Europese verdeeldheid werpt
schaduw over EG-top Venetië
Clark: reis naar
Iran geen verraad
%en voor/ 9.- zoveel
'H en wil liep fout af
ïedsel
or Oost-
rika
Autovrije
zondag inWest
Duitsland flop
Franse strijdkrachten
willen neutronenbom
Amerikaans voorstel
voor hervatting
autonomie-overleg
IITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 9 JUNI 1980 PAGINA 9
WMO
LAENGE Eet zoveel a wilt voor negen guldenen
i de reclame waarmee een restauranthouder In het
dse Borlaenge goede taken deed. Totdat er bij hem een
1 gebouwde gewichthefter binnentrad die ook eens de
5Vop de som trilde nemen.
■erbazing van de eethuishouder nam deze gast een hoeveel-
voedsel tot zich waaraan normaal drie tot vier personen
>nde zouden hebben. De verbazing sloeg om in grote bit
toen de veeleter een vaste klant werd.
maanden was voor de restauranthouder de maat vol. Hij
3Ü de ge wich the ff er voor de keus, of een maaltijd van/ 15.-
n te bestellen of voorgoed te verdwijnen. Dit ultimatum
ij echter de tweede vergissing van de getergde eigenaar. De
r, seüjke afdeling van de consumentenbond klaagde hem na-
2 o k aan wegens misleidende reclame.
Zimbabwe gaat teveel
aan olifanten
afschieten
SALISBURY In Zlmhab-
wc, het voormalige Rhode-
sië, zullen in de komende zes
weken 1300 olifanten en hon
derden impala's (antilopen)
worden gedood om, zoals de
regering in Salisbury be
kendmaakte, het ecologisch
evenwicht te bewaren.
Volgens de regering plantten
de genoemde dieren zich te
snel voort, waardoor andere
dieren in de knel dreigen te
komen. Er zijn ongeveer
30.000 olifanten in Zimbabwe.
Het vlees van de gedode die
ren zal worden verdeeld onder
de plaatselijke stammen en de
huiden en het ivoor zullen te
gen buitenlandse deviezen
worden verkocht.
Opheffing dreigt
voor „Observer"
LONDEN De Amerikaanse olie
maatschappij die het invloedlrijke li
berale Engelse weekblad, „The ob
server" bezit, heeft gedreigd eind
juni met de publicatie te zullen stop-
Een als de drukkers weigeren ak-
oord te gaan met veranderingen in
het produktieproces.
George Jerrom, bestuurslid van de gra
fische bond in Engeland, veklaarde dat
Atlantic Richfield Oil Co in Los Ange
les, de eigenaar van de krant, heeft la
ten weten dat als er op 1 juli geen ak
koord is, men de investering van 46,4
miljoen dollar zal intrekken en alle
banden met „The Observer" zal ver
breken.
De onderneming redde in 1976 het al
188 jaar bestaande zondagsblad uit ern
stige financiële problemen, door 90 pro
cent van de aandelen te kopen.
Booreiland
ontploft
NEW ORLEANS
In de Golf van
Mexico is gisteren
een booreiland
van de Marathon
Oil Companv ont
ploft en in brand
gevlogen.
Volgens een
woordvoerder van
de maatschappij
hebben allen, die
aan boord waren,
kunnen ontsnap-
pen. Enkele ge- Blusboten sproeien zeewater over het brandende en gedeeltelijk ver
wonden zijn naar wrongen booreiland van de Marathon Oil Company, dat gisteren in
ziekenhuizen over- <*e Qolf v&n Mexico ontplofte, ledereen kon zich In veiligheid bren-
gebracht 9eni sot's door te springen vanaf vijftien meter hoogte.
Bejaard huwelijk
LONDEN In Hoo in
het graafschap Kent
zijn afgelopen week de
94-jarige Elsie Burtens-
haw en de 85-jarige
John Catton met elkaar
gehuwd.
