Rusland bedreigt de wereldvrede
Zusters zagen
Menten schieten
Kritiek op
adoptienota
IPENLIJKE BESCHULDIGING MUSKIE IN WENEN:
Ontmoeting
Giscard en
Breznjev
CDA-kamervragen
over vermeende
wraakactie ME
Ook gifvondsten
in Zaandam en
Noord-Brabant
17 MEI 1980 PAGINA 7
DEN HAAG De drie
grootste Nederlandse instel
lingen voor bemiddeling bij
adoptie van buitenlandse
kinderen hebben ernstige
kritiek op de adoptienota
die staatssecretaris Haars
(Justitie) deze week aan de
Tweede Kamer heeft ge
stuurd.
De Nederlandse Stichting voor
Interlandelijke Adoptie en
Jeugdwelzijn (BIA), de Vere
niging Wereldkinderen en de
Nederlandse Vereniging voo.
Pleeggezinnen juichen het toe,
dat de staatssecretaris elk be
middelingsbureau wil ver
plichten, een vergunning aan
te vragen. Men vindt echter,
dat mevrouw Haars veel
zwaardere en beter controleer
bare eisen aan de bemidde
lingsbureaus moet stellen. Vol
gens de drie genoemde instan-
ties worden de praktijken van
malafide bureaus niet effectief
bestreden.
De drie organisaties verzetten
zich ook tegen het plan van
mevrouw Haars, de subsidie
voor hun werk in te trekken
„Het beëindigen van de subsi
die brengt met zich mee, dat
de financiën van de bemidde
lende instellingen geheel af-,
hankelijk zullen worden van
het aantal kinderen dat men
in het buitenland weet te ver
werven", aldus de kritiek.
UIT ANGST VOOR
KRAKERS
Koopwoningen
uitgeleend
AMSTERDAM Uit angst
voor grootscheepse kraakac
ties zijn in de Bijlmermeer
75 pasgebouwde koopwonin
gen aan jongeren in brui
kleen gegeven.
De woningen, die bij verkoop,
elk ruim 370.000 gulden moe-;
ten opbrengen, zijn eigendom,
van de Bataafse Aannemings-;
maatschappij (BAM). De onge-
veer 160 bewoners van het
complex hebben overeenkom
sten met deze maatschappij ge-,
sloten die hen toestaan de wo-,
ningen te gebruiken tot hier-,
voor een koper is gevonden.;
Aangekondigde kraakacties'
waren volgens de directeur
van de bewakingsdienst van.'
het complex de aanleiding om'
de huizen in snel tempo uit te.,
lenen. Het was aanvankelijk;
de bedoeling de woningen tij-';
delijk te verhuren aan bijvoor-,"
beeld Surinaamse jongeren..^
Onderhandelingen hierover!
zijn echter afgebroken wegens'
de aankondiging van dej
kraakacties.
Nortier en Harmsze
BV met Tijl BV in
zee
DEN HAAG/ZWOLLE
Koninklijke Tijl BV te Zwolle
en uitgeverij Nortier en j
Harmsze BV te Den Haag voe- j
ren gesprekken waarvan ver
wacht mag worden, dat deze
leiden tot een volledige sa-
menwerking. Nortier en
Harmsze is de uitgeverij waan
de bladen „Autorevue" en
„Motor" verschijnen. Autore-
vue wordt reeds bij Tijl ge
drukt, de verzorging van het
blad „Motor" wordt te zijner
tijd bij Tijl ondergebracht. De
uitgeverij blijft in Den Haag.,
gevestigd als een zelfstandige!
werkmaatschappij.
1
PPR: Kerken moeten
zich verzetten tegen 1
illegalen-beleid
AMERSFOORT De ker-
ken moeten de deuren slui
ten voor de politie die vol
gens plannen van staatsse
cretaris Haars van justitie
de vijftien kerken moeten
binnentrekken om de daar
verblijvende illegale buiten
landers eruit te halen.
PPR-voorzitter Herman Ver-,
beek zei dat gisteren bij de o-'
pening van het congres van
zijn partij in Amersfoort.
Bisschoppen, synodes en de!
Raad van Kerken moeten vol
gens hem dit besluit van de re-
gering aan de kaak stellen, j
Naar zijn mening is verzet
verplicht omdat het besluit in-,
druist tegen de mensenrech-,
ten. De PPR vindt dat iedere,
buitenlander zich tot 27 mei
zonder risico moet kunnen,
melden voor een verblijfsver
gunning.
