Dfficier: rechtsorde verdraagt
een geweld tegen politie
W antoestanden
in bakkerijen
IARDE EISEN TEGEN RELSCHOPPERS IN AMSTERDAM
Kantonrechter steunt
milieu-actiegroep
Ifficier
;gen
^ARA en
ladio
Itad
Medische
gegevens
militairen
voor eeuwig
bewaard
Dezeweek
bij de melkman:
Cao-overleg
bij Akzo
afgebroken
IINNENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 13 MEI 1980 PAGINA 15
«STERDAM De
icier van Justitie in
rechtszaak tegen de
april gearresteer-
jongeren, mr. R.J.
ischot, keerde zich
ijn requisitoir giste-
duidelijk tegen
RA en Radio Stad.
zei: „De indruk kan
t worden weggeno-
n, dat men de versto-
van de inhuldi-
g heeft gewild, alt-
ds dat men het eigen
langen tot grote pu-
iciteit hoger heeft ge
lid dan het risico van
deverstoring, waarbij
ordeverstoring onge-
ild, maar niet zonder
rantwoordelijkheid
n de eerste verstoor-
rs ernstig uit de hand
gelopen. Het is dan
gepast zich aan zijn
rantwoordelijkheid
or de uiteindelijke
beurtenissen te wil-
onttrekken. Iets
rgelijks kan gezegd
orden van enkele van
media, waar mijn
Ha jtdachten uiteraard
|f itgaan naar de gecom-
ineerde uitzending
an de VARA en Radio
tad. Ten aanzien van
te uitzendingen zal
mij thans van een
rdeel onthouden, nu
t onderzoek van het
nsterdamse Open-
ar Ministerie terzake
ig niet is voltooid. Er
voorshands slechts
(gemerkt, dat men
(or de wijze van be-
ihtgeving mede ver*
itwoordelijk kan zijn
or de uiteindelijke
beurtenissen."
AMSTERDAM Het was
doodstil in de rechtzaal. De
officier van justitie mr. R.J.
Manschot had zijn eis gesteld.
Tegen de eerste vier bij de
rellen op de 30e april betrok
ken jongens: drie maanden
onvoorwaardelijk, vijf maan
den onvoorwaardelijk, zes
weken onvoorwaardelijk met
aftrek en vier maanden on
voorwaardelijk met aftrek.
De voorlopige hechtenis
moest voortduren, eiste hij.
Het bleef even doodstil, toen
was het of er een storm in
een bos klonk, geritsel, gesis,
de verontwaarding was hoor
baar. Een van de verdachten
borg het hoofd in de handen.
Zijn vingers veegden de tra
nen uit zijn ogen.
De spanning die na de verhoren en de ver
klaring van de getuigen-deskundigen en de
getuigen nog sterker was geworden door het
felle requisitoir van de officier van justitie
had zich ontladen. De officier had er geen
doekjes omgewonden: „De vrijheid van me
ningsuiting vormt een groot goed en dient,
waar mogelijk, beschermd te wordqp. Ze is
dan ook terecht in de grondwet opgenomen.
Men moet zich vrij kunnen uiten over de
monarchie, over woningspeculatie, kraken
van woningen en over al hetgeen ons bezig
houdt. Tegelijkertijd echter brengt de pluri
formiteit van onze dichtbevolkte samenle
ving de noodzaak met zich mee, dat men el-
kaars opvattingen, ook als deze ver uiteen
lopen, respecteert. Gebeurt dit niet, dan
wordt de samenleving onleefbaar, ook al
omdat het niet respecteren van andere me
ningen nogal eens met zich brengt, dat men
de eigen mening met geweld aan de ander
wil opdringen".
„De wijze waarop op 30 april is gestreden
was niet toelaatbaar. De mate van toegepast
geweld was ronduit verbijsterend, terwijl
Amsterdam wat dat betreft al wel op het
een en ander kan terugzien. Wat het ge
beurde ernstig maakt, is dat het geweld zich
heeft gekeerd tegen diegenen die in ons
staatsbestel zijn aangesteld om de rechtsorde
daadwerkelijk te handhaven: de politie".
