TlRiissische feministen
^Sovjet-Unie uitgezet
liegtuigkaapster Leila
haled dook na tien jaar
eer in Kopenhagen op
Stakingen in
Polen nog
niet ten einde
I
Europa wacht nieuwe
stroom Zuidamerikaanse
politieke vluchtelingen
Meest preutse Franse
stad strijdt voor
behoud antiek bordeel
Turkse oud-premier
Erim vermoord
'AGI ïjtlTENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 21 JULI 1980 PAGINA 7
SUNDAY TIMES:
RUSSEN ZITTEN
ACHTER GEWELD
{NEN Drie Russische vrouwen, die het
ste feministische blad in de Sovjet-Unie
lichtten, zijn in Wenen aangekomen na-
i ze door de autoriteiten hun land waren
eezet. De drie zijn verbannen na de publi-
lie, vorige week, van de derde editie van
n a ondergrondse tijdschrift „Vrouwen en
pland". In deze editie stond een verkla-
g afgedrukt, waarin de Russische vrou-
p werden opgeroepen hun echtgenoten en
ins over te halen nog liever naar de ge-
igenis te gaan dan te vechten in Afghani-
tbozn.
ij zijn hier slechts met onze hoofden en onze
:n gekomen," zo zeiden twee van de vrou-
tegen verslaggevers bij aankomst in We
als verklaring voor het feit, dat ze op korte
lijn en met weinig bezittingen hadden moe-
vertrekken. Ze onderstreepten dat ze geen
v" linistes zijn in de strikt-Westerse zin van het
ird.
Irie feministes zijn Tatjana Mamonova, Tat-
bloew
jana Goritsjeva en Natalja Nalatsjoskaja. Mamo
nova kwam in Wenen aan met haar echtgenoot
Gennadi en haar zoontje Sillip (4), Nalatsjoskaja
had haar negenjarige zoon Vaija bij zich.
Vrienden in de Sovjet-Unie zeiden dat me
vrouw Mamonova nog geen twee weken terug
de waarschuwing had gekregen dat zij flink zou
worden gestraft, tenzij ze vrijwillig de Sovjet-
Unie zou verlaten. Ze weigerde en zaterdag
verschenen agenten van de KGB met de aan
kondiging dat zij, haar man en hun zoontje bin
nen 24 uur moesten vertrekken. Het tijdschrift
„Vrouwen en Rusland" werd in getypte vorm
verspreid. Het vormde een verzameling van ar
tikelen, verklaringen en gedichten over de pro
blemen van de vrouwen in de Sovjet-samenle
ving. In het blad werd de aanklacht geuit dat
de Sovjet-Unie in hoge mate een door mannen
gedomineerde samenleving is, ondanks commu
nistische proclamaties van volledige gelijkheid
tussen de seksen.
De vermoorde Turkse
oud-premier Erim.
ISTANBUL De oud
premier van Turkije, Ni-
hat Erim, is zaterdag in
Istanbul door drie onbe
kenden vermoord, zo
heeft de politie meege
deeld. De oud-premier
werd door verscheidene
kogels getroffen en over
leed op weg naar het zie
kenhuis.
Nihat Erim nam het premier
schap op zich, toen de regering
van Suleyman Demirel begin
1971 onder druk van de mili
tairen tot aftreden werd ge
dwongen. In december dat jaar
kwam zijn kabinet in moeilijk
heden en diende hij zijn onts
lag in. Op verzoek van de
toenmalige president van Tur
kije vormde hij een nieuwe re
gering, die aanbleef tot april
1972. Hij trad af omdat de
grootste politieke partijen wei
gerden te voldoen aan zijn
verzoek om buitengewone be
voegdheden om het extremis
me een halt toe te roepen en
hervormingen in te voeren die
de militairen wensten.
Volgens de correspondent van
de „Sunday Times" in Ankara
is de Sovjet-Unie rechtstreeks
betrokken bij het politieke
geweld in Turkije.
De correspondent laat een mi
nister, die zijn naam niet ge
noemd wil zien, zeggen dat
groepen terroristen, ambtena
ren en vakbondsbestuurders
rechtstreeks orders van Mos
kou opvolgen om het land te
ondermijnen. De correspon
dent schrijft dat de minister
„geloofwaardig" is.
