Montgomery Clift:
.Lifeline' over
hartchirurgie
bij kinderen
TERUGBLIK
Leven Mata Hari
alstv-feuilleton
TELEVISIE VANAVOI
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
is
te veel roem op te zwakke schouders
Margriet Markerink
naar Sopot-festival
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
MAANDAG 14 JULI 1980
20.00 Journ. 20.15 DOC.
BELGIE NEDERLANDS
18.30 Kleulerprogr. 18.35 jj
van Adam Rush (Bridge q
Rush), Jeugdfilm. 19.20 Anln
19.30 Verkeerstlps. 19.45Ï
20.10 Weerber. 20.15 Verk«l
20.55 Rotstad (Strumpet Citj
rle. 21.45 DlscussieprogrJ
Journ. en Ronde van Frankrli
Klass. muziek. 21.30 Llteram»
22.25 Bond zonder naam. NOS: J
22.40 Sport an politiek In de S<
22.55 Na een (aar nieuwe Europ
ment. NCRV 23.25 Muziek van
HILVERSUM 3
leder heel uur nieuws. NOS:
AvondsplU met de Nationale
AVRO: 19.02 The 7 o'clock sl
Blues, ballads en beat. 23.0
Swlngtlme.
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Republikeinse
Conventie USA
18.50 Emllle
18.55 Journaal
KRO
18.59 De avonturen van
Ivanhoe
19.25 50 Jaar country music
20.40 Lifeline
NOS
21.37 Journaal
KRO
21.55 De Olympiade der
dieren
NOS
23.00 Journaal
23.05 Tour de France
NEDERLAND2
NOS
18.30 Tour de France
18.55 Journaal
AVRO
18.59 Alleen op de wereld
19.25 Toppop-special
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.27 Kaz, tv-serle
21.15 Televizier magazine
21.55 Barry Manilow en
John Denver
DUITSLAND 1
20.00 Journ. 20.15 Der i
Monte Chrlsto, tv-films<
Kontraste. 22.00 Spelproj.
Aktual. 23.00 Man muss
(man maste ju leva), t
Journ. (Reg. progr.: NDfl
Sport. 18.30 Aktual. 18.45 |A
rle. 18.55 Der legendarel
Hughes, tv-serle. 19.25 Aktil
19.59 Progr.overz. WDR: 1(
top, tv-serle. 18.10 Pariser
ten, tv-serle. 18.35 Die lustij
ber vin Windsor, tv-serle. 19<
al. 19.45 4te< vor 8.).
DUITSLAND 2
18.20 Chopper 1 bltteL
1v-serle. 19.00 Journ. 19.30
spelprogr. 20.15 Wetenscha,'
21.00 Aktual. 21.20 Ehe i
kraht, tv-fllm. 23.05
Journ.
DUITSLAND WDR 3
18.00 Kleuterprogr. 18.30 hj
lui
Der Agentenschreck Artists |h'
dels), speelfilm. 22.45 Infor
23.15 Muziekfestival.
BELGIE FRANS
18.15 Klnderprogr. 18.30 Sp<
Muzlekprogr. 19.15 Reg. mi
Weerber. 19.30 Journ. 19.5
sie: Ronde van Frankrijk,
cas du docteur Laurent, i
21.50 Doe. Aansl. Journ.
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
VARA
14.00 Jack Parnell en zijn
Big Band
14.25 Hoog en woest,
Natuurfilm
15.17 Mechanische muziek
instrumenten uit de
zeer oude doos
15.27 De film van ome Willem
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor do
en slechthorende)
OUITSLAND 1
10.00 Journ. en aktual. 10.25j<
en gesprekken. 10.55 JazzL
11.40 Kontraste. 12.25 Aktii
gaz. 12.55 Persoverz. 13.(P'
Journ. 16.10 Journ. 16.15 C
rle. 17.00 Kinderserie. 17.|
DUITSLAND 2 h
16.00 Cursus Wiskunde. 16.3C i
voor ouderen. 17.00 Journ. 1L
Nèunte, tv-serle. 17.3T Gevar.f'
HILVERSUM 1
leder heel uur nieuws. TROS: 19.02 Zomaar
's avonds. 20.03 Tross country. 21.30 TROS
Big Band Festival 1960. 22.02 Op een haar
na. hoorspel. 22.56 Licht gram.muzlek.
