Terreur in Italië
eist twee levens
Regeringscrisis
dreigt in Israël
Zuid-Afrika opnieuw
in maalstroom van geweld
).-
tudenten zeggen
raans parlement
e wacht aan
8KROONPRINS FAHD
mERROEPT VOORSTEL
,hina tot
ipan:
ïrsterk
ifensie
JOURNALIST EN POLITIEMAN
VERMOORD
Sovjet-Unie profiteert van slecht buitenlands
beleid president Carter
Kritiek Indonesische
oud- premiers op
beleid Soeharto
Van Agt overweegt bemiddeling in conflict Suriname
lil
^ITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 29 MEI 1980 PAGINA 11
10 De Chinese pre-
Hua Guofeng die deze
Neen bezoek brengt aan
i heeft premier Ohira
'apan verzekerd dat het
^^^unistische Noord-Ko-
BBeen plannen heeft tus-
lide te komen in de po-
onstabiele situatie in
Korea. Ondanks her-
Ie verzekeringen van
d-Korea zich alzijdig te
ïn, hadden Japanse re-
gsfunctionarissen zich
durend bezorgd ge-
l over een mogelijk in-
en in het zuidelijk
land dat lange tijd on-
controle van Japan
L
ier Ohira, die sinds twee
n demissionair is na een
laag in het parlement die
door zijn eigen partij
toegebracht, toonde zich
zijn Chinese ambtge-
huiverig het Japanse de-
•budget te vergroten zoals
linezen willen om tegen-
geven aan de steeds gro-
loshimvloed van de Russen in
van de Stille
BI piqr
K Se,tiedriehoek van Japan,
ure pt| en de Verenigde Staten,
l:Wit,e vrede in oostelijk Azië
ideert, een natuurlijke
)zou moeten zijn om zijn
isieinspanningen te ver-
^i, maar hij voegde daar
t beleefd aan toe dat Chi-
j^Hgjet de bedoeling heeft zich
-0. jngen in Japans binnen-
'nJï? se aangelegenheden,
smaaverklaarde in een televi-
met gzending dat China is
{eaan tot de productie van
ralenfgische wapens om de
p-lleaire wurggreep van de
'j mogendheden te bre-
Van onze correspondent Piet Tummers)
MILAAN Rode Brigadisten
hebben gisteren in Milaan de
33-jarige journalist Walter To-
bagi, verslaggever en commen
tator van de links-liberale Cor-
riere della Sera, de grootste
krant van Italië, op straat dood
geschoten. Tobagi was tevens
Interviewer voor de Italiaanse
televisie en voorzitter van de
journalistenvereniging in de
Noorditaliaanse provincie Lom-
bardije. In Rome werd eerder
op de dag een aanslag gepleegd
op drie politieagenten. Een van
de politiemannen werd gedood,
de twee anderen zwaar gewond.
In Milaan wordt afo mogelijk motief voor de
moord op Walter Tobagi genoemd, dat hij het
proces tegen Corrado Alunni en 29 andere le
den van de terreurorganisatie Prima Linea
heeft verslagen. De verantwoordelijkheid voor
de moord werd echter in een anoniem telefoon
tje opgeëist door „Rode Brigade 28 Maart", ge
noemd naar de datum waarop de afdeling Ge
nua van de Rode Brigades werd opgerold.
Bij de aanlag in Rome kwam de 37-jarige poli
tieman Franco Evangelisti om het leven. Hij zat
samen met een collega in een politieauto voor
de ingang van een gymnasium, toen vier jonge
lui het vuur op hen openden. Ook een agent die
voor de ingang van de school stond werd be
schoten. De verantwoordelijkheid voor deze
aanslag werd opgeëist door een neo-fascistische
terreurgroep. Deze herdacht hiermee de dood
van de jeugdige fascist Fabrizio Cecchin, die
een jaar gleden bij het plegen van een aanslag
werd neergeschoten. Los van deze politieke
aanslagen werden gisteren in Rome vijf bank
overvallen gepleegd, waarbij een bewaker werd
gedood en drie anderen gewond.
De Romeinse politieman Franco Evangelisti in het ziekenhuis, nadat hij op straat was
neergeschoten. Alle medische hulp mocht niet baten. Enige tijd na aankomst in het
hospitaal overleed hij.
