9AIs je beweging wilt moetje nans0
Rod Stewart of naar EC Liverpool9
POP
IEen van Baehs zonen m
1 zich best eens uitleven
V
K
w
IJ
Op elfde Pinkpop
komt iedereen weer
ruim aan z9n trekken
Goueert-ageiida
STATISCHE „SKY" STELT ZICH KLASSIEK &P
Gruppo Sportivo
iaat weer
van zich horen
Groots discofeest
in Congresgebouw
Baron van Swieten, Ne
derlands diplomaat in
Oostenrijkse staats
dienst en tevens harts
tochtelijk muzieklief
hebber die bij voorbeeld
Haydn aan de libretti
voor „Die Schöpfung" en
Die Jahreszeiten" hielp
deze van Swieten wist
natuurlijk heel goed aan
wie hij het vroeg. In 1773
wendde hij zich tot
Bachs tweede zoon Carl
Philipp Emanuel met
het verzoek hem zes
symfonieën voor strij
kers met continuo te le
veren.
Zoals bijna alle compone
rende musici van zijn tijd,
moest Philipp Emanuel
onder meer van zulke op
drachten leven. In zijn
korte autobiografie die nog
niet zo lang geleden door
de Nederlandse uitgever
Frits Knuf in facsimile op
nieuw is uitgegeven, ver
telt de componist dat de
opdrachtgevers dikwijls de
belachelijkste voorwaar
den stelden. Daarmee ver
klaart hij het grote onder
scheid tussen de muziek
die hij in opdracht compo
neerde en de (weinige)
muziek die hij uit eigen
aandrang of voor eigen
plezier vervaardigde.
Van Swieten ontpopte zich
als een ideale opdrachtge
ver. Hij drong er bij Phi
lipp Emanuel op aan dat
deze zich geen enkele be
perking zou opleggen en
geen rekening zou houden
met technische moeilijkhe
den die zich bij de uitvoe
ring eventueel zouden
kunnen voordoen. De
componist mocht zich, zo
gezegd, best eens helemaal
uitleven. Dat sloeg natuur
lijk op de reputatie die
Philipp Emanuel zich met
zijn klavecimbel-composi
ties reeds had verworven.
Die maakten hem nogal
berucht om wat zijn tijdge
noten ervoeren als capri-
cieuze wendingen, humeu-
Carl Philipp Emanuel Bach (1714-1788)
rige modulaties, eigenaar
dige pauzes, een kinderlij
ke mengeling van goochel
trucs en geleerdheid.
Lang niet iedereen bewon
derde de- door Philipp
Emanuel beoefende nieu
we stijl van de „Empfind-
samkeit", die in de muziek
de affecten, de aandoenin
gen van het gemoed, van
ogenblik tot ogenblik tot
uitdrukking wilde bren
gen. 'Het ligt voor de hand
dat deze stijl, in krasse te
genstelling tot die van Va
der Bach, vaak heftig en
grillig, onstuimig en senti
menteel en ook willekeu
rig en wisselvallig aan
deed. Van Swieten wilde
die stijl, die hij voorname
lijk van de klaviermuziek
van Philipp Emanuel ken
de, nu wel eens toegepast
zien voor het traditionele
strijkersensemble met kla
vecimbel.
De Hamburgse Bach
Philip Emanuel werkte
destijds in Hamburg als
muziekdirecteur heeft
zich bij de uitvoering van
Van Swietens opdracht in
derdaad onbelemmerd la
ten gaan. De zes symfo
nieën die in de catalogus
van Wotquenne onder
nummer 182 werden gere
gistreerd, bevatten uitda
gende muziek, soms fel,
soms grillig, soms gevoelig,
soms geestig maar steeds
beheerst door invallen die
spontaan lijken te zijn op
gekomen en die niet van
plan waren rekening te
houden met de logica van
het eenmaal opgezette mu
zikale betoog.