De „Sunday Times" haalt een
niet nader genoemde diplo
maat uit het Westen aan, vol
gens wie de Russen onder
grondse Marxistische bewegin
gen in Turkije voorzien van
wapens en geld. Jonge Turken
worden vertrouwd gemaakt
met tefroristische methoden
en anderen worden aangemoe
digd ambtenaar te worden om
in een dominerende positie
cellen te vormen.
n jaar geleden kaapte Leila Khaled
roals vliegtuig om de aandacht op de Pa-
"e£ttjnse zaak te vestigen. De media
moe *tten zich gretig op deze buitenge-
uier'jon mooie, jonge vrouw die als verbe-
en terroriste, gewapend en wanhopig,
maakf leden en vrijheid riskeerde voor
en Ar volk. Maar na een korte en dra-
tische periode van zeven dagen,
ifde haar ster aan het westers firma
nt. Lange tijd was het stil rond
]ee1 ur, maar nu, tijdens de vrouwencon-
paai entie van de Verenigde Naties in
suiki penhagen, stond ze plotseling weer
ris zhet centrum van de belangstelling
de i lij van de vijftien leden tellende
lijke e^atie die de PLO naar Denemarken
rami andere vrouwen van de delegatie vor-
daai n een hechte en anonieme muur rond
at Khaled. Gespannen en doof voor de
(ënde woorden van de journalisten
„igeren ze stelselmatig elk verzoek om
n gesprek met de ex-vliegtuigkaapster.
zijn naar Kopenhagen gekomen, zo
halen ze keer op keer, om bekendheid
geven aan de dappere strijd van de
D en om de zionistische agressie, bezet
en uitbuiting te veroordelen. Wat het
ierwerp van de conferentie betreft zijn
Teen bereid te praten over Palestijnse
telaressen en de ellende van de vluch-
ingenkampen waar nog „elke dag"
fuwen gemarteld worden en om het le-
komen door bombardementen.
JEAl
Leila Khaled.
Tijdens de eerste dagen van de conferen
tie weigerden ze in te gaan op de vraag of
Palestijnse mannen en vrouwen gelijk
zijn. Telkens als iemand daarover begon,
volgde het steevaste antwoord: „Daar wil
len we niet over praten". Journalisten
moesten hun vragen van te voren indie
nen en alle vragen die betrekking hadden
op Leila- Khaled als vliegtuigkaapster
werden consequent doorgestreept.
ïn ben gesprek met Leila Khaled - hoe
wel... gesprek is eigenlijk een te mooi
woord voor de vier minuten, dat ik haar
een paar vragen kon stellen kwam ik
te weten, dat ze na de vliegtuigkaping in
Beiroet is gaan wonen. Ze is nog niet ge
trouwd en werkt overdag als lid van de
Eenheid van Palestijnse vrouwen in de
Libanese vluchtelingenkampen waar ze
les geeft en zorgt voor de kinderen die
beide ouders verloren hebben. „Ik ben dol
op kinderen", zegt ze.
In het nauw gedreven moeten zij en de
andere vrouwen van de delegatie uitein
delijk wel toegeven, dat mannen en vrou
wen niet gelijk zijn bij de Palestijnen en
dat vrouwen moeten vechten om als ge
lijkwaardige partners erkend te worden,
maar elke discussie kapt ze af door te zeg
gen, dat dit soort minder belangrijke
vraagstukken „na de revolutie" 'wel aan
de orde komen en dat op dit moment an
dere dingen belangrijker zijn.
En trouwens, de tradities die door de loop
der eeuwen heen zijn gegroeid en die „de
Arabische vrouwen hebben achtergesteld"
gelden niet meer voor de Palestijnse vrou
wen sinds de „zionistische agressie" aan
het begin van deze eeuw toesloeg. „Man
en vrouw hebben gelijk op gestreden in
alle oorlogen", zegt ze. „De vrouwen heb
ben gebroken met de oude tradities en
vechten even hard mee als de mannen.
En zoals U kunt zien, hebben we gewon
nen. Het is een geweldige prestatie van
ons volk, dat we nu deelnemen aan een
internationale conferentie op hoog niveau
waarbij we het lot van de Palestijnen aan
de orde kunnen stellen.
