oosjes op trpttoir
in joodse wijk
an Antwerpen
Macht Britse
vakbonden
aan banden
President Carter bereid voor
Senaatscommissie te verschijnen
Groot Sovjet-offensief
tegenAfghaansestrijders
^^SLACHTOFFERTJE VAN GRANAAT-
^TAANSLAG IN NEDERLAND BEGRAVEN
„Tunesiër" wilde aanslag
plegen op El Al-vliegtuig
roteVN-
rderheid
r Palestijnse
doodstraffen
4 Angola
_JL
Nieuwe Hebriden na
74 jaar koloniaal
bewind onafhankelijk
Onderzoek naar toekomst van
Amerikaanse gijzelaarsin Iran
Hongerstaking Arabische
gevangenen uitgebreid
Laatste groet
JITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 JULI 1980 PAGINA 7
ANTWERPEN Ogenschijnlijk Is de
|M kalmte in de joodse wijk van Antwerpen
eruggekeerd. In de Jacob Jacobsstraat lo-
len, gelijk elke andere dag, enkele man-
ïen met lange baarden, zwarte jassen en
ote donkere hoeden. Eén heeft een iong
teisje in een witte jurk aan de hand. In
i straat werd gisteren de indrukwek*
de uitvaartdienst gehouden voor de
rjarige jongen, die zondag dodelijk werd
swonid bij de aanslag in de Lamonière-
itraat, een paar honderd meter verder. De
is begraven in de Nederlandse
jlaats Putte. „In België kan een li*
shaam na een aantal jaren van een be-
fplaats worden weggehaald. In Ne-
Lerland kan het eeuwig rusten. Zo wil
wet het", aldus een man.
^et is drukkend heet in dit hartje van het
ïltureel en godsdienstig centrum voor de
5.000 Antwerpse joden. Enkele huizen ver-
lerop staat voor het rabbinaat van de Israëli-
ch-orthodoxe gemeente een vrachtwagen
ran IJsboerke zijn verkwikkende lading te
ossen. In de Lamonièrestraat heeft de zon
fi iet asfalt tot een zacht tapijt gemaakt. Ter
vïoogte van het sociaal-cultureel centrum
Wêk 'i IVgoudath Israël zijn de overburen een nieu-
w we ruit aan het inzetten. Verder wijst niet
4/eel meer op de verschrikkelijke gebeurtenis
1afgelopen zondag. Of toch? Op de stoep,
van iemand ze heeft vergeten, staan in een
t ilazen bierpul 15 rode roosjes. Helderder rood
19 'Ban de bijna zwarte vlekken op het trottoir...
Doelwit
Ginds, schuin aan de overkant, op de hoek bij
Op Ifcle snackbar Slalom, moet zondagmiddag de
Kersl|>5-jarige Arabische man zijn doelwit hebben
eprijzegeobserveerd: 30 kinderen tussen 8 en 15 jaar,
ssenenjn vrolijke stemming omdat ze aanstonds in
houdefae bus zouden stappen naar het vakantie-
kirkamp in de Ardennen,
pistool, 28 kogels en 2 handgranaten had
\bdel Wahid bij zich. Een week lang had hij
loor de stad gedoold op zoek naar mogelijke
ichtoffers. In hotel Monico, tegenover net
intraal Station, had niemand iets verdachts
;evonden aan de zwijgzame gast met het
later bleek valse Marokaanse pas-
„Wij krijgen onze wapens van onze basis in
Bagdad. We opereren individueel. Als we een
goed doel vinden, moeten we ook zelf beslis
sen welke wapens we gebruiken. Ik heb de
handgranaten gekozen", zo heeft Abdel in
middels verklaard. Hij zei dat de „revolutio
naire lijn van El Fattan in oorlog is met de jo
den". „Zij doden onze kinderen, ik dood de
hunne". In die gemoedstoestand, op duizen
den kilometers van het front in het Midde
n-Oosten, heeft hij de explosieven tussen de
kinderen geworpen.