Nieuwe muziek
in het HOT
DEN HAAG Om verschil
lende redenen heeft het HOT
Muziekfestival dit seizoen
geen doorgang kunnen vin
den. Toch kunnen op twee
achtereenvolgende avonden
twee belangrijke muzieken-
sembles gepresenteerd wor
den.
Op donderdag 22 mei treedt de
Slagwerkgroep Den Haag op
met twee composities van
John Kondo: Under the um
brella en Standing en voorts
Third Construction van John
Cage en Ragtimes van George
Hamilton Green.
Op vrijdag 23 mei speelt het
Hoketus Ensemble Tam Tam
van Diderik Wagenaar en
twee composities van Louis
Andriessen: Workers Union en
^NNENLAND/BUITENLAND LEIDSE COURANT
exico verhoogt
«prijs
XICO Mexico heeft
ingang van eergisteren
uitvoerprijs van zijn
re olie met 1,50 dollar
boogd tot 33,50 dollar per
van 159 liter.
woordvoerder van
tsoliemaatsehappij Pemex
weten dat de prijsverho-
alleen van toepassing is
de lichtere oliesoort, die
J ederde van de Mexicaanse
i uitvoer uitmaakt en voor-
jelijk gebruikt wordt voor
y/. izine en motorolie.
Gevangenis
oor Duitse
iPD-politicus
NCHEN De hoogste
Itbank in de Westduitse
Istaat Beieren heeft gis-
de SPD-politicus Frie-
£ich Cremer tot 2,5 jaar ge-
genisstraf veroordeeld.
die deel uitmaakte
socialistische fractie in
r regionale parlement in
j nchen, mag gedurende drie
geen openbaar ambt meer
leden. De 60-jarige politi-
die fractiespecialist was
ir gezondheidszorg, gaf in-
itingen over zijn vakgebied
ir aan Oostduitsers, die in
pinding stonden met de in-
Jtingendienst van de DDR.
sier zei in zijn verweer
Jfte hebben geweten dat hij
Rspionnen te maken had.
Verdrag voor
minder vuile
Middellandse
Zee
HENE Afgevaardig-
i van vijftien Middelland-
Zeelanden hebben giste-
i in Athene een verdrag
lertekend dat tot doel
ft de vervuiling van deze
tegen te gaan.
rin wordt ondermeer be
id dat voor het lozen van
ig en hardnekkig afval
dt vereist. Overigens zal
verdrag naar verwachting
over drie jaar van kracht
rden. De onderhandelingen
iben plaatsgevonden onder
zicht van de milieucommis-
van de Verenigde Naties,
naf nu zullen de vijftien
itlanden om de twee jaar bij
aar komen om elkaar op de
igte te houden van de geno-
n maatregelen, de verstrek-
lozingsvergunningen en de
ad van vervuiling in hun
il van de Middellandse Zee.
i de inmiddels zeer vervuil-
zee te reinigen zullen de
ftien landen tot 1995 een be-
ag van vijftien miljard dol-
uit te trekken.
Rellen in
Zuid-Korea
beëindigd
ÖEL De opstandige
"denten in Zuid-Korea
bben gisteren hun felle ac-
s gestaakt na een toezeg-
van de regering dat po
lice hervormingen zullen
orden ingevoerd en de
*at van beleg wordt beëin-
ed.
I toezeggingen werden don-
Tdagavond gedaan in een te-
jitie-toespraak van premier
Jon-Hwak. Hij beloofde dat
I nauwe samenwerking met
1 nationale vergadering zal
Jjrden gezocht naar een uit-
tg uit de politieke impasse,
n toespraak volgde op een
5 van hevige straatgevech-
Waarbij een politieman om
■iifio'en kwam- Ongeveer
l-WO studenten leverden in
i Zuidkoreaanse hoofdstad
r' slag met eenheden van
'oproerpolitie.
Schipper Gerard Dijkstra
(met bril en krullen) pas
seerde als eerste de finish
in de Specerijenrace. In
Rotterdam werd hij door
honderden mensen ent
housiast ontvangen. Zoon
Daan (rechts) klom op giek
om zijn vader te begroe
ten.
SPECERIJENRACE
Flying Wilma
als eerste
in Rotterdam
ROTTERDAM Het Ne
derlandse jacht Flying
Wilma is na twee maan
den onderweg te zijn ge
weest gisteren als eerste
geëindigd in de zoge
naamde Specerijenrace
van Djakarta naar Rotter
dam.
