Pools onderwijs van
leugen beschuldigd
Stop aardgas-baten inkolenwinning
Betalingsbalans
verder verslechterd
Rieboycot
uid Afrika
ooguit in
eperkte vorm
£eidóc<3owumt
Scheuring OAE
afgewend
H
Verzoenende woorden Surinaamse premier
Suriname en Nederland
recht tegenover elkaar
Moskou bevestigt
bereidheid tot
onderhandelen
.NA INNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 5 JULI 1980 PAGINA 7
L lr<
I
„Johannesu
bent onze
roeder"
ORTO ALEGRE,
RAZILIE Paus Jo
annes Paulus II is gis-
ïravond bij zijn aan-
omst in de Zuid-Brazi-
stad Porto Ale-
re verwelkomd door
Ainstens 1 miljoen
isen, die met confet-
strooiden, gillende
eukenmeiden afsta-
muziek maakten,
bllonnetjes oplieten
n met geel-witte vlag-
etjes zwaaiden.
paus, die zijn rode
nantel aanhad tegen de
rinterkilte in het zuiden
an het westelijk hal-
rond. was gearriveerd
lit Aparecida, waar hij
van 's werelds groot-
basilieken toewijdde
Maria, die ter plaatse
lijzonder vereerd wordt.
Johannes, Johannes. Jo
bent onze
roeder", scandeerden
pgewonden vrouwen in
orto Alegre. Gastheer
an de paus is de van af-
tamming Duitse kardi-
aal-aartsbisschop Dom
"icente Scherer, een van
e invloedrijkste conser-
atieve leden van het
•raziliaanse episcopaat,
lij kritiseert het brengen
an het evangelie in een
olitieke verpakking en
tegen de „bevrijdings-
ïeologie". Kardinaal
cherer was een van de
reinige Braziliaanse bis
schoppen die de steun af-
ieurden die de kerk in
o Paulo gaf aan de sta
rs in de staalindustrie
april en mei.
PARAMARIBO Volgens
de Surinaamse premier Chin
a Sen is er in de verhouding
tussen Nederland en Surina
me een deuk ontstaan, maar
is deze niet onoverkomelijk.
Premier Chin a Sen zei dit
gisteren op een persconfe
rentie in Paramaribo.
Hij herhaalde zijn stelling dat
de Nederlandse regering al
tenminste 14 dagen geleden op
de hoogte was van de Suri-
de 2,7 miljard
waardevast te maken. Premier
van Agt zei gisteren op zijn
wekelijkse persconferentie dat
het kabinet zich pal achter mi
nister De Koning van ontwik
kelingssamenwerking heeft
.j—v. geschaard. Bij de Surinaamse
gulden ontwikkelingshulp onafhankelijkheid is duidelijk
afgesproken, aldus Van Agt,
dat het bedrag van 2,7 miljard
inclusief de optredende geld
ontwaarding zou zijn. Daarom
is er geen sprake van dat Suri
name nu met succes zou kun
nen vragen om de hulp alsnog
waardevast te maken door een
extra bijdrage van 700 miljoen.
De enige uitzondering hierop
is en blijft de twintig miljoen
gulden die gegeven wordt als
eerste aanzet voor een volks
verzekering tegen ziektekos
ten, beklemtoonde de minis
ter-president.
OPEN BRIEF VAN „VLIEGENDE UNIVERSITEIT"
WARSCHAU In een open brief aan
alle leerkrachten en opvoeders in Po
len wordt de Poolse regering ervan be
schuldigd de leugen bij het onderwijs
te bevorderen en de opvoeding van de
jeugd te manipuleren. De open brief is
afkomstig van het Genootschap voor
Wetenschappelijke Cursussen, een ille
gale vereniging van intellectuelen die
lezingen organiseert op de zogenaamde
Vliegende Universiteiten.
De afgelopen maanden zijn bijeenkom
sten, georganiseerd door dit Genootschap,
door tijdig ingrijpen van de politie vrijwel
onmogelijk gemaakt. Op 14 juni j.l. is er
echter in het geheim een Algemene Ver
gadering van het Genootschap gehouden,
waar veertig leden aanwezig waren. Tij
dens die vergadering is de open brief ge
schreven en één dezer dagen zal de brief
verspreid worden onder de Poolse leer
krachten en pedagogen.
