Amin wil naar Oeganda terug
VS kunnen stroom Cubaanse
vluchtelingen niet meer aan
NEDERLANDSE
CONSULS IN
BASKENLAND
UITGEWEZEN
OESO-landen:
hulppercentage
arme landen
vastleggen
Ramsey
Clark:
gegijzelden
moeten
snel in
vrijheid
Britse kantoorbedienden minder keurig gekleed
Ook Bonn akkoord
met EG-compromis
Onzekerheid over
executies in Sovjet-Unie
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 4 JUNI 1980 PAGINA 9
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Ex-president Amin van Oe
ganda heeft vanavond in een exclusief
interview met een tv-verslaggever van
de BBC gezegd: „Ik kan Oeganda red
den. Als mijn land het wil, zal ik terug
keren". Volgens Europese diplomaten in
Oeganda is de interne situatie daar zo
slecht, dat minstens de helft van de be
volking verlangt naar Amins terugkeer.
De gewezen dictator werd door de BBC
geinterviewd in Djeddah, waar hij met
zijn laatste vrouw en vijfentwintig kip
deren in een hotel vertoeft.
Idi Amin Dada, die zich nog steeds bij voorkeur
„big Daddy" laat noemen, is afgelopen jaar in
april van Oeganda naar Libië gevlucht, waarna
hij een veilig onderkomen vond in Saoedi-Ara-
bië.Amin zit er rustig te wachten tot hij terug kan
gaan naar zijn eigen land. ,3ig Daddy" ontkent,
dat hij uit Oeganda weggevlucht is. „Het leger van
Tanzania, dat zes maal sterker was dan mijn eigen
troepen, heeft me verdreven", beweert hij. „Mijn
soldaten werden niet verslagen; ze hebben zich
tactisch teruggetrokken. Ikzelf was de laatste man
om weg te gaan, zoals het hoort voor de bevelheb
ber. Dat heb ik geleerd van de Britten."
Amin beweert, dat hij zich zorgen maakt over de'
chaotische toestand in zijn vaderland. Op de vraag
of hij veel geld meegebracht had uit Oeganda, ont
kende Amin zijn rijkdom. Hij liep over van nede
righeid, liefde voor zijn volk en vriendschap voor
de Britten.
„Ik ben geen machtswellusteling", beweerde de
ex-dictator, die volgens zijn vijanden honderden
moorden op zijn geweten heeft. „Ik wil werken
voor het welzijn van mijn volk. Ik ben erg popu
lair. Ik wil de arme mensen van Oeganda redden.
Ik ben niet bang voor moordaanslagen, want ik
geloof in God. Ik weet precies wanneer en hoe ik
zal sterven."
l
Ramsey Clark.
TEHERANRamsay Clark,
de Amerikaanse oud-minister
van justitie, heeft gisteren in
Teheran verklaard dat het
noodzakeli jk is voor de Iraan-
se revolutie dat de Ameri
kaanse gegijzelden zeer snel
in vrijheid worden gesteld.
De oud-minister neemt in
Theran deel aan de maandag
begonnen „internationale con
ferentie over de Amerikaanse
j inmenging in Iran".
Ramsay Clark verklaarde ver
der dat hij bereid is de. plaats
van iedere willekeurige gijze
laar in te nemen, als dat de
„tragische" gijzelingsaffaire
zou kunnen beëindigen.
Clark is de mening toegedaan
dat de ex-sjah van Iran terecht
moet staan, omdat „een mens
niet aan de wet mag ontsnap
pen".
Ruimtekoppel
teruggekeerd
MOSKOU Een Russisch-
Hongaars ruimtekoppel dat
ruim een week heeft doorge
bracht aan boord van het
ruimtestation Saljoet-6 is giste
ren behouden en wel op aarde
teruggekeerd met een geleend
ruimteschip, zo heeft het pers
bureau TASS bekendgemaakt.
De Russische kosmonaut Vale-
ri Koebasow en de Hongaar
Bartalan Farkas, eerste Hon
gaarse ruimtevaarder, landen
in Kazakstan op 140 kilometer
ten zuidoosten van Djezka-
zgan, aan boord van de Sojoez-
35.
China wil betere
kwaliteit van
bevolking
PEKING De Chinese over
heid speelt met de gedachte
aan het verbieden van een hu
welijk tussen personen bij wie
het risico bestaat dat zij onvol
waardige kinderen zullen
voortbrengen.
