Leidse Courant | 1980 | 2 juni 1980 | pagina 9

IMTE FRfpIT
BL OEMEN BALLEN

Nederlandse tuinbouw
heeft sterke troeven'

Groeiende produktie van
bloemen en planten baart
handelaren grote zorgen

MINISTER IR. BRAKS IN NOORD-LIMBURG

GEEN GEKKE WEEK IN DE BLOEMENHANDEL

AFZETSTRUCTUREN DOORBREKEN

INSPELEN OP KRITIEK VAN STEDELINGEN

SAHEL-LANDEN ONTBEREN STIKSTOF EN FOSFOR

„Hele wereld bezig met export"

LAND EN TUINBOUW

LEIDSE COURANT

MAANDAG 2 JUNI 1980 PAGINA 9

behoeft zich volgens hem
geen al te grote zorgen te ma
ken over de toetreding. Inci
denteel zijn zeker afzetkan-.
sen voor onze produkten
aanwezig, hoewel niet ont
kend kan worden dat de ont
wikkelingen in Spanje de
laatste jaren niet hebben stil
gestaan. In dit verband wees
hij op 8.000 10.000 ha plastic
kassen voor de produktie van
ook voor ons land concurre
rende groenten.

We moeten de toetreding niet
onderschatten, aldus de be
windsman, maar we mogen
ons evenmin laten leiden
door de angst.

Onderzoek

Het tuinbouwonderzoek
heeft in Limburg op een aan
tal terreinen vooropgelcpen.
Zo is bijvoorbeeld in 1966
reeds besloten dat het be
drijfsleven daar 0,2% van de
veilingomzetten aan onder
zoek zou besteden. Limburg
loopt eveneens voorop met
produktvernieuwing: augurk,
koolrabi, asperges. In dat
verband zegde de bewinds
man toe, de helft van de kos
ten van een aspergekas voor
zijn rekening te zullen ne
men. Tevens stelde minister
Braks 400.000,- beschikbaar
voor energiebesparend on
derzoek, waarvoor de proef
tuin Noord-Limburg een
plan klaar heeft.

Sprekend over het tuinbouw
gebied 't Ven zei de bewinds
man verheugd te zijn dat dit
op zeer korte termijn aange
wezen zal kunnen worden in
het kader van de Beschik
king reconstructie onder
glastuinbouwgebieden.

Niet eens zo'n gekke week in de bloemen
handel, ook al zou het best beter hebben
gekund. Maar het blijft altijd een stevig
risico, waarbij vele en velerlei factoren
een goede of kwade rol spelen, die niet
uitsluitend van de weersomstandigheden
afhankelijk zijn.

Het kunnen ook de vakantiegangers zijn
die het erbij laten zitten, ook het buiten
land speelt een rol.

Zo kon het gebeuren dat na de Pinkster
dagen het allemaal wat beter ging dan de
dagen ervoor.

Typisch beeld aan de CCWS dat bij een
vrijwel gelijke aanvoer als in dezelfde
week van het vorig jaar, het omzetbedrag
toch ruim twee miljoen gulden hoger lag,
hetgeen uiteraard in de prijzen van de
produkten was te zien. Zij het met de no
dige uitzonderingen, zoals de geplozen
chrysanten, de cymbidium, red garnette
en vooral statice. En afgelopen week een
verandering in de top van het veilingbe-
stuur met Piet van Enthoven als Officier
in de Orde van Oranje Nassau na 21 jaar
in de CCWS-leiding vertrekkend, opge-
volg door M. Varenkamp en tot veler ver
rassing P. van Holstein als nieuw be
stuurslid, met afwijzing van twee be-
stuurskandidaten. En zo gaat de CCWS
dus weer verder, niet op een nieuwe weg
maar wel onder nieuwe leiding.

