Iran betaalt
demonstraties Y S
Japan gaat bewapening opvoeren
Lmnesty: Junta Bolivia schendt mensenrechten
Hoofd
Israëlische
veiligheids
dienst
ontslagen
ffatigato een
verklikker en
agent
IITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1980 PAGINA 11
Stduits
jtLEMENTARIëR:
ichting in
Fghanistan
'olg van de voorpagina)
IHINGTON. BONN
.jj pns het raport heeft Ame-
:N 'tijdens de oorlog in Viet-
9U/III noo,t 8ifgas gebruikt of
llilujivgas, maar slechts een
i van traangas.
Westduitse CDU-parle-
ter") tariër Jilrgen Todenhöfer
t de Sovjet-Unie ervan be
ll Leiddigd in Afghanistan sy-
|atische volkerenmoord te
ijven. Na een reis van ne-
in gezdagen door het land, cbe
geholpen door Afghaanse
I I ^filastrijders ondernam,
IjMaarde Todenhöfer giste-
Bonn dat de bombarde-
Nten tot dusverre naar
jt geschat het leven heb-
jgekost aan 300.000 tot een
miljoen burgers. Toden-
k* vond dat de bombar-
heten van de dorpen bij
beelden in herinnering
welken van de verwoestingen
Duitsland na de Tweede
eldoorlog.
[internationale commissie
het Rode kruis heeft gis-
rekerf1 bekend gemaakt dat de
i^anse regering aanbiedin-
van het Rode Kruis om te
•rhandelen over het toela-
van Rode Kruis-functiona-
!Ssen in naar het door oorlog ge
erde land, heeft afgewe-
augul
WASHINGTON POST:
t
TEHERAN, WASHINGTON De S^ote sommen geld wordt beschikt".
pro-Khomeiny-manifestaties in de z? verklaarde een Amerikaanse fune-
Verenigde Staten worden met miljoe- tionaris tegenover de Washington
nen dollars vanuit Iran gefinancierd, Post.
aldus de Washington Post. Onder Gisteren hadden er opnieuw demonstra-
aanhaling van „welingelichte krin
gen" schrijft het gezaghebbende blad
dat volgens de Amerikaanse autori
teiten naar schatting vijf miljoen
dollar (een kleine tien miljoen gul
den) via diplomatieke bagage en bui-
ties van Iraniërs plaats in Washington. In
Londen, waar nog steeds Iraniërs vastzit
ten, verbood de politie demonstraties.
De Iraanse minister van Buitenlandse Za
ken, Sadeq Ghotbzadeh, heeft zich in een
toespraak tot de Majlis, het Iraanse parle-
tenlandse tanken^rAmerikaTs mcnt' kr.ac,hi;?. verdedigd teg.e" besehuldj-
(rebracht om daar de idenlneie van de Êin6en dat hlJ en *zlJn mirmtene onvol-
Jo k2 A doende de islamitische revolutionaire lijn
Iraanse revolutie te verbreiden en de volgen In zijn gisteren gehouden rede
Amerikaanse regering in verlegen- ontkende de bewindsman tevens dat'veel
heid te brengen. Dit geld zou worden
gebruikt om Iraanse studenten en
ontkende de bewindsman tevens dat'veel
van zijn ambtenaren in binnen- en bui
tenland nog steeds het voormalige bewind
zwarte mohammedanen te werven en van de sjah koesteren. Sinds de revolutie
U~1 1 van vorig jaar is meer dan .dertig procent
van de 2100 bij het ministerie van Buiten
hun reizen te bekostigen. De kern
van de pro-Khomeiny-beweging in de
VS zou uit ongeveer vijftig personen landse zaken werkende ambtenaren weg-
bestaan. „Het zijn beroepsbetogers,
zonder ander werk die door het land
reizen en auto's en onroerend goed
;ezuiverd, zei hij. De minister was door
net parlement, dat door de orthodoxe
geestelijkheid wordt beheerst, ter verant-
kopen. Het is duidelijk dat er over woording geroepen nadat tal van afge
vaardigden in de afgelopen weken het be
leid van Ghotzbadeh en zijn ambtenaren
hadden gekritiseerd. Hij zou het volgens
de geestelijken in de Amerikaanse gijze
lingsaffaire op een akkoordje willen
gooien met de Amerikanen.
