PROVINCIES MOETEN
STILTEGEBIEDEN NU
AANWIJZEN
Zoutloos dieet vaak overbodig
Weekendtoer
Düsseldorf en
het Sauerland
Oekraïense getuigen
zagen Menten
niet zelf schieten
UTRECHTS ONDERZOEK LEERT:
Hoi,
OUDERS
Ioqlwüh
Heffing op
vervuiling koppelen
aan waterverbruik
Oudere onderwijzer is niet
happy1'
zo
STAKINGSACTIE BIJ
MOBIL IS GESLAAGD
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 21 MEI 1980 PAGINA
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Provincies moeten nu
beginnen met het opstellen van lijsten
van stiltegebieden. In deze gebieden,
die enkele vierkante kilometers groot
moeten zijn, zullen de natuurlijke ge
luiden niet of nauwelijks mogen wor
den verstoord. Naast het opstellen van
de lijsten moeten de provincies ook een
programma ontwikkelen waarin maat
regelen zijn opgenomen die de vesti
ging van nieuwe lawaaiige industrie in
het gebied tegengaan. Zoals bedrijfs
vestigingen die veel verkeer aantrek
ken. recreatievoorzieningen die veel la
waai veroorzaken en aanleg of verhar
ding van wegen of parkeerterreinen.
Reeds bestaande storende geluidbron
nen moeten verdwijnen of geïsoleerd
worden.
Dit staat in een circulaire die minister
Ginjaar (volksgezondheid en milieu) bin
nenkort aan de provincies verstuurt. Op
basis van de Wet geluidhinder zal de in
richting van de gebieden begin '81 begin
nen. Volgens de circulaire behoren be
schermde natuurmonumenten of staatsna-
tuurmonumenten en gebieden van inter
nationale betekenis (vooral als verblijf
plaats van watervogels en nationale par
ken) in ieder geval tot de stiltegebieden.
Bij aanwijzing van stiltegebieden zal nog
geen rekening worden gehouden met la
waai van landbouw- en bosbouwmachi-
Uit het schrijven van minister Ginjaar
blijkt dat hij niet van plan is provincies
extra geld te geven voor de te nemen
maatregelen rond de stiltegebieden. Hij
wil alleen personeelskosten vergoeden die
verbonden zijn aan het opstellen van de
lijsten en de kosten van echte saneringen
die moeten plaatsvinden om het natuurlij
ke geluid in het gebied te behouden.
Voor de provincie Zuid Holland worden
ondermeer de volgende stiltegebieden
aangewezen de grasgorzen bij het Ha
ringvliet, de oeverlanden van de Braasse-
mermeer. De Zilk en Noordwijk.
Morgen moeten bewoners van Spijkenisse hun huizen verla-
V 1 ten, wanneer de Explosieven Opruimingsdienst de springla-
ding van een V 1 gaan demonteren. De V 1 is dezer dagen op
Uitgegraven een bouwterrein gevonden. Zichtbaar op de foto het staartstuk
van de V 1.
UTRECHT Een geheel zoutloos
dieet is voor mensen met een ver
hoogde bloeddruk overbodig. Het
kan zelfs soms zeer vervelende licha
melijke gevolgen hebben, zoals
spierzwakte, hartritmestoornissen
en verstopping, doordat er een kali- Stoornissen
umtekort in het lichaam ontstaat. In
veel gevallen zou een beperking van
het keukenzoutgebruik al voldoende
zijn geweest.
voor 88 miljoen gulden aan bloeddruk-
verlagende middelen omgezet. Dat is
8,3 procent van de totale geneesmidde-
lenomzet.
Tot die conclusie komt de Utrechtse
arts Jeen Haalboom in zijn proefschrift:
„De kaliumstofwisseling bij het gebruik
van chloortalidon", waarop hij is gepro
moveerd tot doctor in de geneeskunde.
