)E PYRAMIDE
'AN AUSTERLITZ
Stad van kunst en parken
Raad van Kerken wil met regering
spreken over „illegalen"
Kijken, doen
en spelen
op Jeugdland
'entoonstelling
ferkade-albums
i de Flevohof
CEBEMO
financierde meer
kleinschalige
projecten in 1979
lassieke uitstapjes
DUSSELDORF:
kerk
wereld
Nederlandse
gereformeerden
krijgen het moeilijk
tijdens de GOS
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 8 JULI 1980 PAGINA 7
loolmeesters met een
pi geworteld, historisch
ef hebben ooit het be-
imen van de Pyramide
Au8terlitz aangemoedigd
zelfs verplicht gesteld,
wijl hun pupillen snakten
r de eerste ijsco, schom-
en glijbaan, gaven zij ge-
iedenisles op het hoogste
it van de Utrechtse Heu-
ug.
:e vorm van educatief toe-
ie raakt in onbruik, maar
trek naar Austerlitz houdt
erminderd aan. De pleis-
ilaats tussen Zeist en Wou-
berg biedt sinds mensen-
genis alle genoegens van
zomerkermis. Waar eens
vele paardevijgen mussen
extase brachten, mengen
sen hun dieselwalm met
damp van frituurvet. Te-
den van alles wat zwiert en
ait schrijven rolstoelen hun
;en in het zand en bespeu-
zelfs stokdove bejaarden
j gerucht in de oorschelp,
pyramide staat als een rots
ie branding van onze mo-
ie toeristenindustrie, al
it niemand precies waar-
De historie is een zwakke
o geworden, het gedenkte-
een schim, tussen het ge-
imte. „Men schreef 1804",
weet het nog? Het keizer-
leger van Napoleon I was
verzameld op een gigan-
h kampement. Toen luite-
Het ontspanningspark, Zeisterweg 98, Austerlitz, is geopend
tot half oktober. Gratis toegang tot de speeltuin. Voor de at
tracties waarvan men gebruik wil maken, moet telkens een
gulden worden betaald. Ook de beklimming van de pyramide
kost een gulden. Vrije wandeling in bos van 400 hectare. Kof
fie kost 1,40, frisdranken 1,75, soep 3,-. Keuze uit pla
te-service. Volop parkeergelegenheid.
nant-generaal Marmont geen
nieuwe exercities meer kon
bedenken, gaf hij zijn 20.000
soldaten opdracht om een
Egyptisch koningsgraf van zo
den bij elkaar te kruien, met
flanken van 150 x 75 voet.
Aan deze gril danken miljoe
nen schoolkinderen van deze
en reeds de vorige eeuw een
dagje om nooit te vergeten.
Ook nu zij de pyramide zelf
liever mijden omdat er weinig
aan te zien is. Zij missen de
vertrouwde lift uit het flatge
bouw. Wie neemt nog een hin
dernis van 100 treden, om van
een „vorstelijk panorama" te
kunnen genieten?
De magnetische aantrekkings
kracht van dit gedenkteken
stelt zelfs de eigenaren voor
een raadsel. Het kleffe monu
ment was reeds als een pud
ding in elkaar gezakt, toen de
adelijke heer J. B. de Beaufort
in 1893 de houten obelisk ver
ving door een stenen (12 me
ter hoog) en de heuvel fatsoe
neerde. Zijn nazaten stellen
hun van baksteen opgetrok
ken toren ook welwillend ter
beschikking van het massa
toerisme, maar de huidige ge
neratie raakt er op uitgeke
ken.
Soms slepen nog oudere be
zoekers hun jeugdsentiment
als een loden last naar de to
rentrans, vanwaar zij als kind
hebben uitgezien over bos en
heide. Dierbare herinneringen,
schoenen vol zand en bene
den het gedruis van steeds
nieuwe lichtingen schoolkinde
ren. De bejaarde kaartjesver
koper aan de voet lost kruis
woordpuzzels op.
Wat is het geheim van de py
ramide? Waarschijnlijk is de
praalzuil vanouds misbruikt,
als serieus motief voor een
dagje uitbundig plezier. Zo
kon hij tot op de huidige dag
recht overeind blijven, een
glorieuze klassieker temidden
van computergestuurde pret
parken. Sinds koetsiers hier
hun paarden drenken, is er
gezorgd voor aangepast ver
maak. Dat was al begonnen,
toen kooplieden, vrouwen van
verdacht allooi en potsenma
kers naar de legerplaats kwa-
De pyramide van Austerlitz.
men en daar bleven hangen,
met als gevolg, dat het dorpje
Austerlitz ontstond.
