Vooraanstaand
legerleider
ïeergeschoten
?olitie
nieuwe
Onlusten
Voorbereid
i
hitsers houden commerciële tv buiten de deur
Junta-achtige
regering in Zuid-korea
NAVO verwacht op lange termijn
vertrek Russen uit Afghanistan
Gijzelaarskwestie niet
voor eind juli in Iraans
parlement
Sacharov-tribunaal op 4 en 5 september in Den Haag
Israël tegen
EG-vredesvoorstel
rivefla is
vernieuwd
ITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 30 MEI 1980 PAGINA 15
Een belangrijke
ak van het admini-
leve gerechtshof in Bei-
heeft voorlopig een eind
akt aan de nu al meer
wee jaar durende strijd
3e Norddeutsche Rund*
NDR, en heeft ervoor
rgd dat het publiekrech
te karakter van deze
t Duitse omroep gehand*
1 blijft Het oordeel be
tekent een overwinning
voor de stadstaat Hamburg
en diens SPD-burgemeester
Klose, die zich heftig had
den verzet tegen de plannen
van de deelstaat Nedersak-
sen en Sleeswijk-Holstein
om de struktuur van de
NDR te veranderen waar
door er een groter staatstoe
zicht zou zijn gekomen en
ook commerciële belangen
groeperingen toegang tot de
ether zouden hebben gekre
gen.
Op dit moment is de NDR (een
van de grootste onderdelen
van de overkoepelende Duitse
omroeporganisatie ARD) een
gemeenschappelijke aangele-
tenheid van de drie noordelij-
e deelstaten. In juni 1978 zeg
de Sleeswijk-Holstein echter
het staatsverdrag dat eind dit
jaar afloopt op. Als reden hier
voor werd aangegeven dat de
NDR te weinig regionaal zou
opereren, te weinig „even
wichtig" zou zijn en teveel
geld verspilde. Snel bleek ech
ter dat de beide CDU-gere-
geerde deelstaten hele andere
plannen hadden en dat zij ge
zamenlijk een omroeporgani
satie op heel andere leest ge
schoeid wilden oprichten.
Langdurige en moeizame on
derhandelingen om ook Ham
burg bij deze NDR-nieuwe stijl
te betrekken liepen stuk op
het verzet van de Hanzestad
tegen de afbraak van de pu
bliekrechtelijke structuur en
de persvrijheid die op het hele
Duitse omroepbestel van in
vloed zou zijn. Nedersaksen
gaf te kennen ook uit het ver
drag te willen stappen en de
twee deelstaten ontwiepen
daarop een nieuw staatsver
drag dat 1 januari voor de bei
den in werking zal treden. De
rechter heeft nu echter be
paald dat de basis van de NDR
ondanks het uittreden van
Sleeswijk-Holstein blijft be
staan. De opzegging van Ne
dersaksen kan volgens het Hof
niet in aanmerking worden
genomen omdat de voorge
schreven termijn hiervoor was
verlopen. Een en ander bete
kent dat de NDR nog minstens
tot 1986 in zijn huidige vorm
zal blijven bestaan zij het dat
alleen nog Nedersaksen en
Hamburg er deel van uitma
ken. Wil Sleeswijk-Holstein op
1 januari 1981 niet geheel zon
der omroep komen te zitten,
dan zal het onverwijld ge
sprekken moeten beginnen om
zich alsnog weer bij de NDR
aan te sluiten.
IT WAYNE De politie van de plaats
i Wayne in de Amerikaanse staat India-
liet geen enkele aanleiding om te gelo-
EJat de aanslag die gisteren werd ge-
op de vooraanstaande negerleider
(i Jordan is ingegeven door een ra-
1 motief. Jordan, voorzitter de National
League, een beweging die opkomt
voor de rechten van de negers, werd gisteren
neergeschoten toen hij in Fort Wayne in
zijn auto stapte. Zijn toestand wordt nog
„kritiek" genoemd, maar het directe levens
gevaar is geweken.
De moordaanslag op de 44-jarige Jordan is de
eerste op een vooraanstaande negerleider sinds
de moord op ds. Martin Luther King op 4 april
1968 in Memphis (Tennessee). Jordan is sinds
1972 voorzitter van de National Urban League,
een van de grote bewegingen in de VS die op
komen voor de rechten van de zwarte Ameri
kanen.
