Ennia zoekt
uitbreiding van
recreatieparken
Lusteloze week op de Beurs
ECONOMIE
LEIDSE COURANT
Export verse EEG-boter
naar Rusland bemoeilijkt
BRUSSEL - Nadat de Europese Commis
sie de exportrestitutie bij uitvoer van on
verpakte verse boter naar de Sowjet-Unie
heeft afgeschaft, is het slimme exporteurs
die na de invasie van Afghanistan zijn
omgeschakeld op export van verse boter
in pakjes in feite onmogelijk gemaakt om
deze praktijk voort te zetten.
De Europese Commissie heeft besloten om de
exportrestitutie (een subsidie die exporteurs
van de gemeenschap ontvangen) voor pakjes
verse boter met bestemming Sowjet-Unie pas
na de aanvraag van de exporteurs vast te
stellen, waardoor de exporteurs niet langer
vooraf zijn verzekerd van winst. Deze maat
regel blijft van kracht totdat de Europese
Commissie een beslissing heeft genomen over
een voorstel om van de exporteurs documen
ten te verlangen over de bestemming van de
verse boter in pakjes. Vooral Ierse exporteurs
hebben, naar verluidt, de bedoeling van de
Europese Commissie om de export van verse
boter naar de Sowjet-Unie stop te zetten om-"
zeild door de boter in kleine verpakking te
leveren.
Werktijdverkorting
bij Fiat Turijn
TURIJN - De Fiatfabrieken in Turijn heb
ben werktijdverkorting aangevraagd voor
78.000 van de 114.000 werknemers in enke
le fabrieken, waar grote en middelgrote
auto's worden gefabriceerd. In alle be
drijfstakken samen telt Fiat in Italië
270.000 werknemers. Tussen 13 juni en 25
juli a.s. zullen de bewuste fabrieken wor
den stopgezet en ontvangen de werkne
mers een werkloosheidsuitering. De maat
regel geldt niet voor de fabrieken van
kleinere auto's zoals de Panda, de Delta,
de Gamma en de A 112.
Een woordvoerder van het grootste particu
liere bedrijf van Italië deelde donderdag
mede, dat Fiat een voorraad van 30.000 on
verkochte grote en middelgrote auto's heeft.
Als gevolg van het inzakken van de markt
buiten Italië.
Bekend is echter, dat het marktaandeel van
Fiat ook in Italië is teruggelopen tot iets meer
van 12 procent, op de voet gevolgd door de
Franse Renault, die 10,9 procent van de Ita
liaanse markt heeft veroverd. Fiat kampt bo
vendien met een te geringe produktiviteit als
gevolg van stakingen, ziekteverzuim en ab
senteïsme. Verleden jaar ging daardoor een
produktie van 200.000 auto's verloren.
Iran sluit banken in EG
uit van olietransacties
TEHERAN - Iran heeft de afnemers van
zijn olie ervan op de hoogte gesteld dat zij
nog maar bij een beperkt aantal banken
kredietrekeningen kunnen openen voor
olietransacties. In diplomatieke kringen
in Teheran is donderdag vernomen, dat de
Iraanse centrale bank enkele dagen gele
den een telexbericht heeft verzonden
waarin is meegedeeld dat alleen twee
Zwitserse banken, een Oostenrijkse, een
Indiase en een Zweedse bank kunnen wor-
den ingeschakeld. Welke banken dat zijn,
wist men niet
Volgens diplomaten in Teheran loopt de
Iraanse centrale bank met deze maatregel
vooruit op mogelijke economische sancties
van de Europese Gemeenschap tegen Iran,
waarover het komend weekeinde uitsluitsel
volgt. Onder de genoemde vijf banken is na
melijk geen bank uit een van de EG-landen.
Verwacht wordt dat de ministers van buiten
landse zaken van de negen lidstaten het eens
zullen worden over het verbieden van nieu
we handelstransacties met Iran. Aangezien
banktransacties vermoedelijk niet onder de
strafmaatregelen zullen vallen, zal de Iraanse
maatregel waarschijnlijk geen loos gebaar
blijken.