AMERIKAANS
RAPPORT:
NEW YORK De manier waarop presi
dent Carter van de Verenigde Staten de
Iraanse en Afghaanse crises behandelt,
leidt tot scheuren in het westers bondge
nootschap, waarvan de Sovjet-Unie ge
bruik maakt om haar positie te verstevi
gen. Dit staat in een gisteren in Washing
ton gepubliceerd rapport van het Research
Institute on International Change van de
Columbia-universiteit in New York.
„De Iraanse en de Afghaanse crises, die volg
den op het dispuut binnen het Atlantisch
bondgenootschap over invoering van nieuwe
Amerikaanse kernwapens voor gebruik up
het slagveld, deden oude scheuren in de
NAVO opnieuw openbreken", aldus het rap
port. Volgens de opstellers van het rapport
zet West-Europa vraagtekens bij het vermo
gen van de regering van president Carter om
te komen tot een samenhangend buitenlands
beleid.
„Carters openhartige en schaamrood op de
kaken brengende bekentenis dat Afghanistan
hem de ogen voor de Russische motivering
had geopend, was voor de NAVO-bondgeno-
ten niet alleen niet geruststellend, zij werden
slechts in hun bestaande opvatting gesterkt
dat de Amerikaanse president en zijn met
vele monden sprekende omgeving niet weten
wat er in de wereld gebeurt", aldus de des
kundigen van het RIIC.
Het Sovjet-streven de NAVO te neutraliseren
is door de waarneembare onenigheid tussen
de Verenigde Staten en hun grote bondgeno
ten in Europa versterkt, aldus het RIIC-rap-
port.'
„Deze westerse onenigheid vergemakkelijkte
het de Sovjet-Unie West-Europa los te wrik
ken van de V.S. De Russische strategie is al
in zoverre geslaagd, dat waar de Verenigde
Staten ontspanning ondeelbaar vinden, de
West-Europeanen zich steeds meer werpen
op handhaving van hun plaatselijke opvat
ting van ontspanning, ondanks de hervatting
van de (Russisch-Amerikaanse) Koude Oor
log".
IERAN De mohammedaanse
jenten' die verspreid over Iran
eveer 50 Amerikaanse gijzelaars
thouden, hebben gisteren tegen
gisteren voor het eerst bijeenge-
ïen Iraanse parlement gezegd
mnT;.het met goede redenen moet ko
P i om een eventueel besluit tot
van lating van de gijzelaars te recht-
visccrdigen. In een verklaring voor de
hillennse radio zeiden de studenten
imbiide gijzelaars alleen mogen wor-
uin/j vrijgelaten wanneer de sjah en
/wj, is bezittingen aan Iran zijn over
jagen. Elke afwijkende motive-
zal goed gefundeerd moeten
meiny heeft het Iraanse parlement
ma aak toebedeeld de voorwaarden te
ilen voor de vrijlating van de Ame-
n u nen-
nsbri parlement werd gisteren geopend
f ma het voorlezen van stukken uit de
Koran. Daarna kregen de afgevaardig
den een boodschap voorgelezen van
Khomeiny. Hij riep op tot samenwer
king tussen de verschillende fracties en
het uit de weg gaan van conflicten De
woorden leken bedoeld te zijn voor
president Bani-Sadr en de strenge Isla
mitische partij, die samen met haar
bondgenoten een meerderheid heeft in
'het parlement.
Bani-Sadr schilderde naderhand een
somber beeld van de Iraanse economie,
die volgens de president volledig af
hankelijk is van het buitenland. Nood
maatregelen kunnen niet alle proble
men oplossen. Volgens de president is
oplossing van het vraagstuk van de af
hankelijkheid van de Iraanse economie
een van de eerste taken van het parle
ment.
Tijdens de zitting kwam het tot een
conflict over de benoeming van de
voorzitter en vice-voorzitter van de re-
Ayatollah Beheshi (links) en president Bani-Sadr luisteren naar toespraken in het
Iraanse parlement.
volutionaire raad die volgens de ron- lutionaire raad beschuldigde Khalkhaïi
dreizende rechter Kalkhali had moeten plezier te hebben in het doden van
worden voorbehouden aan het Iraanse mensen, op zijn beurt beschuldigde
parlement. Barzagan, oud-premier van Khalkhali Barzagan ervan een half-
Iran en nu vice-voorzitter van de revo- bakken liberaal te zijn.
JAKARTA Vijftig Indonesiërs, onder wie drie oud-pre
miers en verscheidene gepensioneerde maar invloedrijke ge
neraals, hebben er bij het parlement op aangedrongen, een
motie van afkeuring tegen president Soeharto aan te ne
men, omdat hij de eenheid van het land in gevaar zou bren
gen.