Toen Van Swieten vijf jaar
nadat hij de bestelde sym
fonieën op zijn diplomatie
ke post in Berlijn in ont
vangst had genomen, naar
hef hof in Wenen terug
keerde en daar de werken
van Philip Emanuel liet
uitvoeren, baarden ze nog
al opzien, naar veronder
steld mag worden ook bij
Haydn en Mozart. Wat
deze zelden te horen mu
ziek nu nog aan luisterge
not kan verschaffen, blijkt
uit het dubbelalbum
DSLO 557-8 in de Florile-
gium-serie van L'Oiseau-
Lyre, een Decca-label dat
in ons land door Phono
gram wordt geïmporteerd.,
The Academy of Ancient
Music, het Londense en
semble van Christopher
Hogwood, dat steeds meer
van zich doet spreken,
geeft van de zes symfo
nieën heldere en rijk ge
nuanceerde maar toch ook
overrompelende vertol
kingen, zoals bij dit en
semble vanzelf spreekt,
wordt gemusiceerd op
oude instrumenten en in
de 18e eeuwse uitvoerings
stijl.
Het aardige van dit in elk
opzicht fijne dubbelalbum
is, dat op de vierde plaat
kant twee vroegere symfo
nieën van Philipp Emanu
el (Wq. 174 en 176) voor
wat grotere bezettingen
(onder andere met drie
trompetten) zijn opgeno
men. Ook die bevatten
kostelijke muziek maar
muziek die de lijn Bach-
Handel meer of minder
voortzet en lang niet zo
veel verrassingen biedt als
de door Van Swieten be
stelde strijkerssymfonieën.
Juist door deze toevoeging
aan het album kunnen de
strijkerssymfonieën door
elke aandachtige luisteraar
op hun originaliteit wor
den getoetst en naar waar
de worden genoten.
JOHN KASANDER
22 mei The Cure, Paard van Troje in Den Haag
24 mei Frank Zappa, Ahoy' in Rotterdam
24 mei Herman Brood, Paard van Troje in Den Haag
26 mei Pinkpop met Garland Jeffreys, Raymond van het
Groenewoud, Van Halen, Joe Jackson, J. Geilsband, The
Jam en The Specials, Sportpark in Geleen
27 mei Peter Gabriel, Carré in Amsterdam
3 juni Led Zeppelin, Ahoy in Rotterdam
4 juni Little River Band, Congresgebouw in Den Haag
6 juni Styx, Jaap Edenhal in Amsterdam
6 juni Santana, Groenoordhal in Leiden
6 juni Saga, Jaap Edenhal in Amsterdam
7 juni Roxy Music, Ahoy in Rotterdam
13 juni Fleetwood Mac, Ahoy' in Rotterdam
14 juni Boudewijn de Groot, Circustheater in Den Haag
28 juni Rod Stewart, Ahoy' in Rotterdam
V grootste gemene deler
an het Engelse muziek-
iinnend publiek is mo-
SL ienteel dolenthousiast
ver de klanken van vijf
iuzikanten, van wie het
\erendeel oogt als trouw-
irtige huisvaders. De mu-
ëkpers in Engeland heeft
»n3Uh- ddelijk meer moeite met
e gekozen muziekvorm
a an het vijftal, een menge-
ng van pop en min of
ieer authentiek klassiek,
'ier en daar wordt zelfs
migrerend gesproken van
sub-barok muzak". Dat er
en markt is voor een po-
daire aanpak van klas-
eke en daarnaar zwemen-
muziek wisten we in Ne
erland sinds Ekseption,
'hijs van Leer (Focus) en
flairck allang. Dank zij
1 dies ïky" zijn de Engelsen er
e us ook weer achtergeko
men. Met het succes van
eze groep pikt Groot-Brit-
g inniè' weer de draad op,
ie door toedoen van punk
ek te zijn losgelaten. En-
eland, bij uitstek de ba-
ermat van de symfoni-
be rock, leek de laatste
'es ren genoeg te hebben van
e overgeproduceerde bom-
v> ist, waarin deze muziek
ch langzamerhand via
jnmense batterijen ge
lidsboxen, een kapitaal
trmogen aan watts en
jgverblindende lichteffec-
•n had ontwikkeld. De
mplistische punk, hierop
en onvermijdelijke reac-
e, luidde voor veel symfo-
ische rockgroepen het ein-
Ie aanpak van „Sky" lijkt in
ote mate op die van de
roepen uit de jaren zeventig.