Voor de tweede keer in tien
dagen onderstreepte het
Volksdagblad van Peking
dinsdag het belang van zulk
een maatregel, om de kwaliteit
van de bevolking te verbete
ren en haar niveau van intelli
gentie te verhogen.
Het orgaan van de Chinese
communistische partij bepleit
te de invoering in de huwe
lijkswetgeving van een trouw-
verbod voor bepaalde burgers,
en niet slechts het verbod om
kinderen te verwekken. Van
voortplanting of huwelijk zou
den moeten worden afgehou
den personen die tot in de vijf
de graad aan elkaar verwant
zijn of die ernstige of erfelijke
ziekten, zoals achterlijkheid
hebben.
Brown: Europa
moet
chemische
wapens maken
BODOVolgens Amerikaan
se functionarissen dringen de
V.S. er bij hun bondgenoten
op aan om de produktie van
offensieve chemische wapens
in overweging te nemen.
De Amerikaanse minister van
defensie, Harold Brown, heeft,
aldus deze functionarissen, tot
1 mevrouw Thatcher gezegd dat
deze produktie noodzakelijk
Zou kunnen zijn als afschrik
king tegenover de chemische
ivapens waarover de Sowjet-
Unie beschikt.
Steeds meer Cubanen
vluchten uit hun vaderland
weg naar de Verenigde
Staten. Hun aantal
overschreed gisteren, toen
een boot met aan boord 847
vluchtelingen Key West in
Florida binnenvoer, de
honderdduizend. De stop
die president Carter
verleden week aankondigde
op de ongelimiteerde
binnenkomst van Cubanen
blijkt dus nog weinig effect
te sorteren. Onze
correspondent in de
Verenigde Staten, Dick
Toet, gaat in onderstaand
artikel wat dieper op het
probleem van de Cubaanse
vluchtelingen.
Het onder Amerikaanse vlag varende schip, waarmee gisteren de 100.000e Cubaanse vluchteling in Kew West (Florida) is
aangekomen.
HONDERDUIZEND CUBANEN ONTVLUCHTEN SOMBER VADERLAND
dat de verhalen waarmee
vluchtelingen in de Verenigde Sta
ten arriveren, weinig vleiend zijn
voor het regime van Fidel Castro. Ze
hebben niet voor niets alle schepen
achter zich verbrand en de meeste
van hen zijn te jong om meer dan
vage herinneringen te hebben aan
•een ander grimmig regime, dat van
de rechtse dictator Battista, die in
1959 door Castro werd verdrongen.
Maar oök als de onvermijdelijke
kleur uit de verhalen wordt gehaald
en de rapportage van meer objectie
ve waarnemers in de beschouwingen
wordt betrokken, biedt Castro's
Cuba anno 1980 een somber beeld.
Toch zijn de levensomstandigheden
voor de meeste Cubanen sinds 1959
duidelijk verbeterd. Havana wordt be
schreven als een schone, maar vreug
deloze stad. Enorme krottenwijken,
aanwezig in alle andere grote steden in
Latijns-Amerika, ontbreken er. Analfa
betisme is vrijwel uitgeroeid, rassendis
criminatie met succes uitgebannen en
er zijn kinderdagverblijven en gezond
heidscentra er in overvloed.
Hier tegenover staan een eenzijdig en
sterk op de Sovjet-Unie gerichte econo
mie en een uiterst beperkte geestelijke
vrijheid maar dat laatste in geen
vreemd verschijnsel in Latijns-Ameri
ka.
Klappi
•en
Sinds de revolutie van 1959 heeft Cuba
nogal wat economische klappen te ver
duren gehad. Zo is het land het wegval
len van het Amerikaans toerisme nooit
echt te boven gekomen, alle Russische
steun ten spijt. Twee jaar zorgde een
slechte suiker-, tabak- en koffieoogst
opnieuw voor een economisch domper.
Verder hebben econmische problemen
bij „sponsor" Rusland, de hoge kosten
van het erop nahouden van een flinke
troepenmacht in het buitenland (voor
namelijk in Afrika) en de malaise in de
totale wereldeconomie niet bijgedragen
aan een voorspoedig economisch her
stel van Cuba. Er is nog steeds weinig
te verdelen en in Castro's Cuba gaat
het meeste daarvan naar de elite van
>artij en diegenen, die de
lastro opvallend steunen.