En zo is het gebleven. Swing-
mill, flipperkasten, fruitauto
maten, babyscooters enz.
gaan rumoerig met hun tijd
mee. In de vakantie komen er
veel bouwvakkers. Zij werpen
een vluchtige kennersblik op
het voegwerk van de obelisk,
alvorens een toepasselijk hap
je te nuttigen. De pyramide-
pannekoek bijvoorbeeld of het
huzarenslaatje, dat de snorre-
baarden van Marmont zich al
goed lieten smaken.
LEO J. LEEUWIS
De Ahoy-hallen in Rotterdam
zijn van 14 juli tot en met 7
augustus weer het domein
van kinderen; in die periode
zijn de hallen van maandag
tot en met vrijdag tussen
kwart over negen en half vijf
omgebouwd tot Jeugdland.
Alle kinderen van zes tot en
met dertien jaar kunnen daar
voor een rijksdaalder hun
hart ophalen aan allerlei leu
ke dingen om te doen of naar
te kijken (een kaartje voor
vijf bezoeken kost 9,50 gul
den).
Er zijn honderd verschillende
evenementen waaraan de kin
deren voor die rijksdaalder
kunnen meedoen. Om buiten
de hallen te beginnen, daar
staat elke dag het kindercir
cus Hoepla. Binnen kan de
hele dag worden getimmerd,
gezaagd, geverfd, gesoldeerd
en geknutseld. Ook staan er
naaimachines en poffertjes
stands en tosti-apparaten om
zelf te bedienen. Er kunnen
bloemstukjes worden ge
maakt, in een verkeerstuin
met voertuigen en fietsen kun
nen de verkeersregels worden
geleerd, er kan worden geva
ren met radiografisch bestuur
de boten, plantentuintjes kun
nen worden aangelegd. Tus
sen alle activiteiten door (er
zijn medewerkers en mede
werksters om alles in goede
banen te leiden en de kinde
ren zonodig te helpen) worden
er in de filmzaal lach- en te
kenfilms vertoond. En voorts:
poppenkast, modeshow,
songfestival, kinderboerderij.
manege, poppendokter, dis-
cohoek en nog veel meer om
een lekker dagje bezig te zijn.
Tussen de middag kunnen de
kinderen in Jeugdland blijven
want voor nog een rijksdaal
der (consumptiekaarten aan
de kassa) krijgen ze een kren-
tebol, een ijsje een banaan en
een kartonnetje melk. De
Ahoy-hallen hebben een me
trostation voor de deur en
men beschikt er bovendien
over een groot parkeerterrein.
Zomertheater in
Dolfinarium Harderwijk
Van 12 juli tot en met 10 augustus biedt het Dolfinarium in
Harderwijk zijn bezoekers iets extra's onder de titel „Zomer
theater".
Op het terrein van het Dolfinarium treden in die periode op: de
balletgroep Penny de Jager, Appie en Flappie en de clown Mar
cello. Speciale gasten in dit optreden zijn Imca Marina (12 juli tot
en met 21 juli), Vader Abraham (22 juli tot en met 31 juli) en Nico
Haak (1 augustus tot en met 10 augustus). De voorstellingen zijn
uitsluitend voor Dolfinarium-bezoekers. Aanvang van het zomer
theater: 12.00, 13.00, 14.00, 15.00 en 16.00 uur.
(Dolfinarium: Strand boulevard Harderwijk, tel. 03410-16041).
Op de foto Vader Abraham tussen de Siberische walrussen
Iwan en Natasja in hun buitenverblijf „Nova Zembla" van het
Dolfinarium.
SFIevohof in Biddinghuizen krijgt een permanente expositie
Verkade-albums. Woensdag aanstaande (9_ juli) wordt hij
pend door dr. Fop I. Brouwer (bekend van het radiopraatje
wat leeft en groeit en ons altijd weer boeit").