En het werk aan de uitbreidingen gaat al
maar door, hetgeen beslist niet overbodig
is, gezien de sterk toenemende aanvoeren.
Afgelopen week een aanbod van
39.177.549 bos of stuks, opbrengst
13.192.553,87 tegen vorig jaar 38.244.260
voor 11.656.219,70 waaruit dus een iets
beter prijs kan worden afgeleid.

Tot voor de Pinksteren was het met de
snijbloemen ronduit slecht, doch daarna
verbeterde het beeld. De vraag werd ook
beïnvloed door de Moederdag in Frank
rijk en Zweden. Opvallend was dat de
aanvoer van de jaarrondchrysanten wat
beneden het peil bleef in de laatste weken
en zelfs beneden dat van vorig jaar. Beter

VENLO „De groenten-
teelt onder glas dient na de
Spaanse toetreding tot de
EEG met extra concurren
tie in voor- en najaar reke
ning te houden. Het is ech
ter niet zo dat deze sector
in die kritische periode
zonder sterke troeven zou
zitten. Onze tuinbouw heeft
een grote voorsprong op
gebouwd, voor wat betreft
assortiment, kwaliteit, ver
pakking, leveringszeker-
heid en distributie. Ik ben
zeker niet pessimistisch als
ik de zeer omvangrijke en
voortdurende vernieu-
wings- en investerings-
drang in deze sector bekijk.
Inventiviteit en zorg blij
ven echter geboden om
onze voorsprong te behou
den".

Dit heeft ir. Braks minister
van landbouw en visserij ge
zegd bij gelegenheid van de
opening van de gerenoveerde
proeftuin Noord-Limburg
een dezer dagen te Venlo.
Het Spaanse klimaat en de
lonen in dat land bieden ze
ker gunstige produktieom-
standigheden. De op gang ge
komen energiebesparing, ar
beidsefficiëntie en ons ver
handelingsapparaat bieden
echter ruimte voor vertrou
wen in eigen kunnen. De be
windsman is van mening, dat
de overgangsperiode om
Spanje na de toetreding vol
ledig te integreren in de EEG
tussen de zeven en tien jaren
dient te bedragen. De onder
handelingen over de toetre
dingsvoorwaarden mogen
niet onnodig gerekt worden.
De Nederlandse landbouw

zat het met de trosanjers, irissen en rozen.
Maar opvallend goed gaat het met de ger-
bera waarvan de aanvoer toeneemt met
prijzen, die reden tot tevredenheid geven
en zowel met top- als gemiddelde prijs bo
ven die van vorig jaar uitstaken. Zodat de
CCWS kennelijk ook voor deze bloemen
veel heeft te bieden!

Wat gemiddelde prijzen met tussen haak
jes die van vorig jaar zijn: Amerikaanse
anjers 40(35), trosanjers 36(37), anthurium
1,12(0,95), jaarrondtroschrysanten 46(40),
idem geplozen 47(61), snijgroen 15(13),
freesia 18(15), gerijera 35(31), gladiolen
44(37), irissen 16(15), leliekelken 33(21),
idem takken 51(47), grote cymbidium
62(75), idem klein 22(23), sonia 32(26), be-
linda 23(23), red garnette 17(19).
Dan waren er nog wat statice 19(47) maar
die zijn nu tot eigen teelt beperkt.
De freesia met bijna acht miljoen stuks

De minister van landbouw ir. Braks.

bleef twee miljoen" onder de aanvoer van
vorig jaar.

De potplanten deden het van goed tot re-
deijk bij een aanbod dat tegen het miljoen
ging lopen, zo'n tweehonderd duizend
méér dan vorig jaar. Fors ging het ook
—met de perkplanten. De importbloemen
zijn in heel wat rustiger banen gekomen
met een totaal van ruim 40.000 en op
brengst van j 38.666,20 tegen 123.779 en
opbrengst 45.283,20 vorig jaar.