Tien tot twintig procent van de volwas
sen Nederlandse bevolking heeft een
verhoogde bloeddruk Verhoogde
bloeddruk niet behandelen betekent le
ven verkorten. De patiënten overlijden
doorgaans aan complicaties in de bloed
vaten. zoals een hartinfarct of hersen
bloeding. Behandeling van een ver
hoogde bloeddruk kan op verscheidene
manieren gebeuren, maar altijd moet er
vocht uit het lichaam worden uitgedre
ven, waarvoor vochtuitdrijvende mid
delen, „plaspillen" worden gegeven.
Deze middelen worden zeer veel voor
geschreven. In 1979 werd in ons land
Bij het gebruik van vochtuitdrijvende
middelen treedt bij ongeveer eenderde
van alle patiënten een daling van de
kaliumspiegel in het bloed op. In ern
stige gevallen kan dit aanleiding geven
tot het ontstaan van spierzwakte, een
bemoeilijkte stoelgang, doordat de
voortstuwing van het voedsel in de
darm vertraagd is en daarvoor was
men het meest bang stoornissen in
de regelmaat Van de hartslag. Men ver
onderstelde dat zoutbeperking in het
dieet minder verlies van kalium zou
geven dan wanneer men een normaal
zouthoudend dieet( zou gebruiken.
Meestal werd er bij' het gebruik van
vochtuitdrijvende middelen een zout-
beperkt of zoutloos dieet geadviseerd.
Verder schreef men vaak kaliumtablet-
ten voor in een poging de kaliumspie
gel in het bloed weer te doen toene
men. Deze kaliumtabletten bleken op
zich ook weer bijwerkingen te hebben,
waarvan het ontstaan van darmzweren
het meest bekend is. In de meeste be
jaarden- en verpleeghuizen is een zout-
beperkt dieet regel. En worden vaak
vochtuitdrijvende middelen voorge
schreven. meestal tesamen met kalium
tabletten.
Vicieuze cirkel
Vooral bij bejaarden ontstaat er dan
een vicieuze cirkel: daling van de kali
umspiegel in het bloed geeft een be
moeilijkte stoelgang die nog wordt ver
sterkt door de verminderde lichaams
beweging op oudere leeftijd. Men tracht
dan dit euvel te verhelpen door laxe
rende middelen te gebruiken, die ook
als bijwerking een verlies aan kalium
geven, zodat de cirkel rond is.
Doctor^Haalboom heeft in zijn onder
zoek vastgesteld dat na zoutbeperking
juist meer kalium verloren ging dan bij
een normaal dieet. Verder bleek de ka
liumspiegel in het bloed lager te wor
den. Dit was dus in tegenstelling tot de
eerdere veronderstelling dat zoutbeper
king minder daling van de kaliumspie
gel zou geven. Verder werd gevonden
dat het gebruik van kaliumtabletten in
gebruikelijke doseringen geen herstel
van de kaliumspiegel van het bloed gaf.
Zeer opvallend was dat er na enige tijd
Vier Marok
kaanse ou
ders uit
Utrecht heb
ben gister
middag hun
kinderen
naar school
gebracht en
zijn zelf
gaan lesge
ven. De ou
ders deden
dit uit pro
test tegen
het feit dat
er, ondanks
eerdere ac
ties, nog
steeds on
voldoende
schoolruimte
't,
Vy
DEN HAAG De heffing op de watervervuiling, die Ne
derlandse huishoudens moeten gaan betalen, moet worden
gekoppeld aan het drinkwaterverbruik. Het huidige sy
steem, waarbij ieder gezin automatisch voor 3,5 eenheid van
vervuiling wordt aangeslagen en alleenstaanden alleen op
eigen verzoek een vermindering tot één eenheid kunnen
krijgen, is te grof.
Dat is de uitkomst van een studie die een commissie uit de Unie
van waterschappen naar het huidige heffingssyteemn van de
WVO heeft gedaan. Volgens de commissie houdt het huidige sy
steem geen rekening met het aantal mensen dat in het betrok
ken huis woont of met de werkelijke hoeveelheid van vervui
ling die zij veroorzaken. Een verrekening van de heffing via het
werkelijke waterverbruik heft deze bezwaren op. Een tweede
voordeel is dat de heffing via de rekening van het waterleiding
bedrijf geïnd kan worden.
