'uebec wil zich niet
scheiden van Canada
inister Braks: Spanje moet snel in EG
trauss voorspelt harde
onfrontatie met Schmidt
elaunde na twaalf jaar terug als leider van Peru
Irritatie in EG na Britse
verzachting boycot Iran
OLKING HEEFT VERTROUWEN IN TRUDEAU
Beroep Veiligheidsraad
op Israël uitwijzing
Palestijnen te annuleren
Felle kritiek minister
Muskie op Frankrijk
U VAT WEER MOED NA PARTIJCONGRES
Amnesty
meldt
executies in
Zaïre
Onrust in
Zuid-Korea
houdt aan
Nasleep
giframp
Seveso
fENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 21 MEI 1980 PAGINA 17
a [onze correspondent)
iJEL Het besluit
Engelse regering om
:ot van Iran niet met
-kende kracht (tot
rember 1979) te laten
is bij de EG in Brus-
:en volslagen verras-
•komen en heeft er
liplomatieke verwar-
jticht. Bij de Europe-
(WEI- ïissie overheerste de
dat het handel-
dat toch al vele
jeringsregels kende.
nu helemaal zal wegkwij
nen.
Het besluit wordt gezien als
een grote nederlaag én ge
zichtsverlies voor de Engelse
minister van buitenlandse za
ken, Lord Carrington, die het
afgelopen weekeinde in Na
pels akkoord was gegaan met
de boycot-afspraken van de
negen EG-landen gezamenlijk.
Carrington had daar de verze
kering gegeven, dat het Britse
parlement zijn goedkeuring
aan de maatregelen zou geven.
.De gevolgen van het niet
goedkeuren van de boycot kan
grote gevolgen hebben, ook
voor de interne crisis tussen
Engeland en de acht lidstaten
van het continent. „Wat heb-
-ben we eraan om met Carring
ton een regeling te treffen als
die de volgende dag weer
wordt teruggedraaid", aldus
een Nederlandse bron in Brus
sel. Hij doelde op het taaie
conflict over het Britse aan
deel in de EG-uitgaven en op
de weigering van de Engelse
regering om in afwachting van
een akkoord daarover de ver
hoging van de landbouwprij
zen van 1980 goed te keuren.
REAL Quebec
listeren een overtuigd
"zegd tegen een voor-
[ze grootste, overwe-
Branstalige provincie
los te maken van
met behoud van
Hcconomische banden.
Vime meerderheid van
piking sprak zich uit
1 let plan, wat betekent
Jh de meerderheid van
Sanssprekenden, die
procent van de be-
P uitmaakt, tegen
L Dit is een zware te-
r voor premier René
Vpe. Zijn nationalisti-
f [rtij was in november
"In de macht gekomen,
p referendum dat een
ppkomst te zien gaf,
gJiij een mandaat krij-
Bi te kunnen gaan on-
gfjdelen over 'souverei-
BQf voor Quebec onder
Yving van een vorm
feflconomische „associa-
Kt de rest van Canada.
&Nis mislukt is de positie
M betrekkei ijk gematigde
ssSie binnen zijn partij
ijk. kt ten gunste van radi-
•^iromingen en zouden
^Jpde nationalisten in
i het algemeen ande
an kunnen gaan zoeken
1 wensdroom te verwe-
Jn. De duidelijke uitslag
I referendum in Quebec
legt ook een zware hypotheek
op de Canadese premier Pierre
Trudeau aan wiens
prestige bij mede-Québecers
de leider van de oppositie in.
Quebec, Claude Ryan, tegen
Lévesque veel te danken heeft
voor het succes. Trudeau heeft
namelijk gezworen de grond-
Een teleurgestelde René
Levesque, premier van
Quebec, vlak voordat hij
zijn aanhang toespreekt
wet ingrijpend te wijzigen, als
Quebec zou besluiten binnen
Canada te blijven en zich
daarvan niet los te maken.
Faalt hij, dan zou Quebec zich
alsnog tegen Canada kunnen
keren, want het verloop van
de campagne heeft duidelijk
aangetoond dat de bevolking
wel zodanige veranderingen
wil dat de provincie grotere
bevoegdheden krijgt.Met name
wil men ook dat Quebec, qua
omvang even groot als de lan
den van de Europese Gemeen
schap meer geld krijgt van de
centraler regering in Ottawa.
Levesque sprak gisteravond
een teleurgestelde menigte
aanhangers toe en en zei erop
te blijven vertrouwen dat Que
bec eens onafhankelijk zal
worden.