Het is een open vraag hoe het in de ko
mende weken zal gaan nu weliswaar vol
gens de kalender de zomer is begonnen,
maar het nog steeds een voorjaarsklimaat
blijft, zodat de aanvoer wel beperkt zal
blijven en er ook weinig reden tot opti
misme is omtrent de prijzen. Ondanks al
les blijven de bloemen in de publieke be
langstelling, zoals ook tijdens de nationale
afscheidsdag in Soestdijk kon worden
vastgesteld.

Over het bloembollenvak gesproken: in
de nabije toekomst zullen vermoedelijk tal
van innovaties gerealiseerd worden, om
dat het vak de oude traditionele afzet-
structuren gaat doorbreken. Men zal nieu
we wegen inslaan op het terrein van de
commercialisatie van bloembollen met in
schakeling van alle marketing-instrumen-
ten. De teelt van bloembollen is vrijwel
geheel een Nederlandse zaak. Er komen
alleen narcissen uit Engeland, wat lelies
uit Japan en wat gladiolen uit Israël. Voor
de rest heeft de Nederlandse bloembollen
kweker een monopoliepositie. De interna
tionale handel in bloembollen is uitslui
tend een Nederlandse aangelegenheid. De
markt wordt vrijwel geheel beheerst door
Nederlandse exporteurs, die door hun gro
te kennis van produkten en markten een
draaischijf-functie vervullen. De directeur
Akkerbouw en Tuinbouw, ir. W. van
Soest, stipte die punten aan, toen hij vori
ge week de Tuinbouwdagen in Wagenin-
gen van start zond. Innovaties op tal van
terreinen in het bollenvak. Maar het zou
een innovatie van de eerste orde zijn als
"in de bloembollensector het individualis
me plaats maakte voor een meer gemeen
schappelijke en eensgezinde aanpak van
de problematiek in dit vak, zo voegde de
heer Van Soest er fijntjes aan toe.

Broeierij

Areaal, produktie en export geven de
laatste jaren slechts een geringe groei te
zien. Het volume-aandeel dat bestemd is
voor export, is in de zeventiger jaren te
ruggelopen van 80 naar 70%. Het binnen
landse aandeel groeide van 20 naar 30%,
omdat de vaderlandse broeiers veel meer
bollen gingen gebruiken. De produktie
van bolbloemen is de laatste tien jaar daar
dan ook aanzienlijk toegenomen. De bol-
bloem neemt een ijzersterke positie in,

wat betreft de energiebehoefte. Die is n.l.
heel gering. Met een betrekkelijk gering
aantal kubieke meters gas kan men in de
wintermaanden vele honderdduizenden
bloembollen in bloei trekken. Bovendien
is de behoefte aan licht ook bijzonder
klein. Of de bolbloem zijn vooraanstaande
plaats in het totale pakket zal kunnen be
houden, is van meer factoren afhankelijk.
Dat hangt o.m. ook in sterke mate af van
de houdbaarheid. Het tegengaan van het
veel te rauw oogsten van tulpen en lelies
is natuurlijk een stap in de goede richting,
maar er zal meer moeten gebeuren.

In dit verband is het interessant te weten,
dat men erin geslaagd is, de houdbaarheid
van leliebloemen te vergroten, door de
bollen voor het planten met een speciaal
middel te behandelen. Wat de bolbloemen
betreft, zal ook gewerkt moeten worden
aan een verbreding van het assortiment.

Rentabiliteit

De rentabiliteit van de bloembollenteelt is
de laatste vijf jaar goed geweest. Dankzij
matige oogsten kon men goede prijzen
voor de bollen maken. De mechanisatie
zette sterk door: heftrucks en de zgn.
„kuubs"-kisten werden steeds meer aan
geschaft, ook al vergde dat vaak zeer gro
te investeringen. Een en ander heeft tot
een saillante arbeidsrationalisatie geleid.
De arbeidsbehoefte van tulpen die in 1960
nog 1900 uren per ha bedroeg, is terugge
lopen tot 440 uren per ha.