Jordan had kort voor de schoten op hem wer
den gelost in een rede voor de plaatselijke afde
ling van de Urban League felle kritiek geuit op
president Carter. Hij verweet de Amerikaanse
president dat deze zijn beloften niet was nage
komen, die hij tijdens de verkiezingscampagne
van 1976 aan de zwarte Amerikanen had ge
daan.
Er wordt overigens in de VS al enige tijd gespe
culeerd over de mogelijkheid dat het land
(vooral na de rassenonlusten van een paar we
ken geleden in Miami (Florida) en de aanslag
van gisteren) een even „lange en hete zomer"
tegemoet gaan als in 1967, toen het in verschil
lende steden tot hevige uitbarstingen van ras
senhaat kwam. Minister van justitie Civiletti
heeft direct geprobeerd olie op de golven te
gooien met een verklaring, waarin hij stelde
dat hij een „door rassenhaat ingegeven aanslag"
uitsloot.
\janningcn in Zuid Afrika nemen toe
1NNESBURG De politie van Kaapstad in Zuid-Af-
is gisteren versterkt met eenheden oproerpolitie uit
_ehele land. Het is een poging van de autoriteiten het
!d te bieden aan de opstandige kleurlingen in de buiten-
in van de stad. In Kaapstad kwamen gisteren per
;uig 250 geoefende manschappen aan om het contin-
daar te versterken.
•ren werd, een dag na de gewelddadige dood van twee ge-
irde scholieren, in Kaapstad door de politie opnieuw van
■wapens gebruik gemaakt tegen demonstrerende kleurlin-
c Een 22-jarige man van gemengd ras werd gewond toen een
itieman het vuur opende op stenengooiende gekleurde beto-
f. Eerder hadden de betogers een auto met daarin een acht
inden zwangere blanke vrouw met stenen bekogeld, aldus
politiewoordvoerder.
ssen dreigt de nu al zes weken durende schoolboycot van
irlingen en in mindere mate Indiërs en zwarten uit pro-
tegen het minderwaardige onderwijs een steeds grimmi-
_!karakter aan te nemen. Premer Botha verklaarde tegenover
regeringsgezinde krant dat de orde indien nodig zal worden
[piandhaafd met behulp van „veiligheidstroepen, inclusief het
iecretaris-generaal van de Zuidafrikaanse Raad van kerken
:hop Desmond Tutu heeft de regering tijdens een protest-
inkomst in Johannesburg gewaarschuwd dat het land op
is naar een bloedbad. „God staat aan de kant van de beto
en de regering zal hervormingen moeten doorvoeren of an-
de verschrikkelijke consequenties moeten aanvaarden", al-
de bisschop, die waarschuwde voor een herhaling van de ge-
rtenissen in Soweto vier jaar geleden. De Zuidafrikaanse op
tie in het parlement heeft gisteren een officieel onderzoek
1st naar de schietpartij van woensdag waarbij twee kinderen
den gedood.
Amerikaanse ministerie van defensie heeft scherpe kritiek
t op Zuid-Afrika wegens het neerschieten van de twee kin-
in. Een woordvoerder sprak van „grote bezorgdheid in Was-
jton over de toestand in Zuid-Afrika". De Afrikaanse groep
de Verenigde Naties heeft gisteravond officieel om een
eddebat gevraagd om de situatie in Z-Afrika te bespreken,
lalve de rassenonrust is er momenteel in Zuid-Afrika ook
sociale onrust. In Durban werden zesduizend zwarte werk
tere van een textielconcern ontslagen omdat zij in staking
■en gegaan voor hogere lonen. Er werden naderhand gevech-
gemeld tussen stakers en werkwilligen.
eweld in Libanon houdt aan
IROET In de Libanese
fdstad Beiroet zijn gis-
tvond opnieuw gevechten
ebroken tussen verschil
de islamitische groepe
ren. Bij de schietpartijen,
nu al drie dagen duren,
i in totaal 55 mensen om
leven gekomen,
nieuwe gevechten braken
toen onbekenden het vuur
openden op een begrafenis
stoet van pro-Iraakse Palestij-
nen. Hierbij werden drie men
sen gedood en vijftien gewond.
Toen even later twee mortier
granaten temidden van de
vele mensen in de straat vie
len, kwamen nog een zes an
deren om het leven en liepen
zeker tien mensen zware ver
wondingen op.