Wanneer men de uitslag nader
beziet, heeft in Quebec de
Franse bevolking voor de helft
vóór en voor de helft tegen ge
stemd. De Engelse minderheid
(twintig procent) Stemde mas
saal tegen.
Het was voor de eerste keer
dat de Franstaligen van Que
bec over hun toekomst konden
beslissen sinds zij twee eeuwen
geleden onder Engels bestuur
kwamen.
NEW YORK Dc Veilig
heidsraad heeft gisteren met
veertien stemmen en een ont
houding (de Verenigde Sta
ten) voor de tweede maal in
twaalf dagen Israël gevraagd
de „onwettige uitwijzings
maatregelen" tegen de burge
meesters van Hebron en Chal-
choel en een Islamitische
rechter uit Hebron ongedaan
te maken.
De raad aanvaardde een reso
lutie waarin „sterk werd be
treurd" dat Israël geweigerd
heeft op het eerste verzoek
van 8 mei in te gaan. Volgens
de resolutie is de uitwijzing in
strijd met de vierde conventie
van Genève van 1949.
De Israëlische regering moet
voorts de uitwijzing rechtvaar
digen van deze drie Palestij-
nen. Dit heeft het Israëlische
hooggerechtshof de regering
eveneens gisteren opgedragen.
Het hooggerechtshof uitte kri
tiek op de regering omdat de
drie Palestijnen niet de kans
hebben gekregen in beroep te
gaan vóórdat ze werden uitge
wezen. De regering krijgt vij
fenveertig dagen de tijd voor
haar antwoord.
Premier Menachem Begin van
Israël heeft gisteren president
Anwar Sadat van Egypte laten
wetên dat slechts Cairo de be
sprekingen met de Joodse
staat over Palestijnse autono
mie kan hervatten. Egypte
had het overleg afgebroken.
In Cairo verklaarde de minis
ter van buitenlandse zaken,
Kamal Hassan Ali, dat Egypte
bereid is de onderhandelingen
met Israël te hervatten indien
„PARIJS PLEEGT ZELF OOK
GEEN OVERLEG"
WASHINGTON Edmund
Muskie, de nieuwe Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, heeft Frankrijk
verweten dat het aan de ene
kant Washington kwalijk
neemt dat de VS teveel op hun
eigen houtje doen, maar dat
Parijs zelf ook in gebreke
blijft als het gaat om het
Franse buitenlandse beleid.
Hij zei onaangenaam verrast
te zijn door het gebrek aan
vooroverleg bij de ontmoeting
tussen president Giscard d'Es-
taing en de Sovjet-leider Leo
nid Brezjnjcv, maandag in Po
len.
Muskie, die sprak op zijn eer
ste persconferentie sinds hij de
leiding van het State Depart
ment overnam van Cyrus
Vance, gaf bijzonderheden van
zijn overleg, vorige week vrij
dag in Wenen, met zij Sovjet
ambtgenoot Andrei Gromyko.
Bijna tegelijkertijd ontving
president Valery Giscard d'Es-
•taing de Amerikaanse ambas
sadeur in Parijs op het Elysee.
Minister van buitenlandse za
ken Jean Frangois-Poncet
ging ondertussen naar Bonn
om Bondskanselier Schmidt op
de hoogte te brengen van het
'topgesprek in Warschau. In de
Westduitse hoofdstad ontken
de de regeringswoordvoerde
dat Schmidt boos was over het
gebrek aan officiële informa
tie-vooraf over het Frans-Rus
sische overleg. Veeleer achten
waarnemers het waarschijn
lijk, dat Giscard bij Brezjnjev
het ijs heeft gebroken voor de
Westduitse regeringsleider,
van wie bekend is dat hij al
lang een bezoek aan Moskou
overweegt.
jrddoc
tlD Minister Braks van Land-
r- is van plan „te bevorderen dat' de
5 uur.tandelingen over de toetreding van
mmimm* tot de EG zo vlot mogelijk verlo-
Dat heeft hij gisteren in Madrid
<»rd, na besprekingen met de
e minister van EG-zaken Calvo
Sotelo.
•Nederland heeft in het eerste halfjaar van
1981 het voorzitterschap van de EG. „Ik
hoop dat Nederland in die periode een we
zenlijke bijdrage kan leveren aan de afspra
ken die (in het toetredingsverdrag) tussen
de EG en Spanje moeten worden gemaakt",
aldus minister Braks.