hier een enorm assorti-
\ent instrumenten, torenho-
versterkers en geluids-
oxen, waaruit perfectionisti-
- af en toe klinische
Iuziek klinkt, dat alles om-
n van de muziek van „Sky"
ormen de gitaren van Ke
rn Peek, John Williams en
keyboards van Francis
lonkman De bas van Her-
l Flowers en het drum-
irk van Tristan Fry vor-
nen de gedegen ondergrond
ïnr de muzikale escapades
>n de solisten. Eigenlijk le-
>rt het optreden van het
jftal een vreemd beeld op
'zeten op een stoel turen zij
•espannen naar de blad-
uziek op een lessenaartje
oor al John Williams valt
ierdoor op: hij lijkt gekluis-
rd aan zijn zitplaats. Met
jn 39 jaar en zijn jarenlange
varing op het concertpodi-
m is dit gedrag er blijkbaar
Pt meer uit te rammen. Hij
vijt zich van zijn taak als
hardwerkende typiste
e de brief van haar baas
'iwerkt. De anderen bewe-
i n zich aanmerkelijk losser,
jewel ook bij hen de blad-
uziek als geheugensteun
ngeert.
f >zt
lf u;
Mr oc
grw
ir
n
u,
'Si
'ader gaal op
lap
tegenstelling tot de ove-
?e groepsleden gedraagt
>hn Williams zich als een
perstcr. Hij laat zich de
ioratie van de talloze fans
elgevallen aanleunen,
ken voor interviews
ai hij voor wat ze zijn. In
aats daarvan gaat hij uitge-
eid met vrienden op stap.
vier andere leden die
studiomuzikanten en met
•tredens in diverse groepen
nodige sporen hebben ver
end compenseren deze
wil. Het gesprek over
iky" vindt plaats met de ui
tmate bereidwillige basgi-
tist Herbie Flowers (vroe-
r bij Blue Mink) en toet-
J man Francis Monkman
-Curved Air), die samen
et Kevin Peek het leeuwe-
el van de composities voor
rn rekening nemen.
)it is de kans voor ons alle-
aal om onze zienswijze te-
nover muziek naar voren
brengen zonder dat de an-
'ten dat doorkruisen. Ik
'b me als muzikant nog
>oit zo vrij gevoeld," zegt
erbie Flowers. „In een be-
leidingsgroep sta je in
tost van één persoon. Leuk
wr een tijdje, het vormt
nslotte een deel van je er-
iring, maar de muzikanten
Hen op den duur op het po-
um in slaap." De 42-jarige
isgitarist vervolgt: „Waar-
13 we dit doen valt moeilijk
zeggen. Het gaat ons niet
in het geld. We hadden alle-
aal onze carrière. In wezen
de groep daarvan een uit-
leisel. Op een gegeven
inblik liepen onze levens,
}e ideeën parallel en het
ijkt te werken. Tenminste,
it denk ik. -We komen alle-
aal met eigen ideeën. Als
mand iets goed vindt, pro-
■fen we dat tijdens de repe-
1ie uit."
fancis Monkman: „John
ftUiams heeft de naam
Sky" bedacht. Eerst lachten
LeK fe er om, maar we kwamen
allemaal met gekke namen.
Twee keer hebben we het
woorden boek doorgelopen
maar uiteindelijk konden we
ons steeds beter met de naam
„Sky" verenigen".
Dood ge wone
muzikanten
Francis Monkman over de
bewerkte klassieken: Voor
ons is het gewoon muziek.
Wij vormen een groep en we
zijn doodgewone muzikanten.
Wat we in wezen willen zeg
gen is dat alle soorten muziek
eigenlijk dezelfde zijn. De
componist schrijft ze in een
bepaalde volgorde op en in
een bepaalde stijl. Wij spelen
hetzelfde instrument en de
zelfde noten, alleen geëlek
trificeerd. Mensen maken die
indelingen.