Toch samenwerking
Nissan en Alfa-Romeo
ROME De Italiaanse staatshoudster-
maatschappij IRI heeft ingestemd met
een plan voor verbetering van de positie
van haar dochtermaatschappij Alfa-Ro
meo SpA in de komende tien jaar. Het
plan voorziet in 2500 nieuwe banen bij Al
fa-Romeo over twee jaar en in samenwer
king van Alfa-Romeo met Nissan Motor
Company (Datsun) uit Japan.
Het ligt in de bedoeling dat Nissan en Alfa-
-Romeo in de omgeving van Napels een fa
briek vestigen voor de produktie van 60.000
auto's per jaar. Het plan wordt nu ter goed
keuring voorgelegd aan de commissie voor
het industriële beleid van de Italiaanse rege
ring. In industriële kringen in Tokio werd
gezegd dat Alfa-Romeo het beheer over de
nieuwe fabriek zal voeren terwijl Nissan het
ontwerp en het chassis van de nieuwe perso
nenauto zal leveren. Beide partijen zouden
voor de helft in de nieuwe fabriek deelne
men. De helft van de produktie zou worden
geexporteerd en gedistribueerd via het dea-
lernet van Nissan en Alfa-Romeo.
Koninklijke
lager op
kalme beurs
Amsterdam De Amster
damse effectenbeurs deed
het gisteren rustig aan. De
beurs verkeerde in een ver
deelde stemming, waarbij de
koersen weinig afweken.
Een hoger Wall Street en een
eveneens wat hogere dollar
konden hier weinig aan ver
anderen. Bij de internatio
nals moest Kon. Olie ƒ3,20
verder terug, nu de storm
rond de Noorse gasvondst
weer wat geluwd is.
Unilever was ex-dividend per
saldo wat hoger en ook KLM
kon ƒ0,90 aantrekken tot
63,30. Hoogovens was 0,20
duurder op 16,50. De rest van
de internationals noteerde on
veranderd.
In de financiële sector boekte
ABN 1 winst op 295 en
AMRO ging zelfs ƒ2,30 om
hoog op 66. NMB echter
moest 2 verder terug op
ƒ212. Westland-Utrecht Hypo
theekbank verloor ƒ1,50 op
ƒ259,50. De verzekeraars wa
ren licht verdeeld.
De uitgevers moesten een
stapje terug. VNU zakte 1,30
op 86 en Elsevier 2 op 228.
Bij de bouwers ging Bos Kalis
1 omhoog op 92,50. Ook
OGEM trok een tikkeltje aan
tot ƒ11,20. HBG moest ƒ0,30
laten liggen op 72,10. Voor
het overige gebeurde er wei
nig op de doorlopende markt.
De obligatiesector was onver
anderd tot iets lager.
Hoewel het ook op de lokale
markt erg rustig was, zat er
toch een opgaande beweging
in de koersen over het alge
meen. Zo kon Van Dorp f 4
stijgen op 180, Van Berkel
1,30 op 101,30 en Van der
Giessen-De Noord 3 op 130.
Ook de handelsmaatschappijen
Ceteco en Borsumij-Wery gin
gen wat omhoog, resp. 1,50
op 133 en 1 op 184. Opval
lend was voorts de opmars van
Wyers. Gehandeld werd op
ƒ38,60, maar liefst 6,60 boven
de laatst gedane koers. Verder
lagen beter in de markt Hol-
doh, Bredero en Batenburg.
Op de Europese optiebeurs
viel de omzet van 882 contrac
ten op het middaguur, gezien
het grote aantal mensen dat
vakantie heeft genomen, niet
tegen. Kon. Olie moest een
stukje eerder gemaakte winst
bij de calls inleveren, terwijl
de puts weer iets konden stij
gen. KLM, na Kon. Olie het
meest actief, zag de aandelen
koers stijgen en de calls maak
ten hier gebruik van.
NIJGH EN VAN DITMAR
Voor Nijgh en Van Ditmar
(drukkerijen, uitgeverijen, re
clamebureaus) zal dit jaar be
langrijke incidentele kosten
met zich meebrengen door de
integratie van de drukkerijbe
drijven in de regio Den Haag.
Deze integratie moet eind van
dit jaar voltooid zijn.
