Dodewaard
viel zonder
slag of stoot
Russen krijgen verkeerde kijk op het Westen
PARIJS REKENT OP TOPDRUKTE
TIJDENS BEZOEK VAN DE PAUS
kerk
wereld
Priester
besteeg
„Ambt"
BINNENLAND leidse courant
woensdag 28 mei 1980 pagi;
bloemen midden op de brug ging zitten
met een bordje: „Geweldloos is onze
keus en jouwe?"
Gewichtheffen
Maar de ME kwam pas na uren. Even
ging er een dreiging uit van de busjes die
nog de deuken vertoonden van de strijd
op de 30e april. Maar uit die busjes kwa
men nu goedige boerenzoons, in voor
een geintje. „Dit wordt een oefening ge
wichtheffen, meneer", zei er een. In alle
rust werden de demonstranten opgepakt
en in de busjes gezet en meteen afge
voerd, ergens buiten Dodewaard, buiten
de politie-afzetting. Toen de busjes niet
gauw genoeg terug waren, werden een
paar demonstranten zolang op de grond
geparkeerd op de plaats waar het vol
gende busje zou komen: „Even wachten
bij de halte hoor", zei een van de ME'ers.
Later, zijn kameraad: „Dit zijn mensen
van een veel hoger niveau dan in Am
sterdam. Ik heb het maar liever zo".
Publieke achterdocht en
wantrouwen jegens pries
ters en religieuzen zal de
komende dagen mogelijk
een van de kenmerken van
het pauselijk bezoek aan
Frankrijk zijn. De politie
heeft namelijk vastgesteld
dat tal van beruchte zak
kenrollers, onder wie enke
le van internationaal for
maat, sedert enkele dagen
in de Franse hoofdstad ver
blijven en het wordt moge
lijk geacht dat tientallen
van hen zich als priester of
non vermomd onder de me
nigte zullen begeven.
Speciale rechercheurs van de
Franse politie inspecteren se
dert enkele dagen, alle wonin
gen, flats, winkels en kan
toorgebouwen langs het par
cours dat Paus Johannes Pau-
lus II tijdens zijn driedaags
bezoek aan Parijs, St. Denis,
le Bourget en Lisieux aflegt.
Kort voor het voorbijtrekken
van de paus zullen alle riolen
nog eens doorzocht worden.
Vanaf vrijdag zullen er in Pa
rijs 7300 geüniformeerde poli
tieagenten en duizend man in
burger met de bewaking van
de paus belast zijn. Op de
luchthaven van Le Bourget
waar de paus zondag een
plechtige mis opdraagt en
waar men maximaal 2 miljoen
personen verwacht, zullen
minstens 5000 agenten met de
bewaking en orde-dienst be
last zijn. In Lisieux zullen
twintig compagnieën van de
oproerpolitie ingezet worden.
De pauselijke „veiligheidsoffi
cier de Amerikaanse mon
seigneur Marxinkus die des
tijds in Manilla het leven van
paus Paulus VI redde, is se
dert 19 mei in Parijs. Hij in
specteert praktisch meter
voor meter het traject dat de
pauselijke stoet in Frankrijk
zal afleggen.
Op Le Bourget zijn 25 eerste-
-hulp posten ingericht, even
als een volledig militair veld
hospitaal waaraan tientallen
artsen verbonden zijn. Men
houdt er rekening mee dat
twee- tot drieduizend mensen
onwel zullen worden, tal van
bezoekers een hartaanval
krijgen, zelfs dat enkele vrou
wen spontaan zullen bevallen.
Vijf ambulance-helicopters
worden daarvoor in paraat
heid gehouden.
Op Le Bourget zijn voorts
honderden toiletten en wasge
legenheden ingericht, er is 15
km. afrastering aangelegd en
voor de provandiering zijn
honderdduizenden broodjes,
warme worstjes en honderden
hectoliters drank beschikbaar.
Tijdens de H.Mis die op Le
Bourget wordt opgedragen
kunnen een miljoen mensen
ter communie er liggen alt
hans een miljoen hosties ge
reed. Duizend luidsprekers
zullen overigens de stem van
de paus versterken. Dertig
duizend verkenners zijn met
de ordedienst belast
Het luchtverkeer dat door het
in gebruik nemen van de
luchthaven Charles de Gaule
al aanzienlijk ingekrompen is,
zal 48 uren lang geheel stilge
legd worden. De autoriteiten
doen voorts alle mogelijke
moeite om automobilisten te
ontmoedigen om naar Le
Bourget te gaan. Degenen die
desondanks met de auto gaan
moeten er rekening mee hou
den dat het ritje van Parijs
naar Le Bourget vijf tot tien
uur kan duren. Er is niette
min 50 hectare parkeerruimte
voor in totaal 8000 bussen en
50.000 particuliere wagens in
gericht. Voorts zijn tientallen
extra treinen ingelast, die
naar schatting 350.000 reizi
gers zullen vervoeren.