Ghotzbadeh, die vorig jaar november mi
nister van buitenlandse zaken werd, ver
klaarde dat hij onder een nieuwe regering
niet in functie blijft. De Majlis moet in de
komende dagen de benoeming van een
nieuwe premier goedkeuren, die dan ge
vraagd zal worden een nieuwe regering
samen te stellen. Favoriet voor deze post
is volgens parlementskringen de huidige
minister van Onderwijs, Mohammed Ali
Rajai, maar, aldus deze kringen, zijn be
noeming staat nog steeds niet volledig
vast omdat nog geen overeenstemming is
bereikt met president Bani-Sadr, die de
premier moet aanwijzen. Deze voelt meer
voor de huidige ondermoinister van Bin
nenlandse. Zaken Mostafa Mir-Salim. Zijn
keuze stuitte echter op verzet van de kant
van een groep binnen de islamitisch repu
blikeinse partij die de harde lijn volgt.
MirrSalim is zelf ook lid van deze partij.
Woedende Amerikanen wilden in New York gisteren
Iraanse pro-Khomeinybetogers te lijf gaan toen de Ira
niërs opnieuw voor het Witte Huis in Washington wilden
protesteren. De Amerikanen droegen ook karikaturen
bij zich van de Iraanse leider Khomeiny.
n 'nsSHINGTON/LA PAZ/LONDEN
verenigde Staten zullen de onder-
lidse Boliviaanse regering van Her-
Siles Suazo niet erkennen. Dit heeft
ins< hoge Amerikaanse functionaris in
en orthington bekendgemaakt. Amnesty
irnational vreest voor de veiligheid
de politieke gevangenen in Bolivia,
het bureau van Amnesty zijn berich-
'linnengekomen over executies, wille-
*ige arrestaties en martelingen van
itanders van het militaire regime
Paz. Amnesty heeft de militaire
leider van het land, generaal Luis Garcia
Meza, opgeroepen alle politieke gevange
nen vrij te laten.
De Amerikaanse regering heeft besloten
vooralsnog niet tot erkenning over te gaan
van de regering die Siles Suazo vanuit zijn
ondergrondse schuilplaats in Bolivia zelf
heeft geproclameerd. Een hoge functionaris
in Washington, die anoniem wenste te blij
ven, zei dat „de clandestiene regering van
nationale eenheid wel veel sympathie ge
niet, maar geen grondgebied controleert en
het land niet vertegenwoordigt". Hoewel de
regering Carter herhaaldelijk heeft laten
blijken niet bepaald ingenomen te zijn met
het door een staatsgreep aan de macht geko
men militaire bewind van generaal Garcia
Meza, menen waarnemers in La Paz dat het
uiblijven van erkenning door Washington
de levenskansen van de ondergrondse rege
ring van Siles Suazo aanzienlijk verkleint.
Tot nu toe is nog geen enkel land tot erken
ning van Siles Suazo's bewind overgegaan
en heeft slechts de Boliviaanse ambassadeur
in Madrid zich, volgens goedingelichte krin
gen, uitgeroepen tot de diplomatieke verte-
I
genwoordiger van de clandestiene regering.
Overigens is het militaire regime van gene
raal Garcia Meza nog slechts door Argenti
nië en Paraguay erkend.