De opposanten, onder wie de gewezen premiers Boerhanoeddin
Harahap, Mohamad Natsir en Sjafroedin Prawiranegara en de
oud-minister van defensie generaal Abdoel Haris Nasoetion, mo
gen hun kritiek volgens de wet niet openbaar maken. Maar vol
gens het persbureau Reuter hebben zij een brief met hun grie
ven op 5 mei getekend en op 13 mei aan het parlement gestuurd.
Volgens de ondertekenaars zou Soeharto in twee redevoeringen
die hij onlangs tot de strijdkrachten hield, een wig hebben ge
dreven tussen de militairen en het volk. Met name zou Soeharto
een onjuiste interpretatie geven van de staatsideologie „Pantjasi-
la". Ook zou hij met zijn uitleg van de „pantjasila" impopulaire
maatregelen proberen te rechtvaardigen. In feite zouden deze
maatregelen ten doel hebben geleidelijk de werking van de re
publikeinse grondwet te verlammen. De ondertekenaars be
schuldigen Soeharto ervan dat hij de strijdkrachten zou willen
overreden zijn partij te kiezen in politieke tegenstellingen, in
plaats van onpartijdig te blijven.
Maar in het parlement hebben de opposanten geen schijn van
kans, doordat het regerende Golkar-Blok van Soeharto en de
strijdkrachten samen bijna driemaal zo sterk zijn als de Moham
medaanse en de nationalistisch-christelijke oppositie.
NOG GEEN OPVOLGER VOOR WEIZMAN
EL AVIV Premier Begin heeft nog
een vorderingen gemaakt bij zijn pogin-
en een oplossing te vinden voor een mo-
elijke regeringscrisis die veroorzaakt is
oor het aftreden van Ezer Weixman als
linister van defensie.
tegen de benoeming van*Yitzak Shamir, nu
""hinister van buitenlandse zaken, tot opvolger
an Weizman is verzet gerezen bij twee par-
"L Jjen die deel uitmaken van de regeringscoali-
"e. Bovendien is men het daar niet eens met
CABj1
de kandidaat die is voorgedragen om de
plaats van Shamir in te nemen, minister Mo-
dai, die nu de post van energie bekleedt. Een
ander probleem voor de premier is de drei
ging met aftreden door de minister van land
bouw. Sharon, die zichzelf beschouwt als de
natuurlijke keus voor de opvolging van Wei
zman, is kwaad omdat hij is gepasseerd.
Als het verzet aanhoudt, aldus Begin, zou hij
wel eens gedwongen kunnen zijn voortijdige
verkiezingen te organiseren om een oplossing
voor de crisis te vinden.
RIAD De kroonprins van
Saoedi-Arabië, Fahd, is gis-
teren teruggekomen van
I lijn uitspraken gedaan in de
OflingAmerikaa/ise krant Was-
;n Wellington Post waarbij hij
irieveverklaarde dat Saoedi-Ara-
biadbië bereid is de Arabieren
-frtoe te bewegen dat zij
apkaimeewerken aan een volle'
otQ dige oplossing van het Is-
soorfaëlisch-Aarbische conflict
4 siaj*vanneer Israël zich uit de
'bezette gebieden terugtrekt
Tegenover het Marokkaan
se staatspersagentschap zei
de kroonprins dat zijn uit
spraken „vervormd" zijn
weergegeven. „Er is geen
sprake van een eenzijdig
initiatief van de kant van
Saoedi-Arabië. Het land
zal", aldus de kroonprins,
,geen enkel initiatief ne
men zonder dat de Arabi
sche wereld het daar mee
eens is.
Later op de dag werd in Sa
oedi-Arabië het voorstel
van premier Begin dat prins
Fahd het Israëlische parle
ment zou toespreken om
zijn voorstellen nader uit te
leggen „een truc" genoemd.
Egypte heeft de EG laten
weten dat het graag ziet dat
de Europese Gemeenschap
een initiatief neemt ten
aanzien van het Midden
oosten. De kwestie staat op
de agenda van de EG-raad
op 12 en 13 juni in Venetië.