De politie heeft overigens ge
waarschuwd dat het verkeer
in grote gedeelten van Parijs
tijdens het pauselijk bezoek
volkomen vast dreigt komen
te zitten. Als het weer goed is
verwacht men dat er 400.000
tot 500.000 personen de nacht
voor de plechtigheden op de
luchthaven zullen doorbren
gen. Er zijn dan ook hangars
en loodsen met een totale op
pervlakte van 15.000 m2 inge
richt als slaapruimte. Bij zeer
slecht weer zullen de afstan
den die door de paus per hef-
schroefvliegtuig afgelegd zou
den moeten worden (Orly-Pa-
rijs, Parijs-St. Denis, Parijs-Le
Bourget, Parijs-Lisieux) per
auto plaatshebben, hetgeen
aanzienlijke vertragingen in
het programma kan veroorza
ken.
De bevolking is sterk afgera
den jonge kinderen mee naar
Le Bourget te nemen wor
den er niettemin kinderen
meegenomen dan moeten
deze voorzien zijn van etiket
ten of zogenaamde badges
met hun identiteit.
Aanvankelijk verwachtte
men voor het bezoek van de
paus niet meer belangstelling
dan voor dat van een buiten
lands staatshoofd, mede om
dat de Parijzenaars nogal bla
sé zijn, niet in het minst om
dat er nauwelijks een week
voorbij gaat zonder een offi
cieel bezoek aan de Franse
hoofdstad van de een of ande
re hoogwaardigheidsbekleder.
Men ging er voorts aanvanke
lijk vanuit dat de meeste
Fransen zich tevreden zouden
stellen met het kijken naar de
tv vooral ook omdat twee
kanalen praktisch ononder
broken het hele bezoek uit
zenden en Johannes Paulus er
bekend om is dat hij op de tv
uitstekend overkomt. Tenslot
te heerste de opvatting dat de
fransman aanzienlijk reserve
in acht zou nemen, omdat de
paus "toch niets van Frank
rijk begrijpt". Daar komt bij
dat in sommmige kringen de
nodige anti-propaganda is ge
maakt. Door vrij-denkersor-
ganisaties, vrijmetselaars, de
zgn. Gallicanistische tak van
de kerk, anti-klerikalen ra
tionalisten en feministengroe-
pen (die de paus verwijten de
vrouwen van hiërarchie uit te
sluiten en anti-feministisch te
zijn). Ondanks dit alles lijkt
de opkomst indrukwekkend
te worden, althans wanneer
het weer goed zal blijken.
Het Franse episcopaat vreesde
aanvankelijk, dat voor de jon-
gerenwake in het 50.000 zit
plaatsen tellende stadion van
net Pare des Princes niet ge
noeg belangstelling zou be
staan, maar vorige week wa
ren er al 200.000 aanvragen
voor een plaats binnen. Voor
het plein van de Notre Dame
verwachtte men maximaal
35.00 personenn, maar nu
wordt er op ruim 50.000 gere
kend, terwijl in St. Denis
waarvan de basiliek maar 300
gelovigen kan bergen op een
toevloed van honderdduizend
personen gerekend wordt.
De honderdtwintig duizend
hotelkamers in Parijs zijn se
dert weken gereserveerd, e-
venals 60.000 slaapplaatsen
die door jeugdherbergen en
ander organisaties ter be
schikking gesteld zijn. De au
toriteiten doen sedert weken
beroepen op particulieren ka
mers te verhuren. Het wordt
mogelijk geacht dat de paus
een bezoek aan de Sacre
Coeur van Mont Martre zal
brengen, evenals aan de Pool
se kerk in Parijs, hetgeen niet
op het programma staat.
