Recreëren op
Canadese ranch
een verrukkelijke
retraite
:ral
STORE
Canadese bladwijzer
k
ENS IN DE ONEINDIGHEID Om-
anada nog het meeste weg heeft
kroepoek, die, eenmaal onderge-
ipeld in kokendhete croma, niet
ir van ophouden weet en daarmee
betamelijke grenzen van zijn groei
lal overschrijdt, verslikt de reiziger
i onophoudelijk in dit continent. Je
kt 's morgens exact te weten, waar
«n begint, maar als je na de lunch
hamburgers en bier in een mottig
el de landkaart erbij pakt en met je
point het gapend gat tussen jou en
voorgenomen einddoel nameet,
it je monkelend erkennen, dat er
i beginnen aan is. Nee, alleen een
eten mijlen-maler, die biet zijn
pdas op half zeven en zijn broek-
i op het verste gaatje plank gas
i de dag des Heren sjeest, heeft
kleine kans om vóór het invallen
de duisternis de overkant van het
ituur te halen.
HET ONVERBIDDELIJKE AVONTUUR VAN 1980
inkelmoedigo toerist
itegen, doet er goed
n onmiddellijk wortel
ieten, zodra hij een
|evonden heeft, die
nt. Gelijk op het mo
dal hij tevreden
I „Hó. hier zou Jaap
ens een paar weken
blijven", dient hij
intactsleutel aan de
slijke sheriff te ge-
moet hij zich terug-
n in de dichtstbijzijn-
lommetstoel.
n daaruit staart hij
aens dag In dag uit
■■■He horizon, waarach-
weliswaar een hoop
Kvermoedt. maar het
em allemaal verder
9n worden. Als door-
erde Canada-kenner
ilj immers, dat na de
de bocht het pijnbo-
bud ijzerheinig door-
en de tarwevelden
h2; pndeloos op de korrel
f3, g2 nemen,
van i
^brander
ien vt daarom verstandig
riant Canada je nieuws-
teid naar de verte
ttganft op de spaarbran-
Le3f zetten en genoegen
(4- gien met een kruimel
KeSie koek. Want wie
10 door blijft rijden en
L<Pn ophouden weet,
'lePlndelijk toch tot de
44king komen, dat hij
volgt F proefwerken aard-
irmednde overhoort, die
ehab'n9 van huiten kent.
loploderuit in grootvaders
Ie Uj|oel in de „Black Cat
Ranch", die in het
sland van Alberta
Highway 40 en
16 het verlaten
heeft, taal ik al-
it meer naar de be-
le pieken van de
Mountains en naar
waïfl® Prairlaa van Yu
ng Jet zal daar best aan-
ag'n.m toeven zijn - de
HoJ blozen er bij voor-
an - maar Ik vind het
Q- ^o: hier. In de blad-
J2iln>egte voel ik me vol-
:r|t2 senang en heb ik
MTp jr* JU*
Super Cowboy Jerry Bond van de „Black Cat Guest
Ranch" in het verre Westen van Canada neemt zijn
gasten graag mee op zijn fourageringstochten naar de
„general store" van Entrance, die in het begin van deze
eeuw is gebouwd ela ruilwinkel voor rondtrekkende
indianen.
geen wensen meer te ver
geven.
Religie
Het is zondagmorgen. Een
nieuwe, roerloze dag met
in de hoofdrol de natuur,
die sprakeloos is van zijn
eigen schoonheid en intro
vert het nietsdoen tot een
religie heeft verheven. In
een hoek bij het raam
speelt een herfstige dame
op het aamborstige har
monium. Ik meen klanken
te horen, die Handel ooit
uit zijn fantasie heeft ge
plukt. De noten balanceren
wat bangig op hun even-
i groc stamgasten van de Black Cat Guest Ranch ba-
I tot fads jaar en dag Mieke Hollenbach, die in de na-
'an 2fce jaren een ongekende populariteit in Neder-
lerheknoot door haar aandeel in het radiospel „Her-
(mastiek" van de AVRO. De vraag „Hoe ie de
er. n\|j0ke?", echoot na tot op de dag van vandaag.
wichtsbalk, maar voor de
murw gebeukte ziel van
een jongen van Jan de
Witt is het toch heel beste
balsem.
Vanuit de keuken waaien
al geruime tijd geuren van
gebakken eieren en spek
me tegemoet. De tafel is al
gedekt met kromgetrok
ken klimijzers en aarde
werk borden, die het cra-
quelè van hun hoge ouder
dom met ere dragen. In de
open haard ligt het restant
van een laaiend vuur, dat
nauwelijks tien uur geleden
hart en knoken van de
gasten nog weldadig ver
warmde. Wat er van is
overgebleven zijn sintels
en as. die trilt in de lucht
stroom uit het rookgat.
