Verkiezingen
Iran gunstig
voor strenge islamieten
Geschiedenis-examen: veel te veel
Kabinet in
beraad over
jaarlijkse
5-meiviering
tying Wilma
fed op kop
f
Uitrusting ME wordt verbeterd
Noodwetje
om huizen
Lekkerkerk snel
te vorderen
QeidóaOowumt
Brief van
mgr. Gijsen
brengt
onenigheid
in overleg
ambtsopleiding
^yoca/mmd
Carter betreurt pauze in
gesprek IsraëlEgypte
V olkshuis vesting
en bouwmalaise
Genland/buitenland
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 10 MEI 1980 PAGINA 7
ant TB gf
/bruit HAAG Het kabinet
sverg bij een aantal maat-
appeiijke organisaties
iezen gaan inwinnen
de vraag of 5 mei op-
jw jaarlijks als nationa-
eestdag moet worden ge-
Zoals bekend heeft de
eede Kamer zich deze
traval >k unaniem uitgesproken
ulpe
r de herinvoering
jaarlijkse nationale be-
jdingsdag.
1970 wordt bevrijdings-
de vijf jaar
9'el ierd. Het kabinet-De Jong
daartoe besloten. Premier
)Agt zei gisteravond
■••an de ministerraad, dat
volgende kabinetten
aanleiding hebben ge-
i, op dat besluit terug
,/De achtergrond daar-
is de verwachting dat het
goed meer mogelijk zal
van de vijfde mei elk jaar
r een manifestatie van vol-
nde allure te maken. Bo-
dioen speelt daarbij
dat 5 mei kort op Konin-
ïdag volgt", aldus Van
„Maar gezien de unanie-
wens van de Kamer en
met het oog op het feit
de vijfde mei dit jaar
gebeuren is geweest,
we serieus gaan bestu-
of we er weer een jaar-
Oranjeverenigingen die
jaarlijkse congres in Zwol-
houden, hebben hun be-
;dheid uitgesproken over
terugkeer van een jaarlijk-
-meiviering. Zij vrezen dat
Koninginnedag in het ge-
ang zal komen.
CARTA/ROTTERDAM
Flying Wilma heeft dc
>te aanval van de Gauloi-
afgeslagen Het tekort aan
id speelde het Franse jacht
dopen twee dagen de
leste parten. Per uur behield
slechts een snelheid van
mijl, tegen 6 mijl voor de
ing Wilma. die nu een
irsprong op de Gauloises
:ft genomen van 427 mijl.
t nog 6.5 dag voor de boeg
dc Flying Wilma nog 1360
•1 verwijderd van het licht-
ip Sandettye waar de re-
dpoging wordt gemeten
het zuiden van de Atlanti-
i Oceaan zijn de meeste
(ten in de stopdivisie op
Iheid gekomen In dc laat-
P (8 uur behield de West-
terik gemiddeld 10,4 mijl per
«ren de Prodent van Dirk
luta 7,9 mijl. In hel handi-
M [klassement van de tweede
ppe is de Prodent nu in op-
irs Dit klassement luidt nu:
lying Wilma,
iauloises 3 op 36 uur.
i Vj rodent op 50 uur
Mestbank op 168 uur
1 Werkgevers
laren al voor
nabetaling
NLO Er zijn in Neder-
d tal van bedrijven, die nu
fondsen vormen om straks,
de loonmaatregel is uitge-
rkt, zo snel mogelijk de
Ji.terstand in loonsverhogin-
i ongedaan te kunnen ma-
1. Het gaat dan met name
i het herstel van de perio-
3-ke loonsverhogingen, die
achtens de loonmaatregel dit
r slechts voor de helft mo-
a worden toegekend.
'orzitter N.F. Kruijff Van de
~T afische Bond CNV maakte
teren van deze fondsvor-
T ng door werkgevers mel-
'g tijdens een redevoering.
deed dit om aan te tonen,
de loonmaatregel van dit
inet uiteindelijk geen ef-
in£ !t zal hebben. Ten onrechte
_r| het kabinet er volgens
'uijff van uitgegaan dat ma-
4 !'ng tot meer werkgelegen-
id leidt. Matiging moet ech-
gepaard gaan met een bete-
verdeling van arbeid en het
lossen van knelpunten op de
beidsmarkt. Die elementen
"j ®en in het „bijna-akkoord",
J®t elnd vorig jaar tussen
-T&rkgevers en vakbeweging
is bereikt en het kabinet had
zUn loonmaatregel daarop
10 (0efen voortborduren, vond
hiijff. Dat bijna-akkoord
erd tenslotte door de FNV
enige afgewezen. „De FNV
t ons de - -
5 Kruijff.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het kabi
net heeft gisteren besloten
zeven miljoen gulden uit te
trekken voor verbetering
van de uitrusting van de
Mobiele Eenheid. Het geld
zal vooral besteed worden
aan de aankoop van been-
beschermers en nieuwe hel
men die gezicht en kaak be
ter beschermen. Ook zal de
pantserconstructie van de
voertuigen van de M.E.