""deze tentoonstelling zijn de aquarellen op ware grootte te
van de eerste serie Verkade-albums, zoals ze in het begin
deze eeuw zijn uitgegeven. De schitterende illustraties van
Voerman, L. W. R. Wenckebach en Jan van Oort en de be
idende tekst van Jac. P. Thijsse waren in die tijd - en zijn
nog - een prachtige beschrijving van het Nederlandse land-
ap met zijn rijkdom aan vogels, insecten en andere dieren en
lurlijk de planten. Aan de hand van de oude albums valt goed
en welke veranderingen in de natuur zich in de loop der jaren
ben voltrokken.
Jac. P. Thijsse, bioloog en onderwijzer, had een er een
?t aandeel in dat de Nederlanders zich meer bewust wer-
van natuur en milieu. Hij was mede-oprichter van de Vere
ng tot Behoud van Natuurmonumenten en van de Neder-
Ise Vereniging tot Bescherming van Vogels.
De Düsseldorfer Altstadt is
I spreekwoordelijk. Dicht te
gen elkaar aangeleund staan
daar tientallen kroegjes, ca
feetjes, restaurants, disco
theken en wat dies meer zij
te wachten op de honderd
duizenden bezoekers, die de
naam van de hoofdstad van
de deelstaat Noordrijn West-
falen eer willen aandoen, als
zou zij „de langste tapkast
van de wereld" bezitten.
Waar de Amsterdamse bin
nenstad onder een golf van
sexshops te lijden heeft,
daar is de Düsseldorfer Alt
stadt opmerkelijk ver
schoond gebleven van dit
soort vertier, omdat het
stadsbestuur een vrij strin
gent vergunningenbeleid op
dit gebied hanteert. Men wil
het oude stadsgedeelte in dit
opzicht niet laten vervallen.
Behalve de Altstadt is Düssel-
dorf bekend om zijn Königsal-
lee, de winkelstraat van de
Bondsrepubliek, waar zeer
chique zaken een koopkrach
tig publiek tot hun klanten
kring rekenen. (De Schadow-
strasze is - voor degene, die
het wil weten - minstens even
rijk „gestoffeerd", maar de
prijzen zijn er iets gematig
der). De „Kö", zeggen de
Düsseldorfers van hun König-
sallee, die even de Rijnprome
nade doet vergeten en die op
een gegeven ogenblik de wan
delaar brengt bij het Goethe-
museum. Het Rijnpark, het
Noordpark en de Volksgarten
zijn centra van groen in deze
stad, die in de vorige eeuw
„een stad van kunst en par
ken" werd genoemd.
Musea zijn er genoeg in Düs-
seldorf. Het kunstnijverheids
museum aan de Rheingasse
(gehuisvest in het Overstol-
zenhaus) bedt zich aan, het
Jagerhof, waarin de kunstcol
lectie van Noordrijn Westfalen
is ondergebracht, het kera
miekmuseum Hetjenshaus, het
Kunstmuseum in het Ehren-
hof. Te veel om op te noemen,
het zijn kwalitatief uitstekende
collecties, waarbij met name
het Hetjens-museum de lief
hebbers van het Rijnlandse
aardewerk uit de 16de, 17de
en 18de eeuw aan zijn trekken
laat komen. Het is gevestigd
in de Schulstrasze en omvat
een collectie, die tachtig jaren
keramische industrie omvat.
Om een overzicht te krijgen
van de stad vertrekt elke mid
dag om half drie vanaf het
centraal station een sight
seeings-bus. Belangrijke ge
bouwen zijn verder nog de in
Romaanse stijl gebouwde St.
Lambertuskerk, de St. An-
dreas-kerk, voorbeeld van ba
rok. Kortom: al met al is Düs-
seldorf, dat zijn naam ontleent
aan het riviertje de Düssel,
een stad met een veelzijdig
karakter.
HHtieeft minister-president Van Agt
HHen de ministers De Ruiter (Justi-
gHBtie) en Albeda (Sociale Zaken) ge-
sBMvraagd om een gesprek over de il-
WfiBWegale buitenlandse arbeiders in
^lederland. De raad doet dit in een
brief, waarin wordt gesteld, dat
de huidige regeling het probleem
niet in de kern aanpakt en „zo
doende ook niet tot een definitie
ve oplossing kan leiden".
De raad stelt de regering een drietal
maatrgelen voor, die wellicht wel tot
een oplossing zouden kunnen leiden,
mits zij gelijktijdig worden getroffen
en zakelijk worden uitgevoerd.