Speurhond
Een Duitse herder in het
rampgebied rond de on
langs uitgebarsten vul
kaan St.-Helens leidt zijn
baas, een politieman,
naar twee houthakkers
die sinds de uitbarsting
van de vulkaan worden
vermist. Vorige week
werden door de hond
drie slachtoffers in de la-
vamodder gevonden. Er
zijn nog 68 vermisten in
het gebied. Men ver
moedt dat ze allen dood
zijn.
kringen in Brussel leeft de
opvatting, dat de Sovjet-
Unie tot de conclusie zal ko
men dat de bezetting van
Afghanistan niet aan de ver
wachtingen heeft voldaan
en het Rode Leger zich op
een gegeven moment uit dat
land zal terugtrekken.
„Mede met het oog op de in
ternationale tegenstand is
het waarschijnlijk dat de
Sovjet-Unie zich op den duur
uit Afghanistan zal terug
trekken. Om niet al te veel
gezichtsverlies te lijden zal
dat uiteraard heel geleide
lijk gebeuren. Daar kunnen
wel jaren overheen gaan",
aldus een woordvoerder.
In het NAVO-hoofdkwartier
verwacht men nog geen direc
te resultaten van het gesprek
dat de Westduitse bondskanse
lier Schmidt op 30 juni met de
Russische leider Brezjnjev zal
voeren over de internationale
politieke situatie. Wel werd
gezegd, dat Schmidt in NAVO-
verband inmiddels al uitge
breide voorbesprekingen over
de komende ontmoeting met
de Russische leider heeft ge
voerd, iets dat de Franse presi
dent Giscard d'Estaing onlangs
niet heeft gedaan, voordat hij
Brezjnjev in Warschau ont
moette.
Ten aanzien van de situatie in
Joegoslavië is men in NAVO-
kringen niet meer zo bezorgd
als enige tijd geleden. De vrees
voor een Russisch ingrijpen na
de dood van president Tito is
verminderd, nu het er naar
uitziet dat de eenheid van de
Joegoslavische staten gehand
haafd blijft.
In het NAVO-hoofdkwartier
is men weinig hoopvol ge
stemd over de conferentie
voor Europese Veiligheid en
Samenwerking, die in novem
ber in Madrid wordt gehou
den. Op deze conferentie zul
len de 35 landen, die in 1975
de Slotakte van Helsinki on
dertekenden, zich buigen over
de naleving van de Helsinki-
akkoorden.
In Madrid zal de NAVO niet
ingaan op Russische voorstel
len voor een conferentie over
wederzijdse ontwapening en
ontspanning, zolang niet met
zekerheid vaststaat dat een
dergelijke conferentie werke
lijk vruchten zal afwerpen.
Dikhuiden onder elkaar
Het komt niet vaak voor dat rhlnocerossen In gevangenschap worden geboren. De dierentuin van
Philadelphia (VS) heeft er zo eentje. Assam, die uit de dierentuin van Basel komt, ging bij aankomst
in zijn nieuwe verblijf eerst maar eens kijken hoe de buren het maakten.
TEHERAN Het nieuwe Iraanse parlement zal niet voor
20 juli beslissen over het lot van de Amerikaanse gijzelaars
in Iran. Dit heeft de tijdelijke voorzitter van het parlement
Yadollah Sahabi donderdag gezegd in een interview met de
nationale radio.
De kwestie van de gijzelaars zal met andere belangrijke onder
werpen aan de Majlis (parlement) worden voorgelegd door een
nieuwe regering die nog benoemd moet worden door de parle
mentariërs, aldus de voorzitter. Volgens Sahabi zullen de voor
bereidende werkzaamheden van het parlement ongeveer „twee
tot drie weken duren". Eerst moet de nieuwe regering worden
samengesteld en daarna „zullen de ministers tijd nodig hebben
om een programma op te stellen dat aan de Majlis moet worden
voorgelegd" aldus Sahabi. „Men zal zeker tot de derde week van
juli moeten wachten voordat de kwestie van gijzelaars aan bod
komt" zo zei hij.
In Meshad (Oost-Iran) hebben woensdag vier mannen geschoten
op een huis waar verscheidene Amerikaanse gijzelaars worden
vastgehouden. Dit heeft een woordvoerder van de „Islamitische
studenten" die de Amerikaanse ambassade in Teheran bezet
houden, gisteren meegedeeld.
