'GRIEKENLAND
HEEFT NIETS
TE VERLIEZEN
'WAARSCHUW ORANJE EN
ZWARTKRUIS VOOR GRIEKSE ELFTAL'
Coach Alketar Panagoulias:
FORMATIE STAAT VAST
Frantisek Fadrhonc:
Nederlands elftal speelt
de i eor,te wedstrijd in het
Sernooi om de Europese
titel tegen Griekenland.
En'gfe" verblijft al geruime tijd
--•-^rantisek Fahdronc, eens
ndscoach van Oranje. Hij
3 bfialyseert op deze pagina
het Griekse voetbal. Dat
doet ook de Griekse
tal^ondscoach Panagoulias,
die een verbluffende
openhartigheid ten toon
spreidt en zelfs alle
„geheimen" van zijn
loei selectie openbaart,
epa
Inge
in
EUROPA 80
ATHENE Alketar Panagoulias is 46 jaar oud. Al zeven jaar
werkt hij als zelfstandig bondscoach van het Griekse nationale
elftal. Daarvoor was hij drie jaar assistent onder supervisie van
de Ier Billy Bingham. Nooit eerder in de geschiedenis hield
een bondscoach het in het roerige Griekenland zo lang uit als
Panagoulias. De levenslustige Panagoulias - een opkomend
buikje verraadt zijn zwierige levenswandel - speelde voor Aris
Saloniki. Tweemaal haalde hij het Griekse elftal. Een achilles
peesblessure maakte een voortijdig einde aan zijn actieve
loopbaan. In 1961 vertrok Panagoulias naar New York. Daar
trouwde hij en studeerde politieke wetenschappen. Pas negen
jaar later keerde hij op verzoek van de Griekse voetbalbond
terug. Nog altijd heeft hij naast de Griekse ook de Amerikaan
se nationaliteit. „En dat blijft zo", bekent Panagoulias. „Ik ga
ook nog ten minste eenmaal per jaar een maand naar Ameri
ka, een heerlijk land".
Waarna Panagoulias begint met zijn beschouwing over het
Griekse voetbal. „Vóór 1960 werd er ronduit slecht gespeeld.
Het was toen heel normaal dat onze A-ploeg tegen de reserve
teams van Frankrijk en Spanje voetbalde. En dan nog verloren
we met grote cijfers. Pas vanaf 1970 gaat het beter. Dat komt
mede omdat we meer interlands spelen. Daarnaast heeft het
clubvoetbal een enorme vlucht genomen. Niet voor niets hebben
clubs als Panathinaikos en AEK Athene op Europees niveau al
heel wat successen geboekt. Die lijn wordt nu bij het nationale
team doorgetrokken. Jullie hebben in Nederland eenzelfde ont
wikkeling gekend. Ook eerst clubsucces en vervolgens pas
triomfen voor het nationale team. De plaatsing voor Italië is ons
eerste grote succes. Ons enige doel is te bewijzen dat we er in
derdaad bij horen, om aan te tonen dat dit geen toevalstreffer
is".
Panagoulias weet zich daarbij gesteund door de wetenschap dat
de onderlinge krachtsverschillen in het hedendaagse voetbal niet
zo groot meer zijn. „Er is meer gelijkheid. Dit komt mede door
het systeemvoetbal. Ik weiger daar trouwens aan mee te doen. Ik
haat de gedachte om het veld op te gaan met alleen maar de be
doeling om niet te verliezen. Dat past ook niet bij de Griekse
landsaard".
Het enorme overschot aan middenvelders is in de visie van Pa
nagoulias èén van de gevolgen van de veelal te gemakkelijke le
vensstijl van de voetballer anno 1980. Panagoulias: „Het indivi
dualisme werd teruggedrongen. Daarom heb je nu alleen nog
maar middenvelders. Die kunnen zich lekker verschuilen, kunnen
zich sterk voelen in het collectief. Het kan toch nooit toeval zijn
dat in de gehele voetbalwereld een schrikbarend gebrek is aan
echte aanvallers? Dat komt omdat de trainers noodgedwongen
al hun aandacht aan collectiviteit hebben moeten besteden. Let
op mijn woorden: dat zal in de toekomst nog erger worden".