De kosten van het pauselijk
bezoek wordt op 2,75 miljoen
gulden geraamd. Maar het is
nog niet duidelijk hoe een en
ander precies gefinancierd zal
worden. De Franse staat en
Unesco dragen maar voor een
vrij gering bedrag bij. De Pa-
rijse gemeenteraad en het
Franse episcopaat nemen het
leeuwendeel van de kosten
voor hun rekening. Het epis
copaat heeft een openbare in
tekening geopend die eind vo
rige week al bijna vier ton
had opgeleverd. Maar met dit
al weet nog niemand wie de
kosten van de „Bateau-mou-
che" het pleziervaartuig, zal
betalen, waarmee de paus
vrijdag avond van de Parijse
stadhuis de Seine afvaart tot
nabij de nuntiatuur.
In de marge van het bezoek
woekert de souvenierhandel
welig. Alle gebruikelijke sou-
veniers, al dan niet met de af
beelding van de paus, worden
rijkelijk uitgestald. Er is zelfs
een pauselijk parfum op de
markt gebracht
fe<
De afgesloten twee weken »or
.lebben lezers van het Brit* igs
se blad „The Times" zich>ec
kunnen amuseren met eendi
correspondentie die een n
Anglicaans priester startte ng
met de vraag of lezers eenerl
naam wisten voor het'ee
paard dat hij juist had aan* nc
geschaft „Een paar jaar ge-
leden had ik een paard dat
„Ambt" heette. Als ik uit"
rijden was en de bisschop
belde op. dan kon hem
naar waarheid worden
meegedeeld dat ik in trai*
ning was met mijn Ambt",
aldus de priester. Hij vroeg
of de lezers meer van zulke
nuttige namen wisten.
Elke dag kwamen er bij „The
Times" suggesties binnen. De
bisschop kon met een gerust
hart worden verteld dat de
priester op stap was met „Pa*
rochiële taken", dat hij de
nieuwe „Liturgie" aan het
uitproberen was, dat hij bezig
was met „Heterodoxie', dat
hij zijn „Prebende" is gaan
halen en dat hij „Zion" had
bestegen. Ook werd als ant
woord aan de bisschop geop
perd dat de priester „dl
nooddruftigen" aan het ver
zorgen is oi dat hij meneer de
bisschop niet kan ontvangen
omdat hij „Genade" aan
zoeken is. Een lezer meende
dat de priester juist op „Re-,
.traite" kon zijn, als de bis
schop belde.
DODEWAARD Strijdliederen
zingend gingen ze strijdloos ten
onder. Misschien dat zó in de an
nalen de geweldloze ontzetting
van de kerncentrale Dodewaard
door de Mobiele Eenheid gister
middag om half drie zal worden
geboekstaafd. Een boerendochter
uit een boerderij tegenover de
kerncentrale zei het anders: „Ik
vind dat ze het lief doen".
Ze deden het ook vriendelijk, de ME'ers,
die in Amsterdam zo hard erop los kon
den slaan. Zo van: „Pak an jongens, dit is
een zware", en met vier man tilden ze,
met een lach op het gezicht, een zwaar
gewicht-demonstrant van de grond op
en versjouwden hem naar de arrestan
tenbusjes. Dan ging het van: „Wie volgt"
en daar werd de volgende al in het busje
gedeponeerd. Busje weg, volgende busje.
Met een goed uurtje was het werk ge
klaard. Wat misschien het mooiste was:
dit was niet de ME van de dreiging, dit
was de ME van jongens-onder-elkaar, de
jongens in sporttenue, in hemdsmouwen
zogezegd. Alleen een smal leren riempje
dat uit de rechterbroekzak bengelde ver
ried dat de gummistok wel degelijk trek-
kensbereid was.
Burgemeester Patijn had het 's morgens
om kwart over elf duidelijk gezegd: het
terrein van de kerncentrale Dodewaard
vóór twaalf uur verlaten of anders zal de
politie worden ingezet om het terrein te
ontruimen. Maar, geen geweld, geen
honden, geen knuppelen en slaan, tenzij
de demonstranten zelf zich zouden ver
zetten.
Dat was duidelijk niet het geval. Want,
zeiden de demonstranten, verenigd in de
BAN, de Breek Atoomketen Nederland:
„Het is niet zo, dat wij hier staan om de
arbeiders van de centrale te pesten of
om agentje te pesten. Deze actie is ge
richt tegen de centrale, die een toene
mende bedreiging voor de omgeving
vormt. Bovendien produceert hij steeds
meer afval, afval dat niemand op kan
ruimen". Bovendien, zeiden ze: „BAN is
een groep van mensen die ongerust is
over kernenergie. Daarom verzetten zij
zich tegen de keten van bedrijven die
bestaan om kernenergie te kunnen op
wekken. Wij verzetten ons direct en ge
weldloos. Direct wil zeggen rechtstreeks
tegen deze bedrijven, en geweldloos om
dat we geen geweld gebruiken of dingen
vernielen. Wij hebben als doel met deze
actie om opnieuw actie te voeren voor
sluiting van de centrale. We vestigen de
aandacht op Dodewaard en laten zien
dat het verzet tegen kernenergie niet
door macht of geweld te breken is".