Voortgaande mechanisatie en rationalisa
tie kunnen echter het kwaliteitsbehoud in
de weg staan. Er treedt een zekere verru
wing van de teelt op en kwaliteitsverlies
kan daarvan het gevolg zijn. Daar werd
tijdens deze Tuinbouwdagen ook op gewe
zen door de consulent voor de tuinDouw
in Lisse, drs. A. F. G. Slootweg. Hij stelde

dat op bepaalde terreinen de weg terug al
niet meer mogelijk is, al zou dat gezien
vanuit de optiek van het kwaliteitsbehoud
eigenlijk noodzakelijk zijn.

Nieuwe stijl

Dat het bloembollenvak veel waarde
hecht aan het kweken van een kwaliteit-
sprodukt, blijkt o.m. uit het feit dat men
heeft gekozen voor een Bloembollenkeu-
ringsdienst-nieuwe-stijl. Dat betekent o.m.
dat men straks zal worden verplicht deel
te nemen aan selektiekeuringen, al zal het
allemaal wel stap voor stap gaan gebeu
ren. In de jaren tachtig wil men in ieder
geval komen tot een verplichte deelname
aan de selektiekeuringen van de belang
rijkste tulpencultivars. De BKD-nieuwe-
stijl zal het vak niet of nauwelijks meer
gaan kosten, omdat de overheid een be
langrijke bijdrage geeft. Daarnaast biedt
de zgn. Elisa-toets de mogelijkheid om
snel en dus goedkoop aan te tonen of bol
len al dan niet virusziek zijn. Het Land-
bouwkwaliteitsbesluit Bloembollen, dat
thans in de molen zit, moet worden gezien
als een eerste stap in de richting van een
integraal kwaliteitsbeleid. Kwaliteitsver
betering heeft alleen zin als alle schakels
ook de exporteurs! meewerken. Met
name de bereidheid van de gespecialiseer
de exportbedrijven die zelf de bollen pro
grammeren, is vandaag niet groot. Men
heeft er niet veel behoefte aan om ande
ren in dit geval controleurs van de
Bloembollenkeuringsdienst in hun
„zwarte doos" te laten kijken. Zij hebben
vaak geheel eigen preparatiemethoden
ontwikkeld, waarmee ze bij hun afnemers
veel eer inleggen. Men voelt bijzonder
weinig voor pottenkijkers... Ook al zou de
heer Van Soest nog zo graag het individu
alisme in het bollenvak zien verdwijnen...

De agrarische sector veroorzaakt hinder,
stankoverlast, vervuiling en aantasting
van het landschap. Hoewel agrarisch Ne
derland veel goed heeft gedaan staat de
sector aan ernstige kritiek bloot van de
consumenten die overigens wel verwach
ten dat de boeren produceren. Dat is de
kern van een inleiding die E.Stoutmeijer,
van de Stichting Public Relations Land
en Tuinbouw, gaf tijdens de jaarvergade
ring van de Gelderse Maatschappij van
Landbouw in Arnhem.

Van de zijde van de public relations zou
volgens de heer Stoutmeijer in de toe

komst meer ingespeeld moeten worden op
de kritiek van stedelingen. „Aan oplossin
gen van de negatieve punten in de land
en tuinbouw wordt hard gewerkt, de p.r.
kan dus haar werk goed doen. Zij moet
het beeld dat van de landbouw heerst, op
een objectieve wijze verduidelijken".

De heer Stoutmeijer is verder van mening
dat de kritiek, ook op Europees niveau,
niet beperkt zal blijven tot legbatterijen.
„In de komende jaren zal het ook meer
gaan om kritiek op de intensieve veehou
derij, dus onder andere op de bioindustrie.

De consument heeft van de boer het beeld
dat hij te veel aandacht heeft voor het
produkt en te weinig voor de natuur. De
overproduktie zal niet meer door de belas
tingbetalerbetaald willen worden. Ook
hecht de georganiseerde consument in ac
tiegroepen meer invloed".

Naar de mening van de heer Stoutmeijer
zal de p.r. meer aan de weg moeten tim
meren. Zij moet op onjuiste kritiek wijzen
in het belang van de agrarische sector
voor werkgelegenheid, export en het ima
go van Nederland, overbrengen op de ste
deling.