Het advies van de commissie gaat lijnrecht in tegen de mening
van de regering die geen verandering in de WVO-heffing wil
aanbrengen.
DEN HAAG De oudere leerkrachten in het lager onder
wijs hebben het in de klas en in hun werk minder naar de
zin dan hun jongere collega's. Onderwijzerressen hebben
meer voldoening van hun arbeid dan onderwijzers. Het
laagst scoren de onderwijzers die aan een „volksschool"
werken.
Dit zijn enkele conclusies uit het proefschrift „tevredenheid met
dé werksituatie", waarop drs. J. Corten 29 mei in Nijmegen pro
moveert. Naar landelijke maatstaf gemeten heeft een uitzonder
lijk grote groep leerkrachten voorkeur voor de PPR. namelijk
zestien procent. Afgezien van de partijvoorkeur beschouwt 41
procent zich (gematigd) links, 27 procent als (gematigd) rechts
en neemt 21 procent een middenpositie in.
ROTTERDAM De Oekraïners I.Scur en
H.Savuljak weten zeker dat Pieter Menten
begin juli 1941 deel uitmaakte van het
groepje SS-ers dat de massa-executie in Pod
horoce organiseerde en uitvoerde. Maar zelf
hebben ze Menten niet zien schieten.
Scur en Savuljak, die nog steeds in het nu tot
de USSR behorende Podhoroce wonen, beves
tigden met deze verklaring gisteren voor de
Rotterdamse rechtbank, de strekking van de
getuigenis die ze in 1977 voor de rechtbank in
Amsterdam aflegden. Noch de voormalige koet
sier Scur, noch de landbouwer Savuljak hebben
de in Duits uniform gestoken Menten tijdens
het drama met een vuurwapen zien rondlopen.
Wel hield hij een stok in de hand, aldus het
tweetal. Scur zei dat Menten met deze stok de
rentmeester Novicky op het hoofd had gesla
gen, vlak voordat deze door een andere SS-er
werd geëxecuteerd. Hiermee wijkt hij af van de
lezing die de drie zusters. Seiner van de moord
op Novicky geven. Volgens hen heeft de ver
dachte persoonlijk dit slachtoffer doodgescho
ten. Scur bevestigde wel weer de verklaring
van de zusters dat Menten op dat moment de
woorden zou hebben gesproken: „Hier, dit is
voor je opmerking „Hitier is een snotneus".
Savuljek, destijds lid van de Oekraïnse hulppo
litie maar niet actief betrokken bij de executie,
kon zich dit niet meer herinneren. Toen de
president van de bijzondere strafkamer mr. P.
Schipper erop wees dat Savuljek in 1977 in
Amsterdam de ..Hitler-opmerking" wel had
beaamd, gaf de bejaarde man toe: „Mijn geheu
gen laat mij de laatste jaren danig in de steek".
Ook in enkele andere opzichten week zijn ge
tuigenis nu nogal af van die van drie jaar gele
den.
De oude landbouwer bracht tijdens zijn verhoor
ook weer de executie ter sprake die op 28 au
gustus van 1941, eveneens in Podhoroce, zou
hebben plaats gehad. Ook daarbij-was hij'aan
wezig, zo stelde hij, en ook daar was Menten
één van de uitvoerders geweest. Hoewel dit
drama, dat aan een aantal vrouwen en kinde
ren het leven moet hebben gekost, eveneens in
het openbaar plaats vond, is Savuljek de enige
die hiervan ooggetuige geweest zegt te zijn.
Voor het overige bestaan er alleen verklarin
gen uit de tweede of derde hand over en het is
Menten dan ook niet ten laste gelegd.
De Blaricummer zelf bleef zijn verdediging gis
teren baseren op de stelling dat de getuigen
hem verwarren met zijn broer Dirk, die nu in
Cannes woont en eind van deze maand even
eens als getuige zal worden gehoord. „Ze ver
wisselen mij met mijn broer. Dat is zo duidelijk
als twee keer twee vier is".