ONENIGHEID TUSSEN KABINET EN MILITAIREN
DEN HAAG Premier Van Agt over
weegt in eigen persoon naar Paramari
bo te gaan om te bemiddelen in het
steeds duidijker wordende conflict tus
sen het kabinet van premier Chin a
Sen en de Nationale Militaire Raad
(NMR), die de macht in Suriname in
feite in handen heeft. De spanningen
tussen de NMR en de regering kwamen
gisteren opnieuw aan het licht toen de
Surinaamse minister van defensie en
Solitie, M. van Rey, bekendmaakte on
er druk van de militairen te zijn afge
treden. De heer Van Rey zou direct na
het indienen van zijn ontslag, waar
voor geen duidelijke reden werd gege
ven, naar het buitenland zijn vertrok
ken. Waarheen is niet bekend.
Naar verluidt zal de komende week wor
den beslist over het al dan niet naar Suri
name reizen van premier Van Agt. Eerst
wil men meer weten over de kansen op
succes van een dergelijke bemiddeling.
Uit opmerkingen van minister Van der
Klaauw tijdens de behandeling van de be
groting an Buitenlandse Zaken in de Eer
ste Kamer werd gisteren tevens duidelijk
dat de regering nog altijd erg huiverig is
voor inmenging in de interne aangelegen
heden van een onafhankelijke staat.
Daarnaast wordt er echter ook op gewe
zen, dat Den Haag alleen te maken heeft
met president Ferrier en premier Chin a
Sen en niet met de NMR.
Het bezoek dat enkele leden van deze
Raad eind deze week aan Nederland zou
den brengen, is voorlopig uitgesteld. Men
neemt aan dat dit te maken heeft met de
spanningen in Paramaribo.
Amerikaanse Huis
wil militaire hulp
aan Nicaragua stoppen
WASHINGTON He» Aroe-
rikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft gisteren met gro
te meerderheid van stemmen
besloten geen militaire hulp
aan Nicaragua te verlenen.
Met 267 tegen 105 stemmen
keurde het Huis een amende
ment goed op een wet inzake
hulp aan het buitenland, waar
door 5 miljoen dollar aan mili
taire hulp en 500.000 dollar
aan militaire training ten be
hoeve van het Centraal-Ame-
rikaanse land worden ge
schrapt.
Tegenstanders van hulp aan
Nicaragua betoogden, dat de
Sandinistische leiders, die het
regime van Somoza omver
wierpen, communisten ziin.
Voorstanders meenden, dat
hulp Nicaragua kan helpen om
de weg in te slaan van de de
mocratie.
Vooraanstaande
Basken nemen
stelling tegen
ETA
MADRID Vooraanstaande
persoonlijkheden uit verschil
lende politieke kringen in
Spaans Baskenland hebben in
een manifest krachtig afstand
genomen van het bloedige ter
rorisme van de ondergrondse
organisatie ETA. Dit jaar zijn
daaraan al ruim 40 mensen
ten slachtoffer gevallen. Het
manifest werd woensdag in de
Spaanse landelijke pers gepu
bliceerd.
De door 33 personen onderte
kende verklaring heeft in Bas
kenland geleid tot intensieve
discussies en is vooral door de
gematigde politieke partijen
met bijval ontvangen. Het Bas-
kische volk, zo staat in het
stuk, heeft zich sinds de dood
van het Spaanse staatshoofd
Francisco Franco vier maal in
het stemlokaal en bij volks
raadplegingen uitgesproken
vóór een vreedzame oplossing
van zijn problemen. De strijd
met wapens heeft uitsluitend
en alleen bewerkstelligd, dat
de onderdrukking van de kant
van de politie in Baskenland
groter is geworden. Er is al
leen nog maar sprake van een
„macabere grap", als men am
nestie eist en tegelijkertijd
verder moordt.
200 doden na
Zuidafrikaanse
luchtaanval
ALGIERS Meer dan 200
mensen zijn omgekomen bij
de Zuidafrikaanse luchtaan
val op Angolese dorpen bij de
grens met Namibië op 25 mei.
Dit is vernomen van Angolese
bron in Algiers tijdens de eer
ste dag van de buitengewone
zitting van de V.N.-raad over
Namibië.
Volgens de ambassadeur van
Angola bij de V.N., Paul Lusa
ka, werd de aanval uitgevoerd
door helikopters. De Zuidafri
kaanse troepen hebben, aldus
de mededeling van Lusaka,
bovendien een aantal Angole-
zen ontvoerd.
ADVERTENTIE.
MM
JONGE DUBBELE GRAANJENEVER
JOHANNESBURG Vier jaar na
de bloedige opstand van Soweto ver
keert Zuid-Afrika opnieuw in eer
maalstroom van stakingen en mas
sale protesten tegen het apartheids
regime, waarop de regering weei
geen ander antwoord lijkt te hebben
dan de onderdrukking. Dit is de me
ning van waarnemers in Johannes
burg.