Drukte
In het gebouw van het rabbinaat heerst zowel
gelatenheid als koortsachtige drukte. Honder
den telegrammen, waaronder sinds deze mor
gen eindelijk een van Koning Boudewijn en
De Belgische premier Martens bracht gisteren een bezoek aan het
Stuijvenberg ziekenhuis in Antwerpen, waar enige gewonden van de
granaat-aanslag op de joodse kinderen worden verpleegd. Op de
foto begroet hij een van de eveneens gewond geraakte leid
sters van de groep schoolkinderen, mevrouw Steinmetz.
Neaerlandse
moeders
solidair
HILVERSUM
Een comité van
zeven Nederland
se moeders start
morgen een col
lecte ten behoeve
van de slachtof
fertjes van de
aanslag op joodse
kinderen, afgelo»
pen zondag, in
Antwerpen.
De moeders willen
het in te zamelen
geld gebruiken
voor een vakantie
die ze de joodse
kinderen aanbie
den zodra ze weer
genezen zijn. „De
actie moet solidari
teit tot uitdrukking
brengen en er moet
een waarschuwing
vanuit gaan tegen
het herlevend anti-
semtisme", aldus
de Hilversum se
mevrouw van Dijk,
één van de leden
van het comité, dat
de naam heeft ge
kregen „Moeders
helpen joodse kin
deren".
telefoongesprekken komen binnen uit alle
hoeken van de wereld. Jonge mannen staan
iedereen vriendelijk te woord. Een vertelt dat
de kinderen toch naar een geheimgehou-
TWEEDE TERRORIST IN BELGIë AANGEHOUDEN
numl
irt enl
ort
BRUSSEL De Brusselse politie heeft
gisteren een, naar eigen zeggen, Tunesi
sche student aangehouden, die in het bezit
was van soortgelijke wapens als waarmee
afgelopen zondag in Antwerpen de aan
slag is gepleegd op de groep joodse kinde
ren. De man heeft aan de politie bekend
van plan te zijn geweest afgelopen zondag
een aanslag te plegen op een vliegtuig van
de Israëlische luchtvaartmaatschappij EL
Al. Het vliegtuig zou op hetzelfde moment
1 als de handgranaten naar de schoolkinde
ren werden gegooid op het Brusselse
vliegveld Zaventem landen. De aanslag
schijnt niet te zijn doorgagaan omdat hel
toestel eerder landde dan verwacht
Volgens de politie bedienden de beide
mannen zich van dezelfde naam. Al Said
Naser. De Antwerpse politie meent echter
dat haar nieuwe arrestant in werkelijk
heid de 25-jarige Syriër Abdel Wahid is.
De procureur-generaal van Antwerpen
verklaarde ervan overtuigd te zijn dat de
bommengooier, hoewel hij alleen heeft ge
handeld, deel uitmaakt van een gespeciali
seerd Arabisch commando: „Zij worden
als commando volledig geïnstrueerd over
wat te doen als ze in handen van de poli
tie vallen: valse verklaringen en de onder
zoeker telkens weer op andere dwaalspo-
dag aangehouden terrorist heeft onder
meer verklaard dat hij van een Duitse
vrouw zijn wapens heeft gekregen en lid
is van de „Revolutionaire Lijn" van de Pa
lestijnse organisatie El Fatah.
den vakantieadres in de Ardennen zijn ge
gaan. Met dezelfde bus, maar onder politiege-
leide.
Een ander vertelt dat een Amerikaanse her-
senspecialist speciaal is overgekomen om de
13-jarige iongen te opereren, die tientallen
granaatsplinters in het hoofd heeft gekregen
en daardoor blijvend gehandicapt is. Een der
de bezweert dat de joodse gemeenschap ter
reurdaden niet wil wreken. Wel zullen de ei
gen veiligheidsmaatregelen worden ver
scherpt. Altijd al was men, als een tweede na
tuur, op zijn hoede, hoewel er sinds de Twee
de Wereldoorlog nooit meer iets tegen de
Antwerpse joden is ondernomen. Op de ha
kenkruizen na die onbekenden af en toe op
een gevel kladden.