„Het moet maar eens ondubbelzinnig gezegd
zijn. Onze democratische rechtsorde ver
draagt geen geweld tegen de handhavers er
van, ervan uitgaande dat zij optreden in
overeenstemming met de hen gegeven be
voegdheden en binnen de daarbij bepaalde
grenzen. Eenieder die deze regel scnendt,
jong of oud. man of vrouw, Amsterdammer
of niet Amsterdammer, kraker of huiseige
naar, monarchist of republikein, kan erop
De relschoppers naast elkaar in de beklaagdenbank.
rekenen dat hij of zij door de Staat ter ver
antwoording zal worden geroepen en vol
gens de regels van ons recht zal worden be
recht".
Beminnelijk
moest de politierechter mevrouw mr. G.
van Erp Taalman Kip-Nieuwenkamp de pu
blieke tribune met ontruiming dreigen. Be
paald beminnelijk en begripvol had zij tot
nu toe met verdachten, verdedigers en ge
tuigen-deskundigen gepraat. Het begon al
meteen aan het begin van de rechtszitting.
Achter haar prijkte nog steeds het grote sta
tieportret van Juliana aan de muur. Verde
diger: „Ik zou het prettig vinden als het por
tret van koningin Beatrix hier was gehan
gen".
Politierechter: „Ik ook".
De eerste verdachte had een politiewagen
recht op hem zien afkomen, terwijl hij in
het publiek op het trottoir stond. Boos ge
worden had hij een steen gepakt en naar de
auto gegooid.
Een ander, mavo-scholier, was, zo zei hij,
's nachts door mannen van de Mobiele Een
heid omgereden.
Een derde verdachte die een lichte hersen
schudding had opgelopen, kreeg uitstel van
hele dag op het voetbalveld doorgebracht,
kwam 's avonds in de stad en werd, zo zei
hij, uitgedaagd door een paar agenten.
Een vijfde, een student, had 's middags nog
geholpen de agent die met zijn paard werd
belegerd, te ontzetten, 's Avonds ging hij
naar een feestje en 's nachts werd hij gecon
fronteerd met politiegeweld. Spontaan pakte
hij een steen en gooide. „Het kwam over
me", zei hij.
In feite kwam het er op neer, dat de uitda
gende houding van de politie, de provocatie,
de reden tot hun gedrag was geweest, von
den de verdachten. Ze werden er min of
meer in gesteund door de getuigen-deskun-
dige, drs. H.H. van der Burg, wetenschappe
lijk medewerker aan de universiteit van
Amsterdam, die een speciaal onderzoek had
gedaan naar massa-psychologische ver
schijnselen. In het geleerde betoog kwam
ook nog even psychische overmacht naar
voren. Algemene teneur: in massa-situaties
hebben de omstandigheden een tamelijk
dwingend karakter op het gedrag wat de
mensen gaan ontplooien.
Tweede getuigen-deskundige: Robert Jasper
Grootveld, 48, eertijds voorman van de pro
vo's. Daar stond hij: zwart pak, felrose over
hemd, hoge blokhakken. Wat zijn deskun
digheid was: „Ik ben tovenaar. Ik heb dit
gedaan". Wat? „Dit, deze happening, ik heb
het gevoel alsof ik hier als een malloot in de
lucht hang".
Politierechter, koeltjes: „Daar heeft u gelijk
in".
Grootveld: „Wat er de 30ste april in Am
sterdam is gebeurd, noemden we toen een
happening".
Nogmaals over de deskundigheid: „Het op
roepen van geesten is tovenaarswerk". En
wat later: „Ik vind het een vormeloze hap,
de hele rechtspraak. Beatrix hangt hier nog
niet eens".
Politierechter, onverstoorbaar: „Die zou er
moeten hangen, dat ben ik met u eens".
Grootveld: „Dan moet u dat zelf regelen, u
bent hier de baas".
Op de bloedbank
Wat bleef er voor de verdedigers anders
over, dan te wijzen op de spanningen die er
waren de 30ste en te pleiten of voor vrij
spraak of voor een boete. „De jongens moe
ten op de bloedbank", zei een verdediger.
Een ander merkte op, dat altijd in de ge
schiedenis Amsterdam op koninginnedag
rellen had gekend. Feest, borreltje op,
vechtpartijen en politie.