NOS: Met hel oog op morgen. AVRO: 00.02
Platenscala. 1.02 One o'clock Jump. 2.02
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (f
clo. 9.00 Nws. 9.02 (S)
een orgel In Rheden. 9.3}
heinde en verre. 10.00 fa
tien tót twaalf. 12.00 K
(S) Het grote o
t verkochte klassieke tl
Koren korpsen 14.00 Nws. 14.(1
hoge "C". 14.30 SO
15.00-17.00 (S) Belcantorlum.
Onder de titel „No fun", het
Nederlands schiet blijkbaar te
kort voor een verstaanbare
aanduiding, bracht de VPRO
sondag het debuut in elk geval
op de televisie, van een half
uur durende film van Dini
Damave. Het geheel nam meer
:ijd in beslag, maar dat kwapi
door een lange storing als ge
volg waarvan je het begin
twee keer kreeg te zien. Zo'n
ongewilde herhaling kort op
elkaar heeft ook voordelen. Je
kunt je nog eens vergewissen
van de manier waarop in dit
geval de regisseuse zon voor
val uit de praktijk des levens
zo indringend mogelijk pro
beert af te wikkelen. Het gege
ven op zich laat namelijk wei
nig tijd toe. Daarvoor is het te
beperkt als dramatische stof.
De 14-jarige Monique met ou
ders die in gespannen verhou
dingen leven, verliest haar
portemonnaie, begaat onhan
digheden in een café, waar ze
een part-time-baan heeft, gaat
dan dwalen, wordt door een
jongen overweldigd, wiens ou
ders net die avond van vakan
tie uit Spanje terugkomen, zo
dat ze het kunnen meemaken,
keert naar huis terug, ziet haar
eigen ouders in hevige twist
gewikkeld, gaat naar haar ka
mer en knipt haar haren af.
De kijker mag uitmaken of dit
een voorbereiding is voor een
voortzetting, van een losse le
venswandel. In elk geval lijkt
het leven van Monique ingrij
pend veranderd. Met locaties
uit het punkmilieu en snelle
beeldwisselingen maakte Dini
Damave er een alleszins accep
tabel en boeiend werk van. De
helft van die verdiensten
komt zeker voor rekening van
het mooie stil introverte spel
van Minique Eckhart als net
14-jarige meisje. Deze film was
nu eens een goede tegenpartij
voor het Engelse filmpje over
een bezoek aan een bejaarden
tehuis dat even tevoren bij de
NOS werd vertoond.
Bij de AVRO kreeg je alles te
zien en te horen over het ge
lukskind Bing Crosby,
een voor Amerika m<
tijd het optimisme vei
Je mag stellen dat een c
als hij, zo noemde hij z
in de weer moeilijke
van nu nauwelijks wee
zal vinden. Wat dat
zijn we zeker een stap
Opmerkelijk was voorts
VPRO een programmi
manieren om aan de m
dienst te ontkomen.
Achter het Nieuws beg
gon zaterdag als ve
nummer met de chaos
wegen. Hoewel kon v
vastgesteld dat het in on
niet op totale chaos is u
pen, moesten voor Fra
gigantische files van soil A
veertig kilometer word J
meld. Vooral in Dij<
Lyon, waar zowat alle
gen plegen samen te k
was het een bende. I
raakten ook nog veel 6 L
tiegangers van de regen it c
drup, want in Fra ug
heerst, als je tenminste i irla
te zuidelijk gaat, he|eui
mierige weertype. Je flark
dan wel afvragen waar z%de
femene volksverhuizin, on,
ijkomende ongemakken
dient. Het zal wel de drif j n
iets anders zijn in de m< )m<
In Achter het Nieuws oo >r'^
stige zaken. Alvorens i
Catshuis de deur in he
viel, ook ministers wille
eens wegwezen, is no| qi
plan op stapel gezet wa
je nu al kunt zeggen dat
nodige opschudding zal 1
oorzaken. De energ
voorziet in de bouw vi
eens twee kerncentrali
bij de centrale in Bol
een heel grote in de 'S11
doostpolder. In Overijssr1" J
men dit plan uit de krant
ten vernemen. Er is
vooroverleg over geplet Jf»®'
een woordvoerder name|®{f
provincie was daar
over. u
HAN JONV
nh
HILVERSUM De KRO-televisie zendt het komende win-,
terseizoen een driedelige feuilleton uit over het leven van
Mata Hari, de in de Eerste Wereldoorlog gefusilleerde Ne
derlandse spionne. De regie van dit drama is in handen van
John van de Rest, die tevens het script ervoor heeft geschre
ven. De actrice Josine van Dalsum zal de hoofdrol vertol
ken.