De maatregelen zijn een vorm van
regularisatie, het aanpakken van
werkgevers die illegalen in dienst
nemen of hebben en het bieden van
enig reëel perspectief op niet al te
lange termijn voor die bedrijfstak
ken of bedrijven, die zeggen, door de
nood gedwongen, telkens weer hun
toevlucht tot illegale buitenlandse
werknemers te moeten nemen.
aldus het schrijven illegale arbeid. Maar het huidige be-
Kerken, tegemoet leid doet volgens de raad onvoldoen-
het rechtsgevoel de recht aan de vele buitenlandse
werknemers.
Regularisatie zc
van de Raad v
moeten komen
van de mensen. De datum 1
ber 1979 zou een definitieve scheids
lijn moeten zijn. De raad wil zijn
de regering staat. Hij zegt
alle begrip voor te hebben, dat
en paal en perk wil stellen aan de
De Raad van Kerken heeft besloten
"ijve
eerder de indruk a
„de raad het hoofd
as gewekt, dat.
i de schoot leg-
)e katholieke organisatie
ÜEBEMO die bemiddelt
lij het verstrekken van re
geringssteun aan ontwikke
lingsprojecten is vorig
r betrokken geweest bij
projecten voor een to-
albedrag van bijna negen-
miljoen gulden, zo blijkt
lit het verslag over 1979.
Opvallend is daarbij de
(roei van het aantal klein-
ichalige projecten.
Het gaat hier om de „mini-
medefinancieringsprojecten"
die de tienduizend gulden niet
te boven gaan. Zij hebben in
de meeste gevallen betrek
king op activiteiten aan de
basis. Het aantal van deze
projecten werd vorig jaar ver
dubbeld.
Een groot deel van het pro
gramma richt zich op Latijns-
Amerika en Afrika, vooral op
de sociale woningbouw, die
zeer belangrijk is voor de op
bouw van een nieuwe samen
leving. Op de Filippijnen en
Shri Lanka, in India en Indo
nesië richt het beleid zich
vooral op initiatieven op het
platteland en in de krotten
wijken.
Vorig jaar ging bijna dertig
procent van de financieringen
naar landbouw en platteland
sontwikkelingen. Een belang
rijke plaats neemt ook de ge
zondheidszorg in Afrika in,
met de nadruk op preventie
en de eerste-lijnszorg. In Azië
is de niet-formele vorming in
opkomst, leidend tot de socia
le bewustwording van de lo
kale bevolking.
In Suriname is CEBEMO ac
tief aanwezig geweest op een
seminar in november, bedoeld
om het particulier initiatief te
mobiliseren. Vooral als gevolg
van dit seminar is in decem
ber een bedrag van honderd
miljoen gulden voor particu
liere ontwikkelingsactivitei
ten in Suriname gereserveerd.
De Gereformeerde Oecume
nische Synode (GOS), die
maandag 14 juli in het Zuid-
franse Nimes begint en tien
dagen zal duren zal wel
licht niet zonder kleer
scheuren uit de beraadsla
gingen komen. De GOS is
een internationale overkoe
pelende organisatie van ge
reformeerde kerken, die
dikwijls elders in de wereld
zijn ontstaan door emigra
tie of zendingswerk vanuit
Nederland.
Twee Nederlandse kerken
zijn lid en wel de Christelijk
Gereformeerde Kerken en de
Gereformeerde Kerken in
Nederland. De laatste, oprich
ter van de GOS, is al geruime
tijd uit de gratie, vanwege de
publikaties van de Nederland
se theologen Kuitert en Wier-
singa en het lidmaatschap van
de Wereldraad van Kerken.
In beide gevallen is de hou
ding van het GOS-bestuur
wat gemilderd. Wat de theolo
gen betreft is net na gesprek
ken redelijk gerustgesteld en
wat het lidmaatschap van de
wereldraad aangaat: de GOS
is daarmee ook vrij intensief
in gesprek.
Inmiddels zullen de Neder
landse gereformeerden kei
hard een nieuw verwijt te ho
ren krijgen, namelijk dat over
de kerkelijke opstelling ten
aanzien van homosexueel ge
drag, welke Nederlandse op
stelling door de GOS vrij on
genuanceerd wordt uitgelegd.