„Het belangrijkste moet toch komen van techniek en taktiek. En
dat wordt nog wel eens vergeten. Er zijn te veel trainers die den
ken dat een smakelijke voetbalmaaltijd alleen maar bereid kan
worden met lichaamskracht en conditie, overgoten met een tak-
tisch sausje. De technische kant van voetbal wordt ondergewaar
deerd. Daarom is er vandaag de dag niet zo'n groot verschil
meer tussen toppers als West Duitsland en Nederland aan de
ene kant en in beginsel toch kwaliteitsarme ploegen als IJsland,
Zwitserland en misschien ook wel Griekenland aan de andere".
ATHENE Alketar Pana
goulias maakt er geen ge
heim van dat zijn formatie
voor de strijd in Italië al min
of meer vast staat. „De
vraag is alleen of Mavros en
Galakos op tijd van hun
blessures genezen zijn",
vertelt de Griekse bonds
coach eerlijk. Vooral de
aanwezigheid van Mavros is
belangrijk. Hij is al jarenlang
topscorer van ons land. Vo
rig jaar nog eindigde hij
achter Kees Kist als tweede
in het Europees topscorers-
klassement".
Speciaal voor zijn collega Jan
Zwartkruis licht Panagoulias
zijn selectie door onder het
motto: „We hebben geen ge
heimen. Beslissingen vallen
op het veld en nergens an
ders. Daarom wil ik best mijn
spelersgroep even doorpra
ten. Met wat moeite komt
Zwartkruis toch wel achter de
sterke en de zwakke punten
van mijn ploeg. Die moeite
kan ik hem beter besparen".
MAVROS: Topscorer van
Griekenland. Linkerspits.
Snel en sterk. Maakte inder
tijd zijn debuut tegen Neder
land, dat toen met 5-0 in
Athene won.
KONSTANTINOU: Doelman.
Net de dertig gepasseerd.
Heeft veel ervaring. In de oe
fenduels heeft hij slecht ge
speeld. Toch heb ik vertrou
wen in hem. Hij is moedig en
sterk op de lijn. Voor zijn
doel iets te aarzelend in zijn
optreden.
GOUNARIS: Rechterverdedi-
ger. Vechtertje. Geen grootse
voetballer maar voor het
team heel nuttig. Zal nooit
opgeven. Heeft eigenlijk eer.
mentaliteit die niet bij Grie
ken hoort.
LIVATHINOS: De machine
van het team. Speelt nog niet
zo lang in de nationale ploeg.
Kan negentig minuten gaan.
ARDIZOGLOU: De beste
voetballer van Griekenland.
Rechterspits. Snel en een pri
ma techniek. Is in alles per
fect, zowel in het goede als
het kwade. Jammer dat hij
uitgesproken dom is. Daar
door erg wisselvallig.
IOSSIFIDIS: Linkerverdedi
ger. Meer dan dertig inter
lands. Onberispelijke speler.
Zijn inzet laat nooit te wensen
over.
FOIROS: Laatste man. Eén
van de beste libero's van Eu
ropa. Goed overzicht, veel
sprongkracht. Maar mist zelf
vertrouwen. Dwingt daardoor
bij de tegenstanders onvol
doende respect af.
DAMANAKIS: Snelle midden
velder. Harde werker. Weinig
techniek. Als voetballer meer
nuttig dan mooi.
KAPSIS: Langste speler van
het team. Niet bepaald een
talent. Je kunt hem een wa
terdrager noemen.
KOSTIKOS: Jongste speler.
Centrumspits. Snel en een
goed schot.
GALAKOS: Heeft een knie
blessure. Dubieus of hij kan
spelen in Italië. Zo ja. dan
vervangt hij Damanakis.
Krachtige vent. Heeft jaren
lang bij FC Nürnberg in West-
Duitsland gespeeld.
ANASTOPOELOS: Talentvol
le spits maar al weken uit
vorm. Razendsnel en een uit
stekend schot. Indien hij op
tijd in topvorm is. vervangt hij
Kostikos.