Tot de ondertekenaars van de brief be
hoort onder meer Wladyslaw Bienkowski,
die tijdens de „Poolse lente in 1958" zelf
minister van Onderwijs was. In de brief
wordt een beroep gedaan op de onderwijs
krachten om het eigen geweten meer te
laten spreken dan de angst voor de autori
teiten. De leugen in het onderwijs, aldus
de brief, betreft met" name het onderricht
in geschiedenis en in de literatuur, maar
strekt zich ook uit tot de filosofie, de so-
De Poolse regering wordt in de brief ron
duit van geschiedvervalsing beschuldigd,
met name waar het gaat om de gebeurte
nissen tijdens de tweede wereldoorlog, om
de historische verhouding met de buur
landen, om de rol die de katholieke kerk
en andere godsdiensten in de geschiedenis
van Polen en in de wereldgeschiedenis
gespeeld hebben en om de geschiedenis
van het joodse bevolkingsdeel in Polen
zelf. Degenen die de brief onderschrijven
zijn allen ofwel werkzaam aan universi
teiten ofwel zijn bekend als schrijvers of
publicisten.
Pijpen
voor
Argentinië
Bij tte werf Verolme
Rozenburg is vandaag
de zeesleper Shamal
(van het Haarlemse
sleepvaartbcdrijf fTC)
begonnen aan een reis
naar Argentinië, met
achter zich een ponton
met voor 11.000 ton aan
opmerkelijke transport
is bestemd voor Bos
kalis dochter Nacap, die
in Argentinië 1800
fcüometr gaspljpleidfng
aanlegt. In totaal is
daarvoor 125.000 Ion
pijp nodig.
HAAG Overleg tussen minister Van der Klaauw
tenlandse Zaken) en zijn Belgische collega heeft geleid
et instellen van een ambtelijke Benelux-werkgroep, die
bezien hoe een olieboycot van Zuid-Afrika moet wor-
ingepast in het Benelux-verdrag. Hieruit kan worden
leid dat, zo Nederland tot een boycot van Zuid-Afrika
gaat. dat hooguit zal gebeuren via het beperkte middel
de in- en uitvoerwet. Er zal dus nooit sprake zijn van
veel meer omvattende olieboycot op grond van de zoge
nde SanctieweL
leeft premier Van Agt desgevraagd bevestigd na afloop van
vekelijkse kabinetsberaad. Vplgens Van Agt heeft Neder-
n de eerste gesprekken nog nergens een hard „neen" te
gekregen op zijn vraag om samen met de Scandinavische
fen en de Benelux een olieboycot tegen Zuid-Afrika af te
ligen. Van der Klaauw heeft intussen een eerste gesprek ge-
d met zijn Belgische collega en spreekt op 21 juli met de
»mburger Thorn. Gesprekken met de Zweden, Denen en
n zullen tot na de vakantie moeten wachten. In de Noorse
sterraad zal eind augustus-begin september over eèn moge
olieboycot tegen Zuid-Afrika worden gesproken.
■de Kruis
ycot
mer-kampen
,GKOK Het internatio-
comité van het Rode
s heeft gisteren bekend-
^F^Tiakt dat het eind juli de
^£w£>rrading van de kampen
Pru en Tap Prik bij de
t tussen Thailand en
bodja zal opschorten,
kampen zijn in handen
ie guerrillastrijders van
Dde Khmer.
woordvoerder van het
Kruis liet in Bangkok
i dat het besluit om de
ende Trading voorlopig stop te
i, deel uitmaakt van een
jom de strijdende en de
^Strijdende groeperingen te
E88ö»^Rode Kruis en de V.N.
;n de afgelopen maanden
55.000 mensen in de
■■■■^en van de Rode Khmer
evensmiddelen voorzien,
groot deel van deze le-
niddelen is echter door
uerrillastrijders die zich
tten tegen het bewind in
m Penh, voor andere
inden gebruiken.