Amnesty International heeft een.beroep ge
daan op de militaire leiders van Bplivia, alle
f>olitieke gevangenen vrij te laten en een
ijst van mensen te publiceren die sinds de
staatsgreep van 17 juli zijn gedood of ge
wond. Naar schatting van Amnesty zijn
sinds de coup zeker 1000 mensen gearres
teerd en wordt gevreesd voor de veiligheid
van de gevangenen. Amnesty heeft een
I
boodschap gestuurd aan generaal Garcia
Meza, waarin de organisatie zegt dat ze in
formatie heeft ontvangen over „parate exe
cuties, willekeurige arrestaties en martelin
gen die ons doen geloven dat internationale
normen worden geschonden waartoe Boli
via zich heeft verplicht". Volgens de organi
satie zijn er vele ooggetuigenverslagen over
geweld tegen ongewapende burgers, aan
houdende beschuldigingen van bruut optre
den tegen gevangenen en meldingen over
de rol van para-militaire groepen die de mi
litairen steunen.
tLIAANSE NEO-FASCISTEN OVER
tDACHTE BOMAANSLAG:
RIJS De in Nice aangehouden Italiaan Marco
atigato. verdacht van medeplichtigheid aan de
naanslag op het station van Bologna, heeft vol
ts een van zijn advocaten een „ijzersterk alibi",
t zal in sterke mate van zijn alibi afhangen, of
gende week aan het verzoek tot uitlevering van
Italiaanse justitie zal worden voldaan. Intussen
ft de Italiaanse neo-fascistische beweging NAR
atigao een „verklikker" genoemd.
co Affatigato zou zaterdag in Nice bij zijn broer, schoonzus-
zen vriendin zijn geweest, terwijl tevens een employé van een
ielkantoor hem zaterdagmorgen in de stad zou hebben ge-
i. Aan de andere kant hebben overlevenden van de aanslag
atigato van foto's herkend als de man die kort voor het ont-
fen van de bom koffers in het station zou hebben neergezet,
een verklaring heeft de ..Gewapende Revolutionaire Ker-
(NAR), de neo-fascistische organisatie die verleden week
verantwoordelijkheid opeiste voor de aanslag op het station
Bologna. Marco Affatigato een „verklikker" genoemd, die
de dodenlijst van de organisatie staat. Hij zou onder meer
tact onderhouden met de in Parijs in ballingschap wonende
ilano Delia Chiaie. die zegt de leider te zijn. van een rechtse
anisatie maar volgens de NAR een agent is van het Italiaanse
I usterie van binnenlandse zaken. In die hoedanigheid zou hij
iantwoordelijk zijn voor de aanslag van rechtse Italianen, ook
l frankrijk
gens de NAR is Affatigato onschuldig aan de aanslag in Bo-
ïa en wqordt hij alleen gebruikt, om „onschuldigen door de
it om zeep te laten 'helpen".
Marco Affatigao, gefotografeerd bij aankomst bij het
paleis van justitie in Nice.
ulkaan
Ejt.-Helens
nieuw
MCOUVER De
Mount St.-He-
in de Westameri-
staat Washing-
nabij Alaska, is gis-
tot tweemaal toe
t uitbarsting gekomen.
|t de krater stegen
om en aswolken op
een hoogte van meer
i tien kilometer.
dat de vulkaan meer dan
eeuw slapende was ge
it kwam hij in maart dit
tot leven. Daarna hebben
li h in totaal vijf uitbarstingen
orgedaan, als gevolg waar-
i verscheidene personen
leven hebben gelaten en
ïduizenden hectaren onbe-
anbaar en onbruikbaar zijn
worden.
Billy Carter
gaat onder
zware
schuldenlast
gebukt
ATLANTA Eens pochte
Billy Carter dat hij meer
verdiende dan zijn broer
Jimmy, de president van
de Verenigde Staten. Maar
in de afgelopen paar jaar
heeft hij aanzienlijke
pewrsoonlijke schulden
gemaakt.
Gedurende de eerste twee
jaar van Jimmy's presi
dentschap leverde Billy's
aanstellerij en zijn schijn
van belangrijkheid hem
voor een persoonlijk op
treden een bedrag op van
10.000 dollar per keer.