Dan zullen de machines van
de werkmaatschappijen Pam-
co, Semper Avanti, Lankhout
Immig en Mouton naar het be
drijfspand van de onlangs
overgenomen drukkerij Mor
telmans zijn overgebracht, zo
staat in het jaarverslag.
Het bedrijfsresultaat zal hier
door lager zijn, hoewel midde-
len zullen vrijkomen doordat
een deel van de panden waar
in de drukkerijen thans geves
tigd zijn kan worden afgesto
ten. De directie is echter posi
tief over de toekomst.
Het afgelopen jaar steeg de
omzet met 5 pet tot f 44,4 min.
Het bedrijfsresultaat daalde
van f2,37 min tot f 1,59 min,
maar de winst na belasting
bleef o.m. door het teruglopen
van de bijzondere lasten en
een lagere belastingvoorzie
ning nagenoeg gelijk: f859.441
tegen f 875.878 in 1978.
Eerder werd een onveranderd
dividend voorgesteld van 20
pet.
BESTUUR NIET OP ALLE FRONTEN TEVREDEN
DEN HAAG Ennia wil het aandeel van
andere dan verzekeringsactiviteiten uitbrei
den. Zo is men van plan naast renovatie van
de bestaande recreatieparken het aantal
daarvan uit te breiden. Hierbij moet zowel
aan het binnen- als aan het buitenland wor
den gedacht, met de nadruk op het laatste.
Het zal dan gaan om vooral nieuwe bedrij
ven in West-Europa, waarbij weer gedacht
kan worden aan het Alpengebied, gunstig
vanwege de combinatie winter- en zomerre-
creatie, die een meer gespreide bezetting mo
gelijk maakt, aldus de voorzitter Van de
raad van bestuur, de heer A.W. Dek, bij het
uitkomen Van het jaarverslag.
Het Ennia-concern (voornamelijk verzekerin
gen) wil trouwens met hoge prioriteit de groep
zo uitbreiden, dat de Nederlandse verzekerings-
markt een minder overheersende invloed krijgt
op omzet en resultaten. Daarvoor is men ook
doende met het verwerven van of deelnemen
in buitenlandse levensverzekeringsmaatschap
pijen. Er zijn diverse besprekingen gaande met
overnemingskandidaten, ook in Engeland en de
V.S.
Ook 1979 is voor Ennia ondanks het econo
misch slechtere klimaat een goed jaar geweest.
De omzet groeide met twaalf pet van 1.989,4
min tot 2.231,7 min. De nettowinst voor aan
deelhouders gaf een stijging te zien van 55,3
min tot ƒ79,3 min. Voorgesteld wordt een van
ƒ7,27 tot f 8,25 verhoogd dividend. In plaats
van het slotdividend van 4,75 in contanten
kan ook gekozen worden voor een uitkering in
gewone aandelen uit de agioreserve naast 1 in
contanten.
Ondanks de economische onzekerheid ziet En
nia de toekomst met vertrouwen tegemoet.
Voor 1980 wordt een verdere omzetgroei in
binnen- en buitenland verwacht, terwijl de stij
ging van de nettowinst per aandeel zich on
danks een elf of twaalf pet hoger uitstaand aan
delenkapitaal wel zal voortzetten.
Het eigen vermogen is voldoende meegegroeid
met de activiteiten. Daardoor blijft de solvabili
teitspositie van Ennia alle ruimte bieden voor
verdere expansie, zonder dat er daardoor direct
een beroep moet worden gedaan op de kapitaal
markt voor risicodragend vermogen. „Wij vin
den dit een plezierige situatie", aldus de heer
Dek. „Wij kunnen hierdoor de beslissing over
een aandelenemissie laten afhangen van het
beursklimaat". Waarmee dan volgens hem
mede is gezegd, dat Ennia een potentiële emis
siekandidaat blijft. Los hiervan staat uiteraard
de behoefte aan vreemd vermogen voor de fi
nanciering van niet-verzekeringsactiviteiten.
Normaal gesproken zal het concern daarvoor
dit jaar tenminste een keer met een obligatiele
ning komen. Daarnaast zullen op de onder
handse markt leningen worden opgenomen, zij
het voor een lager bedrag dan de 177,5 min
van 1979.