Ook deze situatie verschilt op zichzelf
niet wezenlijk van die onder rechtse
dictatoriale regimes als in Argeninië,
Chili en Haïti. Zelfs in wat meer ver
lichte regimes als Peru en Mexico is al
te heftige kritiek op regeringsorganen
een slechte manier om te trachten je le
vensomstandigheden te verbeteren.
Nadeel
Het nadeel voor Cuba is dat het land
communistisch is, sterk gericht op de
Sovjet-Unie en bovenal op een
steenworp afstand ligt van het Ameri
kaanse vasteland, waar de angst voor
de verspreiding van Castro's filosofieën
over de rest van Latijns-Amerika nog
steeds erg groot is. Amerika's antwoord
op die al dan niet vermeende dreiging
is tot nu toe niet veel meer geweest dan
het steunen van anti-communistische
rechtse dictaturen. De pogingen van
president Carter om de Amerikanen
een wat minder overspannen houding
ten aanzien van het communisme voor
te houden zijn tot nu toe weinig succes
vol gebleken. Het is hem in eigen land
bepaald niet in dank afgenomen. Bij
het naderen van de verkiezingen lijkt
hij zich voorlopig weer in het koor te
hebben opgesteld en zelfs heeft hij af
en toe het dirigeerstokje persoonlijk ter
hand genomen.
Toch geven ook de meeste Amerikaan
se regeringsfunctionarissen toe, dat de
gemiddelde levensomstandigheden in
Cuba beter zijn dan waar ook in Laijn-
s-Amerika, aanzienlijk beter dan in het
Haiti van Jean Claude Duvalier, bijge
naamd „Baby Doe", een 28-jarige dicta
tor van he ergste soort. De vlucht van
radelozen uit Haïti, ondanks „Baby
Doc's" protserige hofhouding het arm
ste land in Latijns-Amerika is niet zo
spectaculair als die van tienduizenden
uit Cuba, maar minstens zo schrijnend,
temeer omdat zij door de Amerikaanse
regering op een enkele uitzondering na
beschouwd worden als „economische
.vluchtelingen" en om die reden niet in
aanmerking komen voor het verkrijgen
van asiel.
In de Verenigde Staten, die altijd veel
vluchtelingen-hebben opgenomen, heb
ben zij die uit communistische landen
zijn gevlucht altijd een streepje voor.
Dat gold tot voor kort ook voor de Cu
banen. Maar door de onlangs van
kracht geworden wetswijzigingen heeft
een vluchteling uit Cuba momenteel
in theorie dezelfde status dan die uit
Haïti of een illegaal het land binnenge
slopen Mexicaan. Toch kunnen de Cu
banen bogen op een klein streepje dat
zij op de anderen voor hebben, omdat
beloftes die in het verleden zijn gedaan
ten aanzien van dissidente Cubanen nu
moeilijk meer ongedaan gemaakt kun
nen worden.
In Washington is men zich er terdege
van bewust, dat iedere versoepeling
van dit toelatingsbeleid zal leiden tot
nog grotere stromen vluchtelingen.
Voor de vele miljoenen inwoners van
Zuid- en Midden-Amerika zijn de VS
immers nog steeds het land van „melk
en honing". Het feit dat zoveel Cuba
nen bereid zijn alles op te geven en hun
leven te wagen in wankele bootjes om
dat beloofde land te bereiken is hier
een duidelijk bewijs van.
„Morele overwinning
Maar hoewel met name de komst van
die Cubanen door de Amerikanen als
een „morele overwinning" mag worden
gezien, moet Washington toegeven dat
de VS momenteel met zulke economi
sche en sociale problemen hebben te
kampen, dat zij de grote groepen immi
granten eigenlijk niet kunnen herber
gen.
