Kans op abortuswet groter dan ooit
Buitenlandse
journalisten doen
hartig boekje
open over Nederland
Politici pleiten
voor S jaranski
nnenland
tPROOKJES TERUGGEBRACHT
OT NUCHTERE WERKELIJKHEID
Politiek
Partij
Parlement
LEIDSE COURANT
ZATERDAG10 MEI 1980 PAGINA 9
fcnu 1
IDA-fractie uit de
je Kamer heeft
weèk donderdag
jaarlijkse uitstapje
Een soort school-
waar aan echter
alleen de „kinde-
imeester Lub-
ar ook hun
genoten en de me-
■erkers van het frac-
cretariaat met hun
iang aan deel na-
De tocht ging dit
naar Volendam,
i en Marken en uit
'Jeacties van de reizi-
konden we niet an-
concluderen dan
et een donderend
geweest. „Er is
ettend veel gela-
i", vertrouwde een
ousiaste deelnemer
toe. Voor de hand
natuurlijk de
over de datum,
per slot van re-
ng 1 mei: Zielig
die socialisten die
2T.es
allemaal verplichte par
tijbijeenkomsten moe
ten bijwonen. Hebben
wij toch een heel wat
leuker uitje. En ach ja,
er viel natuurlijk ook al
heel wat na te praten
en te gniffelen over de
inhuldigingsplech tighe-
den van de vorige dag.
En vooral over het
dansfeest dat daarop
volgde, met die verwoe
de pogingen tot swin
gen van de zwaarlijvige
VVD-ster Erica Ver
kerk-Terpstra en die
droge opmerking van
CDA -senator Diepen -
horst: „Als er nou geen
drank komt, word ik
republikein
Maar de lachspieren
kwamen pas goed los,
toen het reisgezelschap
des avonds in een Vo-
lendams restaurant aan
de dis plaatsnam. Op de
tafels lag een menu
kaart, waaruit bleek dat
de politiek ook in de
gastronomie reeds haar
intrede heeft gedaan.
Via slinkse wegen is
ons deze spijskaart, ge
tooid met de naam „Het
smakelijk alternatief"
toegespeeld, zodat we u
even kunnen laten
meegenieten van, wat
de kaart noemt, het
„Vreetzaam en Bokma-
tig samenleven in het
CDADaar gaat-ie
dan.
Menu 2
Men kon kiezen. Het
avondmaal bestond uit
vijf gangen en elke
gang bood twee alterna
tieven. Allereerst was
daar het „Sneetje frac
tievoorzitter" met als
tweede mogelijkheid de
Fusieschotel „Niet bij
brood alleen met dissi
dentenham, meloen
pragmatique en unievij
gen. Gelukkig stond er
een vertaling naast, zo
dat de disgenoten kon
den vaststellen dat hen
de keus werd gelaten
tussen gerookte paling
op wittebrood, dan wel
Ardennerham met me
loen en vijgen.
Het zou te ver voeren
om hier alle politieke
gerechten tot in de de
tails op te noemen. En
kele opmerkelijke spij
zen willen wij u echter
niet onthouden. Daar
was bijvoorbeeld de
Consommé „Politieke
Overtuiging" met ver
trekpunten, beter be
kend als aspergesoep.
En wat te denken van
Getrancheerd Bestek
met stukjes regionaal
beleid, inflatiesaus en
Liberalensalade?" Of
had u liever het geva-
riëerd zeebanket
Loonmaatregelver
gezeld van gebakken
ambtenaren, gestoofde
trendvolgers en Demo-
cratensalade? O, en dan
waren we bijna nog de
aardappelen van het
soort „Morgen brengen
vergeten.
Enfin, de magen kon
den na het hoofdge
recht nog iets verder
worden uitgerekt door
een Coalitiecompöte,
aangevuld met een ver
rukkelijke „Coupe com
promis met hete getui
genis-chocolade". Wel
moge het u bekomen.
De
het
taurant verklappen we
niet, want het zou tegen
de geest van het CDA
zijn. dit verhaal te ver
knoeien met sluikrecla-
Stupide
Lag het aan het weer,
dat de Eerste Kamer af
gelopen dinsdag en
woensdag in zo'n balo
rige stemming verga
derde? Ja, dat leest u
goed. De Eerste Kamer.