worden verbeterd. De poli
tiebonden hadden afgelo
pen dinsdag in een gesprek
met de ministers Wiegel
(Binnenlandse Zaken) en
De Ruiter (Justitie) al om
deze verbeteringen ge
vraagd.
Het kabinet heeft tevens
besloten, een wetenschap
pelijk onderzoek te laten
instellen naar de psycholo
gische, sociale en culturele
achtergronden van de rel
len die op 30 april in Am
sterdam plaatsvonden. Met
dit onderzoek zal ongeveer
een miljoen gulden ge
moeid zijn.
De Nederlandse politie
bond gaat een onderzoek
doen naar de psychische ge
volgen voor de individuele
politieman als hij wordt
ingezet bij rellen. Volgens
voorzitter Leen van der
Linden raakt bij het soort
rellen als in Amsterdam
een behoorlijk aantal agen
ten zo van streek dat psy
chische zorg noodzakelijk
is. „Je kunt die mensen
niet meteen weer de straat
opsturen om hun dienstver
lenend werk te doen", al
dus Van der Linden in de
FNV-vakbondskrant. De
meeste agenten zijn hele
maal niet gelukkig met
hun werk in de Mobiele
Eenheid.
PRESIDENT BANI-SADR VREEST CONFRONTATIE
TEHERAN De tweede ronde van
de Iraanse parlementsverkiezingen
is gekenmerkt door een aanzienlijk
lagere opkomst dan de zestig pro
cent die in de eerste ronde was be
reikt. Deze kleine opkomst wordt
gunstig geacht voor de streng reli
gieuze Islamitische republikeinse
partij, die in de eerste ronde de
meesite van de 80 gekozen zetels wist
te bemachtigen. Gisteren ging het
om de restende 190 zetels. In 22 ste
den, voornamelijk in Koerdistan,
waren de verkiezingen uitgesteld
vanwege de voortwoedende oorlog.
Het parlement zal moeten beslissen
over het lot van de Amerikaanse gij
zelaars.
Als de Islamitische republikeinse partij
een meerderheid in het parlement zou
krijgen, zou het parlement een bolwerk
tegen de macht van president Bani-
Sadr kunnen gaan vormen. Vandaar
dat hij de hulp van geestelijk leider
Khomeiny had ingeroepen en ook ver
kregen om te voorkomen dat die partij
een greep zou proberen te krijgen op de
samenstelling van het kabinet dat de-
president wil vormen. Khomeiny heeft
ingestemd met een voorstel van Bani-
Sadr dat de keuze van een premier
door de president door hem moet wor
den bekrachtigd. De benoeming van
een premier wordt nu de komende da
gen verwacht. Het parlement moet ech
ter de uiteindelijke samenstelling van
het kabinet goedkeuren. Ondanks po
gingen de stabiliteit van het land te
verzekeren door de benoeming van een
premier voor minstens een jaar, is de
Islamitische republikeinse partij slechts
bereid akkoord te gaan met een pre
mier voor een overgangsperiode.
Amnesty International heeft Iran er
van beschuldigd dat veel mensen in dat
land ter dood veroordeeld zijn zonder
eerlijk proces. De beklaagden werden
vaak niet geïnformeerd over de tegen
hen uitgebrachte beschuldigingen, en
bovendien zou het hun niet altijd zijn
toegestaan getuigen op te roepen.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De regering heeft bij de Tweede Kamer een
gelegenheidswetsontwerp ingediend dat het voor de over
heid mogelijk moet maken snel woningen in de gemeente
Lekkerkerk, in verband met de bodemvervuiling aldaar, te
kunnen vorderen. Hoewel het beleid erop gericht is dat de
overheid de woningen via een schikking met de eigenaar in
bezit krijgt, is het wegens het goed verlopen van de zuive
ringswerkzaamheden van de bodem in Lekkerkerk nodig
dat de overheid de woningen op zo kort mogelijke termijn
in handen krijgt, aldus een toelichting van het ministerie
van justitie.