Het grote probleem voor de Sahel in Afri
ka is niet net gebrek aan water, maar het
tekort aan stikstof en fosfor in de bodem.
Dat concludeert een groep Wageningse
onderzoekers, die drie jaren in het Sahel-
land Mali verbleven. Zij sluiten binnen
kort hun onderzoek af. Voorgaande,
meestal Franse onderzoekers hebben de
schuld voor de onvruchtbaarheid van de
Sahel vooral aan het klimaat gegeven.
De Wageningse onderzoekers onder lei
ding van dr F. Penning de Vries, ontdekte
dat in de Sahel een duidelijk tekort be
staat aan stikstof, een onmisbare voe
dingsstof voor planten. Kunstmest kan dat
tekort opheffen, maar dat is voor de Sahel
over het algemeen te duur.

Het ligt daarom meer voor de hand de
groei van plaatselijk voorkomende vlin

derbloemige planten te bevorderen. Die
planten hebben namelijk de eigenschap
dat zij stikstof aan hun wortels kunnen
binden, aldus de Wageningers, die eerder
een soortgelijk onderzoek verrichtten in
de Israëlische Negev-woestijn.

Het fosfor wordt in de bodem gebracht
door de planten zelf, maar dat gebeurt in
de Sahel nauwelijks omdat het vee al het
groen afgraast en de boeren zelfs het laat
ste sprietje groen van hun land halen.
De Wageningse onderzoekers erkennen
dat in de Sahel weinig regen valt. De stik
stof- en fosforkringloop zou bij meer re
gen sneller verlopen. Toch menen zijn,
dat er in de Sahel genoeg regen is, hoe on
regelmatig ook, om de plantjes te laten
ontkiemen.

De heer Penning de Vries is overigens

bang, zegt hij in het blad „Nieuws uit Wa-
geningen", dat de resultaten van het on
derzoek in Mali weinig oplossingen bie
den, waarmee de plaatselijke autoriteiten
direct aan de slag kunnen. Onderzoeksre
sultaten, die in een computer van de
Landbouwhogeschool zijn opgeslagen,
kunnen wel op lange termijn nut hebben.
De Sahel-landen kunnen mede aan de
hand van onze resultaten nagaan of zij
landbouwkundige maatregelen zullen ne
men en zo ja, welke, aldus Penning de
Vries. Die vraag is niet alleen technisch-
landbouwkundig, maar kent ook economi
sche, sociale en politieke kanten. In Wa-
geningen is men in elk geval bezig een
programma op te stellen dat is gericht op
de inschakeling van de Saheliaanse over
heden en landbouwkundigen.

DEN HAAG „Ronduit
verontrustend", werd in de
jongste vergadering van
het bestuur voor de Groot
handel in Bloemkwerkerij-
produkten de groei van de
potplantenkwekerij en ook
van de potplantenexport
genoemd. De produktie die
afgelopen jaar met bijna
tien miljoen stuks of 15
procent steeg tot ruim zes
tig miljoen, werd door ge
noemd bestuur „zorgelijk"
genoemd.

Weliswaar nam de export
met 34 procent toe tot een
waarde van 278 miljoen gul
den, doch het bestuur consta
teerde dat een dergelijke
groei niet tot in het oneindige
door kan gaan. „De hele we
reld is bezig met export van
potplanten", werd hieraan
toegevoegd.

Aan de twaalf veilingen van
de Vereniging Bloemenvei
lingen in Nederland (VBN),
werd in 1979 aan pot- en
perkplanten een bedrag van
338.929.626 omgezet, een
vermeerdering van ruim 21
procent.

Het aandeel van de grootste
plantenveiling, die te Aals
meer, daalde van 57,9 pro
cent tot 55,9 procent.de
CCWS had een toename van
17,1 procent tot 19,8 procent
en Berkel van 7,4 tot 7,7 pro
cent in het totale aandeel.