;h meer geld
>r gemeenten
provincies
j HAAG Staatssecre-
I Koning (binnenlandse
1 i) heeft de gemeentebe-
n laten dat de rijkso-
id hen in 1981 via het
|i|\ entefonds 170 miljoen
■v- in meer beschikbaar
9an de bijna 12 miljard
j dit jaar in het fonds is
rt
hereniging var. Neder-
Gemeenten heeft laten
dat zij deze reële groei
,5 procent zeker niet als
ir tegenvaller ervaart. De
r K icies krijgen volgend
B HETi totaal 919,6 miljoen gul-
A kiiit het provinciefonds,
EbAA*fn eveneens een recle
van 1,5 inhoudt
ADVIES MLÏNRAAD AAN MINISTER VAN AARDENNE
MINISTER De Koning van Suriname heeft gisteren bij te
rugkomst uit Suriname, waar de onderhandelingen- met het
kabinet Chin a Sen over het waardevast maken van de Ne
derlandse ontwikkelingshulp werden afgebroken, gesproken
over „bebloede koppen aan beide zijden". Maar' met inacht
neming van alle Surinaamse argumenten voor die abrupte
beëindiging van de besprekingen kan toch geen andere con
clusie worden getrokken, dan dat de oorzaak van de nu ont
stane spanningen tussen Nederland en Suriname in Parama
ribo ligt.
De Nederlandse bewindsman heeft zeer steekhoudende be
weegredenen aangevoerd, waarom niet aan de Surinaamse
verlangens kan worden voldaan en waarom hij het in 1975
met Suriname gesloten verdrag niet wil openbreken. Zo is bij
de opstelling van dat verdrag al enigzins rekening gehouden
met de inflatoire werking op de ontwikkelingshulp ten be
drage van 2,7 miljard gulden. Verder betoogde de minister,
dat Suriname gewoon niet in staat is om jaarlijks ook in Ne
derlandse ogen verantwoorde projecten op te zetten voor een
groter bedrag dan 200 tot 300 miljoen gulden. Tot slot, aldus
de minister, zou het toekennen van die inflatiecorrectie ten
koste moeten gaan van de hulp aan andere ontwikkelings-
lansden; een politiek onhaalbare zaak.
TOCH zijn ook sommige argumenten van Surinaamse zijde
minder onredelijk dan op het eerste gezicht lijkt. Zo kan het
feit dat van het tot nu toe bestede bedrag van 500 miljoen
gulden nauwelijks enige positieve werking op de Surinaamse
economie is uitgegaan, niet aan- de huidige regering worden
verweten. Terecht wordt dit falen verweten aan het in fe
bruari aan de kant geschoven kabinet-Arron, dat het in
standhouden van de traditionele Surinaamse corruptie en
bureaucratie belangrijker leek te vinden dan de opbouw van
de Surinaamse economie.
MAAR deze voorgeschiedenis mag geen reden zijn om wat
de afgelopen dagen in Suriname is gebeurd goed te praten.
Premier Chin a Sen is, toen hij zijn zin niet kreeg, van de
conferentietafel weggelopen. Hij had er beter aan gedaan
éérst de nog altijd aanwezige sporen van zijn voorganger Ar-
ron uit te wissen. Hij had er ook beter aan gedaan eerst aan
te tonen dat zijn ministersploeg wèl in staat is om enige lijn
een zeer bescheiden zou al voldoende zijn in het Suri
naamse economisch patroon te brengen. In zo'n geval zou
Nederland wellicht ook minder onwelwillend staan tegeno
ver een aanpassing van de ontwikkelingshulp aan Suriname.
De manier echter waarop premier Chin a Sen minister De
Koning de afgelopen dagen is tegemoetgetreden, doet ver
moeden dat hij zelf niet in het welslagen van zijn economi
sche politiek gelooft En wat is in een dergelijke situatie voor
de Surinaamse premier gunstiger dan de zwarte piet voor het
mislukken van die politiek in Nederlandse handen te kun
nen spelen?
SIERRA LEONE De vijftig over het controversiële vraag-
naties tellende Organisatie stuk van erkenning voor de
van Afrikaanse Eenheid, de door Algerije gesteunde onaf-
OAE, is er gisteren tcrnauwer- hankelijke republiek in de
nood in geslaagd een scheu- westelijke Sahara, te voorko-
ring binnen haar gelederen men.
(Van onze parlementraire re
dactie)
DEN HAAG De overheid
moet een deel van de extra
baten die men uit verkoop
van aardgas ontvangt ge
bruiken om een onderzoek
sprogramma te betalen naar
hernieuwde winning van
steenkool in ons land. Ge
zien de ondergrondse om
standigheden in ons land
zullen voor een dergelijke
hernieuwde winning onder
meer nieuwe technologiën
ontwikkeld moeten worden.