Voorzitter Salomon Klagsbald van het Cen
trum Agoudath moet de meest uiteenlopende
vragen van buitenlandse journalisten beant
woorden. Of Arabische terroristen niet bij
zonder worden uitgedaagd door de traditione
le joodse kleding? Zijn antwoord: „We wor
den vervolgd omdat we joden zijn. Ook Hitier
maakte geen onderscheid. Ongeveer de helft
van de joden in Antwerpen is orthodox en
slechts een paar honderd families gaan ka
rakteristiek gekleed".
Klagsbald meent dat er geen betekenend
anti-semitisme is in België. Ongeveer 90 pro
cent van de Antwerpse joden heeft de Belgi
sche nationaliteit. Dat zij toch vaak als een
gesloten groep worden ervaren komt, althans
tn Antwerpen, mede omdat de meerderheid
werkt in de diamant-industrie, een oud am
bacht met een eigen sfeer en eigen gebrui
ken.
MARC DE KONINCK
te vei
amei
leii
een
geeft
1 alle
e ziei
de tijgat
hwali
3s di
ai
r dezf
3urg
YORK De Algeme-
ergadering van de Vere-
e Naties heeft gisteren
overgrote meerderheid
resolutie aanvaard,
Israël opgeroepen
It zich on voorwaarde-
te rug te trekken uit de
,lM.l(_s 1967 bezette gebieden.
anwt november zon deze
cht gaming Oost-Je-
,n Llblem zou moeten omvat-
L moeten beginnen. Te-
van k worden in de resolutie
onvervreemdbare rech-
van het Palestijnse volk
Palestina" met inbegrip
het recht op zelfbeschik-
en op een eigen staat
de resolutie stemden 112
^en, terwijl zeven staten
aronder de Verenigde Sta-
er hè» Canada en Australië te-
Ie'uiPtemden' Europese ge-
indid£nschap onthield zich van
net anc*ere
sterse landen omdat geen
ilding werd gemaakt van re-
bisscl|*tie 2*2 uit 1967 waarin
den zFdt aaugedrouf»60 °P ..veili-
dedellen er^ende" grenzen voor
aaktep*"
omi ^et Israëlisch parlement
frï* vandaag gestemd over
hij J wetsontwerp dat beoogt
0pf(j heel Jeruzalem tot eeuwige
is hij iondeelbare hoofdstad van
Jbël te maken. Bij aanvaar-
van het wetsontwerp, dat
ngediend door de uiterst
htse Tehiya-partij, lopen de
J sonderhandelingen met
e groot gevaar. Veel
af van het stemgedrag
1 de veel gematigder Arbei-
spartij. Deze zal zich waar-
iiinlijk onder druk van de
blieke opinie in Israël ach-
I het voorstel scharen,
ISABON Een Angolees
ichtshof heeft gisteren 16
ïen ter dood veroordeeld
5>r hun aandeel in een reeks
gen, die in de afge
ven twee jaar door een in
«itie zijnde guerrillabewe-
J in Launda, de hoofdstad
1 Angola, en andere delen
1 het land zijn gepleegd,
t Angolese persbureau AN-
JP dat dit meldde, liet we-
'1 dat de Angolese politie in
"band met deze bomaansla-
1 124 mensen heeft gearres-
rd. Van dit aantal moeten
nog 96 terechtstaan.