Herbie Flowers: „Voor hen
betekent klassieke muziek
een concert in een net pak en
je stil en netjes gedragen."
Francis vult aan: „Het is
heerlijk om die muziek te
maken in een sfeer die niet
zo is.Hij vervolgt: „Ik denk
wel dat mensen onze muziek
classical rock noemen, maar
ik geloof niet dat het juist is.
„Barokmuziek is ritmisch,
het vertoont een grote gelij
kenis met rockmuziek. Maar
wat is barokmuziekAlle
muziek gaat in elkaar over,
er zijn geen echt afgebaken
de grenzen. We hebben een
gitaarduet dat een paar hon
derd jaar oud is en een ander,
dat nog niet zo lang geleden
geschreven is. Eigenlijk is er
geen verschil. Fifo (van Sky
2 - TvR) zou je met een
strijkkwartet kunnen spelen.
En als je het luid en met een
drumstel speelt, klinkt het
zoals wij het spelen. Het past
in elke periode."
Over het lezen van papier
antwoordt Herbie Flowers:
Waarom niet? Moeten we
soms over het toneel dansen?
De muziek van Sky is „gestoeld" op de klassieken met rock als toegevoegde
waarde.
Als je beweging wilt moet je
naar Rod Stewart of naar FC
Liverpool gaanOptredende
artiesten kunnen net zo goed
door muziek bewogen raken
als het publiek of het nu
moeilijk of niet is. Als de mu
ziek voor je staat vormt het
een soort veiligheidsmaatre
gel.
„Dat Vivaldi van Curved Air
op het repertoire van Sky
staat, daar zit niet meer ach
ter dan dat wij het nog steeds
een goed stuk vinden, het
was een soort handelsmerk
van Curved Air en het past
goed bij ons. Ik was er zelf
eerst op tegen, maar de ande
ren hebben me overtuigd,"
zegt ex-Curved Air Francis
Monkman.
Leentjebuur
Met het leentjebuur spelen
bij de klassieken beschikt
Sky inmiddels al over een
ruim repertoire. Herbie Flo
wers: We zijn pas begonnen,
maar we hebben nu al keus
te over. Het optreden hoeft
niet meer vantevoren vast te
staan. Als we op het podium
iets speciaals willen spelen,
doen we dat. De muziek die
wij spelen is niet echt moei
lijk. We zijn de periode ont
groeid, waarin wij zo nodig
moesten laten zien wat wij
allemaal konden."
Francis Monkman over de
keuze van instrumentatie:
„Misschien is de volgende
single wel een zangstuk. We
hebben daar al een idee over,
hoewel we het nog niet zeker
weten. We gaan er niet spe
ciaal voor zitten om er over
te praten, we werken meer
op impuls.
Herbie Flowers: „Welke
plaat wij beter vonden? Ik
geloof niet dat er iemand is
die datgene wat 'ie gedaan
heeft goed vindt. Orson Wel
les antwoordde eens op de
vraag welke hij zijn beste
film vond: Geen enkele,
want tezamen vormen ze een
overzicht van datgene, waar
van ik nu weet dat het beter
had gekund. Met andere
woorden, zo gauw je iets ge
schreven hebt of iets ge
speeld hebt, ben je heel klein
stapje verder, simpelweg
door het gedaan te hebben.
Punk is het volgende onder
werp. Herbie Flowers: „Punk
is geweldig. Wij voelen er al
lemaal betrokkenheid mee.
Het heeft ervoor gezorgd dat
een hoop bullshit in de mu
ziek is verdwenen. In Sky
zoeken we niets anders dan
de mogelijkheid om muziek
te spelen. De punks doen het
zelfde. Die pakken, net als
wij, hun spullen en spelen."
Francis Monkman: „Sky is
niet een reactie op de onder-
geproduceerde muziek van
de laatste tijd. Wij kunnen
het ook niet helpen dat wij al
die ervaring hebben en onze
instrumenten zo beheersen."