Volgens de toelichting op het wetje zal een schadevergoeding
aan de eigenaar achteraf plaatsvinden. Dit zal gaan volgens de
regels van de onteigeningswet waarbij de rechter de schadever
goeding vaststelt. Is de eigenaar het daar niet, mee eens dan kan
hij of zij in beroep gaan bij de Hoge Raad. De belangen van de
burgers zijn daardoor geheel verzekerd, aldus de toelichting. De
regering heeft het gelegenheidswetje voor Lekkerkerk nodig
geacht omdat normale vorderingsprocedures via de onteige
ningswet minstens een half jaar duren.
Premier Van Agt heeft meegedeeld dat de totale kosten van de
schadevergoedingen in Lekkerkerk geraamd worden op ruim 50
miljoen gulden. Hierbij is de aankoop of vordering van de wo
ningen en de vergoeding van verhuiskosten meegerekend. De
kosten van het verwijderen van vergiftigde grond van het even
tueel slopen van woningen vallen nog hoger uit: 70 a 80 miljoen
gulden.
De al enkele weken voortdurende staking in Zweden brengt ook de levering van benzine in de pro
blemen. En wat doe je dan als landbouwer om elk druppeltje te sparen voor de werktuigen: je kijkt
je hond eens vriendelijk aan en met de bolderkar van de kinderen lukt het allemaal best.
PHILADELPHIA President Carter heeft
gisteren zijn teleurstelling uitgesproken
over de opschorting van de onderhandelin
gen tussen Israël en Egypte over autonomie
voor de westelijke Jordaanoever en de
strook van Gaza. Carter zal dit weekeinde
een gesprek hebben met zijn onderhande
laar Sol Linowitz die hem en minister Mus-
kie volledig van de ontwikkeling op de
hoogte zal stellen.
op alle niveaus, zo heeft premier Khalil van
Egypte bekend gemaakt. Hij zei dat het besluit
is genomen „omdat geen vooruitgang is ge
boekt". Linowitz had donderdag verklaard dat
alleen de besprekingen op ministersniveau wa
ren gestaakt. Volgens de Isrëlische onderhan
delaar, minister Burg, is de kans op overeen
stemming vóór 26 mei de streefdatum die in
de akkoorden van Camp David wordt genoemd
heel klein géworden.
Volgens de Israëlische minister van defensie
Weizman heeft Sadat om binnenlands-politieke
redenen tot opschorting besloten.
HeT kabinet Van Agt is gereed gekomen met de moeizarng
pogingen om de anderhalf miljard ombuigingen, die op de
departementsuitgaven van dit! jaar gerealiseerd moeten wor
den, in te vullen. Het kabinet heeft daarvoor uitgebreid de
tijd genomen, zo kan worden geconcludeerd. Het jaar is
straks al bijna half om alvorens de volksvertegenwoordiging
een oordeel kan vellen over de voorgenomen vermindering
van departementsuitgaven.
GROOTSTE probleem bij de invulling van de ombuiging
was het departement van volkshuisvesting. En het is op zich
al toe te juicheh dat het kabinet dit departement momenteel J
als een probleemgebied beschouwt. Want er is op het terrein
van de volkshuisvesting nogal wat aan de hand. De markt is i
door tal van oorzaken compleet ingestort, terwijl er toch een j
toenemende behoefte is aan nieuwe woningen (toenemend j
aantal woningszoekenden) en een toenemende behoefte aan
werkplaatsen ook in de bouw (toenemende aantal werklo- 1
zen).
ZOWEL de bestrijding van de woningnood als de bestrijding
van de werkloosheid vormen dus redenen voor de overheid
om de malaise in de bouw niet nog eens een extra impuls te
geven door op het gebied van volkshuisvesting extra ombui- i
gingen te plegen. Dat zou pas echt neerkomen op het paard
achter de wagen spannen.
Het is dus bemoedigend te bemerken dat ook het kabinet
heeft besloten de woningbouw te ontzien. Zou men aan de
problemen in deze sector zijn voorbijgegaan, dan zou 1980
een rampjaar geworden zijn voor de volkshuisvesting, waar
nog lange jaren de wrange vruchten van geplukt zouden
moeten worden.
DEN HAAG De bisschop
van Roermond, mgr. dr. J.