In oktober 1978 liet Billy
zich ontvallen dat hij meer
verdiende dan de 200.000
dollar die zijn broer per
jaar aan salaris ontvangt.
De lucratieve; markt voor
persoonlijke optredens
brokkelde begin 1979 af,
toen Billy als gastheer op
trad voor een officieuze
Libische handelkdelegatie.
Sindiens, zegt Billy, heeft
hij nauwelijks meer een
inkomen gehad.
Billy voelt er weinig voor
om over zijn persoonlijke
financiëen te praten, om
dat dit „niemand een don
der aangaat". Voor de
onderzoekscommissie van
de senaat zou hij echter
bereid zijn weliswaar
met veel tegenzin zijn
mond open te doen.
JERUZALEM Het bureau van de Israëlische premier Me-
nachem Begin heeft gisteren bekend gemaakt dat het hoofd
van de Israëlische geheime dienst aan het eind van het jaar
op eigen verzoek van zijn taak zal worden ontheven.
De bekendmaking volgde na geruchten dat Begin de direc
teur van de Shin Beth veiligheidsdiensten had ontslagen
omdat deze had gestaan op een onderzoek bij joodse extre
misten, waaronder de Goesj Emoniem-beweging, in verband
met de aanslagen op Palestijnse burgemeesters op de weste
lijke Jordaanoever op 2 juni
Volgens het Israëlisch parlementslid Toledano die Begin om in
formatie had gevraagd zou het een zwarte dag voor de staat Is
raël zijn, wanneer het hoofd van de Shin Beth om die reden
wordt ontslagen.
Het bureau van de premier gaf een verklaring uit waarin stond
dat de directeur, wiens naam niet werd vrijgegeven, eerder dit
jaar gevraagd had uit zijn functie te worden ontheven. De Israë
lische televisie meldde op gezag van de Washington Star dat het
hoofd van Shin Beth om deze reden was ontslagen.
De Israëlische onberheid heeft gisteren zeven Palestijnse natio
nalisten nieuwe beperkingen opgelegd en gezegd dat zij hun ste
den of dorpen op de westelijke Jordaanoever niet mogen veria-
TOKIO Japan moet zijn de
fensie-apparaat opbouwen ih
overleg met de Westelijke bond
genoten om een militair macht
sevenwicht met de Sovjet-Unie
te behouden, aldus een onlangs
gepubliceerd witboek over de
Japanse defensie. Het rapport
waaraan het Japanse kabinet in
middels zijn goedkeuring heeft
gehecht, is een somber verslag
van de gevaren waaraan Japan
met zijn gebrekkig defensieap
paraat bloot staat na de recente
militaire acties van de Sovjet-
Unie in het Verre Oosten.
Dit witboek is verreweg het duide
lijkste van de zes rapporten die sinds
1970 zijn verschenen. Alle belangrij
ke ontwikkelingen van de laatste
tijd, zoals de uitbreiding van de Rus
sische vloot in de Stille Zuidzee, de
stationering van Backfire-bommen-
werpers en middellange afstandsra
ketten in het Verre Oosten en de
volgens Japan onrechtmatige -bezet
ting door de Sovjet-Unie van de Ku-
ril-eilanden in het noordwesten van
de Stille Oceaan komen in het wit
boek aan bod.
„De verhoogde militaire activiteit
van de Sovjet-Unie in het Verre
Oosten vormt een ernstige bedrei
ging voor het Amerikaans-Russische
machtsevenwicht in het westelijk
deel van de Stille Oceaan, waardoor
de Japanse veiligheid in gevaar
komt", zo stelt het rapport. Eerder
dit jaar heeft de Sovjet-Unie militai
re vlootoefeningen op en rond de
Kuril-eilanden gehouden.