Zelden of nooit klinkt
daar gelach, maar deze
week was hét af en toe
best leuk nou ja
laten we zeggen amu
sant om de Senato
ren met elkaar en de
regering in de weer te
zien. Het kan natuurlijk
ook gelegen hebben aan
het feit dat de vergade
ringen voor het grootste
deel niet werden voor
gezeten door prof.
Thurlings, maar door de
PvdA- senator Broeksz,
doch laten wij ophou
den met speculaties en
ons beperken tot een
tweetal aardige i
Tijdens de behandeling
van de begroting van
Binnenlandse Zaken zei
mevrouw Vonk (PvdA)
op een gegeven moment
dat de fracties van CDA
en VVD „stupide vra
gen" aan minister Wie
gel hadden gesteld. On
middellijk werd haar
betoog onderbroken
door de VVD'er Wie-
benga. „Het is toch wel
een tijd geleden, dat een
spreker van een fractie
andere fracties verwijt,
stupide vragen te heb
ben gesteld. Ik vind dit
toch wel heel krachtige
taal. Wellicht kan dit
nog door mevrouw
Vonk worden geadstru
eerd". (Met adstrueren
bedoelen politici: toe
lichten).
Mevrouw Vonk: „Ik
was net bezig, uit te leg
gen wat ik stupide
noemde. Misschien is
het goed als de heer
Wiebenga mij laat uit
leggen wat ik bedoel.
Het staat in mijn tekst".
Wiebenga: „Ik weet wel
wat men over het alge
meen met het woord
stupide bedoelt". Waar
op voorzitter Broeksz
zich in de discussie
mengde met de woor
den: „Bedoelt de heer
Wiebenga, dat de voor
zitter dit woord niet
had mogen toelaten?".
„Neen!", schudde Wie
benga. Dan is het in
orde", lachte Broeksz.
„U kunt doorgaan, me-
Hoofdschuddend had
CDA -sena tor Diepen -
horst de woordenwisse
ling aangehoord. „Dit is
bui tenge woon belang
wekkend", riep hij (en
zelfs daar werd om ge
lachen), waarna hij op
zijn beurt weer werd
geïnterrumpeerd door
Wiegel, die gnuivend
vroeg: „Mag ik eens een
poging doen tot het stel
len van een niet stupide
vraag?". „Jazeker"
knikte de voorzittêr. En
inderdaad, Wiegel stel
de mevrouw Vonk een
uiterst serieuze vraag,
zodat het debat zijn ge
wone loop weer her
kreeg.
Stupide 2
Een poosje later, tijdens
de tweede ronde van
het debat, beklom PPR-
senator van Kleef het
spreekgestoelte. Hij had
zojuist te horen gekre
gen dat hij nog maar
vijf minuten spreektijd
had. „Ik zal echt vijf
minuten spreken", be
loofde hij. „U zou de
eerste zijn", bromde de
voorzitter. Vervolgens
herinnerde Van Kleef
Wiegel eraan, dat deze
op een bepaalde vraag
van hem nog geen ant
woord had gegeven. En
Wiegel had het hem in
de koffiepauze nog zo
nadrukkelijk beloofd.
Van Kleef: „In de kof
fiekamer heb ik van de
minister begrepen, dat
hij het antwoord op
mijn vraag had, maar ik
heb het niet gekregen.
Het is waarschijnlijk ge
woon verzopen in de
stukken".
Wiegel, driftig zoekend
in zijn paperassen: „Ik
ben inmiddels die pa
pieren kwijt. Ik verzoek
mijn ambtenaren op dé
tribune vanaf deze,
plaats, het antwoord
even op te duikelen
Zijn verzoek werd door
de hooggezeten ambte
naren onverwijld inge-'
willigd. Als één man
doken ze in hun tasseri
en mappen. Goedkeu
rend keek Van Kleef
naar boven. „Ik moet
zeggen, dat er een uit
stekende samenwerking
is tussen de minister en
zijn ambtenaren", con
stateerde hij. En temid
den van het gelach, dat
het papiergeritsel over
stemde, riep de VVD'er
Wiebenga de ambtena
ren toe: „Misschien lig
gen die papieren wel in
de koffiekamer".