Herbie Flowers valt hem bij:
„Ontwikkeling is een logisch
verschijnsel als je in de mu
ziek zit. Captain Sensible van
The Damned bijvoorbeeld is
een geweldige basgitarist en
hij wordt steeds beter. Mo
menteel leert hij muziek le
zen. Misschien schrijft hij nog
wel eens een symfonie, een
concert of gewoon rock 'n'
roll.
Dat de pers de muziek van
Sky niet zo kan waarderen,
ontlokt aan de spraakzame
Herbie Flowers de reactie:
„De muziekindustrie is nog
niet bereid een groep zonder
uitgesproken persoonlijkhe
den te accepteren. De hele
rock 'n' roll-industrie is te
ego-georiënteerd. De radio
speelt nauwelijks instrumen
tale muziek, alleen de top-
veertig. De muziek wordt
ook speciaal daarvoor ge
maakt. Vijftig tot zestig pro
cent van die muziek is waar
deloos.
Toch heeft Sky allerminst te
klagen met een dubbelalbum
op de eerste plaats van de el-
pee-top-tien en een top-tien
notering voor de single „Toc
cata". Deze maand toert
„Sky" door Engeland. Avond
aan avond laat een publiek
van „alle leeftijden" zich in
een tijdsbestek van twee en
een half uur met stevige rock
en klassieke klanken inpak
ken. Nederland kan alvast
via het vinyl met Sky ken
nismaken. Voor een live-op
treden is het wachten echter
tot oktober/november als een
tournee door Europa en
zeer waarschijnlijk Neder
land op het programma
TOM VAN RIJSWIJK
Gruppo Sportivo Is terug van weggeweest.
Na het optreden in de Rotterdamse Ton Menkenhal in juni
van het vorig jaar liet de inmiddels legendarisch geworden
Nederpop-formatie „Gruppo Sportivo" niets meer van zich
horen. Hans Vandenburg, spil van de groep, en de zijnen wa
ren aan een periode van rust toe en wilden er bovendien eens
over nadenken of zij hun eenmaal ingeslagen muzikale weg
wel wilden blijven volgen. Hans nam nog even, voordat hij
zich terugtrok in Amerika, zijn eerste solo elpee Buddy Odor
Is A Gas" op, die in het najaar werd uitgebracht. Op deze el
pee kon hij een aantal experimenten kwijt die hij met Gruppo
Sportivo nooit had kunnen uitvoeren. Rond de andere leden
bleef het evenwel doodstil. Maar dit zal niet lang meer duren.
Onlangs vloog Hans met zijn kern naar Londen om in de
Rock field Studios een gloednieuwe Sportivo-elpee op te ne
men. De opnamen zijn inmiddels achter de rug en de release
staat gepland op 21 mei aanstaande. Titel van dit album
wordt „Copy Copy" en voor de produktie tekenen de leden
zelf.
DEN HAAG Discogangers van Den Haag en omstreken
kunnen binnenkort hun lol weer op. Want op zaterdag 14 juni
aanstaande wordt er voor de derde maal. van elf uur 's
avonds tot drie uur 's nachts, een groots discofeest gehouden
in de Carousselzaal van het Nederlands Congresgebouw. Hier
bij zal ondermeer van de partij zijn de bekende formatie
American Gypsy", alsook de Latin Band „Razzmatazz". Om
de dansers op adem te laten komen, zullen er zo nu en dan
slapsticks worden vertoond. Bovendien wordt er een licht- en
modeshow gegeven.
Kaarten voor deze discomanifestatie zijn op de avond zelf
voor tien gulden te verkrijgen aan de Carousselzaal.
„Er zijn groepen, die nooit op Pinkpop
zullen spelen zoals The Jam bijvoorbeeld,
die vind ik ontzettend slecht" zei Pinkpop-
organisator Jan Smeets vorig jaar in deze
krant. Na de uitstekende elpee „Setting
Sons" en de Engelse hit „Eton Rifles"
nam hij kennelijk deze uitspraak terug,
want The Jam zal de afsluiter zijn van het
elfde Popfestival in Geleen dat ook dit
jaar weer op Tweede Pinksterdag (vanaf
elf uur) wordt gehouden in de Burgemees
ter Damensportpak.