De bijna miljoen Cubanen die sedert
1959v Amerika zijn binnengekomen,
kan in deze niets worden verweten. Zij
hebben over het algemeen goed ge
boerd en de economische opleving van
de hoofdstad van Florida, Miami, is
zelfs voor een belangrijk deel aan hen
te danken. Ook de toevloed van naar
schatting twaalf miljoen illegale Mexi
canen is tot op dit moment zonder al te
grote strubbelingen verlopen. Maar de.
verzadigingsgrens nadert met rasse
schreden en is volgens menig deskun
dige al ruimschoots bereikt. De recente
rassenonlusten in Miami wijzen erop
dat niet de vluchtelingen maar de
zwakste groepering, de zwarte gemeen
schap, de klappen het eerst voelt. De
hoorn van overvloed raakt uitgeput, de
aandacht voor het individu overscha
duwd door grote nationale problemen,
die door de komst van de immigranten
worden verergerd. Niet op de laatse
plaats omdat zich onder de vluchtelin
gen veel zieken en misdadigers bevin
den.
In dit licht bezien was de eis van presi
dent Carter dat de ook de VS een stem
zouden krijgen bij de beslissing wie
naar de VS mag gaan op zichzelf rede
lijk is. Maar de redelijkheid van die eis
wordt overschaduwd door het feit dat
de Amerikanen opnieuw moeten er
kennen dat ook in het land dat jaren
lang heeft gezegd over onbegrensde
mogelijkheden te beschikken, die mo
gelijkheden niet onuitputtelijk zijn. Dat
is geen schande, maar een dergelijke
erkenning komt de Amerikaanse politi
ci, zeker in de verkiezingstijd, nog ui
terst moeizaam over de lippen.
DICK TOET
Drie clowns,
van het Clyde
Beatty-Cole
Bros Circus
amuseren een
groot aantal
Cubaanse
vluchtelingen,
die bijeen zijn
gebracht In
Fort
Indiantown in
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse
kantoorbedienden zijn
vandaag de dag minder
keurig gekleed dan zes
jaar geleden. Dit is de
conclusie na een onder
zoek op meer dan 909
kantoren. Op 36 pro
cent van de Britse kan
toren mogen de dames
spijkerbroeken dragen.
In 1974 werden die in
hooguit 7 procent van
de kantoren geduld.
Het aantal kantoren dat
zijn mannelijke employ
ees elke morgen in kos
tuum op het appèl wil
zien, is de laatste jaren
verrassend scherp ge
daald. Op bijna drie
kwart van de kantoren
was het in 1974 nog de
regel, dat alle mannen
werkten in een deftig
pak. Op ministeries, ban
ken en verzekeringskan
toren van Londen gaf
men de voorkeur aan
donkere kostuums. Wie
een echte Engelse gentle
man wilde zijn, droeg
daar een bolhoed bij.
Er zijn natuurlijk ook
nog erg conservatieve
werkgevers, die hun em
ployees van tijd tot tijd
vertellen wat ze op kan
toor moeten dragen. In
1974 vertegenwoordigde
dit soort „dictators" maar
28 procent van het totaal.
Hoewel vandaag de dag
bijna alles mag, probeert
toch 35 procent van de
bazen hierover zijn wil
op te dringen aan het
personeel.
Het onderzoek, gedaan
voor rekening van het
Londense Instituut van
Administratief Bestuur,
heeft ook scherpe regio
nale tegenstellingen aan
het licht gebracht. Zo
draagt in Nood-Ierland
nauwelijks éénderde van
de mannelijke kantoor
bedienden nog een kos
tuum.
BERMEO De gemeenteraad van Bermeo in de Spaans-
Baskische provincie Biskaje heeft gisteren zijn goedkeu
ring gehecht aan een motie, om de consuls-honorair voor
Nederland in Bilbao en San Sebastian uit Baskenland uit te
wijzen. Beiden hebben overigens de Spaanse nationaliteit.
De beweegreden tot de uitwijzing is het besluit van de Neder
landse regering om vier Spanjaarden uit te wijzen, die op Schip
hol waren aangekomen, maar niet zouden hebben beantwoord
aan de normen, die aan toelating door Nederland waren gesteld.
De vier zouden leden van de Baskische ETA zijn geweest. De
gemeenteraad van Bermeo heeft tevens aangekondigd dat een
„krachtig protesttelegram" naar het Nederlandse ministerie van
buitenlandse zaken gestuurd zal worden.
Volgens de Spaanse regering behoorden de vier tot een groep
commando's van de ETA, die hun opleiding in terroristische
taktieken in kampen in Zuid-Jemen hadden ondergaan.
BONN Het Westduitse kabinet is vandaag, als laatste
EG-lidstaat, akkoord gegaan met het vrijdag in Brussel
overeengekomen compromis over de Britse bijdrage.