Na de mislukte poging van de Verenigde Staten om de gijzelaars
met militaire middelen vrij te krijgen, zijn de rond 50 Ameri
kaanse onderdanen verspreid over zestien steden.
VS verkopen
China militair
materieel
WASHINGTON Voor de
eerste keer in de geschiede
nis van de betrekkingen tus
sen de Volksrepubliek Chi
na en de Verenigde Staten
heeft Washington de weg ge
opend voor de aankoop door
China van niet-offensief mi
litair materieel in Amerika.
Dit heeft de Amerikaanse mi
nister van defensie. Harold
Brown, meegedeeld na een on
derhoud met de Chinese vice-
premier Geng Biao, die giste
ren een bezoek van vier dagen
aan de VS afsloot. Hij mach
tigde officieel de gespeciali
seerde Amerikaanse maat
schappijen exportvergunnin
gen te vragen voor militaire
uitrusting.
De minister onderstreepte dat
dit „historisch" besluit niet
moest worden beschouwd als
het begin van een of ander
bondgenootschap tussen China
en de VS. Hij voegde er aan
toe dat Washington tegen de
verkoop van wapens aan Chi
na blijft. Wij kunnen vrienden
zijn zonder bondgenoten te
zijn, aldus Brown.
Welke zaken China precies zal
gaan kopen is niet bekend ge
maakt, maar welingelichte
functionarissen menen dat de
uiteindelijke verkopen vele
honderden miljoenen dollars
kunnen gaan belopen. Op de
lijst van materieel dat Ameri
kaanse bedrijven mogen ver
kopen staan onder meer mo
biele veldradar, helicopters en
transportvliegtuigen, materieel
voor verbindingen en commu-
nicatiematerieel voor gebruik
in ambassades.
Dodental
ziekenhuisbrand
gestegen tot 10
AKEN Bij de brand van
gisteren in het ziekenhuis van
Aken, zijn in totaal tien pa
tiënten om het leven geko
men, zo heeft de Westduitse
politie bekend gemaakt. De
meeste slachtoffers waren'
overleden als gevolg van het
inademen van rook. Zeven li
chamen werden in de rokende
puinhopen van het ziekenhuis
aangetroffen en de drie andere
slachtoffers stierven in een
dichtbij gelegen ziekenhuis,
waarnaar zij waren overge
bracht.
NMR onwetend
over
bemiddelings
poging Van Agt
HILVERSUM De Nation*»
le Militaire Raad van Surina
me weet niets van een bemid
delingspoging van premier
Van Agt tussen de Raad en de
regering Chin a Sen. Dat zei
voorzitter Sital van de raad
donderdag voor de IKON-ra-
dio.
„Zo'n bemiddelingspoging is
nieuw voor mij", aldus ser
geant Sital. Hij vroeg zich af
waar Van Agt de informatie
vandaan heeft, dat het tussen
de Raad en de regering in Pa
ramaribo niet zou boteren. „Er
is geen sprake van een gespan
nen sfeer. Die is juist heel
goed tussen Raad en regering
Chin a Sen", zei Sital.
De NMR-voorzitter zei over
het ontslag van minister van
Leger en Politie Van Rey, dat
de Raad het recht heeft een
afgevaardigde van haar in de
ministerraad te ontslaan. „Als
één van de afgevaardigden
van de NMR zijn taak niet be
grijpt en de ideeën van de
Raad niet uitdraagt in de rege
ring mogen wij de betrokkene
terugroepen".
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Op 4 en 5
september zal in Den Haag
een gewetenstribunaal wor
den gehouden om de aan
dacht te vestigen op het lot
van de in januari naar Gor
ki verbannen Russische ge
leerde Andrej Sacharov. Het
tribunaal wordt georgani
seerd door de Russische we
tenschapsman dr. Michail
Stern, die een aantal jaren
terug dankzij de inspannin
gen van Sacharov de Sovjet-
Unie kon verlaten. Aan de
vooravond van het tribunaal
zal het Residentieorkest een
benefietconcert geven, waar
schijnlijk met medewerking
van de Russische violist Ro-
stropovitsch.
Tweeëntwintig Nobelprijswin
naars, onder wie dr. J. Tinber
gen, hebben zich bereid ver
klaard in een speciaal comité
zitting te nemen, terwijl negen
andere Nobelprijswinaars deel
uit zullen maken van de jury.