Panagoulias met zijn selectie, die
maar aan te tonen dat het geen
Toch ziet Panagoulias nog
wel degelijk verschillen tus
sen het Nederlandse en het
Griekse voetbal. „De kracht
van Nederland is dat de spe
lers tot en met de laatste mi
nuut doorgaan. Jullie hebben
veel meer karakter. Grieken
kunnen dat niet opbrengen.
hij op een armoedig oefenveldje moest voorbereiden op de EK.
toevalstreffer is dat we Italië hebben gehaald", zegt de Griekse
Onze levensstijl is wat losser.
Dat zie je ook op het veld te
rug. Driekwart van de wed
strijd kunnen Grieken gecon
centreerd spelen, maar daar
na is het afgelopen. Dan
komt de gemakzucht boven
drijven die nu eenmaal in
onze levensstijl- zit. Het is
geen toeval dat Griekse ploe
gen in internationale confron
taties in het laatste kwartier
nog vaak een voorsprong uit
handen geven."
Gebrek
,We hoeven daar alleen
bondscoach.
bal optimistisch tegemoet
ziet, plaatst hij toch ook kant
tekeningen. „Er is een enorm
gebrek aan goede trainers.
Van de achttien clubs in de
hoogste afdeling hebben er
slecht zes een Griek als trai
ner. De rest zijn buitenlan
ders die hier alleen maar hun
zakken komen vullen. Geluk
kig is het sinds kort verboden
dat clubs uit de tweede divi
sie een buitenlandse trainer
hebben. Daardoor vindt bin
nenkort wellicht een door
stroming plaats. Want geloof
me, buitenlandse coaches
werken alleen maar voor het
geld. Logisch ook. want ver
der missen ze elke binding
met Griekenland. Het is nu
eenmaal onmogelijk dat een
buitenlander de Griekse men
taliteit helemaal goed aan
kan voelen. Het wordt dan
ook tijd dat al die vreemde
lingen vertrekken. Dat kan
ons voetbal alleen maar ten
goede komen. Want aan de
huidige verzameling Engel
sen, Polen, Oostenrijkers.
Uruguezen, Bulgaren. West
duitsers. Joegoslaven en
Tsjechen hebben we weinig".
Het contract van de in Grie
kenland waanzinnig populaire
Alketar Panagoulias loopt in
juni 1982 af. Twee hoofddoe
len heeft hij tot die tijd voor
ogen: goede prestaties in Ita
lië en het bereiken van de
eindronden van het wereld
kampioenschap voetbal in
Spanje.
Panagoulias: „In Italië heb
ben we niets te verliezen, al
leen maar wat te winnen.
Voor de gehele Europese
voetbalwereld is het een won
der dat we ons via Rusland
geplaatst hebben. Als je uit
gaat van de realiteit, dan
hebben we ook niet veel kans
in Italië. Toch wil ik alvast ie
dereen waarschuwen. We zul
len ander voetbal spelen dan
de overige landen. Ik vertik
het om op resultaat te spelen.
Griekenland zal met open vi
zier de aanval kiezen. En mo
gelijk dat we daarmee tegen
standers kunnen verrassen.
Bij ons staat het maken van
doelpunten nog steeds voor
op."
JJTWENE Dertig kilome-
<an|rs buiten het oververhitte
'rol i chaotische centrum van
,k* Ihene stapt het echtpaar
Dl( Idrhonc zwierig het res-
lurant in het forensen-
sne laatsje Kifissia binnen.
It ooral Frantisek, de voet-
m iltrainer, wordt ata een tot
ie I ven geroepen Griekse
era odheid behandeld. Obers
en uigen als knipmessen.
«Ifs de eigenaar van het
"d «thuis komt toegesneld om
^Toppous, het troetelnaamp-
ivan Fadrhonc dat zoveel
et Ibetekent als opaatje, innig
omhelzen. Fadrhonc lijkt
rs jpprecht verheugd met het
ier »zoek en heeft zich zelfs
ec oorbereid op het gesprek,
oo li«t zonder trots laat hij
Overduidelijk merken volle-
ebi iïg op de hoogte te zijn van
et sportgebeuren in Neder-
ind. Foutloos dreunt hij de
sidèitslagen op van de twee
rlai agen tevoren gespeelde
fc ompetitiewedstrijden. „Vi-
kar ease en Haarlem degrade-
tn", orakelt Fahrhonc. In-
tiddel8 is die voorspelling
r0 itgekomen...