Verzekeringen
Ondanks veel optimisme is het Ennia-bestuur
op niet op alle fronten tevreden. Het huidige
rendement op het vermogen van 10,5 pet zou
eigenlijk twaalf pet moeten zijn. Verder zijn on
der meer de vooruitzichten voor de motorrijtui
genverzekering voor 1980 minder rooskleurig.
Ook zal het huidige premieniveau in de ziekte
kostenverzekering op den duur onvoldoende
zijn in verhouding tot de risico's die worden ge
lopen. Dit vloeit voort uit de tariefsstructuur,
die het enkele concurrenten mogeliik maakt op
grote schaal en met veel publiciteit net solidari
teitsbeginsel (zwaardere en minder zware risi
co's dragen samen de schadelast) te doorbreken.
Zij doen dit door grote voordelen te bieden aan
de gunstige risico s en het niet accepteren van
de zwaarste gevallen. Ennia onderzoekt hoe
hierop een passend antwoord te geven.
Verlies van acht miljoen
voor Ford Nederland
AMSTERDAM - Ford Neder
land NV heeft 1979, ondanks
een van 1,04 tot 1,12 miljard
toegenomen omzet, niet met
een batig saldo kunnen afslui
ten. De voortdurend stijgende
inkoopprijzen alsmede onder
bezetting in een deel van de
fabriek waren volgens het
jaarverslag de voornaamste
oorzaken van een netto-verlies
van ƒ8,13 min tegen een net
towinst van 4,73 min in 1978.
Eerder werd voorgesteld het
dividend over 1979 te passeren
nadat over 1978 47 per aan
deel van 100 werd betaald.
De verminderde activiteit op
de personenwagenmarkt in
1979 was ook van invloed op
de verkoop van personenwa
gensvan Ford Nederland. Vo
rig jaar werden ruim 63.200
nieuwe Fordpersonenwagens
geregistreerd ofwel ca. 2.600
eenheden minder dan 1978.
Ondanks deze daling bleef het
marktaandeel met 11,1 pet
vrijwel gehandhaafd op het
peil van 1978 (11,3 pet). In de
bedrijfswagenklasse wist Ford
haar marktaandeel te vergro
ten. In totaal werden ca. 4.900
bestel- en vrachtwagens ver
kocht, waarmee een aandeel
van 10,1 pet van de totale
markt werd bereikt. Vergele
ken met 1978 betekende dit
,een stijging van ca. 800 eenhe
den.
VAN BERKEL
De Nationale Investerings
bank heeft Van Berkel een
10-jarige achtergestelde lening
verstrekt van 25 min tegen
een rente van 10 pet. Ter con
solidatie van kortlopende bui
tenlandse leningschulden is
voorts in Nederland een 10-ja-
rige 9,5 pet guldenslening van
15 min afgesloten. Andere
opgenomen langlopende kre
dieten zijn een 5-jarige 8,75 pet
guldenslening van 5 min en
enkele kleinere posten van in
totaal ongeveer 3 min in lo
kale valuta's ten behoeve van
enige buitenlandse investerin
gen.
Zoals eerder gemeld behaald
Van Berkel vorig jaar een
winst van 9 min waaruit een
dividend van 8 per aandeel
van f 50 zal worden uitge
keerd of naar keuze 2,40 en
ƒ3,33 in aandelen uit de agio
reserve. De omzet bedroeg
487 min. Het personeelsbe
stand steeg van 4650 tot 4725.
VMF Vmf-Stork heeft in
de eerste vier perioden van dit
jaar ten opzichte van dezelfde
tijd van 1979 de orderont
vangst met 30 pet zien stijgen
tot ongeveer 600 min. In en
kele sectoren van de markt
liggen de marges onder druk,
maar het jaar is niet slecht be
gonnen en er ligt een goede
basis onder, zo werd tijdens de
jaarvergadering gezegd.
De dit jaar vrij matig bezochte
vergadering uitte toch weer de
nodige kritiek op het bestuur
van het nog steeds verlies lij
dende concern. Men vond de
informatie niet altijd voldoen
de en twijfelde zelfs aan de
doortastendheid van het be
stuur in de afgelopen jaren.