HILVERSUM Op uitnodiging van de Werkgroep Amuse
ment NOS zal Margriet Markerink Nederland vertegen
woordigen op het Intervision Festival, dat van 20 tot 23 au
gustus in de Poolse stad Sopot wordt gehouden. Aan dit
jaarlijks terugkerende evenement, georganiseerd door de
Poolse radio- en tv-organisatie, wordt door dertig landen
deelgenomen.
Margriet Markerink zal op dit festival twee nieuwe nummers
zingen, getiteld „Come closer" en „Iko", die zij wederom zelf
heeft geschreven en gecomponeerd, met arrangementen van
Harry van Hoof.
Montgomery Clift. Zowel mannen als vrouwen
vielen voor zijn imago
Anita Meyer zingt in Toppop-special: Rock me up
mountain.
Montgomery Clift (1920-1965), vandaag hoofdpersoon
in onze serie „Idolen sterven jong", was een overge
voelige, neurotische jongen, zowel op het witte doek
als in het dagelijks leven. In het begin was het theater
voor hem een vlucht, de enige plaats waar hij zich kon
uiten. Maar Monty bleek niet in staat om met zijn roem
te leven. Terwijl zijn populariteit steeg, werd ook zijn
onzekerheid groter. Er was niet meer met hem te wer
ken.
baar was. Hij verschoof
zijn stemmingen regel
matig van lange pauzes
tot een plotselinge
glimlach. En hij besefte
dat acteren niet de
kunst was om iets te
doen, maar de kunst
om te reageren.
Reageren op situaties
en mensen was iets dat
Monty fantastisch deed
op film. Die kunst
raakte hij nooit meer
kwijt. Filmcritici ont
dekten dit belangrijke
nieuwe talent al heel
snel en Montgomery
was van meet af aan
een eersteklas ster.
Het is intrigerend dat
een intellectueel als
Montgomery Clift zo
tot de verbeelding
sprak van de Ameri
kaanse tieners. Wat de
situatie nog veel ironi-
scher maakte was het
feit dat hij homosexu-
eel was, iets wat hij tij
den had proberen te
onderdrukken. Zijn
tweeslachtigheid deed
hem op het doek over
komen alsof hij niet
van sex hield.
Zelfvernietiging
In Monty's privé-leven
kwamen door zijn
overgevoeligheid en
neurotisch gedrag de
symptomen van zelf
vernietiging naar bo
ven. Hij was de echte
verstotene die in de
film een verstotene uit
beeldde. Clift was van
nature wantrouwend
en een tobber. Terwijl
zijn populariteit op het
doek steeg werd ook
zijn neurose groter. Hij
werd onzekerder en
zijn manische depres
sieve buien namen toe.
Als hij onder de men
sen was trok hij zijn
schouders op, alsof hij
bang was dat ze hem
zouden slaan.
Toen hij in Hollywood
arriveerde had hij al
een alcoholprobleem
en de verslaving werd
alleen maar erger door
de drugs en medicijnen
die hij met drank
mengde. Sinds hij in
1939 een acute 'aanyal
van disenterie had ge
had, was hij geobse
deerd geraakt door me
dicijnen en had altijd
een tas vol bij zich.
Meestal was hij dron
ken tijdens de opna
men en regelmatig viel
hij flauw. Hierdoor
werd hij een steeds
groter risico om mee te
werken en ondanks
zijn reputatie zagen
veel mensen er tegen
op. Het verval van zijn
geestelijke en lichame
lijke conditie begon
zijn spel aan te tasten.
Onzekere factor
Monty was een onzeke
re factor geworden. Al
leen een bijrol in de
film Judgement (Neu-
renberg-processen) lag
nog voor hem in het
verschiet. Er was maar
korte tijd nodig voor de
rol en zijn naam kon
toch nog groot op de ti
tels gebracht \vorden.
De rol deed Monty su
bliem. Alle tics en ha
peringen in zijn stem
pasten precies bij de
gecastreerde man die
hij moest spelen en hij
kreeg alle lof.