Het witboek werd gepubliceerd aan
de vooravond van de herdenking
van de atoomaanval op Hiroshima
die op 6 augustus precies 35 jaar ge
leden plaats vond. Tijdens de her
denkingsplechtigheden heeft de bur
gemeester van Hiroshima, Takeshi
Araki, in bewogen bewoordingen
opgeroepen tot vrede en het buiten
land gevraagd de produktie van nu
cleaire wapens stop te zetten en tot
algehele ontwapening over te gaan.
Het witboek, dat is samengesteld
door een aantal defensie-experts, is
het laatste in een reeks adviesrap
porten waarin de Russische dreiging
wordt benadrukt en wordt voorge
steld de Japanse bewapening op te
voeren. Vorige maand nog werd de
Japanse premier een document
overhandigd waarin werd aange
drongen het jaarlijks defensiebudget
met 20 procent te verhogen. Kort
daarna bracht ook het ministerie
35 JAAR NA
HIROSJIMA -
RAMP
van buitenlandse zaken voor het
eerst een rapport uit over he^iefen-
siebeleid, \yaarin het zijn verontrus
ting uitte over de Russische militaire
activiteiten. In het rapport bena
drukte het ministerie nog eens hoe
belangrijk militaire kracht is voor
het diplomatiek verkeer. (Officieel
heeft Japan sinds 1945 geen leger
meer, maar een een omvangrijke
„politiemacht". Door een dergelijke
omschrijving omzeilde men het ver
bod van de Geallieerden een eigen
leger op te richten, red.)
Deze rapporten en de nimmer afla1
tende stroom krantenartikelen en te
levisiereportages over Russische
vliegtuigen die de Japanse kust ver
kennen en Russische onderzeeboten
die plotseling uit de Japanse wateren
opduiken, hebben een crisisfeer ver
oorzaakt, aldus een hooggeplaatst
ambtenaar van het ministerie van
defensie.
De Japanners die na de Tweede We
reldoorlog jarenlang afwijzend heb
ben gestaan tegenover de opbouw
van een defensieapparaat, zijn zich
nu wel degelijk bewust van de nood
zaak hun militaire kracht op te voe
ren, aldus de Japanse ambassadeur
in Washington. Vooral door de Rus
sische activiteiten nabij de Japanse
kust en de invasie in Afghanistan
zijn de Japanners tot andere gedach
ten gekomen, zo zei de ambassadeur.
Het jongste witboek zegt dat de Wes
telijke landen van Japan als werelds
op één na grootste geïndustrialiseer
de democratie, vragen om op defen
sief gebied een rol te gaan spelen die
in overeenstemming is met zijn eco
nomische positie.
Het voornaamste doel van de samen
stellers van het witboek was om de
regering te bewegen meer geld voor
de defensie uit te trekken. En daar
zijn ze in geslaagd. Enkele dagen ge
leden heeft het kabinet defensie de
hoogste prioriteit verleend bij de sa-
menstelling van de bègroting en dat
is sinds de Tweede Wereldoorlog
niet meer voorgekomen.
De regering besloot om 2.6 miljard
gulden meer uit te trekken voor de
fensie. Washington dat er bij Japan
al herhaalde malen op heeft aange
drongen om zijn defensieapparaat uit
te breiden, had op nog meer gehoopt.
Op dit moment geeft Japan jaarlijks
reeds 20 miljard gulden uit aan de
fensie en dan zijn de kosten voor
pensioen, scholing etc. nog niet eens
meegeteld, hetgeen bij de NAVO-
landen wel het geval is.
ROBERT WHYMANT/
THE GUARDIAN
Stakingen
Polen
houden aan
WARSCHAU Als protest
tegen de gestegen vleesprijzen
hebben zich in Polen sinds 1
juli al ongeveer 140 stakingen
voorgedaan. „En de golf van
stakingen is nog niet weg
geëbd". Dit is vernomen uit
dissidente bronnen in de Pool
se hoofdstad.