Gijsen heeft in een brief aan
het provinciaal bestuur der
redemptoristen verklaard
aan afgestudeerden van de
Hogeschool voor Theologie
en Pastoraat (HTP) te Heer
len geen enkele functie in
zijn bisdom te willen geven.
Dit heeft geleid tot een conf
lict tijdens het eerste over
leg tussen de centrale be
leidscommissie voor de kat
holieke instellingen van the
ologisch onderwijs en de bis
schoppelijke commissie, die
als uitvloeisel van de bijzon
dere synode van de Neder
landse bisschoppen een on
derzoek instelt naar de aard
en kwaliteit van de ambtso
pleidingen in ons land. Hier
van maakt, naast de bis
schoppen Ernst en Möller,
ook mgr. Gijsen deel uit.
Dit eerste overleg was afgelo
pen zaterdag. De centrale be
leidscommissie, die onder
voorzitterschap staat van dr.
G. Veringa uit Rijswijk, deelde
de bisschoppelijke commissie
toen mee, dat zij haar mede
werking aan het onderzoek
slechts wilde blijven geven on
der voorwaarde dat, hangende
het onderzoek, bisschoppen
zich zouden onthouden van
verklaringen over het al dan
niet geschikt zijn van een be
paalde opleiding.
Mgr. Gijsen Zou voor zijp
standpunt als reden aangeven,
dat tijdens de bijzondere syno
de in januari kardinaal Garro-
ne, (toen nog) prefect van de
curie-congregatie voor het kat?
holiek onderwijs, had ver
klaard, dat de HTP in Heerlen
niet voldoet aan de eisen, die
aan de ambtsopleiding worden
gesteld.
Aanleiding tot de briefwisse
ling tussen mgr. Gijsen en de
redemptoristen, die participe
ren in de HTP. was de pries
terwijding op 24 mei van de
redemptorist J. Hafmans uit
Velden (L.) en momenteel ook
in Limburg werkzaam. Hij
wilde worden gewijd door
mgr. Staverman, vice-voorzit-
ter van de Nederlandse Missie
raad. Mgr. Gijsen stemde hier
mee in onder voorwaarde, dat
mgr. Staverman in zijn predi
katie niet zou polariseren.
Maar op een eventuele functie
in Limburg behoefde pater
Hafmans niet te rekenen. De
bisschoppenconferentie zal
zich in haar vergadering van
13 of 27 mei met deze kwestie
bezighouden.
„Veel te veel" was het vrij
wel eensluidend commen
taar van onze zegslieden,
kandidaten zowel van het
vwo als van het havo, op
het centraal schriftelijk
examen geschiedenis, dat
gistermiddag aan de orde
was in het algemeen voort
gezet onderwijs. In de och
tenduren stond voor vwo,
mavo en lbo wiskunde op
het programma, terwijl bij
het leao en lhno ook exa
mens in het machineschrij-
ven werden afgenomen.
„Nederland 1917-1939" en
„Fascisme en nationaal-socia-
lisme 1918-1939" waren de
twee onderwerpen van het
centraal schriftelijk geschie
denis zowel voor het vwo als
het havo, maar voor elk van
beide schooltypen verschil
den de vragen.
De havo-mensen vonden hun
vragen bij het eerste onder
werp goed te maken. Opval
lend was het grote aantal
vragen over kunst („de stijl"),
maar met het aangeboden
materiaal was er goed uit te
komen. Ten aanzien van de
vragen bij het tweede onder
werp wees men op het opval
lende verschijnsel, dat het
niet zozeer aankwam op fei
tenkennis als wel op een
goed kunnen omgaan met
historisch materiaal. En dat
was aan de hand van teksten
en afbeeldingen mogelijk.
De vwo-kandidaten noemden
hun vragen bij het eerste on
derwerp niet onoverkomelijk
moeilijk. De vragen bij het
tweede onderwerp waren
volgens hen veel bewerkelij
ker en vroegen nogal wat fei
tenkennis. In deze sector had
men het ontbreken van vra
gen over kunst in ruime zin
als een gemis
Wiskunde-VWO
Het examen wiskunde II
voor het vwo werd door de
kandidaten nogal verschil
lend beoordeeld: Van pittig
tot gemakkelijk. De leraar
vond. dat het met goed na
denken goed te doen was. Hij
merkte over de derde opgave
nog op: Voor het eerst een
opgave die helemaal gewijd
was aan lettervectoren. Vroe
ger gebeurde dat mondjes
maat. Een hele opgave van
deze soort is abstracter, dus
moeilijker, maar voor ab
stract denkende leerlingen
niet moeilijker. Hetgeen dan
ook de uiteenlopende beoor
delingen van de kandidaten
verklaart.