Spanje is volgens minister Braks zich zeer
goed bewust van de politieke situatie in de
lidstaten van de EG en het weet daarom vrij
precies wanneer er wat in de reeks van on
derhandelingen moet gebeuren. „In hun ka
lender komt het volgend jaar goed uit", al
dus minister Braks. De Nederlandse minis
ter is in zijn besprekingen met Spaanse mi
nisters onder de indruk gekomen van „de
geweldige politieke overtuiging bij de
Spaanse bevolking en in het parlement dat
Spanje bij de Europese Gemeenschap
hoort". Volgens de minister zijn Nederland'
en dc andere EG-lidstaten zich onvoldoende
bewust van die overtuiging van het Spaanse
volk. De Spaanse minister, Calvo Sotelo,
heeft er wel op gewezen dat een snelle toe
treding tot de gemeenschap wenselijk is om
dat interne tegenstellingen in Spanje de toe
treding zouden kunnen belemmeren.
boverh onze correspondent
nooito Ami van Vree)
'ideaaljlJN Ondanks de
tt®4«jstige startpositie, ver-
ikt door dramatische
albijoi^n tijdens de afgelo-
deelstaatverkiezingen,
t het de politieke kop-
:n van de CDU op het
:ingscongres in Ber-
lat gisteren met een
lur durende rede van
ierskandidaat Franz
Strauss werd afgeslo-
:h te zijn gelukt om
leid te bewaren. Men
ifs nieuwe moed en
en weten te
len hiervan is, dat geen
werd vuil gemaakt aan
uldvraag van de recente
Jzingsnederlagen of aan
t rCfeken naar een zondebok.
:ns heeft men vermeJ
e oude strijd over perso-
ooral over Strauss, weer
laten laaien. Op die ma-
«on een stemming ont-
van geslotenheid en
slotenheid om de ko-
maanden er het beste
maken en om alsnog te
ren op 5 oktober bij de
ïzingen voor de Bonds-
e geleden schade te her-
rankje
Franz Jozef Strauss steekt zijn handen omhoog, niet als
teken van overgave maar om zijn aanhangers op het
partijcongres van de CDU/CSU in Berlijn te bedanken
voor hun steun.
In Berlijn, waar de CDU een
stemmig het verkiezingspro
gramma aannam dat zaterdag
.ervoor al in Ingolstadt door de
Beierse zusterpartij CSU was
aangenomen, bleek uit de toe
spraken van partijvoorzitter
Kohl, secretaris Geissler en
lijsttrekker Strauss ook duide
lijk, wat de marsroute zal zijn
die de unie-partijen de komen
de maanden zullen volgen. Dat
zal er een worden van harde
confrontatie met de sociaal-de
mocraten en vooral de linker
vleugel van de SPD. De pola
risatie tussen de twee grote
partijen zal worden versterkt
door de kiezers erop te wijzen
dat de liberalen FDP, de klei
ne coalitiepartner van de rege
ring in Bonn, er geen garantie
meer voor is dat de Bondsre
publiek geen „SPD-staat" zou
kunnen worden (daarbij wordt
verwezen naar dé uitslag in
Noordrijn-Westfalen waar de
FDP uit het parlement werd
gewipt).
In zijn door ovatie begeleidde
rede onderstreepte Strauss
dinsdagmiddag deze koers. Hij
lanceerde scherpe aanvallen
op Helmut Schmidt en diens
SPD, vooral wat betreft de
houding die deze in de huidige
internationale crisis innemen,
waarbij zij een claim leggen op
de vredespolitiek. „Wie met
het leed van het verleden en
-met de angst voor een toekom
stige oorlog politieke zwendel
bedrijft, verstoort de politieke
basis-overeenstemming, die
vergiftigt de bron", riep
Strauss uit. De Bondskanselier
wierp hij voor de voeten een
afkoppeling te bedrijven tus
sen de politiek van de Bonds
republiek en de Verenigde
Staten en zich op de lange
duur aan de Sovjet-Unie te
binden. Wat dat betreft ziet
Strauss een breekpunt nade
ren in een naoorlogse Duitse
politiek die alleen kan worden
verhinderd door machtswisse
ling in Bonn.
LONDEN In afgelegen
kampen in het oerwoud van
Zaïre zijn honderden politieke
gevangenen geëxecuteerd ter
wijl in door ratten vergeven
ondervragingscentra anderen
door marteling, slaag, ver
branding of uithongering iijn
omgekomen, zo zegt Amnesty
International in een gisteren
verschenen rapport.