JILL TWEEDY/THF. GUARDIAN
Hittegolf in VS eist al meer dan 1100 doden
)e hittegolf in de Verenigde Staten heeft volgens de laatste cijfers aan meer dan 1.100 mensen
i! iet leven gekost. In de meer zuidelijkere staten was de temperatuur het afgelopen weekeinde
ets lager, maar meer naar het noorden bleef de hitte onverminderd. In de stad New York werd
iteen record-temperatuur van 39 graden Celsius bereikt.
i De hittegol heeft er inmiddels ook toe geleid, dat rivieren en meren zijn drooggevallen, wat
T(Weer tot gevolg heeft dat boeren hun veestapels moeten inkrimpen en de aanvoer naar de
c slachthuizen bijna drie maal zo groot is als in andere jaren.
ARSCHAU Het sta-
Md spoorwegpersoneel in
Oostpoolse stad Lublin
i^jeft een compromisvoor-
■rei d aanvaard, waardor er
5( einde is gekomen aan de
1 rvoersstaking van vier da-
5 d, die het leven in de stad
Soed als lamlegde. Nu
ordt echter melding ge-
aakt van stakingen in na-
rige steden, zoals Chelm
i Krosnik.
keel Polen hebben in de af-
iSj 'open dagen arbeiders pri-
cties gehouden, voorname
lijk uit protest tegen de stijging
van de vleesprijzen. Ook wor
den betere werkomstandighe
den gevraagd, maar de be
richtgeving is vaag.
Kennelijk vreest men reacties
van de Sovjet-Unie, getuige
een verklaring van het polit
bureau van de Poolse commu
nistische partij, waarin wordt
gezegd, dat de toestand „onge
rustheid bij onze vrienden" tot
gevolg kan hebben. Het polit
bureau heeft een speciale com
missie in het leven geroepen,
die de eisen van de werkne
mers zal bespreken. Er is geen
melding gemaakt van ongere
geldheden of plunderingen.
Gesprek Castro
met Amerikaanse
YN - ambassadeur
MANAGUA De Cubaanse
president Castro heeft het
afgelopen weekeinde, tij
dens de eerste viering van
de Sandinistische revolutie
in Nicaragua, een gesprek
gevoerd met de Amerikaan
se VN-ambassadeur
McHenry, die eveneens in de
hoofdstad Managua aanwe
zig was.
Het was voor het eerst sinds
de VS en Cuba in 1961 de di
plomatieke betrekkingen ver
broken, dat er een recht
streeks gesprek plaatsvond
tussen regeringsvertegenwoor
digers uit beide landen. Tij
dens hun gesprek op een re
ceptie werden Castro en
McHenry door een ring van
veiligheidsagenten afge
schermd, zodat niemand hun
conversatie kon volgen.
Libische Mig-23
verongelukt in
Zuid-Italië
CATANZARO De Ita-
liaanse politie heeft een uit
gebreid kordon gelegd, rond
om het wrak van de Mig-23
van de Libische luchtmacht,
die zaterdag is neergestort
in het berggebied van Catan-
zaro in Zuid-I talië. De piloot
kwam daarbij om.
Volgens onofficiële kringen
vloog het toestel bijna op
boomtophoogte en kwam niet
op het radarscherm. Het botste
tegen een berghelling en ont
plofte. In de buurt bevinden
zich moderne radio-installaties
van de NAVO.
Queen op
bezoek
bij president
De verleden week
uit Iran vrijgelaten
Amerikaanse gijze
laar Richard Queen
is het het afgelopen
weekeinde op het
Witte Huis ontvan
gen door president
Carter. Queen, die
vrijdag in de VS was
aangekomen, werd
na het bezoek aan
Carter terugge
bracht naar het zie
kenhuis, waar hij
wordt verpleegd.
BRAZILIë GAAT ILLEGALE IMMIGRANTEN AANPAKKEN
BRAZILIA De buitenlan
ders en met name de politie
ke vluchtelingen krijgen in
Brazilië „een behandeling
die gelijk staat aan die van
de joden in de eerste fase
van de anti-semitische cam
pagne in Nazi-Duitsland".