Etpiritu
Santo
VanuaataOQ
(voorheen Nieuwe Hebriden)
FM»
Nieuw-«jiand
Stille C
Nïoi
PORT VILLA Groot-Brittannië en Frankrijk hebben gis
teren de onafhankelijkheid verleend aan de Nieuwe Hebri
den, een groep van 72 eilanden met 112.000 inwoners in de
Stille Oceaan, die voortaan als Vanuaata („eiland dat zich
verheft boven de zee") door het leven zal gaan. Hiermee
kwam een eind aan 74 jaar chaotisch gezamenlijk bestuur
door Engeland en Frankrijk, die Vanuaata nu door gods
dienst, taal en politiek verdeeld achterlaten. De eerste pre
mier van de nieuwe staat is de Engelstalige priester Walter
Lini Het voornaamste probleem waarmee hij te maken
krijgt, is de enige maanden oude opstand op het voornaam
ste eiland, Espiritu Santo, die ondanks de overkomst van
Franse en Britse troepen nog steeds niet is neergeslagen.
Zoals bekend worden de opstandelingen op Espiritu Santo aan-
fevoerd door ene Jimmy Stevens, een bulldozerchauffeur met
5 vrouwen. Hij wordt gesteund door Franstaligen, die over
heersing door de Engelstaligen vrezen; Franse kolonisten die
bang zijn voor de onteigening van hun plantages en de rechtse
Amerikaanse beweging „Phoenix", die van het eiland een belas
tingparadijs wil maken. De opstandelingen, voor het merendeel
tewapend met pijl en boog, hebben de hoofdstad van Espiritu
anto, Luganville, in handen. Een groep van 200 Franse en Brit
se soldaten verblijft sinds verleden week op'het eiland, maar
heeft volgens premier Lini nog weinig uitgericht. Hij heeft Pa
rijs en Londen gevraagd de troepen nog even te laten Iblijven om
alsnog tegen de rebellen op te kunnen treden. Daarnaast heeft
hij aan Papoea Nieuw-Guinea hulp gevraagd voor het opzetten
van een eigen legertje. Premier Lini, die wordt gesteund door
andere staten in de Stille Oceaan, beklemtoonde dat hij de su-
permogendheden buiten de deur wil houden en een voorstander
is van een verdrag met Australië, Papoea Nieuw-Guinea en
Nieu w-Zeeland.
De Fransen en Britten „vierden" de machtsoverdracht elk op
hun manier. De Fransen streken hun „Tricolore" zonder enig
ceremonieel; de „Union Jack" werd gestreken tijdens een recep
tie bij de Britse commissaris, die aan de ceremonie een toast op
de Britse vorstin vooraf liet gaan.
Mijnwerkers Bolivia geven verzet op
LA PAZ De Boliviaanse mijnwerkers gaan vandaag
weer aan de slag. Gisteren hebben zij, na elf dagen uit pro
test tegen de machtsovername in Bolvia te hebben gestaakt,
een overeenkomst gesloten met de militaire regering.
In het akkoord staat onder meer dat geen van de mijnwerkers
zal worden vervolgd of ontslagen. Anderzijds verplichten de
werknemers zich niet langer met wapens tegen het nieuwe regi
me te verzetten of op een andere manier de „nationale veilig
heid" in gevaar te brengen.
Na Argentinië heeft ook Paraguay de Boliviaanse junta erkend.
NEW DELHI De Sovjet-Unie heeft een
grootscheeps tegenoffensief tegen de Af
ghaanse guerrillastrijders op touw gezet om
een eind te maken aan de vermoedelijk ern
stigste bedreiging van de Sovjet-troepen
macht. Na de desertie op grote schaal van
eenheden van het Afghaanse leger zou zij
nu voorbereidingen treffen om de guerrilla
strijders definitief uit te schakelen. Volgens
reizigers uit Kaboel heeft in de afgelopen
dagen „het meest intensieve luchtoffensief"
sinds de invasie in december plaats gehad.
Russische helicopters, MIG-straaljagers en An-
tonov-transporttoestellen vlogen af en aan tus
sen het vliegveld van Kaboel en de provincie
Ghazni in het zuid-westen van het land waar
Russische troepen en pantserwagens verleden
week Afghaanse eenheden zouden hebben om
singeld, die zich zouden hebben willen voegen
bij de guerrillastrijders. Het zou gaan om een
van de best geoefende divisies van het Af
ghaanse leger.