De reaen voor het hu
welijk was, dat Elsie
niet meer zo goed ter
been is en het naar niet
meer gemakkelijk valt
om de twee kilometer
te lopen, die zij Pu ze
ven jaar iedere dag ge
lopen heeft om John te
bezoeken. „Maar", zegt
ze, „Het is nooit te laat
om te trouwen en wij
zijn erg goede vrien
den".
rkeers-
gelukken in
id-Afrika:
doden
ilNNESBURG Twee
ugrijke botsingen tussen
Ittn en voertuigen afgela-
net passagiers hebben in
reekeinde aan 86 Zuidaf-
en het leven gekost en 63
lekenhuizen doen belan-
ergste ongeluk was dat
raterdag op een spoorwe-
rgang in het noorden van
Hier werd een autobus
mensen die hadden ge-
eld gegrepen door een
rein. Negenenzestig men-
lieten het leven en
itwintig werden gewond,
ngeluk gebeurde bij de
Empageni en het zwarte
oord MacKane.
weede ongeluk deed zich
bij een Vaal-Reefsmijn in
Transvaal. Een trein reed
dag op een vrachtauto
irbeiders. De wagen werd
i weeën gereden en een
weegs meegesleurd. Ze-
ien personen werden ge
en 40 gewond.
bellen leider
i. Hebriden
et beroep op
rijs
VILA De leider d<
I Wdlngs beweging op hel
ilEspiritu Santo Jimmy
ws, heeft de premier van
Énve Hebriden, Walter
ti, stèren in een bood-
ipbten weten zo snel mo>
ik te willen onderbande-
„om het probleem Santo
i oplossing te brengen",
schriftelijke boodschap
de Frans-georiënteerde
lenleider echter ook dat
Engeland Espiritu Santo
verlaten „Frankrijk de
bescherming biedende
indheid blijft" en hij dan
aan dat land vraagt „de
in Port Vila te herstellen
illegale maatregelen van
koloniale regering op te
ragebouw in
ich
tdgekeurd
ICH De burgerij van
li ich heeft gisteren haar
Ikeuring gehecht aan een
ig door de plaatselijke
beid van 61.3 miljoen
iserse frank aan de opera
haar uitbreiding, ondanks
i'elddadige tegenstand van
j >e politieke groeperingen
ingerenbewegingen die de
i „te elitair" vonden,
y g weekeinde leidde de te-
land tegen de lening tot
I [gevechten tussen jonge-
1 en de politie en plunde-
jaar voor
tvoerder
chard Oetker
CHEN Een rechtbank
llnchen heeft vanmorgen
?-jarige Dieter Zlof, ver-
t van de ontvoering van
j fd Oetker, de zoon van
estduitse industrieel Oet-
'eroordeeld tot 15 jaar ge-
enisstraf. De 26-jarige Ri-
I Oetker werd in decem-
976 ontvoerd en na beta-
van een losgeld van ruim
iljoen gulden vrijgelaten,
rende zijn gevangen-
»had Richard Oetker een
elektrische schok gekre-
n waren zijn beide benen
iken. Zlof heeft steeds ge-
onschuldig te zijn en
de ontvoerde zelf noch
[en hebben kunnen aan-
dat hij inderdaad de
fcrder is geweest.
ROBI De Wereldvoed-
[ad van de Verenigde Na-
'eeft een dringend beroep
op alle landen en in-
tionaJe organisaties om
elhulp te verlenen aan
Hden in Oost-Afrika die
fcn ernstige droogte kam-
;Met name in Oeganda,
Somalië en Tanzania
grote hongersnood.
Hot San Glorglo-elland voor de
kust van Venetië zal de komende
weken tot twee maal toe onderdak
bieden aan staatshoofden en rege-
ringleiders uit de westerse wereld.
Op 13 en 14 juni komen de leiders
van de EG-liastaten haar Venetië,
negen dagen later verzamelen de
leiders van de zeven grote indu
striële mogendheden zich op het ei
land, dat wordt beschouwd als een
zeer goed te beveiligen conferentie
oord.
REGERINGS
LEIDERS
DONDERDAGEN
VRIJDAG BUEEN
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL De komende weken
zal Venetië in het middelpunt
staan van de wereldpolitiek. Dui
zenden politiemensen (te water)
zullen komende donderdag en vrij
dag de veiligheid proberen te verze
keren van de negen regeringslei
ders van de EEG-landen en hun mi
nisters van buitenlandse zaken, die
in de Italiaanse stad bijeenkomen
voor de drie maal per jaar te hou
den Europese Raad, of kortweg
„Top". Tien dagen later vormt Ve
netië het decor van de jaarlijkse
westerse economische wereldtop
van zeven industriële grootmach
ten. VS-president Jimmy Carter zal
daarbij aanwezig zijn evenals de
politieke leiders van Frankrijk, Afwefnnfrpn
West-Duitsland, Engeland. Italië,
Canada en Japan.
kunnen spelen. Men begrijpt boven
dien dat het Parijse vredesideaal
vooral is geïnspireerd door Frankrijks
eigenbelang bij goede betrekkingen
met de Arabische wereld. Anderzijds
voelt men zich in de meeste Europese
hoofdsteden toch voor een dilemma
geplaatst. Het zijn immers Arabische
landen zelf geweest die gevraagd heb
ben om een nieuw EG-plan. Mogen
die verzoeken onbeantwoord blijven
omdat de Amerikaanse president voor
zijn herverkiezing de steun van de
joodse kiezers zo hard nodig heeft? En
is het niet de politiek van de Israëli
sche regering Begin die thans de
vooruitgang in de vredesbesprekingen
in de weg staat, zo vraagt men zich in
Brussel af.