Maar Monty was afge
takeld. In het midden
van de jaren zestig was
hij erin geslaagd zijn
leven, gezondheid en
talent volledig te ont
wrichten. Zijn tempo
was laag en weifelend
en hij woog nog maar
vijftig kilo. Vaak belde
hij midden in de nacht
op om maar eenbe
vriende stem te horen.
Vrièndschap met
Montgomery beteken
de voor hem zorgen,
zijn hand vasthouden
als hij dronk tot hij er
bij neerviel, of als hij
urenlang huilde en dat
deed hij vaak. Het ging
er niet om hem te ver
beteren, maar om hul
peloos en vol begrip toe
te kijken hoe hij zich
kapot maakte.
Monty stierf in 1966
aan een hartaanval,
vlak nadat hij nog een
zeer middelmatige film
had gemaakt, The De
fector. Hij was nog
maar vijfenveertig,
maar hij had zijn mys
tiek als jeugdsymbool
en opstandige held ver
loren.
Verbijstering
Honderdvijftig mensen
bezochten de begrafe
nis. De menigte die
buiten stond, kwam
niet voor Montgomery
Clift, maar voor de an
dere beroemdheden.
Miljoenen mensen
koesteren nog de her
innering aan de dunne,
stille, emotioneel gela
den jongeman die on
danks alle tegenslag
toch een onafhankelij
ke geest en een soort
rechtschapenheid kon
uitstralen. Pas jaren na
«zijn dood verschenen
de biografieën waarin
tot verbijstering van
velen een boekje werd
opengedaan over
Monty's homosexuali-
teit en neurosen. Men
had het wel van zijn
gezicht kunnen afle
zen, maar weinig men
sen hebben echt gewe
ten van de pijn die
Montgomery had gele
den.
(Gegevens ontleend
aan het boek Idolen
sterven jong, door
Marianne Sinclair,
een uitgave van Ro
strum te Haarlem).
Montgomery Clift met Frank Sinatra in zijn beroemde rol als Prewitt in From Here To Eternity.
In „Lifeline", de KRO-serie
over Amerikaanse medische
specialisten, wordt dit keer
het leven belicht van dr.
Paul Ebert, specialist in
hartchirurgie bij kinderen
in het ziekenhuis van de uni
versiteit van Californië in
San Francisco. Dr. Ebert is
een bekende persoonlijkheid
in de Verenigde Staten. Niet
alleen omdat hij een succes
vol chirurg is, maar ook om
dat hij een befaamd basket
baller en honkballer was.
De dokumentaire van vana
vond toont verscheidene ge
vallen van hartchirurgie. Zo is
er een baby'tje van negen we
ken, dat geboren is met een
hartgebrek en een vijfjarig
jongetje dat een gaatje in zijn
hart heeft. Beiden moeten met
spoed een operatie ondergaan.
De voornaamste chirurgische
ingreep die in de film wordt
behandeld, betreft het ver
nieuwen van een slagader tus
sen hart en longen bij een jon
gen van tien jaar. De dqcu-
mentaire volgt ook de reacties
van die jongen. Hij is al eerder
geopereerd en bang voor de
nieuwe ingreep. Ned. I, 20.40
uur.
Republikeinse
Conventie USA
Verslag van de jaarvergade
ring van de Republikeinse
Partij, die vandaag in Detroit
is begonnen.
Ned. 1,18.30 uur.
Ivanhoe
Sir Damon wordt gevangen
genomen in het kasteel van
zijn aanstaande schoonvader,
wanneer hij ontdekt dat deze
Sir Ivanhoe en zijn edellieden
in een val heeft laten lopen.
Ned. 1.18.59 uur.
Vijftig jaar
Country musiq
Glenn Campbell, Roy Clark
en Dolly Parton ontvangen uit
de wereld van de country mu
sic sterren als Chrystal Gayle,
Tammy Wynette en Lorette
Lynn.
ïfed. 1.19.25 uur.
De Olympiade
der dieren
Deze week beginnen in Mos
kou de Olympische Spelen. Er
bestaat eremetaal voor hardlo-
Door zijn strenge op
voeding en zijn geslo
ten, introverte aard,
was Montgomery
Clift niet in staat
zich uit te drukken
en daardoor zijn pri-
vé-moeilijkheden te
verwerken: zijn
groeiende afkeer van
zijn ouders, vooral
van zijn moeder, zijn
vervreemding van an
deren en van zijn om
geving en vooral zijn
homosexualiteit die
■hij nooit aanvaardde.