Tegelijkertijd houdt hij staande dat alle getui
genverklaringen zijn voorgekookt door de Rus
sische geheime dienst, de KGB. Op de vraag
van president mr. Schipper aan de als tolk op
tredende prof. W. Veder of dit ook zijn opvat
ting is. antwoordde de hoogleraar in de Slavi
sche talen: „Voorzover ik de ondervragingen
van getuigen in Polen heb meegemaakt, zijn
deze steeds heel spontaan verlopen. Van enige
voorbereiding van de getuigen is mij niets ge
bleken". De Amsterdamse commissaris van po
litie G.Peeters zei deze mening te delen.
Het getuigenverhoor voor de Rotterdamse
rechtbank wordt aanstaande vrijdag voortgezet.
Weersgesteldheid v
DE BILT - Gisteren zijn op
enkele plaatsen in Brabant en
ook in het Gooi flinke on
weersbuien gevallen. Deze
buien hingen samen met een
kleine depressie die in de sterk
verwarmde lucht boven ons
land tot ontwikkeling kwam
Het centrum van de depressie
verplaatst zich nu naar Frank
rijk. Daarom worden de
buienkansen snel kleiner,
weel neemt de noordoostelijke
wind weer iets toe. Tengevolge
van deze ontwikkeling gaat
koelere lucht uit Skandinavie
ons land binnenstromen. Tem
peraturen boven de 20 graden
zullen morgen in ons land dan
ook niet meer worden bereikt.
Zon zal er wel zijn.
Vooruitzichten voor vrijdag
opgesteld door het KNMI op
woensdag om 10.00 uur:
Zonnige perioden en vrijwel
over droog.
Middagtemperaturen 14 tot 18
graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
gemiddeld over Nederland:
Voor vrijdag:
Aantal uren zon: 3 tot 11.
Min. temp.: omstreeks 6 gra
den.
Max. temp.: omstreeks 16 gra
den.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 95 pro
cent.
Kans op een geheel droog et
maal: 80 procent.
N.B' voor de temperaturen
geldt een marge van 2 graden.
evenveel kalium extra in de urine en
ontlasting werd uitgescheiden als er per
tablet werd ingenomen. Het gebruik
van die tabletten bleek dus volkomen
zinloos te zijn.
De waarde van het onderzoek ligt hier
in dat nog eens#wordt aangetoond dat
het mogelijk is om voor een belangrijk
deel van de patiënten die vochtuitdrij
vende middelen gebruiken, namelijk
de patiënten met een verhoogde bloed
druk, de zoutbeperking bij het dieet
grotendeels te laten varen. Dit houdt
in. dat de volgens de routine voorge
schreven zoutbeperking in het dieet in
bejaarden- en verpleeghuizen groten
deels kan vervallen. Tevens dient het
gebruik van kaliumtabletten bij velen
van de bovengenoemde patiënten ach
terwege te blijven, vindt doctor Haal
boom. Niet alleen dat het eten daardoor
voor de bejaarden lekkerder wordt, het
vermindert ook de kans op onaangena
me en zelfs gevaarlijke bijwerkingen.
En er zit ook nog een financiële kant
aan: het niet onnodig voorschrijven
van geneesmiddelen (zoals plaspillen
en kaliumtabletten) of van dieetbeper-
kingen (zoals zoutloos dieet) kan de
kosten van de gezondheidzorg in be
langrijke mate verlagen.
G. GRONé
AMSTERDAM Bij de Shell beginnen vandaag de cao-on
derhandelingen. Een van de punten is de invoering van de
J vijfploegendienst Hierover is gisteren een akkoord bereikt
met de Mobil-directie in Amsterdam waar. nadat vanaf 23
april was gestaakt, vanmorgen is begonnen met het opstar
ten van de raffinaderij.
Verwacht wordt dat de onderhandelingen met de Shell-direetie
aanzienlijk harder zullen zijn dan die met de directie van Mobil.
Bij dit bedrijf heeft de industriebond FNV onlangs bereikt dat er
in oktober 1983 een gecombineerde vier/vijfploegendienst wordt
ingevoerd. Dit nieuwe systeem, met betere werktijden en min
der werkuren per week (33,6 uur), wordt bereikt door het inle
veren'van vrije tijd en ploegentoeslag. De kosten van de werk
tijdverkorting zullen voor meer dan de helft door Mobil worden
betaald. De FNV beschouwt de „capitulatie" van de Mobil-direc
tie als een „binnenkomer" voor andere bedrijven.