De in Londen gevestigde men
senrechtenorganisatie zegt
verder in het 23 pagina's tel
lende rapport dat andere in
woners van Zaïre zonder op
gaaf van redenen zijn gearres
teerd en „voor onbepaalde tijd
zijn opgesloten" in de kampen
in de oerwouden, waar „stan
drechtelijke executies, marte
ling en uithongering aan de
orde van de dag zijn".
Het rapport benadrukt dat
sommige van de slachtoffers
ballingen waren die na door
president Mobutu afgekondig
de amnestiemaatregelen naar
hun land waren teruggekeerd.
Amnesty merkte op dat de re
gering van Mobutu „heeft la
ten weten dat zij zal trachten
haar reputatie wat betreft de
mensenrechten te verbeteren",
en zegt dat een antwoord van
het regime in Kinsjasa op eer
dere beschuldigingen van Am^
nesty een „bemoedigend te
ken" was.
Het beschadigde dak na de raketaanval van de Rode
Brigades.
Raketaanval Rode Brigades
MILAAN Leden van de
Rode Brigades hebben dins
dagochtend met zelfgemaakte
raketten een aanslag gepleegd te raketten.
ring van een gebouw tegeno
ver de kazerne. De politie
vond tevens twee niet ontplof-
kazerne van de rijkspo
litie in Milaan. Daarbij ont
stond materiële schade, maar
vielen geen slachtoffers.
De raketten waren gelanceerd
vanuit> een leegstaande vlie-
Later op de dag belde een on
bekende vrouw de politie op
met de mededeling dat de
Rode Brigades zich voor de
aanslag verantwoordelijk stel
den.
over alle kwesties en geschil
punten (waaronder Jeruzalem)
gepraat kan worden. Cairo
aanvaardt géén voorwaarden
vooraf.
LEGER BESCHIET
DEMONSTRANTEN
KWANGJU In de Znidko-
reaanse stad Kwangju is
vandaag voor de vijfde ach
tereenvolgende dag gepro
testeerd tegen de militaire
machtsovername in het
land. Voor het provinciege
bouw kwam het tot een
schietpartij, toen een groep
demonstranten op de mili
tairen, die het gebouw bewa
ken, wilde inrijden. Tenmin
ste drie mensen werden ge
dood.
Helicopters vlogen vanmorgen
boven de stad en wierpen
pamfletten uit, waarin de be
volking tot kalmte werd ge
maand. Teveiis werd meege
deeld dat de troepen pas uit de
stad zullen verdwijnen, wan
neer de rust is teruggekeerd
De heftige ongeregeldheden
begonnen na de studentenon
lusten in de hoofdstad Seoel,
verleden week. Naar aanlei
ding van deze gevechten is de
regering afgetreden en is het
land onder militair bestuur ge
plaatst. Bij de gevechten in
Kwangju zijn inmiddels meer
dan zestien mensen gedood.
De materiele schade is enorm.
BAZEL Het Zwitserse far
maceutische concern Hoff-
mann-La Roche heeft bekend
gemaakt, dat het tot dusver in
verband met de giframp in het
Noorditaliaanse Seveso 67,7
miljard lire (ongeveer 170
min) aan schadevergoedingen
heeft betaald of toegezegd.
Bij een ontploffing in een che
mische fabriek van het con
cern in Seveso kwam in juli
1976 een zeer giftig gas vrij
waardoor duizenden mensen
moesten worden geëvacueerd.
Bij ruim 600 kinderen werden
na het ongeluk huidziekten
geconstateerd.
Gewonden bij
aardbeving in
Joegoslavië
BELGRADO Bij de
krachtige aardbeving die
zondag de Joegoslavische
deelrepubliek Servië trof,
zijn meer dan 100 gewonden
gevallen, terwijl ten minste
5000 mensen dakloos zijn ge
worden.
Dit hebben functionarissen in
Belgrado dinsdag bekendge
maakt.
Bij de beving die de krachtig
ste was in dit gebied sinds
ruim een halve eeuw, vielen
geen doden. Naar de zwaar ge
troffen bergdorpen zijn tenten
en dekens gezonden. Sinds
zondag hebben zich nog meer
dan 30 schokken voorgedaan.
Record aantal
wèrklozen in
Groot - Brittannië
LONDEN - De werkloosheid
in Groot Brittannië is de
laatste maand zodanig toe
genomen dat van een naoor
logs record kan worden ge
sproken.