Ter geruststelling: Van
Kleef heeft zijn ant
woord inmiddels gekre
gen. DICK VAN
RIETSCHOTEN
nM fI lïïi ft Bfi 1 rif T iffilTf ff M IKJ E I
„Een harinkje met kop en staart", zegt de buitenlander
)EN HAAG Is Neder-
and no? steeds het bloe-
:nland: nog mooier dan
bet Aards Paradijs? Wor-
itelen wij nog altijd iedere
dag met het water en beste
den wij onze vrije tijd met
biets anders dan de klom-
badans? Blijft Nederland
let land vol Volendammer
roeken met de voeten ste
in de klompen, waar-
ieiereen zijn eigen ha-
ing uit de Noordzee
Een groot aantal
denkt nog steeds zo
ver Holland, zoals men
9 Maar ons land veelal blijft
I oemen. Althans volgens
lermann BLeich, al tien-
allen jaren correspondent
n Nederland voor verschil-
ende buitenlandse dagbla-
Brochures en vaak
letershoge foto's houden
lat sprookje buiten Neder-
and hardnekkig in ere.
lermenn Bleich schrijft dit
n het in het Duits uitgege-
n boekje „Die Niederlan-
waarin acht buitenland-
correspondenten in Neder-
tid hun kennis over ons
hd op papier hebben gezet.
Het verscheen ter gelegen-
'd van de troonswisseling
30 april bij de Zwitserse
litgeverij HeCHt-Verlag te
Zurich en behandelt daarin
verschillende facetten van de
Nederlandse samenleving:
tnaatschapplijk, politiek, so-
ï'a religieus. Met deze
gegevens als uitgangspunt
stelt Bleich vast dat het Ne
derlands karakter vele kan
ten heeft. Bijvoorbeeld: „wel
licht is de betrokkenheid van
de Nederlander bij de natuur
te verklaren uit zijn al eeu
wenlange strijd tegen het wa
ter. Daarom misschien ook
ontbreken in geen enkel huis
de bloemen als teken van zijn
verbondenheid met de na
tuur".
Bleich ontrafelt? dan wel het
onsterfelijk sprookje, dat ie
dereen in Nederland nog
steeds in Volendammer
broek en op klompen door
het leven gaat en dat hij dat
leven iedere dag verschillen
de keren versterkt met het
eten van een harinkje "tot en
met kop en staart". Maar
toch bezingt hij ook zelf het
sprookje van Nederland, vlie
gend boven dit land, dat hem
in de loop der jaren zo niet
een tweede vaderland, dan
toch een .dierbaar plekje
grond" is geworden. „Bij
mooi weer aanschouwt men
vanuit het vliegtuig beneden
zich een prachtig beeld. Her
haaldelijk ontdekt men op de
velden, die op de vlakken
van een schaakbord lijken,
een koe en de zon doet de
kanalen en rivieren in stra
lend zilver oplichten".
Stug
Wij Nederlanders zouden bij
deze woorden bijna verlegen
worden. Ware het echter
niet, dat de schrijver zijn bui
tenlandse lezers onmiddellijk
daarop waarschuwt, dat de
Nederlander nogal stug zal
overkomen. „De Nederlander
is weinig spontaan, hij is erg
in zichzelf gekeerd, bang dat
hij al gauw opdringerig ge
noemd wordt". En de schrij
ver kon wel eens het grootste
gelijk van de wereld hebben,
wanneer hij beweert, dat de
Nederlander liever spaart,
dan zijn geld zo maar uit te
geven. „Niet voor niets wordt
beweerd, dat Adam en Eva
Nederlanders waren, omdat
zij samen van één appel heb
ben gegeten", aldus Bleich,
die er ook op wijst, dat de
Nederlander een ras indivi
dualist is. „Een medereiziger
moet eerst bijna el flauw val
len, voordat een andere Ne
derlander voor hem in* de
trein opstaat", constateert hij
met wat zachte ironie. Maar
dat sterk individualisme kan
in het verkeer wel eens ern
stige gevolgen hebben door
de miljoenen fietsers en het
enorm autoverkeer in de
spitsuren. „Menig buiten
landse automobilist is door al
die fietsers in opperste wan
hoop geraakt".
En dan een prachtige opmer
king over de „dorpspolitiek"
van het Nederlands parle
ment: „in het parlement
werd bij de behandeling van
een wetsontwerp over de
zondagsrust in alle ernst ge
discussieerd over de vraag of,
hoe lang de
kerkklokken op zondag mo
gen luiden".