Zes jaar voorlopig hoogste
eis in zwendelzaak
ROTTERDAM De Rotterdamse rechtbank heeft zich niet
in één dag kunnen afmaken van de behandeling van de om
vangrijke, miljoenen omvattende zwendelzaak met onder
meer valse honderdjes en duizendjes, vakantiezegels van
het Sociaal Fonds Bouwnijverheid eri zogenaamde Kodak-
mailcrs, enveloppen waarin filmpjes ter ontwikkeling kun
nen worden opgestuurd.
Na een zitting van acht uur waren gisteren aan het eind van de
middag nog maar drie eisen gevallen. De hoogste, zes jaar met
aftrek, werd uitgesproken tegen een Haagse uitgever en druk
ker.-die als de spil van de zwendel werkzaamheden wordt be
schouwd.
De officier van justitie, mr. Bos, had eerder tegen een 37-jarige
Zoetermeerse tekenleraar, die de vervalsingen heeft getekend,
vier jaar met aftrek geëist en tegen een broer van hem zeven
maanden, waarvan vier voorwaardelijk.
Alle verdachten in wat de grootste zwendelzaak wordt genoemd
die Nederland ooit gekend heeft, hebben onlangs een volledige
bekentenis afgelegd.
Geluidsisolatie rond vliegvelden
kost 430 miljoen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het aanbrengen van geluidsisolatie aan wo
ningen bij vliegvelden, en de sloop van woningen waarbij
isolatie geen soelaas biedt, gaat het Rijk ongeveer 430 mil
joen kosten.
Het grootste deel van dit bedrag, namelijk ƒ230 miljoen, op te
brengen door Defensie, is nodig voor maatregelen aan woningen
rond militaire vliegvelden. De overige 200 miljoen zal worden
besteed aan woningen rond burgerluchtvaartterreinen waarbij
bijna het gehele bedrag (ongeveer 180 miljoen) voor woningen
rond de luchthaven Schiphol is uitgetrokken.
advertentie
Düsseldorf en Sauerland. Twee namen, èén begrip. Düssel
dorf, de bruisende, levendige, maar toch ook zeer gemoede
lijke hoofdstad van Nordrhein-Westfalen en het Sauerland.
het rustieke geaccidenteerde achterland vol natuurschoon.
Daarheen gaat onze driedaagse trip van 4 tot en met 6 juli
1980, die wordt uitgevoerd tezamen met Maaskant-Tours en
de VVV-Düsseldorf.
Een heerlijk weekendje-uit voor 225,- per persoon op basis
van een twee-persoonskamer (toeslag èén-persoonskamer
30,-).
Vrijdagmorgens om half tien is het vertrek per luxe touring
car vanuit Den Haag (Centraal Station), om tien uur uit Rot
terdam (Coolsingel-Rotterdams Nieuwsblad) en om twee uur
winkelt u in het moderne Düsseldorf. Na de avondmaaltijd
(die niet in het hotel wordt gebruikt) volgt een stadsrondrit
door modern en oud-Düsseldorf onder leiding van een Ne
derlands sprekende gids. Onderweg wordt in de oude stad
verscheidene malen gestopt in typisch Duits etablissemen
ten, waar u enkele drankjes worden aangeboden. Overnacht
wordt in een uitstekend toeristenhotel, met in alle kamers
bad/douche, toilet en telefoon.
Zaterdags wordt na het ontbijt wederom onder leidin van
een Nederlands sprekende gids, een grote dagtocht door het
wonderschone Sauerland gemaakt, 's Middags wordt in
Winterberg de lunch, een „Kalte Platte" gebruikt. Na het di
ner in Düsseldorf bent u de gehele avond vrij te doen wat u
wenst. U ontvangt een boekje met coupons die korting ge
ven bij tal van evenementen.
Zondags koerst u in de richting Keulen, waar o.m. een be
zoek wordt gebracht aan de beroemde Dom. U krijgt daar
ruimschoots de gelegenheid de stad verder te verkennen.