Kas met chry-
santenstek.

abnormale stijging van de
bloemen en plantenexport te
verwachten. De snijbloemen
over februari geven een pro-
duktiestijging te zien met 30,5
procent en voor de potplan
ten met 53,6 procent

Steeds scherper

De grootste afzet van bloe
men en planten ging naar
West-Duitsland, een waarde
van 121 miljoen gulden of 68
procent. Gevolgd door
Frankrijk met 16 miljoen
gulden en 9,2 procent, Zwit
serland 7 miljoen gulden, 7
procent, daarna volgen Oos
tenrijk, Engeland, Zweden,
Denemarken, België, Italië
en USA, laatstgenoemde met
twee miljoen gulden. Bij dat
alles komt wel dat de concur
rentie uit andere landen
steeds scherper wordt. Het
afgelopen jaar steeg de im
port van potplanten in ons
land met vier procent of
ruim vier miljoen gulden.

Maar zoals voorzitter mr. P.
P. A. Teunissen deze week in
de algemene vergadering van
de VBN constateerde, de taal
der bloemen gaat over de
grenzen heen en bloemen en
lanten zijn een levensbe-
oefte voor de mens gewor
den, welke sterker wordt
door de technische ontwikke
ling van de maatschappij. In
het aanstaande najaar zullen
de plannen aanhangig wor
den gemaakt voor grotere re
clameactiviteiten, ook in sa
menwerking met buitenland
se vakgenoten, aldus de heer
Teunissen, die van oordeel
was dat de groei nog niet uit
de bloemisterij is.

vorig jaar, een stijging van 17
procent.

Uitschieters zijn de poinsettia
met een prijsstijging van 75
procent, azalea 34 procent,
cyclamen 21 procent en de
kalancoë 23 procent.
De secretaris van de eerstge-
noende groothandel, mr. H.
L. Prenger, constateerde in
diens jaarverslag dat de grote
exporteurs van potplanten
zich voornamelijk bewegen
langs de traditionele afzetka
nalen, doch het is noodzake
lijk dat op de kortste termijn
een nieuwe afzetstrategie
wordt toegepast.

Er moet worden gezocht naar
knelpunten in de afzet. De
vraag werd ook gesteld naar
•welke landen in toenemende
mate potplanten worden
geëxporteerd en wat daarvan
de oorzaak is. Feit is dat de
produktie van potplanten in
snel tempo doorgaat. Wel
wordt in toenemende matte
de potplant ook in ons land
gebruikt, waardoor zij beter
geschikt is geworden voor
centrale verwarming en der
gelijke. De vraag is gesteld
wanneer een verzadigings
punt zal zijn bereikt ook op
de wereldmarkt.

Overigens blijkt de export
van bloemen en planten zich
nog voort te zetten. De jong
ste cijfers over de maand fe
bruari geven een export
waarde over die maand aan
van 179 miljoen gulden tegen
134 miljoen in dezelfde
maand van het vorig jaar,
hetgeen dus 34 procent meer
is. Uiteraard is het op zo
vroege termijn niet mogelijk
een betrouwbare voorspelling
te doen, doch indien het zo
zou doorgaan valt dit jaar een

Het gezamenlijk aandeel van
de drie grootste plantenvei-
lingen steeg afgelopen jaar
van 82,0 procent naar 83,4.
Die uitbreiding heeft zich
ook het eerste kwartaal van-
dit jaar voortgezet zo blijkt
uit de cijfers van het Pro-
duktschap.

Van januari tot en met maart
was er een totale aanvoer op
de twaalf bloemenveilingen
in ons land van ruim twaalf
miljoen stuks, hetgeen onge
veer anderhalf miljoen méér
was dan vorig jaar, een toe
name rrjet 14 procent. Toch
was de gemiddelde prijs be
ter, namelijk 2,06 tegen
1,76 in dezelfde periode van

De bloemen
worden met
zorg behan
deld.