Bondskanselier Schmidt en minister van financiën Matthöfer,
die zich in eerste instantie tegen de overeenkomst verzette, zijn
het gisteren eens geworden over de financiering van de extra-
lasten, die het EG-compromis voor de Bondsrepubliek met zich
meebrengt.
PARIJS Minister Van der Klaauw en minister De Ko
ning hebben er gisteren in Parijs op aangedrongen dat de
rijke westerse landen die met Nederland deel uitmaken van
de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ont
wikkeling (OESO) zich vastleggen op een bepaald percenta
ge van hun bruto nationaal product dat zij voor ontwikke
lingshulp zullen moeten bestemmen. Nederland is tot nu
toe een van de zeer weinige landen dat 0,7 procent van zijn
bruto nationaal product aan ontwikkelingshulp besteedt
Hulp aan ontwikkelingslanden en de voorbereidingen van een
nieuwe Noord-Zuiddialoog (de gesprekken tussen rijke en arme
landen over samenwerking en ontwikkeling in VN- en andere
internationale organen) zijn een der belangrijkste onderwerpen
van de tweedaagse conferentie die vandaag in Parijs wordt afge
sloten.
Het OESO-secretariaat heeft een ontwerp-slotverklaring voor
bereid die naar Nederlandse opvatting, vooral op het punt van
de ontwikkelingshulp, in wel iets krachtiger bewoordingen had
kunnen worden gesteld. Het is echter zeer de vraag of een be
paald percentage in de slotverklaring zal worden opgenomen.
De Engelsen hebben zich al gekeerd tegen een verhoging van de
ontwikkelingshulp.
Naar Nederlandse opvatting moet de OESO ook een nauwkeuri
ge agenda voor de nieuwe noord-zuid-dialoog, vaststellen inzake
energie, grondstoffen waaronder voedsel, handelspolitiek en be
talingsbalansproblemen. „Dan is het werk al bijna voor de helft
gedaan", aldus minister De Koning. De grote strijdvraag is ech
ter of dit in een nieuw te vormen overlegorgaan moet gebeuren
of gedecentraliseerd in bestaande organen, zoals het internatio
nale Monetaire Fonds, waarin de rijke landen een machtspositie
innemen.
MOSKOU Mevrouw Ta-
tiana Adzjiachvili, de echt
genote van een van de twee
Sovjetrussen, die wegens
economische vergrijpen ter
dood veroordeeld zijn, heeft
telefonisch verklaard niet te
weten waar haar man zit, of
hij binnenkort wordt te
rechtgesteld ofwel reeds te
rechtgesteld is.
Rafaël Adzjiachvili (55) is een
joodse Georgiër. De andere ter
dood veroordeelde is Monam-
med Abassov uit Azerbeidzjan.
De twee mannen werden in
augustus 1978 ter dood veroor
deeld samen met twee andere
joodse Georgiërs, Gabriël Tsje-
piachvili en Elia Michalavili.
De doodstraf voor de laatste
twee is omgezet in vijftien
jaar. Zij allen werden beschul
digd een privéorganisatie te
hebben opgezet voor de pro
ductie en verkoop van wollen
kledij.
Geen Nederlander als kandidaat
voor Europese Commissie
BRUSSEL Nederland is
niet in staat een Nederlandse
kandidaat te noemen voor het
voorzitterschap van de Euro
pese Commissie, het „dage
lijks bestuur" van de EG.
Premier Van Agt, heeft dat
onlangs duidelijk te verstaan
gegeven aan de Belgische eer
ste minister, Wilfried Martens,
aldus Belgische regeringskrin
gen in Brussel. Eind vorig jaar
nog, na de Europese topconfe
rentie in de Ierse hoofdstad
Dublin, verzekerde premier
Van Agt Nederlandse journa
listen dat hij zich sterk zou
maken voor een Nederlands
voorzitterschap van de Euro
pese Commissie in de volgende
vier jaar.
De vroegere Nederlandse eer
ste minister, mr. Barend Bies
heuvel, die vorig jaar met de
Brit Dell en de Fransman
Marjalin een rapport uit heeft
gebracht over de noodzaak
van een toekomstig tunctione-
ren van de instituten van de
Europese Gemeenschap, heeft
al een aantal malen geweigerd
Nederlands kandidaat te zijn
voor het voorzitterschap van
de Europese Commissie.