Inbegrepen bij deze mini-tour is:
twee overnachtingen in een uitstekend toeristenklasse-ho
tel;
twee diners en twee maal ontbijt
avondtour door Düsseldorf (incl. drankjes)
dagtour door Sauerland (incl. lunch)
vervoer Den Haag/RotterdamDüsseldorf v.v.
Minimum aantal deelnemers: 50. Bij voldoende belangstel
ling wordt deze tour herhaald van 11 t/m 13 juli 1980
Inlichtingen en boekingen uitsluitend bij Sijthoff Pers
Reisorganisatie, Den Haag. Tel. 070-635918.
Postbank in*
augustus roiy
(Van onze parlementair
dactie) I
DEN HAAG UitI
eind augustus hoopt htj
binet een afgerond voo
over de Postbank klaj
hebben. Dan zal ook d
lijk worden in welke p|
deze nieuwe financiële
stelling gevestigd zalP
den. Leeuwarden en Anf
dam zijn hiervoor kP
daat.
Minister Van der Stee (Fl
ciën) heeft gisteren in de
ste Kamer duidelijk gerr
dat de afronding van def
bankvoorstelen in de allef
ste fase is beland,
beetje goede wil kan in
mervakantie de zaak be|r
ken worden. In elk gev<r
de bewindsman voor het I'
van de Kamervakantie (2f
gustus) het parlement iff
Hoogovens:
volledige
prijscompensap
UTRECHT Na landf
cao-onderhandelingen
vannacht laat de drf'
van Hoogovens akkoop
gaan met handhaving*
het systeem van de hul
prijscompensatie vooif
20.000 werknemers vatf
bedrijf.
Bestuurder Krul van de lp
striebond FNV sprak var
tend van „een belang
doorbraak aan het wef)
versfront". Overigens vin[<
FNV dat Hoogovens nog F1
weinig tegemi
op het gebied i
verkorting.
Toch subsidie I
voorombudsn^
DEN HAAG Staatsl
taris Walis de Vries t
CRM heeft de stichting
ombudsman onlangs T
brief laten weten de sub#
aan de stichting alsnoi
verlengen tot half jaia
1981. Daarmee komt h«
rug op zijn beslissing
geldkraan per 1 juli vai
jaar dicht te draaien.
Dit werd gisteren beken
de Raad van State, waa
stichting een beroep had i
steld tegen het eerdere be
van de staatssecretaris, i
Morgen deba
over illegalen
DEWN HAAG De Tw
Kamer gaat morgen deb
ren over de maatregel
staatssecretaris Haars
justitie, de politie ille
buitenlanders uit de kei
te laten halen.
De Kamer heeft dit gisti
besloten op verzoek van
PSP'er Van der Spek. Nij
(VVD) drong er wel op
dat de Kamer eerst de 1
van Haars aan de hoofden
politie in handen moet I
Vervoersbond
houdt vast aan
prijscompensatie
UTRECHT De voorc
van de vervoersbond CN\J
Groenendijk, voelt
voor een aanbod van de K
om een tweejarige cao ai
sluiten op basis van drie e
bepaalde loonsverhogin i
ongeacht de prijsontwikke j
in die periode. Het aanvaaij
van dat aanbod betekent i
loslaten van de automati t
prijscompensatie en daar i
ook de garantie voor nog
koopkrachthandhaving, a
Groenendijk gisteren
Utrecht. Volgens hem moe
worden gesleuteld aan het
steem van de prijscompens
om zo alsnog overeenst
ming op centraal niveau te
Regering moet
milieu vriendelijk
produktie steunei
DEN HAAG De rege
moet het ontwikkelen
produktiemethoden die
kwalijke gevolgen heb
voor het milieu, gaan stirn
ren. Te denken valt das l
aan hulp bij het opzetten
een industrietak die zich r
op het maken van produk
die milieuvervuiling, en
name luchtvervuiling t(
gaan.
Deze wensen heeft de Twt
Kamer gisteren tot uiting
bracht door het aannemen
twee moties die gezamer
door de regeringspartijen C
en VVD waren ingediend.