Dit stelt de Mijnraad, daarin
gesteund door de Algemene
energie raad (AER) in een ad
vies aan minister Van Aarden-
ne over het gebruik van kolen
voor de toekomstige energie
voorziening. Dit op basis van
de door de minister onlangs
uitgebrachte kolennota. De
Mijnraad wijst er in het advies
op dat de prijs van kolen in de
toekomst aanzienlijk hoger zal
worden. Verwacht wordt dat
een ton kolen in de toekomst
wel 280 tot 300 gulden kan op
brengen terwijl de winnings-
kosten maar 90 tot 170 gulden
per ton zullen bedragen. Ge
zien het verschil tussen deze
beide bedragen, de energie
voorziening en de voordelen
voor de betalingsbalans is een
voortdurende evaluatie van de
mogelijkheden om tot nieuwe
winning van kolen in ons land
te komen, op zijn plaats, aldus
de Mijnraad.
De raad wijst er daarbij op dat
invoor van kolen alleen goed
te keuren valt zolang er nog
geen winning van onze eigen
kolen is. Dit om dat importen
altijd afhankelijk zijn van poli
tieke ontwikkelingen in ande
re landen dfè de aanvoer kun
nen verstoren. Zowel de Mijn
raad als de AER zeggen het te
betreuren dat de kolennota
nergens aangeeft hoe de kos
ten van een verhoogde inzet
van kolen in ons land 26 mil
joen ton per jaar in het jaar
2000) betaald moet worden en
hoe de kosten worden gedekt
voor infrastructurele-en mi
lieumaatregelen.
In een tegelijkertijd uitge
bracht advies met betrekking
tot de olie-winning in ons land
stelt de Mijnraad dat de over
heid ook hierin dient te inves
teren. Als de betrokken onder
neming daartoe zelf niet be
reid is, zo vindt de raad, moet
de overheid de kosten betalen
van installaties die een ver
hoogde winning van olie uit
bestaande velden mogelijk
maakt Een verhoogde win
ning van olie kan door het in
spuiten van water of stoom
de secundaire produktie) in
het olieveld. Daarmee worden
de produceerbare reserves uit
een olieveld (bij normale bo
ringen wordt vaak maar 30
procent van de aanwezige olie
in het veld opgepompt), veelal
verdubbeld. Het injecteren
van water of stoom kost echter
veel geld.
GULDEN REDELIJK STERK, D-MARK
VERZWAKT
(Van onze sociaal-
economische redactie)
DEN HAAG In het eerste
kwartaal van dit jaar is de
betalingsbalans verder ver
slechterd. Het saldotekort
op kasbasis liep op van
ruim een half miljard in het
eerste kwartaal van 1979 tot
2,4 miljard in de eerste drie
maanden van dit jaar. Op
transactiebasis is het tekort
gestegen van 1 miljard tot
1,2 miljard gulden. Het tota
le verkeer van de niet mone
taire sectoren met het bui
tenland gaf in het eerste
kwartaal een tekort te zien
van 3,2 miljard gulden.
Dankzij een toename van het
goederenverkeer betekenen de
iongste kwartaalcijfers enig
herstel ten opzichte van de het
zeer slechte resultaat in het
laatste kwartaal van 1979.
Maar desondanks trad in de
eerste maanden van dit jaar
opnieuw een verslechtering
van de ruilvoet op; de prijzen
van de producten die Neder
land invoert liggen aanzienlijk
hoger dan de exportprijzen
van onze eigen producten.
De waarde van de gulden
steekt op dit moment niet on
gunstig af bij de overige wes
terse valuta. De effectieve wis
selkoers van de gulden liep in
het eerste kwartaal met een
half procent op, ondanks een
dieptepunt in april en mei.
Met name in juni herstelde de
gulden zich aanzienlijk. Dat
ging vooral ten koste van de
Duitse mark, die ondanks een
hoog renteniveau zijn positie
binnen het Europees monetair
stelsel zag verslechteren. Sinds
medio mei geldt de D-mark
mei als een van de zwakste
munten van Europa.