De beweging begon zes weken geleden
met een boycot van de scholen door
jonge kleurlingen op de Kaap en heeft
zich sindsdien uitgebreid tot alle pro
vincies van de republiek. Ze heeft in
middels de middelbare scholen bereikt
voor kleurlingen, voor Indiase scholie
ren en voor Afrikaners, evenals de
zwarte universiteiten, waarvan er een,
Fort Hare, vorige week werd gesloten.
Slechts de grote, zwarte woonstad So
weto, voor de poorten van Johannes
burg, die de laatste jaren het voorbeeld
was voor de rest van het land, is tot nu
toe rustig gebleven. Een reden hiervoor
is ongetwijfeld het trauma van de on
derdrukking van 1976, toen er meer
dan 600 doden vielen, maar ook het feit
dat de laatste jaren elke invloedrijke
Weinigen in Zuid-Afrika twijfelen
eraan dat de onafhankelijkheid van
Zimbabwe, vorige maand, een belang
rijke aanmoediging vormt voor de
zwarte jongeren. Zij beklemtonen op
dit moment dat ze slechts een meerder
heidsbewind accepteren, als uitkomst
van algemene verkiezingen. De wijzi
gingen die door de blanke minder
heidsregering zijn aangebracht blijven
voor hen slechts van weinig of geen be
tekenis.
Grondwetswijziging
De Zuidafrikaanse premier Pieter Bot
ha aanvaardde onlangs een wijziging
van de grondwet, die voorziet in de in
stelling van een presidentiële advies
raad, bestaande uit blanken, kleurlin
gen en mensen van Indiase en Chinese
afkomst maar geen Afrikaners. Deze
laatste hebben recht op een afzonderlij
ke raad, die nog van minder betekenis
is.
Het ongeduld en de frustratie van de
zwarten en de kleurlingen over het
tempo of het ontbreken daarvan
van wijzigingen, vormen de ware oor
zaak van de gebeurtenissen, die zich nu
afspelen en die door een groot deel van
de volwassen bevolking worden ge
steund. Het naderen van 16 juni, de
symbolische datum van het begin van
de opstand in Soweto, heeft de vrees
doen ontstaan voor een tragische her
haling van de geschiedenis. Op de woe
lingen in het land, zoals het begin van
een opstand in Batho, een zwarte stad
in Oranje Vrijstaat, en gewelddadighe
den op de Kaap, lijkt de regering geen
ander antwoord te hebben dan massale
arrestaties. Een woordvoerder van de
oppositie in Zuid-Afrika, Colin Eglin,
verklaarde dat de schoolboycot die
door scholieren van gemengd ras is be
gonnen, de groeiende onrust in die
kringen weerspiegelt. Hij sprak de
vrees uit dat de maatregelen van de re
gering om de boycot te breken op een
confrontatie van „historisch formaat"
kan uitlopen. De Zuidafrikaanse minis
ter van politie, Louis Le Grange, stelde
dezer dagen daar tegenover: „Degenen
die een confrontatie zoeken met de re
gering, zullen krijgen wat ze wensen".
De blanke minderheidsregering zal
naar zijn zeggen niet dulden dat het ge
zag van de staat wordt uitgedaagd.
De repressie leidde een paar dagen te
rug tot een unieke manifestatie van 53
religieuzëdeiders, onder wie de blanke
Anglicaanse bisschop van Johannes
burg, Timothy Bavin, als protest tegen,
de arrestatie van John Thorne, de'
voormalige secretaris-generaal van de
Zuidafrikaanse Raad van Kerken. Te
gen de demonstrerende geestelijke lei
ders is een aanklacht ingediend. Ze zul
len op 1 juli worden berecht. Afgelopen
dinsdag verklaarde bisschop Desmond
Tutu, de huidige secretaris-generaal
van de Raad van Kerken: „Wij zoeken
geen confrontatie met de regering,
maar in ons streven naar een recht
vaardiger, niet-raciale samenleving
vinden wij de regering op onze weg.
Wij zeggen tegen de machthebbers: de
gevangenis en de geweren vormen
geen oplossing voor de problemen van
het land. Zij vergissen zich als ze den
ken dat de zwarten een verdrukte
groep zullen blijven". De onrust in
Zuid-Afrika heeft inmiddels aan vijf
mensen het leven gekost Maar er zijn
geen tekenen die erop wijzen, dat de
boycot van de scholen zal worden
beëindigd.