De bijeenkomst zal een voor
namelijk wetenschappelijk ka
rakter hebben. Ook Russische
wetenschapsmensen zullen
worden uitgenodigd. Men za*
proberen de positie van Sacha
rov op een zo'n koel mogelijke
en niet-politieke manier te
analyseren.
Volgens dr. Stern is in de eer
ste plaats voor wetenschappers
gekozen omdat zij in de Sov
jet-Unie van alle maatschappe
lijke groeperingen het meeste
prestige genieten. Dr. Stem
gelooft dan ook dat men van
die kant nog het meest voor
kritiek gevoelig zal zijn. De or
ganisatoren houden het tribu
naal na de Olympische Spelen
in Moskou omdat men gelooft
dat de Sovjets zich voor die
tijd niets van kritiek zullen
aantrekken. Het uiteindelijk
doel van het tribunaal is dat
Sacharov naar zijn eigen wens
weer in Moskou zal kunnen
werken.
BRUSSEL In een vraaggesprek met het Belgische blad
Le Soir heeft de minister van buitenlandse zaken van Is
raël, Yitzhak Sjamir, zich gisteren uitgesproken tegen ieder
Europees vredesinitiatief „dat geen rekening houdt met de
lopende onderhandelingen" tussen Egypte en Israël.
Als de Europese Gemeenschap waarvan de regeringsleiders
op 12 en 13 juni in Venetië bijeenkomen de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO aanmoedigt, betekent dat automatisch dat
alle krachten die in het Midden-Oosten tegen vrede ageren,
worden aangemoedigd, aldus Sjamir. Europa zou juist de gema
tigde elementen moeten steunen, aldus Sjamir. De minster vroeg
zich overigens af of een Europees initiatief wel zin heeft gezien
het bestaande overleg tussen Egypte, Israël en de Verenigde Sta
ten.
De vacature voor de afgetreden minister Weizman van defensie
in het Israëlische kabinet is nog steeds niet vervuld. Twee be
langrijke leden uit het kabinet, minister van landbouw Sjaron
en vice-premier Yadin blijven zich verzetten tegen de kandida
ten van Begin, met name tegen minister Modai van energie, die
volgens Begin minister van buitenlandse zaken zou moeten wor-'
den. De huidige minister van buitenlandse zaken Sjamir zou dan
de post van defensie krijgen.
Veranderde samenstelling:
méér smaak, minder
kalorieën. Nu 10 kalorieén
per glas tegen 100 in
een glas gewone frisdrank.
cFfisop
zn Zwitsers,
SEOUL De politieke en
militaire leiders van Zuid-
Korea bestuderen momen
teel de instelling van een lei
dende commissie „die moet
voorkomen dat er in het
land opnieuw onlusten uit
breken zoals in Kwangju".
Het zou in feite gaan om een
soort junta waarin de mili
tairen het voor het zeggen
hebben. De wetgevende
macht van het parlement,
dat al voor een groot deel
uit aanhangers van de lei
dende militairen bestaat,
zou buiten spel worden ge
zet.
De commissie waarvan de pre
sident, de eerste-minister, le
den van het kabinet en gene
raals deel zullen uitmaken,
noemt zich de nationale com
missie voor veiligheidsmaatre
gelen.
De raad zal worden voorgeze
ten door president Choi Kyu
Hah. De Werkelijke macht zou
echter in handen komen van
Chun Doo Hwan, de sterke
man binnen de strijdkrachten
tegen wiens persoon de laatste
tijd ernstig verzet was gerezen.
De nieuwe raad zal volgens
welingelichte kringen volgens
decreten gaan regeren. Chun,
die de leidende figuur is, stond
eerder aan het hoofd van een
zuiveringscommissie na de
moord op president Park vorig
jaar. Door de jongste onlusten
zou de instelling van de huidi
ge leidende commissie zijn
vertraagd.
Pravda hekelt
Europees
Parlement
MOSKOU De Pravda, de
krant van de Sovjet-Russische
communistische partij, be
schuldigt het Europees Parle
ment er van dat het „anti-com
munistisch en anti-Russisch"
is ten aanzien van de kwestie
van de rechten van de men*
en dat het daarmee het „slech
te voorbeeld van de Verenigde
Staten" volgt