Maar ook: „ernst, ijver,
plichtsbesef, solidariteit, toe
wijding zijn duidelijke Ne
derlandse deugden afgewis
seld door gebreken als pe
danterie, kleinzieligheid, ge
brek aan fantasie"....
Voor de bezoekende buiten
lander is het ook iedere keer
een vreemde verrassing, dat
hij zo maar „door de grote ra
men" in het Nederlands huis
kan binnenkijken. Bleich
heeft daarvoor een verkla
ring: „waarschijnlijk gaat dit
gebruik terug tot Calvijn. Die
zou hebben gezegd dat het
nooit sluiten van de luiken
de beste manier is om aan te
tonen dat men niet in zonden
leeft.
De schrijver volstaat geluk
kig niet met het vermelden
van alleen anecdotisch getin
te verhalen. Hij gaat in zijn
bijdrage aan „Die Niederlan-
de" soms diep in op allerlei
gebeurtenissen in ons land:
het tot stand komen van Ne
derland, zoals het nu is, de
betekenis van de Oranjes,
verschijnselen als provo's en
kabouters, de karakteristieke
verschillen tussen de Neder
landse provincies en ver
schillende Nederlandse ste
den: Amsterdam, de intens
levende stad, waar van alles
gebeurt; Den Haag, wat afge
meten, rustig en bedacht
zaam; Rotterdam, impone-
Eerlijk
Maar bij alles een land „dat
zich wel onder druk kan la
ten zetten, maar dat zich
nooit zal laten onderdruk
ken", aldus Bleich in zijn ar
tikel over Nederland, dat
zelfs ons Nederlanders in al
zijn eerlijkheid heel wat te
zeggen heeft. Men mag er
hem en de zeven andere bui
tenlandse correspondenten in
ons land alleen maar dank
baar voor zijn.
Petra Munster bijvoorbeeld,
die haar artikel besluit met
de bemoedigende opmerking:
„Wanneer Nederland werke
lijk in nood is, dan heeft het
zichzelf altijd weer eruit
kunnen redden. En Gunter
C. Vieten die schrijvend over
„de herfsttij van het geloof"
in Nederland tot de schrij
nende conclusie komt: „het
systematisch lamleggen van
grote delen van het geschre
ven recht is in de tegenwoor
dige situatie min of meer een
gevolg van de gezagscrisis
van een ook in religieus op
zicht „vaderloos" geworden
volk"....
Een opvallend hoofdstuk
„Nederland en Duitsland"
sluit het boek. Het is van de
hand van de Duitser H. W.
von der Dunk, al jaren hoog
leraar in de hedendaagse ge
schiedenis aan de Utrechtse
universiteit. Hij geeft daarin
de vele tegenstellingen aan
tussen beide landen, die toch
in economisch opzicht vele
raakpunten hebben. De Ne
derlander is volgens hem
door zijn Calvinistische in
slag spaarzaam en nuchter en
in zijn denken vaak hard en
realistisch.
„Aan poespas en pose heeft
hij een grote hekel, maar het
verzamelen van bezit is voor
hem zeker niet in strijd met
zijn beginselen. Zo zijn de ei
genschappen van de koop
man en van de theoloog in
iedere Nederlander merk
baar". Dat brengt volgens
von der Dunk ook met zich
mee dat de politiek altijd een
vertolkster moet zijn van een
politieke geloofsovertuiging.
„Politiek handelen, dat niet
op algemene principes stoelt,
is iets duivels".
Onkoninklijk
En waarom is volgens von
der Dunk prinses Juliana al
tijd zo gezien en populair ge
weest? „Omdat zij zo onko
ninklijk in de traditionele zin
en zo volledig als een gemid
delde Nederlandse vrouw is
opgetreden".
TON VAN DEN HOUTEN
Hermann Bleich e.a. „Die
Niederlande"
Uitg. HeCHt te Zürich,
Zwitserland, ƒ.24.-
AMSTERDAM Aanstaande maandag en dinsdag
wordt in Amsterdam een internationaal Sjaranski-tribo-
naal gehouden, waaraan prominente politici uit binnen-
en buitenland zullen deelnemen.