(j tak van Tjecho-slowakije naar
-a rantisek Fadrhonc is Tsjech
Itaifan geboorte. Nog altijd be-
igli angen hem emoties wanneer
v ij verhaalt hoe hij met als
vi chamel bezit slechts een
worden Fadrhonc. „Grieken
land heeft individueel goed
materiaal. Net zoals elders in
de voetbalwereld zijn er geen
grote vedetten. Die tijd is
voorbij. Voor mij heeft een
speler alleen maar waarde in
dien hij goedin het team
functioneert. Technisch spe
len de Grieken goed voetbal.
Ook fysiek is de kracht niet
gering. Veel zal afhangen van
de organisatie"
Het woord organisatie komt
regelmatig terug in het be
toog van Fadrhonc. Hij is er
heilig van overtuigd dat Grie
kenland in Italië voor surpri
ses kan zorgen indien de or
ganisatie rond het team per
fect is. „Van het Griekse
team Is heel wat te maken
maar dan moet alles wel tot
in de puntjes geregeld zijn.
Een slechte organisatie slaat
nu eenmaal terug op het veld.
Je ziet het ook bij de clubs.
De drang naar succes is
groot, vooral sinds Panathi
naikos in de Europa Cupfina
le tegen Ajax heeft gestaan.
Het probleem is alleen dat de
leiding veelal onervaren en
gebrekkig is. Dat houdt de
echte doorbraak nog tegen."
Jeugdcompetitie
Fadrhonc bedoelt daarmee te
zeggen dat ook in Grieken
land clubbesturen vaak niet
verder kijken dan hun neus
lang is. Korte in plaats van
lange termijnplanning. Fadr
honc: „Er zijn hier nauwelijks
mogelijkheden om iets te
doen met 'kleine talenten.
Zelfs een rijke club als AEK
j moet op het hoofdveld trai
nen omdat er geen andere
mogelijkheden zijn. Pas dit
Frantisek Fahdronc
bezig met zijn (wei
nig voorstellende)
training van AEK.
„Als Grieken vol
gens het schema
kunnen voetballen,
gaat het best. Zo
niet, dan wordt het
een puinhoop.
jaar is begonnen met een
jeugdcompetitie. Daar heb ik
me vooral sterk voor ge
maakt. Dat is al een vooruit
gang. Jammer alleen dat
maar tien clubs meedoen. De
rest ziet van dat soort zaken
vooralsnog het belang niet in.
Dom. want daardoor hapert
de doorstroming nogal eens".
Juist omdat in Griekenland
niet, zoals in Nederland, spe
lers al vanaf jeugdige leeftijd
begeleid worden, moet in een
later stadium, op een mo
ment dat het talent al min of
meer gerijpt is, te veel inge
haald worden. Fadrhonc:
„Daar schuilt voor het Griek
se nationale elftal ook het
probleem. Er is hen niet, in
elk geval te laat, geleerd te
improviseren. Daarom kan
Griekenland in Italië alleen
maar slagen als de ploeg
strak aan het normale sche
ma vast kan houden. In dat
schema functioneren zij goed,
zodra zij daarbuiten komen,
wordt het een puinhoop".
Waarna Fadrhonc plotseling
overschakelt naar het Neder
landse voetbal. „Ook in Ne
derland zijn geen vedettes
meer. Wat een verschil met 5,
6 jaar geleden. Nu kruipt elke
speler blij achter de rug van
Zwartkruis weg. Ook de clubs
zijn ineens blij met hun inter
nationals, omdat zij 2000 gul
den per speler kunnen van
gen. Dat was in rpijn tijd an
ders. Cruijff en Ajax knipper
den niet eens met hun ogen
voor 1000 piek. Het Neder
landse voetbal is kleurloos
geworden. Echte persoonlijk
heden ontbreken".