De Islamitische Nationale Raad van de Revolu
tie een onlangs gevormd orgaan bestaande
uit hoofden van Afghaanse stammen en verte
genwoordigers van de Afghaanse aristocratie
heeft gisteren in principe ingestemd met de
vorming van een voorlopige regering in Afgha
nistan, aldus de voorzitter van de raad, Hassan
Gaylani, in de Pakistaanse hoofdstad Islama
bad. De voorlopige regering zal gevestigd wor
den in de door de mohammedaanse verzetsstrij
ders bevrijde Afghaanse gebieden. Volgens
Gaylani zullen de president en de premier bin
nenkort worden benoemd.
De verbannen Russische dissidente natuurkun
dige Andrei Sacharov heeft gisteren in een
open brief aan partijleider Leonid Brezjnev
erop aangedrongen dat Moskou zich bereid ver
klaart al zijn troepen uit Afghanistan terug te
trekken en deze te laten vervangen door een
strijdmacht van de Verenigde Naties, die in af
wachting van verkiezingen onder internatio
naal toezicht de neutraliteit van het gebied
moeten garanderen.
TEHERAN Volgens de
voorzitter van het Iraanse
parlement, Rafsanjani, zal
de „wrede1.' behandeling in
Washington van demonstre
rende Iraanse studenten
door de politie gevolgen heb
ben voor het lot van de
Amerikaanse gijzelaars in
Iran. De dood van de ex-sjah
noemde hij niet van bijzon
der belang in verband met
Rafsanjani zei, dat een parle
mentaire commissie begin vol
gende week zou beginnen met
een onderzoek naar wat moet
gebeuren met de Amerikaanse
gevangenen. De Iraanse minis
ter van Buitenlandse Zaken
Ghotbzadeh heeft opdracht ge
geven om bij Groot-Brittannië
krachtig te protesteren tegen
de condoleance-boodschap, die
de Britse regering na de dood
van de sjah naar Cairo had ge
stuurd. Wat de benoeming van
Alostafa Mir-Salim als premier
betreft, meldt het Japanse
persbureau Kyodo, dat de
Iraanse president Bani-Sadar
heeft bevestigd, dat een stem
ming over de benoeming van
Mir-Salim is uitgesteld.
Kabinet Thatcher overleeft
motie van wantrouwen
LONDEN Het Britse Lagerhuis heeft met de stemmen
van de Labouroppositie tegen, in laatste lezing het wetsont
werp tot beperking van de macht van de vakbonden aan
vaard. De wet moet nu nog aan de koningin worden voorge
legd alvorens van kracht te worden.
De door de vakbonden fel bestreden „employment bill" beteu
gelt voor het eerst de grote macht van de werknemersorganisa
ties. Het belangrijkste punt is een regeling, die het inschakelen
van stakersposten op bedrijven beperkt tot de eigen bedrijfstak.
Tot nu toe was het aan de orde van de dag dat de vakbonden
met steun van stakersposten ook ondernemingen van een ande
re branche blokkeerden.
Vakbondsleiders hebben al verbitterd verzet tegen het verbod
van dit „secondary picketing" aangekondigd. Vooral de militan
te leiders van de mijnwerkersbonden willen de wet openbaar
bestrijden.
Over het geheel genomen wordt de macht van de vakbonden
echter minder beperkt dan aanvankelijk het plan was. Zo wordt
niet het omstreden systeem van de „closed shops" afgeschaft.
Daarbij gaat het om bedrijven, waar alle werknemers lid van
een vakbond moeten zijn.
Later op de dag verdedigde de Britse premier, Margaret That
cher, met kracht haar economisch beleid. In de debatten over
een motie van wantrouwen, die met 333 tegen 274 stemmen
werd verworpen, beklemtoonde zij dat „een koersverandering
een fundamentele fout zou zijn".