Het personele gewicht van deze bij
eenkomsten zou zware politieke be
sluiten kunnen doen verwachten,
maar of het daarvan komt is lang niet
zeker. En opnieuw zal interne Euro
pese verdeeldheid daarvoor mede
verantwoordelijk zijn.
Een van de twistpunten wordt onge
twijfeld het Midden-Oosten. Vooral
onder aanvoering van Frankrijk
wordt geprobeerd om de besprekin
gen te laten resulteren in ieen nieuw
Europees vredesinititatief. President
Carter heeft al gewaarschuwd dat hij
zich zal verzetten tegen elke door
kruising van zijn Camp David-route,
zoals een uitbreiding van de VN-reso
lutie 242 (die Israëls grenzen beves
tigt) met het recht van de Palestijnen
op een eigen staat. Een aantal EG-lan-
den,waaronder Nederland, neemt
Carters waarschuwing ter harte en
ziet ook niet goed welke rol Europa in
het Midden-Oosten-probleem zou
Dit soort overwegingen geeft Europa
een extra oog voor verontrustende
signalen uit het Midden Oosten, waar
binnenlandse onrust in meer gematig
de landen als Saoedi-Arabië, Syrië en
Jordanië de betreffende regimes in
het nauw brengt en tegen hun zin tot
allerlei akkoorden met de Sovjet-Unie
voert. Ingeklemd tussen dit besef en
anderzijds de noodzaak van Ameri
kaanse en Israëlische instemming met
een eventueel EG-initiatief, zullen de
onderling verdeelde Europese landen
waarschijnlijk niet veel meer kunnen
doen dan een verklaring uitgeven die
meer suggereert dan werkelijk bevat.
Naar verluidt is er een kans dat de
negen het eens worden over een di
plomatieke erkenning van de Pales
tijnse Bevrijdings Organisatie PLO en
over de noodzaak dat de PLO recht
streeks betrokken wordt bij de con
crete invulling van het recht op zelf
beschikking voor het Palestijnse volk.
Verder wordt mogelijk een speciale
diplomatieke EG-missie naar alle be
trokken landen in het Middep Oosten
gestuurd, maar of dat kan resulteren
in een vredesconferentie op basis van
een nieuwe formule is hoogst twijfel
achtig.
De Europese voorstellen zullen moge
lijk de indruk van ingrijpendheid
wekken door de kracht waarmee de
Israëlische regering ze zal verwerpen,
maar nieuw zijn ze geenszins. Erken
ning van de PLO zou pas van grote
betekenis zijn indien deze organisatie
als „enige wettige vertegenwoordiger
van het Palestijnse volk zou worden
erkend, maar dat is uitgesloten. En de
PLO als „een der partijen" in een to
tale Midden Oosten-regeling toelaten
is vorig najaar al door de Ierse minis
ter van Buitenlandse Zaken namens
de hele EG in de Verenigde Naties be
pleit. Volledige autonomie voor het
Palestijnse volk tenslotte hebben de
EG-landen in de reactie op de Camp
David-akkoorden reeds als uiteinde
lijk doel gesteld, zolang ook Israëls
grenzen maar volledig worden er
kend. Al deze overwegingen nemen
natuurlijk niet weg dat welke verkla
ringen er ook komen, het moment bij
zonder delicaat is. En het moment zal
zeker van groter betekenis zijn voor
het effect dan de feitelijke inhoud.