Aanvallers nodig
Fadrhonc trekt die lijn verder
door dan alleen maar naar
Nederland. „Ook elders in de
wereld ontbreken echte ster
ren. Dat is allemaal gekomen
door dat 4-4-2-systeem. De
rottigste opvatting die be
staat. Zoals de Engelsen het
doen is nog aanvaardbaar,
met spelers die van vlag tot
vlag rennen. In het tegen
woordige voetbal bestaan he
laas alleen nog maar verdedi
gers en middenvelders. We
krijgen hier per maand ten
minste 100 spelers die bij
AEK willen komen voetballen.
Allemaal middenvelders. Die
schop ik meteen weer weg.
Aanvallers heb ik nodig. Aan
vallers heeft het hele voetbal
nodig, anders gaat de sport
kapot".
Na dit tactische uitstapje
keert Fadrhonc terug naar
het Griekse voetbal en dan
vooral naar de mentaliteit van
de spelers. „De Griekse voet
baller is niet lastiger dan in
andere landen. Elke speler is
nu eenmaal vervelend als hij
daartoe de kans krijgt. Maar
er is een verschil. In Neder
land gebeuren nare dingen
altijd achter iemands rug.
Hier gaat men veel openlijker
te werk. Daarom is het be
langrijk dat we hier goede
scheidsrechters krijgen. Daar
is nu nog gebrek aan. Daar
om lijken de spelers in Grie
kenland lastiger dan in Ne
derland. Eigenlijk is dat ons
grootste probleem: voetbal
len kunnen Grieken wel, maar
leidinggevende figuren zijn er
nog te weinig. Dat geldt zowel
voor de scheidsrechters als
voor de clubbestuurderen".
Van de Griekse oefenmees-
ters heeft Fadrhonc niet zo'n
hoge pet op, ook niet van Al
ketas Panagoulias. de bonds
coach van Griekenland. „Ik
heb hem nog wel nooit aan
het werk gezien maar voorlo
pig is hij alleen eigenwijs, le
dereen weet dat ik jarenlang
in Nederland heb gewerkt,
zelfs bondscoach ben ge
weest. Desondanks heb ik
van Panagoulias nog niet één
telefoontje gekregen om eens
wat te komen praten over het
Nederlandse voetbal. Onbe
grijpelijk toch".
Moeilijke tegenstander
Merkwaardig genoeg waar
schuwt Fadrhonc Nederland
toch voor de kracht van Grie
kenland. „Voor elk team
wordt Griekenland een moei
lijke tegenstander. De huidige
groep spelers hoeft voor nie
mand opzij te gaan. Verras
singen zijn niet uitgesloten.
Nogmaals, veel zal afhangen
van de organisatie. Kleine on
volkomenheden kunnen van
dit team het Luxemburgse
elftal maken. Maar toch.... de
temperatuur werkt in het
voordeel van de Grieken. Re
ken er daarnaast vast op dat
tenminste 20.000 Grieken
hun helden bij zullen staan".
Vooral dat laatste telt bij
Fadrhonc sterk wanneer hij
Nederland nogmaals waar
schuwt voor de openingswed
strijd in Napels. „Grieken
gaan van hun laatste centen
naar het voetbal. Ze zijn nog
verschrikkelijk enthousiast,
misschien wel op een onge
zonde manier want alleen de
overwinning telt. Winst is vol
doende om gelukkig naar
huis te gaan, hoe slecht er
ook gevoetbald is. Dat pu
bliek zal Griekenland straks
in Napels steunen. En dat kan
van doorslaggevende beteke
nis zijn".
Als het even kan komt Fadr
honc ook naar Italiè. Wie
denkt dat hij daar heen en
weer geslingerd zal worden
tussen zijn voorkeuren voor
Nederland. Griekenland en
Tsjecho Slowakije, heeft het
helemaal mis. Fadrhonc in
dat schitterende Nederlands
van hem: „Voor dit geen hart.
Geen diplomaat. Voel niks. Ik
wil zien wat ik nog niet heb
gezien. Dan respect en ap
plaus als toeschouwer. Ik op
kussentje zit geen emotionele
binding".
Frantisek is uitgepraat, en
uitgegeten. Als hij in de taxi
stapt, roept hij nog: „Waar
schuw Nederland en groet
Zwartkruis".