De Schotse Free Church heeft
al een motie ingediend, die
het karakter van een ultima
tum heeft.
Ook de rassen problematiek in
Zuid-Afrika staat op de agen
da en volgens sommige ker
ken hoort die ook tot de ver
dachte Nederlandse „stok
paardjes". Het te behandelen
rapport over de sociale roe
ping van de kerk zal mis
schien een fundamenteel ge
sprek opleveren. In dat diep
gravende rapport zijn duide
lijke sporen van maatschap
pijkritiek te vinden. Het
GOS-bestuur wil dat deze stu
die wordt voortgezet met dit
maal de nadruk op de men
senrechten.
Enkele kerkelijke organisa
ties in ons land hebben bij
de regeringen van Argenti
nië en Peru protest aangete
kend tegen de verdwijning
van een der „dwaze moe
ders" in Argentinië. Kort
geleden werden in Peru vijf
Argentijnen gearresteerd,
onder wie mevrouw Noemi
Ester Gianetti de Molfino,
een van de vrouwen, die op
het Plaza de Mayo in Bue
nos Aires protesteren tegen
de vijftien- tot twintigdui
zend vermisten in Argenti
nië. De arrestanten in Peru
zijn gemarteld in een mili
tair kamp te Playa Honda-
ble. Hierbij hebben twee
van hen het leven gelaten.
Tot de ondertekenaars van
het telegram behoren de
Raad van Kerken Neder
land en de beweging
„V rouw-Kerk-T weederde
Wereld".
Vorig jaar werden ruim ne
gen miljoen bijbels, twaalf
miljoen Nieuwe Testamenten,
28 miljoen bijbelboeken en
445 miljoen kleinere uitgaven
met bijbelteksten verspreid.
Dit blijkt uit het jaarverslag
1979 van de wereldbond van
bijbelgenootschappen. Een
van de grote problemen van
de bijbelgenootschappen is het
gebrek aan geld bij het vol
doen aan de vraag naar bij
bels en nieuwe vertalingen.
Er moet steeds in de versprei-
dings- en vertaalprogramma's
worden geschrapt. Door een
extra bijdrage van 850.000
gulden mogelijk gemaakt
door de gunstige opbrengst
van een nationale ledenwer
factie heeft het Nederlands
Bijbelgenootschap ervoor ge
zorgd, dat alsnog een aantal
projecten in Oost-Europa,
Azië en Latijns-Amerika kan
worden verwezenlijkt.
In Ermelo is 76 jaar oud
overleden dr. A. La Fleur,
oud-rector van het Marnix
van St.-Aldegondelyceum in
Korte metten
Haarlem. Hij is voorzitter
geweest van de vroegere
vereniging van leraren bij
het protestants-christelijk
voorbereidend hoger-
middelbaar onderwijs. Ook
was hij voorzitter van
raad van leraren. Hij heeft
altijd ernstige kritiek uitge
oefend op de mammoetwet.
De OSL-stichtingen, waarbij
het Oud Strijders Legioen,
heeft bij minister Scholten
van Defensie geprotesteerd
tegen de instelling van
commissie, die de wijziging
voorbereidt van een Konink
lijk Besluit, die mogelijk moet
maken, .dat ook diakens en
pastorale werkers als lege
raalmoezeniers worden aan
gesteld. Men meent, dat dit op
openlijk verzet zal stuiten
binnen en buiten de krijgs
macht. Gevreesd wordt v
een snelle toeneming binnen
de krijgsmacht van bijbels-i
dicaal, links-progressief
christelijk-marxistisch ,,be-
vrijdings-denken", waarom
zo zegt men de katholieke
theologische hogescholen, die
de pastorale werkers leveren,
bekend staan.
Meer dan driehonderd origi
nele kunstwerken van de
Middeleeuwen tot de Ba
rok, afkomstig uit vele lan
den, zijn te zien op een ex
positie, die tot 28 september
wordt gehouden in het stad
huis van Aken. De titel van
de expositie is „De cister
ciënzers kloosterleven
tussen ideaal en werkelijk
heid". De tentoonstelling
wil vooral de economische
en politieke betekenis a
de cisterciënzers verduide
lijken. Men rekent op
200.000 bezoekers voor deze
expositie, die kostbare stuk
ken telt. Er zijn dagelijks
rondleidingen om elf
vier uur met ook een uitleg
in het Nederlands.
