-offensief aan het Ar-
dennenfront en aan de inval
in Duitsland zelf.
Explosie in
Spaans hotel: 25
gewonden
PONTEVEDRA, (AP) Ten-
minste 25 personen zijn ge
wond geraakt als gevolg van
een explosie die zich zaterdag
heeft voorgedaan in het „Al-
borada" hotel in Rajo, een
plaatsje o'p ongeveer 30 km
van de noordwestelijke Spaan
se stad Pontevedra, zo heeft de
politie bekend gemaakt.
Over de oorzaak van de explo
sie is nog niets met zekerheid
bekend. De politie, die een on
derzoek instelt, houdt echter
ernstig rekening met de moge
lijkheid dat er een lek in de
gasleiding van het hotel was.
Kosygin
weer ziek
MOSKOU De Russische
premier Alcxci Kosygin heeft
het politieke toneel voor de
tweede maal dit jaar wegens
ziekte verlaten. Dit is zondag
vernomen uit diplomatieke
bronnen in Moskou.
Het nieuws van de ziekte van
Kosygin werd bekend nadat
het Russische ministerie van
buitenlandse zaken een bezoek
van premier Lee Kwan Yew
van Singapore had uitgesteld.
Lee zou op 27 augustus naar
Moskou komen. Kosygin ver
scheen voor het laatst in het o-
penbaar op 3 augustus tijdens
de sluitingsceremonie van de
Olympische Spelen.