Broodjes smeren
In dit authentieke decor
ontvangt cowboy Jerry
Bond al vele jaren zijn
vrienden uit alle windstre
ken. Met liefde heeft hij ze
eerst opgehaald in de
boomtown Edmonton: dat
betekent voor hem elke
keer driehonderd kilome
ter jakkeren in zijn Landro
ver: een tocht door een
gebied, waar beren 'm nog
smeren met de broodjes,
die je had meegenomen
voor onderweg. Maar Jerry
beschouwt dat al lang niet
meer als een wonder.
Want hij kent zijn plaats en
weet. dat hij in dit stuk van
Gods schepping slechts
ternauwernood geduld
wordt.
Van het vliegveld van Ed
monton „hay folks, glad
to see you" rijdt Jerry
daarna weer die driehon
derd kilometer terug naar
zijn ranch, een houten pa
leis in „the middle of now
here", waar geleefd wordt
volgens de strikte wetten,
die de natuur heeft uitge
vaardigd voor hen, die wil
len overleven. Jerry en zijn;
staf van vrijwilligers zijn
daarbij de gidsen, die spo
ren uitzetten in de wilder
nis, de paarden zadelen
DOOR LEO THUR1NG V
voor een rit door de onein
digheid en daarna de lap
pen vlees dichtschroeien
voor de gestampte avond-
pot. Ze temmen ook de
wild bruisende Athabaska-
rivier met hun rubberen
boten en vullen de mam
moetkoelkast in de keuken
met het vuurwater, dat de
immer dorstige gasten uit
bange voorzorg hebben
meegenomen uit hun eigen
beschaving, die bij Cow
boy Jerry geen poot aan
de grond krijgt.
Feestelijke corvee
Elke dag in de „Black Cat
Guest Ranch" begint al in
de ochtendschemering,
want de belangrijkste huis
regel waarschuwt, dat le
digheid des duivels oor
kussen is. En daarna rijgen
de uren zich aaneen tot
een feestelijk corvee van
telkens nieuwe ontdekkin
gen. Niets moet van Jerry,
maar alles kan. Het is in
die entourage waar een
mens zich tenslotte weer
thuis voelt. Tijdens zijn da
gelijkse strooptochten
geeft hij de elanden hoffe
lijk voorrang en in de hou
ten winkel van Entrance,
het laatste station vóór de
Rocky Mountains, waar de
laatste trein in 1926 een
noodstop maakte, sluit hij
geduldig aan achter de rij
indianen, die hebben ge
hamsterd voor hun tradi
tionele wlntertrektocht.
En dan te bedenken, dat
de „Black Cat Guest.
Ranch" er één is van de
Reehit: Cowboy Jerry in
specteert zijn amateur-
cavalerie vóór de trek
tocht door de immense
oneindigheid van Alberta.
Onder: Ad van Haatten,
handelaar in op maat ge
sneden ontdekkingstoch
ten door Canada: „Soms
kan een land bijna te
mooi zijn."
vele tientallen oases, waar
een reiziger In Canada zich
kan terugtrekken voor een
verrukkelijke retraite. Je
vindt ze overal in de ber
gen en in de golvende
jachtvelden van Alberta en
Brits Columbia. Eenzame
herbergen, waar gelooide
dauwtrappers van het type
Cowboy Jerry het enerve
rend begin van de schep
ping nog eens dunnetjes
overdoen. En dat is voor
de kinderen van de wel
vaart een geruststellende
zekerheid: recreëren op
een ranch, het onverbidde
lijke avontuur van 1980:
het kan nog steeds.
Oe kriebels
„Er kan trouwens een
hoop in Canada", belooft
Ad van Haatten, dynami
sche echtgenoot van Carla
en vader van zonen Arjen
en Roeland. Het verkassen
zit hem in het bloed, want
in 1955 ging hij reeds in
dienst van de Nederlandse
Handelmaatschappij naar
Japan. Daar begon hij later
met een aangewaaide
Amerikaanse vriend een
in- en exportbedrijf, dat te
gen de verdrukking in
groeide. In zijn schaarse
vrije uren was hij toen ook
al honorair-vertegenwoor-
diger van de Algemene
Nederlandse Vereniging
voor Vreemdelingenver
keer, kortweg ANWV.
Op het moment dat tegen
het einde der zestiger ja
ren het Nationaal Bureau
voor Toerisme (NBT) een
Haags feit werd, schoof
Van Haaften uiterst soepel
als adjunct-directeur bui
tenland van deze nieuwe
organisatie achter een fors
uitgevallen bureau in het
Haagse Bezuidenhout.
Dat hield hij op de kop af
zeven jaar vol. Toen kreeg
hij toch weer de kriebels:
„Ik zag opeens niet meer
zo duidelijk, wat ik nog
verder in Nederland kon
bereiken en dacht: mis
schien is Canada eigenlijk
wel leuker".