Deze vrees uitte dezer dagen
het Braziliaanse oppositio
nele parlementslid Marcelo
Cerqueiro. Zijn noodkreet
was gericht tegen een wets
ontwerp, dat de vorige
maand bekend werd en dat
zo goed als zeker in augus
tus van kracht wordt.
De gevolgen van de nieuwe
wet, die formeel de aanwezig
heid van buitenlanders in Bra
zilië reglementeert, zijn moei
lijk te voorspellen, maar heb
ben al grote ongerustheid te
weeg gebracht in kringen van
de oppositie, onder juristen en
vooral onder de duizenden
vluchtelingen die vrezen dat
zij elders, met name in Europa,
een toevluchtsoord zullen
moeten zoeken.
Volgens de jurist Belisario dos
Santos junior heeft die nieuwe
wetgeving alleen maar zin als
je tussen de regels doorleest,
dat voor „buitenlanders" in
feite wordt bedoeld de Zuid-
Amerikanen, die in hun eigen
land worden vervolgd. Vol
gens parlementslid Cerqueiro
zullen het juist die (Zuidameri
kaanse) buitenlander zijn die
een speciale werkvergunning
zullen moeten hebben, die spe
ciale identitieitspapieren bij de
politie dienen aan te vragen
en wier aanwezigheid volgens
de nieuwe wet door iedere
Braziliaan moet worden aan
gegeven als hij in zijn huis
verblijft. „Het enige wat eraan
ontbreekt zou het dragen van
de Davidster zijn", aldus een
verontwaardigde Cerqueiro.
Er zijn op het wetsvoorstel 34
amendementen ingediend,
maar zij lijken geen schijn van
kans te maken. Het militaire
bewind dat natuurlijk in
het parlement over een grote
meerderheid beschikt, voelt
weinig voor wijzigingen en
trekt zich niets aan van de
protesten, dat het wetsvoorstel
op tal van punten in strijd zou
zijn met de grondwet. Hoewel
veel van de uitvoering van de
nieuwe wet zal afhangen, ver
denkt de oppositie het bewind
er bij voorbaat van „een legaal
kader" te willen scheppen
voor wat tot voor kort duistere
ontvoeringen waren. De Brazi
liaanse geheime diensten zul
len dan geen steun meer hoe
ven te verlenen aan de ont-
voeringscommando's van om
liggende dictaturen, omdat zij
de politieke vluchteling op „le
gale basis" kunnen uitleveren.
Een dergelijke regeling heeft
als voordeel, dat de sinds kort
niet meer gecensureerde Bra-
TOERISTISCHE TREKPLEISTER IN TOURS
PARIJS Tours, de hoofdstad van de
Loire-streek, stond jarenlang bekend als
de meest preutse stad van Frankrijk. De
burgemeester, monsieur Royer, trok stee
vast als een kruisridder ten strijde tegen
alles wat de oude en goede zeden te na
dreigde te komen. Momenteel evenwel
lijkt men in Tours een politieke draai van
180 graden te hebben gemaakt. De burgers
zijn in actie gekomen om een van de oud
ste bordelen „L'Etoile Bleue" een bor
deel-buiten-dienst uiteraard want deze in
stellingen zijn sedert 1946 officieel geslo
ten en verboden van de ondergang te
redden.
In twee weken tijd heeft men bijna 2.000
handtekeningen verzameld onder een
„smeekschrift", waarin het stadsbestuur
wordt gevraagd het bordeel te redden. In het
kader van de stadsvernieuwing zou „L'Etoile
Bleue", het centrum van een oud maar pitto
resk stadsdeel, worden afgebroken. En met
L'Etoile de hele buurt. Behoud van het bor
deel zou ook het behoud van de overige ver
vallen maar historische panden in de wijk be
tekenen.
Het voormalige bordeel is geen historisch
pand in de gebruikelijke zin des woords. De
voorvechters voor het behoud ervan wijzen
echter op andere bijzonderheden, zoals de
erotische fresco's uit de jaren twintig, het sy
steem elektrische bellen, de vermaarde „ka
mer van mijnheer pastoor", de trap met zijn
leuning in de vorm van dijen, het dakterras
en ook het „cachot" waar onwillige „werk
neemsters" werden opgesloten.