Naar verluidt is dinsdag en
woensdag voor de tweede keer
in een maand tijd een staking
gehouden door de 20.000 arbei
ders van de grote helikopter-
fabriek in Svidnik, in het zui
den van Polen. Volgens het
dissidente Comité voor Sociale
Zelfverdediging (KDR) legden
de arbeiders in Svidnik op
nieuw het werk neer omdat de
bedrijfsleiding niet inging op
hun eisen. Het KDR maakte
ook melding van een staking,
afgelopen dinsdag, in de tex
tielindustrie van Lodz, ten
westen van Warschau, waar
10.000 werknemers in een van
de grootste katoenfabrieken
van de stad het werk neerleg
den. Deze melding is de eerste
aanwijzing, dat de arbeidson
rust over de verhoogde vlee
sprijzen zich nu ook heeft uit
gebreid tot de voor de Poolse
economie zo belangrijke tex
tielindustrie.
Brits bedrijf
gaat
omgeslagen
boorplatform
bergen
OSLO Een Brits bergings
bedrijf, SDM, zal voor een be
drag van bijna tien miljoen
dollar proberen het gekapseis
de Noordzeeplatform Alexan
der Kielland recht op te zet
ten. Dit heeft een woordvoer
der van de Noorse verzeke
ringsmaatschappij S torebrand
bekend gemaakt.
De 10.000 ton metende
Alexander Kielland, die in
maart tijdens een zware storm
op de Noordzee verging, ligt
thans ondersteboven afge
meerd in Stavanger. De ber
gingsoperatie zal naar wordt
verwacht binnen twee weken
beginnen en eind oktober of
begin november voltooid zijn.
Bij het omkeren van het plat
form zal gebruik worden ge
maakt van een luchtkussen
onder het dek, terwijl door
speciale ventielen afwisselend
lucht en water in de tanks van
het platform gepompt zal wor
den. De mogelijkheid bestaat
dat in het hotelplatform nog
enkele van de 123 slachtoffers
zullen worden aangetroffen.
Het zoeken naar hen zal niet
beginnen voor het platform is
omgekeerd.
Belgische Senaat
ook akkoord met
staatsher
vormingen
BRUSSEL Nadat dinsdag
de Belgische Kamer van Afge
vaardigden akkoord was ge
gaan met de door de regering
Martens opgestelde plannen
voor een staatshervorming,
heeft ook de Senaat zijn fiat
aan de plannen gegeven. Met
132 stemmen voor, 23 tegen en
2 onthoudingen rondden de
Belgische senatoren gisteren
de wetgeving af, die Wallonië
en Vlaanderen het constitutio
nele recht verschaft enkele
van hun eigen zaken auto
noom te regelen.
Vissterfte langs
grote rivieren
ARNHEM In de plassen en
sloten direct langs de grote ri
vieren in ons land wordt sinds
twee dagen een grote vissterf
te waargenomen. De zuurstof
is uit het water verdwenen
door het sterk rottende gras
van de uiterwaarden die lang
onder water hebben gestaan.
Bij het rottingsproces wordt
veel zuurstof verbruikt waar
door, nu het rivierwater is ge
zakt, het zuurstofloze water in
het open water langs de rivie
ren komt. In het Gelderse
plaatsje Dreumel is de brand
weer ingeschakeld die met
pompen zuurstof in het water
probeert te brengen.
Tienjarige
dichteres
in Rusland
MOSKOU In de Sowiet-
Unie heeft een tienjarige scho
liere een dichtbundel het licht
doen zien die volgens de pers
een bestseller is.
Het meisje, Raoutsjan Aspindi-
rarova, schrijft al vanaf haar
vijfde jaar gedichten. Zij illu
streert die zelf. De bundel, ge
titeld „de Uren", is uitgegeven
door de „literaire uitgaven, van
Kazakhstan". De 75.000 exem
plaren vliegen de boekenwin
kels uit.