Van Haaften legt uit waar
om: „Op het moment, dat
ik verkaste naar Vancou
ver was het begrip „inko
mend toerisme" In Canada
nog onbekend. En ik rede
neerde dus: het moet al
heel gek lopen, als er in
dat Immense land voor
mijn gezin geen stuk brood
met goed beleg op de
plank ligt."
Een prettige bijkomstig
heid was nog, dat niemand
in Canada vraagt naar je
vergunningen en diplo
ma's. „Het zijn jouw cen
ten", zegt een Canadees,
„en al9 je zo nodig moet,
19 dat jouw zaak".
Mat die wetenschap begon
Van Haaften zijn reisorga
nisatie Cadusa Internatio
nal (het woord „travel"
heeft hij bij de deponering
van zijn merknaam bewusl
weggelaten, „want al9 het
nog eens mis mocht lopen
met dat reizen", legt hij
uit, „kan ik onder dezelfde
naam altijd nog een toko
In scheerapparaten of
wasknijpers beginnen".
Voorlopig zit dat er echter
niet in, want na vier jaar
keihard werken heeft hij de
wind nog steeds fors in de
zeilen. „Canada", zegt hij,
„is een land, dat zichzelf
verkoopt. Het 13 een wa
renhuis, waar de natuur de
meest fantastische aanbie
dingen heeft uitgestald.
Hier kun je nog echt ont
dekken, hier ligt Klondyke
en het parool is: graven
maar Jongens. De Rocky
Mountains zijn bijna te
mooi om echt te zijn en
Vancouver island te anno
1980 nog steeds een onge
rept vooroorlogs paradijs
je. En dat zijn nog maar
twee tophits van een ellen
lange waslijst".
Aartsvijanden
Cadusa International heeft
momenteel 35 toeristische
verrassingspakketten In de
aanbieding met een rijk
gevarieerde inhoud: zee-
zeilen in de Pacific, zwerf
tochten per motorfiets, vis
sen, kamperen, wiidwater-
tochten en campingreizen.
Er zijn ook op maat gesne
den specials voor boeren,
slagers, huizen- en wegen
bouwers, die met eigen
ogen willen zien, wat Ca
nada er in hun branche
van bakt.
Nee, ook voor Ad van
Haaften is het een overdui
delijke zaak: Canada kan
er heel wat van. Het te een
land met onbegrensde mo
gelijkheden, die voorlopig
nog niet zijn uitgeput.
Zelfs een bereisde roei als
Ad van Haaften kan er
niets anders van maken:
„In Canada word je voort
durend geconfronteerd
met de mooiste schatten,
die de natuur te bieden
heeft. Na jaren loop ik me
hier nog steeds met open
mond te vergapen".
„Waarachtig: soms kan
een land bijna te mooi
zijn".
cowboy Jerry fungeert ale wegbereider tijdene de ontdekkingstochten te paerd door het immense niemandsland van de Canadese provincie Alberta.
Alge
?kinpjeldnatuurfonds
ïJpreedtzijn
T^jvlteiten
LONDEN Het is at weer vier Jaar gele
den dat prins Bernhard alt gevolg van de
Lockheed-affaire aftrad als voorzitter
van het Wereldnatuurfonds (WNF). Dat
de organisatie deaondaAks haar voor
keur voor koninklijke franje heeft behou
den bleek onlangs weer, toen prins Phi
lip van Engeland liet weten dat hij bereid
was om met ingang van 1 juni volgend
jaar het voorzitterschap van het Wereld
natuurfonds op zich te nemen. In de af
gelopen jaren heeft het Wereldnatuur
fonds zich ontwikkeld tot een steeds ra
dicalere organisatie, die zich niet meer
uitsluitend bezighoudt met nauw om
schreven problemen als vervuiling en de
bescherming van uitstervende diersoor
ten, maar zich ateeda meer toelegt op
het algemene milieubeleid.
Deze ontwikkeling was eigenlijk onvermij
delijk omdat een organisatie die zich ten
doel stelt bedreigde diersoorten te be
schermen, er niet om heen kan zich te
mengen in politiek gevoelige aangelegen
heden zoals de ontwikkeling van de Derde
Wereld, de rol van het zakenleven, kerne
nergie en vervoer.
Enkele weken geleden heeft het WNF een
overeenkomst met China getekend voor
het behoud van de panda. Met deze daad
heeft China zich na een langdurig isole
ment aangediend op het toneel van de in
ternationale milieuorganisatie. Het Wereld
natuurfonds is bijzonder verontrust over
het lot van de panda. Volgens schattingen
leven er nog 1.000 panda's In het wild
In de drie noordelijke provincies van China
en 60 in gevangenschap. Het kleine
beertje wordt met uitsterven bedreigd
doordat er een tekort Is ontstaan aan zijn
voornaamste voedsel, een bepaalde bam-
boepiant die slechts één keer in de 100
jaar bloeit.