Hoewel nog maar
nauwelijks een tiener
was het theater voor
hem een vlucht Zo
kwam hij onder zijn
moeders invloed van
daan en kon hij zijn
emoties op het toneel
uiten, terwijl hij dat
in het dagelijks leven
niet kon. Het was een
omgeving die hem ac
cepteerde zoals hij
was, waar zijn homo-
sexuele en neuroti
sche neigingen mild
werden beoordeeld.
Daar vond hij zijn
eerste houvast
Edward Montgomery
Clift werd op 17 okto
ber 1920 geboren, met
zijn tweelingzusje Ro
berta. Zijn familie was
welgesteld, aristocra
tisch. Zijn ouders leef
den veelal gescheiden
en Monty werd volle
dig gedomineerd door
zijn beeldschone, char
mante, maar vasthou
dende moeder Ethel,
die hij zowel aanbad
als haatte. Montgo
mery's jeugd was een
zaam en zonder vaste
woonplaats want toen
hij en zijn tweelingzus
je nog maar een jaar
oud waren, begon hun
moeder met hen een,
uitgebreide serie reizen
te ondernemen. Mont
gomery leefde als een
prins in ballingschap.
Hij was hypergevoelig
en fysiek zwak. Het
reizen ging ten koste
van de ontwikkeling
van zijn persoonlijk
heid.
Aan Ethel's reizen
kwam een einde door
de economische depres
sie en toen Monty's ac-
teerloopbaan begon.
Hoewel hij een
jeugdsymbool werd
vanwege zijn goede ui-
verlijk en zijn acteer
prestaties, was het
nooit de spontane, zor
geloze^ of dynamische
kant van de jeugd die
hij uitbeeldde. Het was
meer de angstige, zelf
onderzoekende, kwest-
bare aard van de jonge
mannen. Hun opgeof
ferde onschuld, hun te
genzin om de dromen
van de kinderjaren
achter te laten en in de
lelijke, geteisterde we
reld van de volwasse
nen te stappen.
Slachtoffer
In zijn 25-jarige carriè
re zou Montgomery na
tuurlijk ook andere rol
len spelen, maar op zijn
best was hij in de rol
van het slachtoffer. Ie
mand die zou kunnen
toestemmen in de
noodzaak van zijn ver
nietiging, maar die hel
der blijft, die duidelijk
doorheeft wat er met
hem wordt gedaan en
daarom het oordeel
over het kwaad om
hem heen afwacht.
Monty Clift beheerste
de subtiele kunst om
een ingewikkeld ka
rakter te spelen. Hij
had een techniek ont
wikkeld om zichzelf uit
te drukken die heel
persoonlijk en origineel
was. Hij gebruikte in
nerlijke stiltes, onge
wone pauzes in het
praten en onhandige li
chaamsbewegingen. Hij
sprak zo zachtjes dat
hij soms onverstaan-
pers, hoogspringers en speer
werpers. Maar wat zou er ge
beuren als de dieren mee
mochten doen? Daaover gaat
deze film van de BBC.
Ned. I, 21.55 uur.
Tour de
France
Gefilmd verslag van de etappe
Serre-Chevalier-Morzine.
Ned. I, 23.05 uur.
Nogmaals Tour
de France
Rechtstreekse reportage van
de vandaag verreden etappe.
Ned. II. 17.15 uur.
Alleen op
de wereld
Inspecteur Aimes is ervan
overtuigd dat Reml een misda
diger is.
Ned. II, 18.59 uur.
Toppop Special
Toppop ^besteedt dit keer aan
dacht aan het soft-pop-reper-
toire. Gasten zijn onder ande
ren: Anita Meyer, Maywood
en Linda Lewis.
Ned. II, 19.25 uur.
Kaz
Kaz wordt heen en weer ge
slingerd tussen ziin nieuwe be
staan en zijn verleden. Ex-cel
genoten willen hem namelijk
als bemiddelaar hebben voor
de onderhandelingen met de
overheid.
Ned. II, 20.27 uur.
Barry Manilow
en John Denver
De special rond Barry Mani
low en John Denver, die dit
jaar in Montreux bekroond
met de Bronzen Roos.