De leider van de oppositie, James Callaghan, verweet de pre
mier dat zij met haar economische politiek zware schade toe
brengt aan de Britse industrie. Hij waarschuwde ervoor dat de
regering niet mag proberen 's lands problemen over de ruggen
van 2,5 miljoen werklozen op te lossen.
TEL AVIV Ongeveer 400 Arabische gevangenen in de ge
vangenis van Asjkelon in Israël zijn gisteren in hongersta
king gegaan. Ze willen hiermee protesteren tegen de „on
menselijke omstandigheden", waaronder zij gevangen wor
den gehouden.
Een woordvoerder van de gevangenisautoriteiten zei, dat de sta
king was uitgebroken om een soortgelijke staking van 47 gevan
genen in een andere Israëlische gevangenis te ondersteunen.
Daar zijn twee Palestijnen, die tot levenslange gevangenisstraf
waren veroordeeld, afgelopen week overleden.
Pretldent Sadat van Egypte brengt een leetste groet een
de bear van de ex-ajah, die gieteren werd begraven.
Naast hem etaat de vroegere keizerin Farah Oiba. De uit
vaartplechtigheid in Kalro was gisteren met uitzonderlij
ke veiligheidsmaatregelen omgeven. Van de kant van de
Egyptenaren waa er weinig belangstelling. Behalve oud-
president Nizon liepen de Griekse ex-koning Constantijn
en de ambassadeurs van de V3, Frankrijk en Engeland
achter de baar.
WASHINGTON - President Carter
heeft gisteren in de perskamer van
het Witte Huis aangekondigd dat hij
graag persoonlijk wil getuigen voor
de speciale Senaatscommissie die de
relatie van zijn broer Billy met de
Libische regering onderzoekt Eerder
op de dag werd bekend dat president
Carter mogelijk onder strafbedrei
ging gedagvaard zal worden om als
getuige te verschijnen voor de Se
naatscommissie.
Senator Strom Thurmond zei dit in een
televisieinterview, enkele uren voor
het begin van de hoorzittingen van de
speciale commissie. „Alles wat ik wil is
de waarheid boven tafel brengen en als
het nodig is iemand onder strafbedrei
ging te dagvaarden, dan ben ik daar
voor, zelfs als het de president betreft",
zo zei Thurmond.
Bij het onderzoek van de Senaatscom
missie zal mogelijk ook de voortvluch
tige en op de Bahama's wonende finan
cier Rotert Vesco worden betrokken.
Vesco verklaarde afgelopen weekeinde
tegenover twee senatoren, dat hij de
betalingen van Libië aan Billy Carter
had georganiseerd om het Witte Huis
in verlegenheid te brengen. Vesco, die
in 1976 werd vervolgd op beschuldiging
van oplichting van aandeelhouders
voor miljoenen dollars in een interna
tionale zwendelaffaire, werd afgelopen
weekeinde bezocht door de Democrati
sche senator Dennis Deconcini en de
Republikein Orrin Hatch in verband
met een onderzoek dat de Amerikaanse
Senaat uitvoert naar overheidscorrup-
tie. Senator Deconcini sprak overigens
zijn twijfel uit over het verhaal van
Vesco over diens betrokkenheid bij de
affaire Billy Carter, hoewel hij hem
goed van allerlei details op de hoogte
Ten aanzien van de „Wip-Carter bewe
ging", die de president wil afhouden
van de Democratische nominatie, heeft
na vice-president Walter Mondale ook
de minister van buitenlandse zaken,
Edmund Muskie, steun beloofd aan
president Carter. Een groep van onge
veer veertig Democratische congre^e-
den had, zoals bekend, hen als alterna
tieve kandidaten naar voren willen
schuiven op de Democratische conven
tie, die van 11 tot 14 augustus in New
York wordt gehouden.