Blijkens voorlopige cijfers die
het Britse ministerie van
werkgelegenheid gisteren
heeft gepubliceerd, stonden
half mei 1.483.800 mensen als
werkzoekenden ingeschreven
*of 6,1 procent van de Britse
beroepsbevolking. Een maand
eerder waren dat er 25.700
minder ofwel zes procent.
Ambtenaren van het ministe
rie zeiden bovendien dat er
alle tekenen zijn voor een ver
dere stijging van het aantal
werklozen.
De verkiezingen die afgelopen zondag in
lijn gehouden, hebben weer eens aangetoond
I *Ml?nservatief Latijns-Amerikaanse kiezers
iaoiüfijk zijn. Na twaalf woelige jaren waarin land
N^herverdeeld onder de boeren, fabrieken wer-
feenationaliseerd, multinationals naar huis
gestuurd en de Sovjet-Unie werd gevraagd
ïpens, heeft Peru de man teruggehaald die in
'r 1968 door het Peruviaanse leger uit het
Ipntiële paleis werd gezet. Al met al is dit een
>uwd verschijnsel in Latijns-Amerika. De Ar-
tise generaal Juan Peron, die in 1946 werd
fed tot president, in 1955 ten val werd ge
it om in 1973 opnieuw te worden beëdigd tot
'ent, is wellicht het beste voorbeeld. Hoe ver
schrikkelijk het regime van een burgerpresident of
een militair dictator ook was, naarmate hij langer
weg is, blijft slechts de herinnering aan zijn goede
eigenschappen hangen en allengs wint hij weer
aan sympathie onder de bevolking.
De nieuwe president van Peru, Fernando Belaun-
de Terry, lijkt in geen enkel opzicht op Peron,
maar toen hij in 1968 na een ambtsperiode van 6
maanden ten val werd gebracht door een militaire
junta, leken zijn kansen op een comeback tot nul
gereduceerd. In de jaren die volgde werd onder
leiding van de charismatische generaal Juan Ve-
lasco Alvarado een ingrijpend hervormingspro
gramma uitgevoerd dat door sommigen werd gety
peerd als „de Qjilitaire weg naar het socialisme",
Het Peruviaanse model sloeg aan bij een generatie
die alle hoop op een revolutie naar Cubaans voor
beeld had laten varen. In vele landen, van Bolivia
tot Honduras, werden de ideeën van generaal Al
varado bestudeerd met de bedoeling een soortgelijk
programma op te zetten voor eigen land. Maar na
het enthousiasme van de eerste jaren waarin het
tot een heftige botsing kwam met de Verenigde
Staten over de onteigening van de oliemaatschap
pijen, nam de Peruviaanse junta gas terug. De mili
tairen die werden overladen met voorrechten,
raakten in discrediet. De versmade politici van
welleer hebben hun kansen geduldig afgewacht.
Toen ze de tijd rijp achtten, traden ze uit de scha
duw naar voren en wierpen «ich op als redders der
natie en met succes.
Belaunde is terug. De man die ooit wegens zijn
pro-Amerikaanse houding de bijnaam „Fred
Blundy" (een Engelse verbastering van zijn eigen
naam) kreeg, kan verder gaan waar hij is geble
ven. In de jaren zestig vatte hij het uiterst ambi
tieuze plan op om een weg aan te leggen tussen de
Andes en de Amazone. Er is toentertijd niet veel
van gekomen.
In de twaalf jaar die zijn verstreken is Peru wel
veranderd. De boeren zijn gemobiliseerd, de steden
lopen over en de gegoede burgerij hoopt financieel
beter te worden van de terugkeer naar een burger
regering. En welke rol het leger, van oudsher de
macht die de toon aangeeft in het politieke leven
van Peru, in dit alles gaat spelen, staat allesbehal
ve vast. Er zal nog heel wat tijd overheen moeten
gaan voordat iemand uit eigen beweging de mili
tairen terugroept uit de kazerne. Het is echter
evenmin waarschijnlijk dat een man als Belaunde
het lang zal uithouden. De situatie is explosief en
wanneer het tot een ontploffing zal komen, hangt
voor een groot deel af van de hoeveelheid geld die
buitenlandse banken en maatschappijen bereid zijn
in Peru te pompen. Investeringen waarmee ze
waarschijnlijk olie op de golven gieten.
RICHARD GOTT THE GUARDIAN