„Napijn''
Een van de andere problemen die de
EG-leiders in Venetië zullen aannsij-
den is de „napijn" van het Britse pro
bleem. Vóórdat de tijdelijke genoeg
doening aan Engeland (7 miljard gul
den) over twee jaar is uitgewerkt, zal
dezelfde strijd over wijziging van de
EG-regels losbreken als de afgelopen
maanden is gevoerd. In het vooruit
zicht daarvan heeft de Franse presi
dent Giscard weer eens een knuppel
in het hoenderhok gegooid door te
verklaren dat de op handen zijnde
uitbreiding van de gemeenschap maar
moet wachten dat de huidige negen
landen hun onderlinge integratiepro
bleem hebben beslecht. Giscards uit
spraak heeft paniek teweeg gebracht
in de kandidaat-lidstaten Grieken
land, Spanje en Portugal, die grote
voordelen te verwachten hebben van
de EG-landbouwpolitiek. Griekenland
wordt al per 1 januari 1981 officieel
lid van de gemeenschap, Spanje volgt
daarna en voor dat land is een over
gangsperiode van 10 jaar voorzien. De
meeste bestaande lidstaten geloven in
het uiteindelijk belang van een ver
groting van de gemeenschappelijke
markt, ook voor de jonge democratiën
in de lidstaten. Vandaar dat Giscards
uitspraak ook als symptoom van ver
kiezingskoorts in Frankrijk wordt ge
zien. Maar hoe de top in Venetië tot
geruststelling van Athene, Madrid en
Lissabon moet leiden, is nog ongewis.
Hetzelfde geldt voor een derde vraag
stuk: de samenstelling van de nieuwe
Europese Commissie, die begin vol
gend jaar moet aantreden. Het is de
bedoeling dat de regeringsleiders heb
eens worden over wie de voorzitter
van de commissie (ter opvolging van
de Brit Roy Jenkins) moet worden.
Maar er zijn geen opgelegde kandida
ten. Alleen de Deense regering heeft
de huidige landbouwcommissaris
Gundelach als kandidaat-voorzitter
naar voren geschoven. Nederland be
weert geen gegadigden te hebben en
ook andere hoofdsteden hebben nog
niets van zich laten horen. Over het
advies van de „commissie van wijzen"
(waarvan de Nederlander Biesheuvel
er één was) om de Europese Commis
sie in te krimpen tot één commissaris
per lidstaat, wordt niet meer gespro
ken. De grotere EG-landen, die elk
twee commissarissen hebben, willen
er niet van weten.
Mis voor
Robert
Kennedy
Leden van de fami
lie Kennedy wonen
op de Nationale be
graafplaats Arling
ton in de staat Vir
ginia een mis bij ter
herdenking van de
afgelopen vrijdag
twaalf jaar geleden
vermoorde minister
van justitie, Robert
Kennedy. Links met
armen over elkaar
senator Edward
Kennedy. Knielend
kinderen van Ro
bert Kennedy en
diens vrouw Ethel.
Israëliërs doden
Palestijnse
infiltranten
TEL AVIV Israëlische mili
tairen hebben zaterdag aan de
Jordaans-Israëlische grens
twee Palestijnse guerrillastrij
ders gedood, die deel uitmaak
ten van een groep Palestijnen
die probeerde op Israëlisch
grondgebied door te dringen.
Dit heeft een militaire woord
voerder in Tel Aviv meege
deeld.
De groep probeerde bij Neot
Hakikar, ten zuiden van de
Dode Zee in de Negev-woes
tijn, op Israëls grondgebied, te
komen. Zij werd echter door
een Israëlische grenspatrouille
opgemerkt, die de Palestijnse
guerrilleros vervolgens tot
over de grens achtervolgde.
Daarbij werden er twee Pales
tijnen doodgeschoten, terwijl
er waarschijnlijk ook nog an
deren zijn geraakt
(Van onze corres
pondent Ami van
Vree
BONN - Vrijwillig
wil de Duitser van
zijn nieuwste kind,
de auto, geen af
stand doen. Dit is
gisteren overduide
lijk gebleken op de
eerste „autovrije
zondag" waartoe
verschillende mi
lieu- en natuuror
ganisaties, onder
steund door de mi
nister van Binnen
landse Zaken
Baum de bevolking
hadden opgeroe
pen. De bedoeling
was er een jaarlijks
terugkerende dag
van te maken
waarop men vrij
willig de auto
thuislaat als een
soort bezinning op
de bestaande mi
lieu- en grondstof-
fenproblematiek
Hoewel er overal
meer fietsers en
wandelaars dan
anders te zien wa
ren, was van een
vermindering van
het gemotoriseerd
verkeer echter
nauwelijks sprake.