De burgemeester wilde echter het perso
neel in de kerncentrale laten vervangen
door de nieuwe ploeg. Het vermoeide
personeel mocht er wel uit van de de
monstranten, het „verse" personeel er
niet in.
Na het ultimatum van de burgemeester
bleef het rustig onder de demonstranten
aan de Bandijk, waar de hoofdpoort van
de kerncentrale via een brug is te berei
ken. Er werd een anti-kernenergielied
gezongen, de brug was vrolijk versierd
met blauwe ballonnetjes, links en rechts
werden bloemen geplukt om ze later aan
de ME aan te bieden, er viel geen onver
togen woord tussen wakende politie en
demonstranten. Er werd vruchtesap ge
haald, de politie mocht meedrinken,
bloemen sierden de brug samen met
spandoeken met opschriften als „Na Do-
dewaard naar de Paralympics" en „Lie
ver vandaag actief dan morgen radio-ac
tief".
Op het terrein van de kerncentrale zat
moeder zwaan rustig en onverstoorbaar
op haar eieren en keek zo nu en dan
schuin omhoog naar het gewemel op de
brug, een paar waterhoentjes vlogen op
een over de leuning gegooide boterham
af. Een straaljager vloog laag over en
voor de rest een vredige stemming, bijna
vrolijk. De jaren van de flower power le
ken terug. Eén demonstrant als clown
verkleed, één oude man in ketelpak met
helm op. Een groepje dat getooid met
Een kleine 200 demonstranten werden
zo afgevoerd. Zingend, gedragen, ge- v
sleept, maar blijmoedig. Omdat ze gelo- n
ven geweldloos voor een goede zaak te
vechten en, omdat ze er zeker van over-J^
tuigd zijn dat ze ooit in het gelijk zullen
worden gesteld, vastberaden. De BAN:*™1
„Wij laten ons niet buitenspel zetten.
Daarom zitten we hier bij het hek van
de centrale, maar wel geweldloos. Wij
vinden dat de kerncentrale op een on
verantwoordelijke manier draait. Als het
nu niet lukt om de centrale te sluiten,
dan komen we zeker terug. En we zullen
niet de enigen zijn. Want de acties tegen
kernenergie gaan door. Juist nu, want er
wordt vergunning gegeven voor het op
slaan van afval, want het geld van elek-V^
triciteitsrekeningen wordt nog steeds ge- I
bruikt om Kalkar te financieren en Ne-^
derland werkt ook nog steeds mee aan
de verspreiding van atoomwapens doorfeN
via Urenco aan Brazilië verrijkt uranium
te leveren".
UTRECHT De Russen krijgen een
zwaar vertekend beeld van het Westen.
Het Westen is nog steeds de „kapitalisti
sche vijand". Tot die conclusie komt dr.
W.P. van den Bereken in zijn proefschrift
Het beeld van het Westen in de Sovjet-
pers en hij baseert deze stelling op een in
tensief onderzoek in de iaren zeventig van
de Russische regeringskrant Izvestija, die
met een oplage van acht miljoen exempla
ren na de Pravda de grootste krant van de
Sovjet-Unie is. De Sovjet-burger is door
het beeld dat hij zich van het Westen kan
vormen geheel aangewezen op kranten
als de Izvestija en de Pravda omdat hij
geen Westerse kranten kan krijgen. Het
blijkt dat ook nu, na Helsinki en na alle
gepraat over ontspanning, niets veranderd
is in de wijze van afschilderen van het
Westen.
ME IN
HEMDS
MOUWEN
ONTZET
CENTRALE
ware dat wel wordt gemeld in zekere zin
nog meer waar gemaakt.