MULDER BOSKOOP Mul
ders Fabriek van Rollend Ma
terieel heeft vorig jaar de net
towinst zien toenemen van
603.000 tot ƒ824.000. Op de
op 20 juni te houden jaarver
gadering zal worden voorge
steld het winstsaldo na afboe
king van het verliessaldo tot
en met 1978 van ƒ329.000 toe
te voegen aan de algemene re
serve. Aandeelhouders kregen
het laatst iets over 1972, en
wel 5 pet in agio-aandelen. De
omzet ging in 1979 omhoog
met 16 pet tot f 22 min.
AMSTERDAM —Woensdag
opleving na twee lusteloze
dagen. De eerste dagen van
de nieuwe week was de
stemming uitgesproken lus
teloos op het Damrak met
bovendien geringe omzetten.
De fut was er uit: het mooie
weer, het vooruitzicht op een
vrije donderdag en voor me
nigeen ook een vrije vrijdag,
de dalende dollar, een aarze
lend Wall Street en geen be
weging meer in de obligatie-
markt, dat alles speelde de
beurs parten.
En dat betekende dus ook
dat de ongetwijfeld mooie
kwartaalcijfers van AKZO
en Unielever nagenoeg geen
rol speelden. En die cijfers
mochten er toch zijn.
AKZO toverde in het eerste
kwartaal een winst tevoor
schijn van bijna f. 90 miljoen
tegen goed f. 39 miljoen in het
eerste kwartaal van 1977. En
dat de bedrijfswinst van 150
miljoen tot 180 steeg was aan
de betere resultaten van de
chemische produkten en van
de coatings te danken. Alleen
de chemische vezels laten het
er nog bij zitten. Niettegen
staande een omzet van een
miljard was de winst bij dié
vezels in het eerste kwartaal al
slechts f. 6 miljoen.
Unielever bereikte in het eer
ste kwartaal een elf procent
hogere winst van f. 283 mil
joen. Er werd echter wel bij
verteld dat de winststijging
van f. 29 miljoen voor f. 16
miljoen aan voordelige valuta
koersverschillen was te dan
ken, zodat de reële winstver
betering vijf procent bedroeg.
Bovendien blijft de directie de
winstmarges in Europa onbe
vredigend vinden. Maar dat
doet toch niets af aan de weer
bereikte winstverbetering.
Wat dat betreft stelde Philips
wel teleur. Men kwam in het
eerste kwartaal niet verder
dan praktisch gelijk gebleven
winst van f. 163 miljoen en dat
nog dankzij enkele buiten
kansjes: er werd valutawinst
behaald, de belastingen waren
een stuk lager en de post bui
tengewone baten en lasten le
verde een overschot op. Met
nadruk werd er bovendien bij
verteld, dat de zaken in Ne
derland niet goed gaan, er was
hier een verlies van circa f. 25
miljoen.
Wat bovendien opviel - en
waar overigens vele onderne
mingen over klagen - dat zijn
de sterk verhoogde rentelas
ten. Als we lezen dat de ren
testijging tot op een hoog ni
veau blijft hangen, dan realise
ren we ons niet altijd dat dit Als de beurs gedrukt is, als het
voor ondernemingen die met pessimisme overheerst, dan
herinnerde dat er zoveel gun
stige bewijsberichten waren
binnengekomen. Tal van on
dernemingen lieten zich gun
stig uit over 1980 op grond van
de tot nu toe bereikte resulta
ten.
kort lopende kredieten dan
wel met kredieten op middel
lange termijn moeten werken,
extra zware last betekent, die
zwaar op de eindresultaten
drukt.
Woensdag keerde het tij plot
seling op het Damrak. Niet dat
de in het begin genoemde ne
gatieve krachten alle verdwe
nen waren, maar de lethargie
werd doorbroken door plotse
ling opgeveerd Wall Street,
waar onder meer Koninklijke
Olie sterk in koers was geste
gen. En door het bericht dat in
het Noorse gedeelte van de
Noordzee een enorme aardgas
bel was aangeboord, dat Ko
ninklijke Olie voor eenderde
in participeert.