De officier hoorde zwijgend aan dat de poli
tierechter besliste, dat voor deze vier de
grond tot hechtenis niet meer aanwezig was.
In de koffiekamer waar hij tussen de mid
dag twintig minuten had om een broodje te
eten, werd hij geconfronteerd met rood-wit-
blauwe vlaggetjes, geplaatst in koffiebekers.
Ze hadden tot opschrift: „Leve de konin
gin". Aan de andere kant hing een bordje:
„God jongen, werk hij hier? En je kon zo
goed leren!".
De middagzitting ging eigenlijk in dezelfde
toon voort. Voor de deur van Lange Leidse
Dwarsstraat 3, die toegang geeft tot de pu
blieke tribune van het gerechtsgebouw,
dromden iets minder belangstellenden sa
men dan 's morgens. Ook ontbraken nu de
pamfletten van de Internationale Kommu-
nisten Bond, zoals die 's morgens waren uit
gedeeld. Twee geüniformeerde agenten
stonden de groep voornamelijk jongere be
langstellenden op te nemen: „Ze staan er al
weer, de ratten", merkte een van hen op.
Symtomatisch misschien voor de verhou
ding politie-jongeren na de veldslag op de.
30ste april. Symtomatisch was ook het feit
dat in de middagzitting die rechercheurs
werden gehoord, die verdachten van een
dak hadden gehaald en gearresteerd. Alle
vier moesten ze getuigen, dat ze verdachten
niet hadden zien gooien. Vrijspraak moest
wel volgen.
Was 's morgens het taalgebruik voor de
goede verstaander nog duidelijk te volgen,
de middagzitting kon niet zonder tolk. Een
opgepakte Arubaan was pas 28 maart in Ne
derland gekomen en sprak alleen Papia-
ments toen hij de 30ste met een molotov
cocktail in zijn handen werd aangetroffen.
Zijn zaak werd aangehouden, zowel in het
belang van het onderzoek als van de verde
diging, alsook in verband met de mishande
lingen die hij van de zijde van de politie had
ondergaan, zoals de verdediging stelde.
Ook bij deze tweede groep verdachten
strenge eisen, nu zelfs tot zes maanden on
voorwaardelijk. De politierechter zal uit
spraak doen op 22 mei.
GERARD CRONE
DEN HAAG De medische
gegevens van iedereen, die
een keuring voor militaire
dienst heeft ondergaan, wor
den door het ministerie van
defensie voor onbepaalde
tijd bewaard. Een maximun
termijn voor het bewaren
van die gegevens in het me
disch archief in Leiden is
(nog) niet vastgesteld.
Minister Scholten van Defen
sie heeft dit mede namens zijn.
colléga van De Ruiter van jus
titie geantwoord op kamervra
gen van de VVD. De medische
geheimen van militairen wor
den bewaard om te kunnen
beoordelen of iemand nog in
zetbaar is en ook voor bijvoor
beeld aangelegenheden als
pensioenaanspraken.
Volgens de bewindsman wor
den de gegevens alleen ver
strekt door of in opdracht van
een arts. Bovendien liggen ze
alleen voor artsen ter inzage
en dan nog met instemming
van de man op wie die gege
vens betrekking hebben.
RECHT. Volgens
- Voedingsbond FNV
rst er in de bakke-
u n (waar 20.000 man
Frkt) en wantoes-
I d- In veel bedrijven
•fdt onderbetaald en
wordt er illegale ar
il verricht. Veel bak-
s maken twee keer
eel nachturen dan is
gestaan en werkwe-
van meer dan vijftig
komen ondanks alle
'■bepalingen nog
*ds veelvuldig voor.
VOEDINGSBOND FNV:
dreven en vaak gedwongen
om „in de iungle" mee te doen.
Vandaag heeft de Voedings
bond een ontwerp-actieplan
voor de bakkerijen gepresen
teerd. In dit actieprogramma,
en nachten van de bakkerij"
meekreeg, wordt ondermeer
bepleit de nog veel voorko
mende nachtarbeid op een en
kele uitzondering na uit te
bannen. Regel moet worden
's morgens om vijf uur aan het
bakken slaat. Volgens de
FNV-bond heeft het publiek
zijn verse brood dan nog op
tijd. Waar nachtdienst onver
mijdelijk is, moet dat in vier-
dat de titel „De donkere dagen d&t de bakker op z'n vroegst ploegendienst gebeuren.