Het is echter nog de vraag
of schipper Gerard Dijkstra
ook de hoofdprijs van
50.000 gulden in de wacht
sleept. Die is namelijk
weggelegd voor het schip
dat het „handicapklasse
ment", waarin rekening
wordt gehouden met de
grootte van de jachten en
de onderbrekingen onder
weg, wint. In de laatst be
kende stand lag de Flying
Wilma in dat klassement
nog op kop, met een voor
sprong van twaalf uur op
het andere Nederlandse
jacht, de Prodent van Dirk
Nauta. Derhalve misschien
toch een mooie prijs voor
Dijkstra die zijn doel, het
verbreken van het legen
darische record van de
Britse theeklipper Kelso,
niet heeft gehaald.
WARSCHAU Diplomatie
ke kringen in Warschau heb
ben gisteren bekend ge
maakt dat de Franse presi
dent Giscard d'Estaing dit
weekeinde een ontmoeting
heeft met de Russische pre
sident Breznjev en de Poolse
leider Edward Gierek.
De zegslieden, die anoniem
wilden blijven, zeiden dat de
ontmoetingen morgen en
maandag zullen plaatsvinden
buitend Warschau. Verdere
bijzonderheden zijn niet gege
ven. Op het Elysée in Parijs is
elk commentaar op dit bericht
geweigerd. Volgens de Poolse
bronnen staat de ontmoeting
in het kader van de regelmati
ge contacten tussen Frankrijk
en Polen. Het is evenwel de
eerct keer dat Breznjev hierbij
DEN HAAG Oud-minister De Gaay Fortman, nu lid van
de Eerste Kamer voor het CDA, wil weten of het bericht
waar is, dat de Mobiele Eenheid in de nacht van 30 april op
1 mei in Amsterdam een grote groep jongelui in elkaar ge
slagen en in de gracht gegooid heeft.
De Gaay Fortman wijst op een artikel van de Rotterdamse hoog
leraar dr. G. P. Hoefnagels in NRC-Handelsblad, waarin gesteld
wordt dat de ME buiten het oog van de camera's en journalisten
wraak heeft genomen voor de rellen tijdens en na de inhuldi
ging.
Hoefnagels zegt van leden van de ME zelf te hebben gehoord
dat de volgende opdracht was gegeven tot deze actie (op het
Leidseplein en in de Leidsestraat): „Niet arresteren, maar zor
gen dat wij er geen last meer van hebben".
De Gaay Fortman zegt zelf de indruk te hebben dat het verhaal
van Hoefnagels niet op waarheid berust. Maar als dat zo is, hoe
kon de hoogleraar dan tot de overtuiging komen dat de leden
van de ME wel de waarheid spraken, vraagt de senator aan de
ministers Wiegel (Binnenlandse Zaken) en De Ruiter (Justitie).
ZAANDAM/DEN BOSCH Op een industriege
bied in Zaandam is in de bodem een hoeveelheid fe
nol, een zwaar giftig chemisch produkt, ontdekt. De
stof zat op anderhalve meter diepte in de grond en
moet oorspronkelijk in twee vaten hebben gezeten.
Op het ogenblik wordt onderzocht wie het gif kan hebben ge
stort. Fenol is bij inademing, aanraking of consumptie levensge
vaarlijk. Volgens een voorlichter van Zaandam is er echter op
het ogenblik geen gevaar voor de bevolking. Het industrieter
rein is onbewoond en het spul zit te diep in de grond om mensen
last te bezorgen.
Ook Brabant is met een gif vondst geconfronteerd. In de uiter
waarden van de Maas ten noorden van Den Bosch is achthon
derd kubieke meter cyanide-houdende grond gevonden in een
gebied dat bekend staat als de Koornwaard. Onderzoek heeft
aangetoond dat de concentratie cyanide enkele honderden
grammen per kilo grond bedraagt terwijl het maximaal maar
vijftig gram mag zijn. Het betreffende terrein is inmiddels afge
dekt en tot verboden gebied verklaard. Bekend is wie de grond
daar heeft gestort. (Zie voor een verbaal over de gemeentel.