Anatoli Sjaranski hield zich,
voor zijn arrestatie in 1977, be
zig met onderzoek naar de na
leving van de eind 1975 onder
tekende Akkoorden van Hel
sinki door de Sovjet-Unie; in
het bijzonder het door presi
dent Brezjnev en 34 andere re
geringsleiders ondertekende
zevende beginsel. Dat handelt
over de eerbiediging van de
rechten van de mens en van
de fundamentele vrijheden,
met inbegrip van vrijheid van
denken, geweten, godsdienst
of overtuiging. Het vormt een
onderdeel van de Slotakte van
Helsinki die defintief de er
kenning regelde van de gren
zen zoals die na 1945 tussen de
verschillende Europese staten
zijn ontstaan.
De dissidentenbewegingen in
het Oostblok, met name die in
de Sovjet-Unie, kregen er een
document mee in handen, be
krachtigd door hun eigen lei
ders, waarmee ze fundamente
le vrijheden voor zich op kon
den eisen - dachten ze.
Want één van de belangrijkste
Russische groeperingen die
zich in 1976 met „Helsinki"
ging bezighouden bestaat niet
meer. Twee van de bekendste
leden, Joeri Orlov en Alexan
der Ginzburg, zijn verbannen
naar het buitenland. De derde,
die volgende week model staat
voor soortgelijke vervolgden,
Anatoli Sjtsjaranski, zit in de
gevangenis. Hij is tot dertien
jaar veroordeeld wegens
„landverraad en anti-Sovjet
agitatie".
Op 15 maart 1977 werd Sja
ranski in Moskou gearresteerd.
De aanklacht was: landver
raad. Hij zou deel uitmaken
van een groep joden die zich
ten doel stellen informatie te
verzamelen over geheime in
stituten, die werk verrichten
op het gebied van de Sovjet
defensie. Het proces vond
plaats van 10 tot 14 juli.
Het tribunaal dat uiteindelijk
de vrijlating beoogt van Sja-
ranki zal in de eerste plaats
Anatoli Sjaranski.
zich bezighouden met de vraag
in hoeverre dit proces een far-.
De leden van de jury zijn on
der meer Andrew Young, de
voormalige VS-ambassadeur
bij de Verenigde Naties,
Coretta King, de weduwe van
ds. Martin Luther King, J. den
Uyl. Ramsey Clark, voormalig"
procureur-generaal in de Ver
enigde Staten, Gideon Haus-:
ner, oud-minister van Justitie
in Israël en Mario Soares, so
cialistisch ex-premier in Por
tugal. Tot de belangrijkste ge
tuigen behoren mevrouw Avi-
tal Sjtsjaranski, de echtgenote
van de naamgever van het tri
bunaal, en Eduard Kutznetsov,
een Russische dissident die
naar het Westen werd uitge-
De Sovjet-Unie heeft een uit
nodiging om op het tribunaal
zijn eigen verdediging te voe
ren naast zich neergelegd en
het proces bestempeld als een
door het Witte Huis bestem
pelde anti-Sovjet-hysterie.
alles volgens het door de Kamer
[estelde plan verloopt, zal het abor-
wetsontwerp van de ministers De
iter (Justitie) en Ginjaar (Volksge-
ïdheid) begin september in de Twee-
3en| Kamer aan de orde komen. Het de-
dat meerdere dagen zal duren,
rdt beslist geen fluitje van een cent.
emotionele geladenheid die het on-
■werp al jarenlang omgeeft, staat
»der meer borg voor verhitte parle-
ntaire gedachten wisselingen. Een
>rzichtige voorspelling kan echter
den, dat het wetsontwerp „Afbre-
ig Zwangerschap", zoals het officieel
-t. uiteindelijk door een Kamermeer-
'heid aanvaard zal worden en ver-
Igens ook zonder kleerscheuren de
iaat zal passeren.
ooit de tijd rijp is geweest om de abor-
kwestie zonder al te veel moeilijkhe-
i wettelijk te regelen, dan is het nu, zo
nkt het regelmatig uit de monden van
fisten-democraten, liberalen en socialis
me po'itieke wil om er nog dit jaar
ie komen" is in de drie grootste frac-
zeer sterk aanwezig. Met name de
eties van PvdA en CDA zweeft voort-
a fend het spookbeeld voor ogen, dat een
A Igende kabinetsformatie opnieuw belast
'gefrustreerd zal worden door langduri-
f onderhandelingen over de abortus-
restie.
hans niet met vernietigende kritiek op de
voorstellen van De Ruiter en Ginjaar
heeft gereageerd. Het is bovendien op
merkelijk dat de PvdA nog geen eigen
initiatief-wetsvoorstel heeft ingediend.