Pinkpop krijgt ook dit jaar weer een uitgeba
lanceerd programma. Wat in Lochem moei
zaam op gang komt, lukt Jan Smeets en zijn
medewerkers wel: het kiezen van acts die in
het hedendaagse muziekgebeuren een be
langrijke rol spelen.
Dat het sterke programma van vorig jaar
wie herinnert zich niet het optreden van The
Police of de in de regen spelende Elvis Cos-
tello 26 mei een waardige opvolger zou
krijgen, werd met enige vrees tegemoet ge
zien. Er is momenteel een grote stroom new
wave-, powerpop- en new roek-groepen,
maar kies daar maar eens de blijvers uit. De
keus lijkt echter dit jaar opnieuw de juiste.
Programma
Het programma begint 's morgens om elf uur
vrij rustig met Garland Jeffreys. Hij krijgt als
starter alle tijd te bewijzen dat hij zalen als de
Eksit in Rotterdam en Paradiso in Amster
dam ontgroeid is. De zanger timmert al vanaf
1972 aan de weg en forceerde met „Matador"
eigenlijk al zijn Europese doorbraak. Ray
mond van het Groenewoud, de Belgische
hedjes-zanger, had eerst helemaal geen zin
om op Pinkpop op te treden, maar zwichtte
tenslotte toch. Hij zegt: „Ik speel eigenlijk al
leen maar omdat Jan Smeets me graag wil
hebben". Een van de hoogtepunten van het
festival (midden op de dag geprogrammeerd)
is ongetwijfeld pianist-zanger Joe Jackson
met zijn groep. Vooral door zijn concerten'
maar ook door zijn twee uitstekende elpees
(„Look Sharp", „I'm the man") heeft hij in
korte tijd naam gemaakt. De Engelse Spe
cials zorgen voor ska-muziek ofwel de voetjes
van de, dan waarschijnlijk door de verwachte
50.000 bezoekers vertrapte, grasmat. En dan is
het aan het eind van de middag oorwat
jes in! Want bij de Amerikanen Van Halen
en de J. Geils Band zal de 30.000 watt ge-
luids-installatie, die vakkundig bediend
wordt door de Engelse technicus Brian Croft,
wel volledig open worden gezet. Vooral de
dynamische show van de J. Geils Band waar
uit veel vakmanschap spreekt, is opwindend.
De Engelse driemansformatie The Jam is on
getwijfeld dè grote verrassing van het elfde
Pinkpop. De nog jonge band, overleefde niet
voor niets de punkbeweging. Muzikaal is de
groep tot heel wat in staat, dat bewijzen ze op
„Setting Sons" en de voorganger All Mod
Cons". Engeland is al gezwicht, nu is Neder
land aan de beurt.
Voor het eerst in de geschiedenis van Pink
pop zal er gebruik worden gemaakt van twee
podia inplaats van drie. Die verandering had
echter wel tot gevolg, dat er wat technische
wijzigingen aan de bestaande tribune moes
ten worden aangebracht; ook werd het dak
verlengd.
De pauze-muziek wordt op zeer professionele
wijze verzorgd door de Engelse Radio I disc-
jockey John Peel, die voor de derde keer
naar Nederland afreist. Guy Mortier van bet
Belgische blad Humo leest de omroepberich-
ten voor.
Kaarten
Kaarten voor het Pinkpopfestival zijn tot 23
mei in de voorverkoop verkrijgbaar bij het
bespreekbureau van deze krant. Voor wie
geen kaartje meer kan bemachtigen, biedt de
KRO-radio en televisie een kleine troost. Het
festival wordt namelijk in zijn geheel op ge-
luids- en beeldband vastgelegd. De opnamen
worden woensdag 28 mei via Hilversum III
uitgezonden. De televisie besteedt in septem
ber een uur lang aandacht aan het gebeuren.
De Engelse Jam is ongetwijfeld dè grote verrassing van het elfde Pinkpopfestival.