miiieurp^L de zatr-rdagbijlagp Fir
ENEN De Amerikaanse minister
n buitenlandse zaken, Edmund
iiskie, heeft gisteren de Sowjet-
lie gewaarschuwd dat militaire ac-
s in Afghanistan een bedreiging
rmen voor de wereldvrede. Hij
cd dat in de toespraak die hij in
>nen hield ter gelegenheid van 25
ir onafhankelijkheid in Oosten-
k. Onder zijn zeer aandachtige toe
orders bevond zich ook zijn Russi-
le ambtgenoot Gromyko.
ij worden thans geconfronteerd met een vitale les
het verleden", aldus Muskie. „Die les is dat agressie
ir dan ook uitgevoerd, de veiligheid overal anders
last. Dit is thans niet minder zo dan vroeger". Hoe
hij Rusland niet met name noemde, was het duide-
dat hij geen ander land bedoelde. „Mijn land en an-
e landen zullen een dergelijk optreden vastbesloten
en duidelijk tegengaan en wel door middel van een
krachtige defensie en een sterk bondgenootschap".
Gromyko, die voor Muskie had gesproken, had tot ïzijn
gehoor gezegd dat de Sowjet-Unie een beleid van ont
spanning geheel was toegedaan. Hij zei dat Rusland een
consequente aanhangster van het beleid in internatio
nale betrekkingen de ontspanning te doen voortduren.
Na deze bijeenkomst in het slot Belvedere trokken
Muskie en Gromyko zich terug voor een onderhoud in
het voormalige keizerlijke Hofburgpaleis. Drie uur lang
hebben ze daar gepraat over onderwerpen die niet na
der zijn genoemd. Muskie was na afloop van dit onder
houd somber gestemd, maar sprak de hoop uit dat het
in elk geval nuttig was geweest. Meer wilde hij niet
zeggen omdat hij eerst president Carter op de hoogte
wilde stellen.
Gromyko verklaarde met Muskie te hebben gesproken
over internationale kwesties, waaronder enkele belang
rijke. „Uiteraard weken wij op alle punten van elkaar
af", aldus Gromyko. Het officiële Russische persbureau
Tass heeft gemeld dat het onderhoud in Wenen „een
openhartige uitwisseling van ideeën was", wat in de
Sowjet-terminologie betekent dat er ernstige menings
verschillen bestaan tussen beide partijen.
Gromyko en Muskie hebben volgens het Russische persbureau Tass gisteren „openhartig" met
elkaar gesproken („Denk erom dat je dat nooit meer doet", lijkt Muskie te zeggen). Maar openhartig
betekent in de Russische terminologie: er waren grote meningsverschillen.
GETUIGENVERKLARINGEN
Gezondheid
Sacharov
achteruit
UIT 1977 BEVESTIGD
ROTTERDAM In de eerste week van juli 1941,
heeft Pieter Menten in het Poolse Podhoroce het
eerste schot gelost bij een massa-executie en daar
mee Alexander Novicky om het leven gebracht. Dit
hebben de zusters Karolina (63), Paulina (61) en
Sabina (59) Seiner gisteren unaniem bevestigd voor
de Rotterdamse rechtbank. Zij herhaalden hiermee
de getuigenis die zij in 1977 voor de Amsterdamse
rechtbank aflegden. Karolina zei zich niet meer te
herinneren of Menten, voordat het schot afging nog
iets gezegd had. Maar de twee anderen wisten met
stelligheid te verklaren dat de Blaricummer zijn
slachtoffer woorden had toegebeten van de strek
king: „Alsjeblieft; dit is de beloning voor je opmer
king „Hitier is een snotneus".
De drie zusters, die gedwon
gen waren aanwezig te zijn bij
de executie door een speciaal
SS-commando, zeiden dat. zij
het precieze verloop van de
gebeurtenissen die op de eerste
moord volgden, niet goed in
zich hadden kunnen opnemen.
Geschokt en aan verwarring
ten prooi, hadden ze verschil
lende schoten gehoord en ver
scheidene slachtoffers zien
vallen, onder wie de vrouw
van Novicky. Tot een recon
structie van het aandeel dat
Menten hierin had gehad, wa
ren ze evenwel niet in staat.
Pas in de uren en dagen die op
het drama volgden, aldus het
drietal, werd in het dorp be
kend wie er allemaal gedood
waren. In totaal ging het om
circa 30 mensen: Joden, Polen
en ook Oekrainers. Evenals in
1977, noemden de zusters gis
teren een aantal van hen met
name. Zij bevestigden voorts
dat Menten tijdens de executie
een Duits uniform droeg en
door zijn gedrag de indruk
wekte dat hij de leiding had
van het groepje SS-ers dat uit
minimaal drie en maximaal
tien personen had bestaan.