Zoals het er nu naar uitziet zal zo'n ont
werp, dat aanzienlijke vertraging in de
behandelingsprocedure
kwestie kan opleveren, er
men. De coulante houding
vloeitnatuurlijk ook voort i
De Ruiter en Ginjaar erin
van hun wetsontwerp ee
voorstel te maken dat
de abortus-
ook niet ko-
van de PvdA
t het feit, dat
zijn geslaagd
compromis-
aansluit bij de
praktijk komt dat ook het meest voor) als
bij een ziekenhuis of abortuskliniek.
Voorts stelt het gewijzigd ontwerp dat de
termijn van vijf dagen al ingaat op de dag
dat de vrouw bij de arts om abortus
vraagt.
Een tweede belangrijke wijziging ten op
zichte van het oorspronkelijke ontwerp is,
dat zwangerschappen van meer dan 13
weken ook in een abortuskliniek mogen
worden afgebroken. In het oude ontwerp
mochten na 13 weken zwangerschap al
leen abortussen in ziekenhuizen worden
Mitiatief
!a is het dan ook begrijpelijk, dat
"A-fractie tot nu toe vrij mild, alt
huidige abortuspraktijk. De bewindslieden
zijn er zelfs niet voor teruggedeinsd hun
oorspronkelijke ontwerp (van begin vorig
jaar) na de kritiek van vooral de VVD en
de linkse oppositie op enkele essentiële
punten te wijzigen.
Wijzigingen
In het eerste ontwerp werd de vrouw, na
dat zij zich voor een abortus bij een zie
kenhuis of kliniek had gemeld, nog eens
een termijn van vijf dagen bedenktijd op
gelegd. In die tijd moest de arts tevens on
derzoeken of de vrouw wel in vrijheid tot
haar beslissing was gekomen en of de af
drijving van de vrucht wel de enige ma
nier zou zijn om de nood van de vrouw te
lenigen. In het gewijzigd ontwerp is in de
eerste plaats een meer centrale rol toebe
deeld aan de huisarts. Een vrouW die
abortus wenst te laten plegen, mag zich
zowel bij haar huisarts melden '(in de
Vrouw beslist?
Over de aard van deze wijzigingen heb
ben VVD en PvdA zich positief uitgela
ten. Wel blijft er van beide zijden kritiek
bestaan op enkele onderdelen van het
ontwerp, zoals dat er nu ligt. In de eerste
plaats vinden beide fracties dat in het re
geringsvoorstel niet duidelijk wordt uitge
sproken, dat de stem van de vrouw door
slaggevend moet zijn. Met andere woor
den: wat ook de inhoud van de gesprek
ken tussen arts en vrouw moge zijn, de
vrouw beslist uiteindelijk of de abortus
doorgaat of niet. Voorts vinden de beide
fracties dat een vrouw zich voor een abor
tus ook rechtstreeks moet kunnen wen
den tot artsen die werkzaam zijn bij in
stellingen als de FIOM (organisatie voor
ongehuwde moeders) of de Rutgersstich-
ting van de NVSH.
Tenslotte hebben VVD en PvdA beide
kritiek op het feit, dat het plegen van
abortus in het Wetboek van, Strafrecht
blijft staan als zijnde een misdrijf: een
misdrijf, tenzij men zich houdt aan de toe
komstige Wet Afbreking Zwangerschap.
Vooral de PvdA ziet het als een princi
pekwestie dat abortus uit de sfeer van het
strafrecht wordt gehaald. Men tilt daar
bijzonder zwaar aan. Iemand die onbe
voegd of tegen de bepalingen uit de abor
tuswet abortus pleegt moet uiteraard
strafbaar zijn, maar die strafbaarstelling
hoort thuis in de Abortuswet zelf en niet
in het Wetboek van Strafrecht, zo vindt
de PvdA. De VVD vindt dat weliswaar
ook, maar de liberalen zijn er in veel min
dere male toe geneigd daar een halszaak
van te maken.