Ineens werd de Amsterdamse
beurs levendig. Koninklijke
Olie liep op tot f. 161,50, het
geen goed f. 9,- hoger was dan
de dag tevoren. De hele markt
werd aangestoken waarbij
men zich gelukkig ook weer
zetten goede berichten weinig
of geen zoden aan de dijk,
maar als de stemming draait
en er beweging in de koersen
komt, dan gaan de gunstige tij
dingen een eigen rol spelen.
De resultante van dat krach
tenspel was dat het algemeen
ANP-indexcijfer woensdag op
83 belandde tegen 81,4 vorige
week donderdag. In belangrij
ke mate was dat dus aan de in
ternationale fondsen te dan
ken, maar de rubrieken indu
strie, scheepvaart en handel
legden toch ook veel gewicht
in de schaal. Alleen de secto
ren banken en verzekerings
maatschappijen lieten het af
weten.
Dat was voor de rubriek ver
zekeringsmaatschappijen nu in
zoverre opvallend, dat uit die
hoek juist nogal wat goed
nieuws was binnengekomen:
Amsas voorziet een stijging
van de winst in 1980, Amev
zegt dat de resultaten in 1980
verder zullen stijgen, Assuran
tiemaatschappij Stad Rotter
dam en ENNIA verwachten
dit jaar verdere winstgroei.
Kennelijk was dit goede
nieuws ook in de koersstijgin
gen van de laatste maanden
verwerkt.
Van de banken valt niet veel
te vertellen, zij het dat de Ne
derlandse Middenstandsbank
de aandacht trok met de aan
kondiging van het aandelene
missie waarop tegen een koers
van f. 172,50 kan worden inge
schreven. De koers zakte f.
4,50 tot f. 214,- op woensdag.
In de scheepvaarthoek moest
K.N.S.M. die een paar weken
geleden met teleurstellende
cijfers voor de dag was geko
men, bekennen dat een prog
nose voor dit jaar niet moge
lijk is: door de hoge rente,
door de onzekere politieke en
economische ontwikkeling,
door de toenemende inflatie
en door de sterkstijgende kos
ten. Dit was natuurlijk geen
aanbeveling om te kopen en
de koers bleef dan ook op f.
77,-hangen. Van Ommeren en
Nederlandse Lloyd konden
daarentegen respectievelijk f.
5,- en f. 2,50 oplopen.
Gas terugnemen moest Ogem
Per twee maanden geleden
nog verklaard dat 1980 - na de
debacle in 1979 - positief afge
sloten kan worden, nu is de di
rectie daar lang zo zeker niet
van. Het instorten van de wo
ningmarkt, de huidige situatie
in het Midden Oosten en de
zeer hoge rentestand spelen
het bedrijf parten. De koers
schommelt rondom de f. 11,-.
Er waren gelukkig ook betere
berichten. Rijn Schelde Verol-
me verwacht dit jaar uit de
verliezen te komen, de eerste
maanden zijn althans positief
verlopen (de koers bleef in de
buurt van f. 33,50). Hagemeijer
heeft na het forse herstel in
het eerste kwartaal vertrou
wen in de toekomst (koers
schommelde rondom f. 39,-).
Ook Deli Maatschappij ver
wacht dit jaar na de val in
1979 een winstherstel, maar de
teruggang van de wereldhan
del en de zeer hoge rentekos
ten maken dit niet gemakke
lijk (de koers zit in de buurt
van f. 101,-). Van de hotels
heeft Krasnapolsky gezien de
toegenomen reserveringen
voor dit jaar wel vertrouwen
in de ontwikkeling, terwijl
Heineken bekendmaakte, dat
het op de nog bij derden uit
staande aandelen van Hotel
l'Europe (nog 28 procent) een
bod van f 4.000.- zal doen.
Op de obligatiemarkt viel niet
veel te beleven. De koersen
zitten nagenoeg op het niveau
van vorige week. Aan de ren
tedaling lijkt dan ook een eind
gekomen te zijn, waarmee te
gelijkertijd een prikkel voor
de aandelenmarkt is verdwe
nen. De 10,5 procents Europe
se Investeringsbank is tegen
100 uitgegeven. De beurs had
(van oudsher een gas- en elee- er wel goede verwachtingen
triciteitsmaatschappij,
een gigantische alles
van. De volgende week zullen
wij het precies weten.