Ook gisteren toonden de getui
gen en representanten van het
verzet die het proces bijwonen,
zich ronduit verbijsterd over
de agressie waarmee de 80-ja-
rige Blaricummer zijn verdedi
ging voert. Vrijwel alle ver
klaringen die in het proces
worden afgelegd vecht hij aan,
zonder daarbij onfatsoenlijke
formuleringen uit de weg te
gaan. „Hou nou je bek maar",
voegde hij gisteren Sabina Sei
ner toe, toen hij vond dat zij
genoeg aan het woord was ge
weest. De president van de bij
zondere strafkamer, mr. P.
Schipper, ziet zich onophoude
lijk genoodzaakt de verdachte
tot de orde te roepen. Hij geeft
de Blaricummer, die van de
diensten van de hem toegewe
zen advocaat mr. E. Liagre
Böhl geen gebruik wenst te
maken, steeds gelegenheid zijn
zegje te doen, maar laat door
oogopslag en gebaar blijken de
opmerkingen van Menten
vaak niet serieus te nemen.
Veel van de tegen verklarin
gen die de verdachte aflegt,
pogen duidelijk te maken dat
men hem verwart met zijn
broer Dirk, thans in Cannes
woonachtig. Dirk voerde des
tijds het beheer over het land
goed van de Mentens in Pod
horoce, zo voert de Blaricum
mer voortdurend aan. Waar de
getuigen spreken over hem,
Pieter, zou in werkelijkheid
Dirk in het geding zijn. Dit be
toog spitste hij gisteren, zoals
gemeld, voor het eerst toe op
ie concrete beschuldiging dat
net ook Dirk is geweest, die
neeft deelgenomen aan de
massa-executie. De zusters Sel
ler herhaalden zeker te weten
iat het wel degelijk Pieter was
iie destijds in Podhoroce be-
-cend stond als „de Hollander".
2ij zeiden Dirk niet of nauwe
lijks te kennen en herkenden
Pieter ook op foto's uit de be
wuste tijd.
Naast de gezusters Seiner
hoorde de Rotterdamse recht
bank gisteren de journalist H.
Kanaan (67) en mevrouw M.
Cygielstreich (72) beiden
woonachtig in Israël. De in
1935 uit Podhoroce naar Israel
geëmigreerde Kanaan zegt in
zijn kinderjaren Menten goed
gekend te hebben. Hij had een
belangrijk aandeel in het op
sporen van getuigen tegen
Menten, maar was zelf bij het
drama niet aanwezig. Ook me
vrouw Cygielstreich, dochter
van de eigenaar van het land
goed waar de massa-moord
plaats had, kon de rechtbank
alleen helpen aan verklarin
gen uit de tweede hand. Op
verzoek van Mentens verdedi
ger bevestigde de heer Kanaan
gisteren de correcte weergave
van een interview dat onze
krant in december 1978 met
hem had. Hierin sprak de heer
Kanaan het vermoeden uit dat
het vonnis van de Haagse
rechtbank waardoor Menten
toen op vrije voeten kwam,
door oneigenlijke motieven
was ingegeven. De Haagse
rechtbank zou het vonnis vol
gens Kanaan hebben uitge
sproken onder druk van de
aanhang van Menten.
Jack Lynch
uit politiek
CORK De Ierse oud-pre
mier Jack Lynch heeft giste
ren meegedeeld dat hij de poli
tiek gaat verlaten. Vorig jaar
trad hij af als eerste minister
en gisteren vertelde hij zich
geen kandidaat meer te stellen
voor de algemene verkiezin
gen in 1982.
Rechts de verloofde van Sacharovs zoon, Liza Alexeyeva, met de schoon-
ier van de Russische dissident, mevrouw Bonner voor wie het meisje na
ninn -charov de verzorging cp zich herft genomen
MOSKOU Oe
gezondheid van de
Russische dissi
dent Andrej Sa
charov gaat ach
teruit wegens een
hartaandoening
waarvoor hij in zijn
verbanningsoord
Gorki geen medi
sche hulp krijgt.
Zijn vrouw heeft
dat aan westerse
correspondenten
in Moskou meege
deeld. Zij vertelde
ook dat KGB-
agonten de ver
loofde van haar
zoon gisteren ver
hinderden Sacha
rov te bezoeken in
verband met zijn
verjaardag. Op 21
mei hoopt hij 59
jaar te worden.