Wordt het sombere beeld over het Westen
in belangrijke mate bepaald door wegla
tingen, het beeld van de socialistische we
reld wordt hoofdzakelijk opgebouwd uit
onware berichten. Er worden zaken ge
meld die er niet zijn: tevredenheid van de
burgers, hoge communistische moraliteit,
politieke eensgezindheid, broederlijke
verbondenheid, gelijkheid, rechtszeker
heid, vrijheid en dergelijke. Het is echter
niet zo dat problemen en negatieve ver
schijnselen in eigen land niet aan de orde
worden gesteld in de Sovjet-media, maar
dat gebeurt op een heel andere manier
dan met de Westerse.
Wordt er dan alleen maar negatief over
het Westen geschreven in de Sovjet-pers?
Het valt niet te ontkennen dat de Izvestija
veel schrijft over het Westen, maar het is
ongenuanceerd, in termen als „kapitalisti
sche landen", „wereld van het kapitaal"
en „kapitalistische wereld". Er wordt te
veel gegeneraliseerd, waardoor er een
door en door negatief beeld van het Wes
ten met name op sociaal gebied ontstaat.
Er wordt nimmer waarderend geschreven
over ook maar één aspect van de verzor
gingsstaat in de sociaal-democratische lan
den, over de sociale wetgeving en over de
levensstandaard. „De wereld van het ka
pitaal een wereld van rechteloosheid",
„waar het kapitaal heerst", „hun zeden"
zijn de standaardtitels waaronder de socia
le werkelijkheid in het Westen wordt be
licht.
Ook over de economische activiteiten
wordt ondanks het feit dat de handelscon
tacten toenemen niet ondubbelzinnig posi
tief gesproken. De EG-overschotten wor
den als belastend bewijsmateriaal tegen
het kapitalistische systeem aangehaald on
danks de aankoop ervan door de Sovjet-
Unie, de landbouwsituatie in de Verenig
de Staten wordt, ondanks de graanaanko-
pen door de Sovjet-Unie aldaar, evenmin
gunstig beoordeeld. Zelfs problemen die
Oost en West gemeenschappelijk hebben
zoals energiecrisis, milieuvervuiling, in
flatie, worden niet zakelijk en a-ideolo
gisch behandeld. Alle onderwerpen wor
den zo gepresenteerd dat ze in geen geval,
zelfs niet indirect, positieve kanten van
het kapitalistische produktiesysteem kun
nen doen uitkomen. Kortom, elk artikel
over het Westen is een onderdeel in het
eindeloze vervolgverhaal over „de verde-
Leden van de Mobiele Eeenheld
maakten gistermiddag In opdracht
van de burgemeester een einde aan
de blokkade van de kerncentrale in
Dodewaard. De anti-kern-demon-
stranten boden slechts lijdelijk ver
zet.
re verdieping van de crisis van het kapi
talisme".
Het generaliseren op basis van op zichzelf
staande gegevens en incidentele feiten is
slechts een aspect van de Sovjet-bericht
geving over het Westen. Het negatieve
beeld wordt niet opgebouwd uit pure ver
zinsels maar uit kolossale weglatingen. Al
lerlei zaken en talloze nieuwsfeiten uit
het Westen die niet in ongunstige zin
kunnen worden vertaald worden in de
Sovjet-pers bewust weggelaten, hoe we
zenlijk en evident ze ook zijn. Ze worden
niet ontkend maar eenvoudig verzwegen.
Zo valt een groot deel van de sociale en
economische werkelijkheid en van het po
litieke reilen en zeilen in de Westerse we
reld onder een principieel taboe van de
censuur. Door het wegvallen van het
grootste deel van de waarheid wordt het
aai
Dr.van den Bereken: „De positieve bféie
dering van bepaalde Westerse lai\de
blijft beperkt tot het buitenlandse pol le
ke beleid van deze landen. Dat wil zeil.
tot de mate van samenwerking melcor
Sovjet-Unie. Bovendien wordt deze jter
tiek voorgesteld als realistische reactsoni
de Sovjet-Unie-initiatieven tot ontsj.2.
ning en ontwapening en zodoende i(Vo
het positieve aspect in de Westerse buista
landse politiek uiteindelijk toch op r|3.
ning van de constructieve opstelling |Ka
de Sovjet-Unie. In het kader van de |4. i
spanning kunnen ook afzonderljke peme
nen die een belangrijke rol spelen in bei
politiek, bijvoorbeeld Brandt, Nixon, |ga:
gunstig worden geportretteerd en in Da
verband veranderen zelfs monopolies ian
kapitalistische uitbuiters in eerbare /,du
delspartners. 5.
iko
Jzw
pe
bri
6.
de
da