Wie had gerekend
op een beeld van
lege steden en au
tobanen zoals tij
dens de oliecrisis in
1973 het geval was,
kwam bedrogen
uit Wellicht was
mede het gevolg
van de onverholen
sabotage door .Jilij
dat ik Rij"- bladen
als de ,J3ildzei-
tung" die de actie
van het begin af
aan niet zagen zit
ten en die zich
voortdurend op
werpen als verde
digers van de be
langen van de au
tomobilist
Van onze correspondent)
PARIJS Frankrijk, momenteel de derde atoommogendheid
ter wereld, zou binnen zeer afzienbare tijd het eerst* ziin
dat over de zeer omstreden neutronenbom beschikt. 1..
eenkomst van het Nationale Defensie Comité zullen de strijd
krachten waarschijnlijk volgende week voorstellen de neutro
nenbom in het kernarsenaal op te nemen. De partij van Giscard
d'Estaing, de U.D.F. had zich al eerder uitgesproken voor het
opnemen van dit wapen.
Om politieke redenen wordt echter verondersteld dat de beslis
sing tot de bouw van de neutronenbom tot na de herfst of zelfs
het begin van de winter uitgesteld wordt President Giscard
d'Estaing zal daarmee het bewijs willen leveren dat het land
vast besloten is zich tegen de aggressie van het Oostblok te ver
zetten.
WASHINGTON De vroegere Amerikaanse minister van
justitie, Ramsey Clark, heeft zich gisteren verweerd tegen
de beschuldiging dat zijn reis naar Iran op verraad neer
kwam. Op zijn beurt heeft hij de mislukte actie om de Ame
rikaanse gegijzelden te redden, ,4n strijd met de wet" ge
noemd.
Clark, in Parijs na de bijwoning van een conferentie in Teheran
over al dan niet vermeende Amerikaanse misdaden in Iran, zei,
dat als hij wegens overtreding van het het verbod om naar Iran
te reizen, vervolgd zou worden, hij zich zou beroepen op het
recht van Amerikaanse burgers om te reizen, te vergaderen en
vrijlijk het woord te voeren. Clark trok voorts het Amerikaanse
recht in twijfel om helikopters met boordgeschut een halve we
reld weg te sturen, om gijzelaars te redden. „Dit is in strijd met
de wet", aldus Clark.
De drie Amerikaanse gijzelaars, die worden vastgehouden op
het Iraanse ministerie van buitenlandse zaken sedert in novem
ber de Amerikaanse ambassade in Teheran werd bezet, zullen
binnen enkele dagen worden vrijgelaten, zo meldt het Paki
staanse dagblad Jang in een bericht uit Teheran. Hun vrijlating
is niet afhankelijk van een algemene regeling van de gijzelaars-
kwestie.
De Iraanse minister van buitenlandse zaken, Sadegh Ghotbza-
deh zal woensdag in Oslo leiders van de Sociualistische Interna
tionale ontmoeten. Dit is gisteren uit welingelichte kringen ver
nomen.
BEGIN: „EGYPTE INFORMEERT PLO OVER
BESPREKINGEN"
CAIRO President Carter van de Verenigde Staten heeft
president Sadat van Egypte gisteren voorstellen gedaan om
de vastgelopen onderhandelingen tussen Egypte en Israël
over Palestijnse autonomie in de door Israël bezette gebie
den weer op gang te brengen. Naar verluidt hebben de voor
stellen betrekking op het zonder voorwaarden vooraf her
vatten van de besprekingen, waarvan de eerste ronde in
Washington zou moeten worden gehouden. Zoals bekend
brak president Sadat de gesprekken verleden maand af we
gens de onverzettelijke houding van Israël, onder meer met
betrekking tot de status van Jeruzalem.
De plannen van de Amerikaanse president voor de hervatting
van de gesprekken werden door de Amerikaanse ambassadeur
in Cairo, Alfred Atherton, aan president Sadat overhandigd.
Voordien zou hij de voorstellen met de Egyptische minister van
buitenlandse zaken, Kamal Hassan Aly, en de Amerikaanse top
onderhandelaar James Leonard hebben doorgenomen.
Sinds het opschorten van de gesprekken tussen Israël en Egypte
heeft president Sadat de VS herhaalde malen gevraagd om in
het geschil te bemiddelen en met nieuwe initiatieven voor de
onderhandelingen te komen.
Hoe slecht de verhoudingen tussen Egypte en Israël momenteel
zijn bleek onder meer gisteren, toen premier Begin Egypte er
van beschuldigde de PLO voortdurend op de hoogte te houden
van het verloop van de autonomie-besprekingen. Begin kondig
de aan dat zijn regering protestnota's zal sturen aan de regerin
gen in Cairo en Washington en eiste dat wanneer de onderhan
delingen met Egypte worden hervat, de PLO niet langer over
het verloop van de gesprekken zal worden geïnformeerd.