D'66
Tot nu toe zijn vrijwel uitsluitend de frac
ties van VVD en PvdA ter sprake geko
men. Het CDA en de op drie na grootste
partij in de Kamer, D'66, nemen echter in
de discussies over het abortusvraagstuk
elk een geheel aparte positie in. D'66 is
van alle Kamerfracties het meest ver
gaand in haar kritiek op het ontwerp van
Ginjaar en De Ruiter. De Democraten
noemen de voorgestelde wetstekst zonder
meer onaanvaardbaar, omdat er volgens
hen nog steeds sprake is van een verre
gaande mate van betutteling jegens de
vrouw, vooral waar het gaat om de vijf
dagentermijn. Terwijl PvdA en WD be
reid lijken te zijn, de vijf dagen te slikken
vanuit de overweging dat in de dagelijkse SliLLpr*
praktijk een abortus toch nooit direct na k~'AAlvlwcI1
aanvraag kan worden voltrokken, wil
D'66 pas over een „ja" voor het wetsont-
CDA
In het CDA is allerminst sprake
eensluidend standpunt t
het ontwerp-De Ruiter-Ginjaar. De gelui
den uit de fractie doen trouwens vermoe
den dat er ten aanzien van het ontwerp
nimmer een unaniem CDA-standpunt zal
komen. Allereerst is er een klein groepje
principiële tegenstanders van abortus. On
der hen bevinden zich in ieder geval de
ARP'er Couprie, de KVP'er Bremen en
de CHU'ers Van Dijk, Van Leijenhorst en
Van Muiden. Zij zullen waarschijnlijk,
wat er ook met het regeringswetsontwerp
gebeurt, stemmen voor het initiatief-ont
werp van SGP en GPV, waarin abortus
alleen wordt toegestaan als het leven of de
gezondheid van de vrouw in gevaar is of
wanneer het gaat om een dode vrucht.
Ten tweede is er een grote groep die, on
danks bezwaren tegen het regeringsont-
werp, bereid is ermee akkoord te gaan.
Dan is er nog een categorie twijfelaars,
voornamelijk bestaande uit CHU'ers en
een paar KVP'ers, die nog niet weten of
het ontwerp voor hen aanvaardhaar ia of
niet, en tenslotte is er een handjevol
CDA'ers dat desnoods nog een klein stapje
in de richting van PvdA en VVD zou wil
len doen.
Het zal voor CDA-fractieleider Lubbers
een bijzonder moeilijke opgaaf worden,
enige ordening in'deze verscheidenheid
van meningen te brengen. Overigens
heeft Lubbers vorig jaar een keer nadruk
kelijk gezegd, dat ieder in de fractie de
vrijheid moet hebben ten aanzien van de
abortuskwestie naar eigen inzicht en ge
weten te stemmen.
Nog moeilijker wordt het voor het kabi-,
net; het zal problemen hebben om de
veelheid van opvattingen in de Kamer zo-
danig tegemoet te komen dat er straks een
meerderheid voor het ontwerp van De
Ruiter en Ginjaar zal stemmen. Je zou
haast zeggen, dat het kabinet er nauwe
lijks onderuit kan, nog een kleine hand
reiking aan VVD en PvdA (samen een
meerderheid vormend) te doen. Wat er
dan aan socialistische en liberale zijde nog
aan kritiek overblijft moet dan, met een
beroep op het gezonde politieke verstand
of desnoods onder bedreiging van een
door de beide indieners uitgesproken „on
aanvaardbaar", maar ingeslikt worden.
Het CDA, dat al genoeg te slikken heeft,
kan natuurlijk niet helemaal omver gelo
pen worden. Eén en ander zal zeker nog
de nodige hooglopende discussies in het
Catshuis opleveren, hoewel met het ver
dwijnen van minister Andriessen, éen ge
vreesd tegenstander waar het de abortus
kwestie betrof, het overlegklimaat in dit
opzicht alweer een stukje is verbeterd.
Het zou koffiedik kijken zijn, nu al te
voorspellen hoe het verder allemaal zal
lopen. De voorspelling dat er, als het kabi
net blijft ritten, dit jaar nog een abortus
wet tot stand komt, lijkt, alles overziende,
echter wel degelijk gerechtvaardigd.
DICK VAN RIETSCHOTEN