UTRECHT De milieu-actiegroep
„Redt Amelisweerd", waarvan twee
leden gisteren voor de Utrechtse kan
tonrechter moesten verschijnen, heeft
tijdens de zitting onverwachts steun
gekregen van deze kantonrechter mr.
C. W. Bakker.
Hij schaarde zich tij
dens zijn uitspraak achter de doelstel
lingen van de groep, die strijdt voort
het behoud van een groot natuurge
bied ten oosten van Utrecht en gaf
zelfs aan hoe zij met niet verboden
middelen actie kunnen voeren.
Het natuurgebied dreigt te worden doorsneden
door een vierbaans autosnelweg. Ter voorberei
ding daarvan is de NS al bezig met twee spoor
wegviaducten, die over de snelwegen moeten
komen. Twee leden van de milieugroep moes
ten zich gisteren verantwoorden voor het feit,
dat zij in de zomer van vorig jaar door aan de.
noodrem te trekken twee intercitytreinen in dit
gebied hadden laten stoppen. Beiden werden
weliswaar tot een geldboete veroordeeld, maar
niet nadat de kantonrechtrer nadrukkelijk had
laten weten, dat ook voor hem het gebied onge
schonden moet blijven. Hij raadde de actiegroep
aan binnen de bestaande regels andere strijd-
methoden te hanteren, zoals het met vergun
ning ophangen van spandoeken langs de spoor
baan.
Joodse
gemeenschap
verontrust
over
contacten
met PLO
DEN HAAG Vertegen
woordigers van de joodse ge
meenschap in ons land heb
ben gisteren bij minister
Van der Klaauw van buiten
landse zaken hun ongerust
heid geuit over het onduide
lijke regeringsbeleid met be
trekking tot de PLO.
De bewindsman deelde mee
dat de regering zich beperkt
tot feitelijke contacten met de
PLO, wat betekent dat er geen
contact is tussen Nederlandse
bewindslieden en PLO-verte-
gen woord igers. Afgevaardig
den van de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie zullen ook
niet op het ministerie worden
ontvangen. Van der Klaauw
zei niet van plan te zijn om
nog verder contact te hebben
met de PLO, omdat voor hem
de standpunten voldoende dui
delijk zijn.
ARNHEM, De cao-onder
handelingen bij Akzo Neder
land zijn gistermiddag afge
broken. De bonden weiger
den in te gaan op het voor
stel van de directie de prijs
compensaties in de nieuw af
te sluiten cao's met een
looptijd van twee jaar te
binden aan een maximum
van in totaal tien procent
Akzo stelde gisteren voor het
cao-overleg pas in de tweede
helft van dit jaar te hervatten,
maar de centrales, de FNV,
het CNV, de Unie BHLP en de
vereniging van hoger perso
neel bij Akzo, wilden daar
niets van weten. Zonder nade
re afspraken voor verder ove-
leg gingen de partijen uiteen.
Akzo.houdt vast aan de eigen
voorstellen om de stijging van
de loonkosten te beperken,
maar de bonden willen geen
maximering van de prijscom
pensatie, omdat daarmee hun
koopkrachtdoelstelling geweld
wordt aangedaan.
Sassenheimer
vrijgesproken
van EG-zwendel
BREDA De rechtbank te
Breda heeft gisteren een 42-
jarige veehandelaar uit Sas-
senheim vrijgesproken van
de beschuldiging, dat hij
zich als een van de hoofdver
dachten had schuldig ge
maakt aan een miljoenen-
zwendel van vee in de Euro
pese Gemeenschappen. De
eis tegen hem was enige tijd
geleden vier jaar en vijf
maanden geweest
Een 60-jarige koopman uit
Den Haag, die de documenten
voor de in- en uitvoer van het
vlees in Italië had laten ver
valsen, werd veroordeeld tot
drie en een half jaar gevange
nisstraf. Enige andere deelne
mers aan de zwendel werden
door de rechtbank eveneens
tot forse straffen veroordeeld.
Zij zullen in hoger beroep
g<ian.