Een legertje studenten is inmiddels, vooruit
lopend op het besluit om de „L'Etoile Bleue"
al dan niet af te breken, begonnen met de
restauratie. Verder organiseren zij excursies
naar het „huis", waarbij bezoekers worden
vergast op authentieke anecdoten en histori
sche bijzonderheden.
Men heeft goede hoop, dat de actie een succes
wordt en „L'Etoile Bleue" behouden blijft. Er
zijn al suggesties gedaan om er een tehuis
voor kunstenaars van te maken. Het gemeen
tebestuur van Tours wil van zijn kant, dat in
het pand de collectie manuscripten van Geor
ges Courteline, de vermaarde humoristische
literator uit Tours, wordt ondergebracht. Zijn
werk „Le train de 8 heures 47 begint im
mers in een bordeel en Courteline staat erom
bekend, dat zijn werk altijd uitstekend gedo
cumenteerd is.
ziliaanse pers geen nieuwe
onthullingen over de wanda
den van de geheime diensten
kan doen. Dergelijke onthul
lingen hebben de laatste
maanden veel ongenoegen ge
wekt onder de militairen.
De meest recente openbarin
gen betroffen die van de Uru-
guese soldaat Hugo Garcia, die
onlangs via Brazilië naar
Noorwegen is gevlucht. Als fo
tograaf was hij toegevoegd aan
een internationaal commando,
bestaande uit vooraanstaande
Uruguese officieren, dat in sa
menwerking met collega's aan
de andere kant van de grens
ontvoeringen en moorden had
gepleegd in Brazilië en Argen
tinië.
Gevreesd wordt dat de nieuwe
wet met name bedoeld is tegen
de duizenden Argentijnen,
Uruguezen, Paraguezen en
Chilenen, die om politieke re
denen (tijdelijk) hun land zijn
uitgevlucht en Brazilië zijn
binnengekomen als toerist. Na
iedere drie maanden verlen
gen deze „politieke toeristen"
hun toeristenvisa door telkens
even de grens over te wippen
en weer terug te keren. Offi
cieel mogen zij niet werken,
maar in de praktijk wordt er
veel gerommeld. Anderen ont
vangen steun van familiele
den, vrienden, politieke par
tijen of van de Braziliaanse
kerk, die zich vooral in Sao
Paulo zeer actief bezighoudt
met de vluchtelingenproble
matiek.
Deze duizenden politieke „toe
risten" weigeren tot op heden
zich officieel als vluchteling te
laten inschrijven bij de vluch
telingenorganisatie van de
Verenigde Naties. De officiële
vluchtelingen genieten be
scherming, krijgen zakgeld en
reizen vroeg of laat af naar
Europa of Noord'-Amerika. Te
genover al die voordelen staat
een groot nadeel: de officiële
registratie als vluchteling
houdt in de praktijk in, dat je
niet meer kunt terugkeren
naar je land van herkomst zo
lang de daar heersende dicta
tor niet is verjaagd of er een
amnestie is afgekondigd.
Vluchtelingen die als „toerist"
in Brazilië vertoeven nemen
wat meer risico's, maar hou
den anderzijds de deur open
om terug te keren naar hun
land van herkomst, sommigen
om te vechten, maar de mees
ten alleen maar om rustig te
leven zodra zij weten dat zij
niet „zijn verraden" of op geen
zwarte lijsten staan, of zodra
de ergste vervolgingen achter-
de rug zijn. Aldus zijn het af
gelopen jaar al vele honder
den, voornamelijk Chilenen,
naar hun land teruggekeerd.
Met de nieuwe wetgeving ko
men de politieke „toeristen" in
Brazilië in de val te zitten. De
mogelijkheden naar andere
buurlanden uit te wijken zijn
gering. Een nieuwe vluchte
lingenstroom van Zuid-Ameri
kanen naar Europa lijkt, tenzij
de Braziliaanse autoriteiten
alsnog tot andere gedachten
worden gebracht, nauwelijks
,|e vermijden.