Pappa Blanca naar veiliger gevangenis
DEN HAAG De 36-jarige
Frans de W., beter bekend als
„Pappa Blanca" en een van de
leiders in de omvangrijke
koppelbazen-zwendelzaak in
de Rijnmond, is op 20 juni Dit heeft
van bet huis van bewaring in
Haarlem uit veiligheidsover
wegingen overgebracht naar
het beter beveiligde huis van
bewaring in Maastricht.
vrijdagavond bevestigd. Ze zei
dat er sterke aanwijzingen be
stonden dat „Pappa Blanca",
die op 17 juni is veroordeeld
tot zeven jaar gevangenisstraf,
woordvoerster met hulp van buitenaf wilde
van het ministerie van justitie ontsnappen.
MOSKOU De Sowjet-Unie heeft gisteren bevestigd dat zij
bereid is opnieuw met de V.S. te gaan spreken over het be
snoeien van het aantal in West-Europa opgestelde raketten
voor middellang bereik.
Dit is bekendgemaakt door het persbureau Tass in een verslag
over het recente onderhoud van bondskanselier Schmidt met
president Brezjnew. In het commentaar werd gezegd dat eventu
ele accoorden over het inkrimpen van het aantal wapens toch
pas in praktijk kunnen worden gebracht „na het in werking tre
den van het verdrag tussen de twee landen over de beperking
der strategische bewapening Salt II".
Het Russische partijdagblad Pravda heeft gisteren benadrukt dat
er een „echte mogelijkheid" is voor oost-west besprekingen over
de beperking van kernraketten voor de middellange afstand in
Europa.
Speciale VUT bijzonder onderwijs
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Er is een
speciale wet in de maak om
het exploitatiepersoneel van
het bijzonder onderwijs in
staat te stellen op 63-jarige
leeftijd met pensioen te
gaan. De ministerraad is
vrijdag met het ontwerp
hiertoe akkoord gegaan en
heeft het naar de Raad van
State om advies gestuurd.
Het gaat om een VUT-wets-
ontwerp bedoeld voor schoon
maakpersoneel, technisch en
administratief personeel en
andere dergelijke categorieën,
die allen bij het bijzonder on
derwijs werkzaam zijn. Hun
collega's van riiks- en gemeen
tescholen konden al met hun
63-ste met VUT op grond van
een al bestaande wettelijke re
geling. Het is de bedoeling dat
de nieuwe wet terugwerkende
kracht heeft tot 1 januari 1980.
De OAE-top ging tenslotte ak
koord met de installatie van
een commissie van verzoening,
die over het vijf jaar oude
conflict rapport dient uit te
brengen aan en binnen drie
maanden bijeen te komen spe
ciale conferentie.
Een groep van tenminste
twaalf, onder westerse invloed
staande Afrikaanse landen
waarschuwde tijdens een
stormachtige plenaire zitting
donderdag dat zij uit de orga
nisatie zou stappen, als de con
ferentie zou overgaan tot er
kenning van de voormalige
Spaanse Sahara als een soeve
reine staat
Algerije steunt het streven
naar onafhankelijkheid van de
Marxistische beïnvloede Poli-
sario-guerrillabeweging, die
reeds vijf jaar een kostbare en
bloedige guerrilla-oorlog met
het Marokkaanse leger over
het gebied voert.
De guerrillastrijders van de
Polisario gingen eerder in de
algerijnse oases Tindouf over
tot het uitroepen van een
„Arabische Democratische Re
publiek Sahara", die volgens
Marokko slechts op papier be
staat j,
Z.-Afrika
waarschuwt
Zimbabwe
JOHANNESBURG Zuid-
Afrika heeft Zimbabwe laten
weten dat het zijn grondge
bied niet mag laten gebruiken
voor guerrilla-activiteit tegen
Zuid-Afrika.
De minister van arbeidspoten
tieel, Fanie Botha, zei dat
Zuid-Afrika zich niet nog een
situtatie als die aan de noorde
lijke grenzen van Zuid-Afrika
(Namibië) kon permitteren.
Het zou onmiddellijk „terroris
tische bases" in Zimbabwe
wegvagen.
Adriano Sebastiao, de Angole
se ambas^adour in Portugal,
heeft vrijdag verklaard dat
zijn regering een beroep „op
de Cubaanse troepen in Ango
la of mogelijk ook op de strijd
krachten van andere landen,
zal doen als Zuid-Afrika zijr
opmars in Angola voortzet.