De organisatie hoopt dat de nieuwe con
tacten met China (voorlopig is overeenge
komen een onderzoekcentrum In de pro
vincie Sichuan te bouwen) er toe zullen lei
den dat ze haar beschermende vleugels
kan uitstrekken tot andere zeldzame dier
soorten die in de omgeving van de panda
leven, zoals de gouden aap, de Siberische
tijger, zeldzame herten en gieren. En dit Is
nog maar een kleine greep uit de 85 zeld
zame en bedreigde diersoorten die zich
volgens Peking In China bevinden.
Maar niet alleen op regionaal niveau ver
groot het WNF de omvang van zijn werk
zaamheden. Zo is er in Gland, Zwitserland,
een nieuw hoofdkwartier gekomen. Het
enorme gebouw, dat vier miljoen gulden
heeft gekost en uitkijkt op het meer van
Genève, biedt tevens onderdak aan de In
ternationale Unie voor het Behoud van de
Natuur (IUCN) die in meer dan 100 landen
onderzoek verricht, en het secretariaat
van de Washlngton-conventie van I975 ter
voorkoming van handel in produkten van
bedreigde diersoorten (CITES).
Dat deze drie heel verschillende organisa
ties in hetzelfde gebouw huizen is teke
nend voor de nieuwe weg die het WNF Is
ingeslagen. De nieuwe filosofie werd vier
maanden geleden gepresenteerd in de
vorm van een uiterst somber rapport met
de titel „Beleid tot Behoud van de We
reld". Het rapport waarschuwde dat al het
land, flora, fauna en bossen tegen het eind
van deze eeuw gedecimeerd zullen zijn als
er geen einde komt aan de huidige verspil
ling.
Al jaren worden meer dan 1.000 favoriete
en minder favoriete diersoorten zoals de
tijger, krokodil en rinoceros met uitster
ving bedreigd. Ala er niets gedaan tfrordt.
zijn omstreeks de eeuwwisseling meer dan
een half miljoen dieren en planten voor het
nageslacht verloren gegaan, aldus de or
ganisatie. Het Wereldnatuurfonds blijft dit
soort waarschuwingssignalen uitzenden,
niet in de laatste plaats omdat dieren, net
als kinderen, geld in het laatje brengen.
Ongeveer 80 procent van het Inkomen van
het Wereldnatuurfonds vorig jaar zo'n
20 miljoen gulden is afkomstig van ver
ontruste burgers.
En hoewel sommigen uitsluitend het filoso
fische récht van dieren op een leven naast
de mens benadrukken, moet men niet ver
geten, zo zeggen de wetenschappers van
het IUCN, dat behoud van deze diersoor
ten van vitaal belang Is voor de mensheid,
niet alleen vanwege de Inkomsten uit bij
voorbeeld toerisme, maar ook vanwege
hun waarde voor wetenschappelijk onder
zoek. Op dit moment wordt bijvoorbeeld
de zonbestendigheid van de haren van de
poolbeer onderzocht en weet pien dat het
gordeldier (tandeloos zoogdier), afgezien
van de mens. het enig© zoogdier is dat le
pra kan krijgen.
De benarde positie waarin veel dieren zich
op dit moment bevinden, maakt echter
deel uit van een veel grotere milieucrisis.
„Waarom zouden to de olifant proberen
te redden, als het bos waarin hij leeft, ach
ter hem wordt kaal gehakt", vraagt Davld
Mitchell, woordvoerder van het Wereldna
tuurfonds. Mede hierdoor is het WNF ver
wikkeld geraakt in controversiële kwesties
zoals de ontwikkeling van de Derde We
reld en de kloof tussen arm en rijk. In de
toekomst zal de organisatie zich waar
schijnlijk net zo hard bezig houden met
het feit dat de ontwikkeling van de techno
logie tot gevolg heeft dat de zeeën worden
leeggevist als met het behoud van dolfij
nen en walvissen.
Uiteraard zijn aan deze nieuwe opstelling
ook gevaren verbonden. Een ervan is dat
het image van het WNF, dat bijna net zo
neutraal is ais het Rode Kruis, de kans
loopt bezoedeld te raken. Bovendien te ar
het risico dat de organisatie verwikkeld
raakt in politieke geschilpunten. Maar toch
waagt het WNF de sprong. „We moeten
gaan praten met de Darde Wereld en da
grote ondernemers en hen op de gevaren
wijzen", aldus David Mitchell. „In hun da
gelijks leven hebben zij veel te weinig mal
dieren te maken".
IAIN GUEST THE GUARDIAN