Militairen
terechtgesteld
(Vervolg van voorpagina)
TEHERAN Ayatollah
Khomeiny, de feitelijke
machthebber van Iran, heeft
dit weekeinde verklaard dat
alle „samenzweerders", be
trokken bij de jongste po
ging tot een staatsgreep in
Iran, „zonder uitzondering
ter dood moeten worden ver
oordeeld". Khomeiny noem
de de doodstraf wel de mild
ste van de vier straffen
waarin de Koran voorziet
voor „dergelijke verdorven
lieden". Zondag werden door
een speciale islamitische re
volutionaire rechtbank in
een gevangenis in Teheran
vijf militairen onder wie
een generaal voor het vuur
peloton gebracht. Het proces
was zaterdagavond begon
nen. Er zouden naar schat
ting driehonderd man ge
recht moeten staan.
Khomeiny oefende deze week
ook heftige kritiek uit op de
Iraanse ministers die volgens
hem „nergens toe dienen".
„De heer Bani-Sadr (de huidi
ge president van Iran) moet "bij
mij geëngageerde en doeltref
fend optredende revolutionai
re ministers voordragen", zo
verklaarde hij voor de hoge
Raad van Rechters. Hij meen
de dat de revolutionaire tribu-
naals waartegen Bani-Sadr
zich heeft gekeerd, moetën
blijven bestaan.
Het Iraanse parlement is giste
ren officieel zijn werkzaamhe
den begonnen met de verkie
zing van een nieuwe voorzit
ter, de orthodoxe geestelijke
Rafsandjani.
Nederlandse
journaliste
dient aanklacht in
BELFAST De Nederlandse
journaliste Elizabeth van
Hout, die zes dagen geleden in
Belfast werd aangehouden,
heeft een aanklacht ingediend
tegen de politie van Ulster, zo
is officieel bekendgemaakt.
Zij beschuldigt de politie van
ongrondwettelijke arrestatie
en mishandeling. De advoca
ten van de 33-jarige Van Hout
daagden politiechef Jack Her-
mon voor de rechter, nadat de
minister voor Noord-Ierland,
Atkins, op grond van de anti-
terreur wetgeving de gerech
telijke procedure voor de vrij
lating van Van Hout. had stop
gezet. Deze vaardigde een uit
wijzingsbevel uit, waardoor
haar het recht op toegang tot
het Verenigd Koninkrijk werd
ontnomen.
Zuidkoreaanse
politici
aangehouden
SEOEL In Zuid-Korea zijn
in het kader van de corruptie
bestrijding 17 politici aange
houden, zo hebben de autori
teiten in Seoel meegedeeld.
Onder de arrestanten zijn twee
oud-ministers van binnenland
se zaken en een van opbouw.
De overige arrestanten zijn zes
parlementsleden van de De-
mocratisch-Republikeinse Par
tij, die de meerderheid heeft in
het parlement en acht van de
Nieuwe Democratische Partij,
die in de oppositie is.
Alle aangehoudenen is corrup
tie, machtsmisbruik en om
koopbaarheid in openbare
dienst ten laste gelegd.
Bonn voor
Europees-
Arabische
conferentie
BONN De Westduitse rege
ring is vóór een conferentie
van Arabische en Europese
ministers van buitenlandse
zaken. De Westduitse minister
van buitenlandse zaken, Gen-
scher zei dit in een interview
met het Franse persbureau
AFP.
Aan de vooravond van zijn
eerste ontmoeting met de se
cretaris-generaal van de Ara
bische Liga, Chedli Klibi, zei
minister Genscher dat hij de
opvatting deelde die in de
Arabische wereld is geopperd,
dat zulk een ministersconfe
rentie een concreet bewijs van
de Europees-Arabische samen
werking zou zijn.
Genscher zei veel belang te
hechten aan het ontwikkelen
van de politieke kanten van
de Europees-Arabische dialoog
en in dit opzicht gebruik te
maken van de gelegenheid die
de ontmoeting met Klibi hem
bood.
Registratie
Amerikaanse
dienstplichtigen
gaat door
WASHINGTON William
Brennan, lid van het Ameri
kaanse hooggerechtshof,
heeft zaterdag een uitspraak
van een federaal hof vernie
tigd en verklaard dat de re
gistratie van potentiële
dienstplichtigen, die van
daag zou beginnen, gewoon
kan doorgaan.
Een federaal hof van beroep
had vrijdag bepaald, dat de re
gistratie in strijd met de Ame
rikaanse grondwet is omdat
vrouwen worden uitgesloten.
De inschrijving was bevolen
door president Carter, die
hiermee reageerde op de inval
van de Russen in Afghanistan.