MAVO
„Al een paar jaar achtereen
staat wiskunde (open werk)
aan het eind van een drukke
examenweek. Dat werkt de
concentratie niet in de
hand", zo verzuchtte onze
mavo-wiskundeleraar. Het
wiskunde-examen mavo-4
was op zichzelf niet moeilijk
volgens hem. De beschikbare
tijd was ruim voldoende. Op
vallend was, dat er weer een
statistiek werd gevraagd. He-
letnaal onverwacht was dat
overigens niet, want bij het
meerkeuzewerk van woens
dag jl. was geen enkele opga
ve van dien aard voorgeko-
De eerste som ging over een
eenvoudige balk met een
aantal berekeningen, die
voor elke leerling te maken
moet zijn geweest. De tweede
was de reeds vermelde statis-
tiekopgave. Daarbij werd
duidelijk gevraagd naar be
grip voor een gegevan tabel. 4
De derde opgave betrof een
parabool met raaklijn. Vol
gens de leraar een aardige
som die toch wel op het juiste
niveau lag. Jammer dat de
redactie van vraag C bij ver
scheidene kandidaten ver
warring veroorzaakte: Ze
leek namelijk verdacht veel
op een gewone distributieve
eigenschap. De vierde en
Jaatste opgave ging over twee
cirkels, waarvan er een ont-
:staan is na rotatie van de an-
Were. De laatste vraag bij
deze opgave viel volgens de
leraar uit de toon, omdat hier
in feite werd teruggegrepen
naar het oude bewijs uit de
planimetrie.
LBO
Het wiskunde-examen (open
vragen) voor het lbo bestond
uit vier opgaven. Ze waren
volgens de lto-docent alle
vier van een bekende soort.
Zoals ieder jaar waren ook
dit jaar „de parabool" en „de
balk" van de partij. Het wa
ren, aldus deze docent, „leu
ke" opgaven, maar hij voegt
eraan toe dat het valt te be
twijfelen of de leerlingen dat
ook zo vonden. Het niveau
was volgens hem op de juiste
hoogte en de beschikbare tijd
van twee uur voldoende.
Het lmo deed dit jaar pas
voor het eerst mee met het
centraal schriftelijk wiskun
de voor het lbo. Dat gold zo
wel de meerkeuzetoets als de
open vragen. „We zijn dan
ook nog groentjes", aldus de
docent. Wat de meerkeuze
toets betreft was zijn bevin
ding dat deze door verschil
lende leerlingen redelijk is
gemaakt. Bij de open vragen
was er een die nogal koud op
de maag viel, maar de rest
was redelijk te maken, aldus
het commentaar.
Het machineschrijven bij leao
en lhno begon en eindigde
met een vaardigheidsproef
van elk 7 minuten. Over de
rest van het examen mocht
anderhalf uur worden ge
daan. Het betrof een rappor
tering; een brief met doorslag
en envelop; een rekening, die
zelf moest worden ingedeeld;
het maken van een overzich
telijk staatje aan de hand van
een gegeven tekst. Volgens
de docente was het examen
goed te maken en zeker niet
moeilijk.
MDS
Het schriftelijk eindexamen
van de mds werd afgesloten
met economie, gesplitst in de
onderdelen bedrijfseconomie
en algemene- en handelseco
nomie. Volgens de docenten
was het een goed examen
met voldoende variatie, maar
zeker niet gemakkelijk. Er
werd namelijk nogal wat in
zicht vereist. Veel kandida
ten vonden het moeilijk,
slechts een enkeling zei dat
het wel te maken was.
Medische
steun
voor stakers
van Mobil Oil
AMSTERDAM Ruim hon
derd artsen en 150 weten
schapsmensen hebben zich de
afgelopen week achter de actie
voor invoering van een vijf
ploegendienst bij de raffinade
rij van Mobil Oil in Amster
dam gesteld. De wetenschap
pers vertegenwoordigers bijna
het gehele wetenschappelijke
veld dat in Nederland met on
derzoek bezig is naar de gevol
gen van ploegenarbeid. Allen
vinden de invoering van een
vijfde ploeg noodzakelijk om
de risico's voor de gezondhied
te verminderen.
De stakingsactie bij Mobil Oil
ging vandaag zijn zestiende
dag in. Volgende week zal de
rechter uitspraak doen in een
kort geding dat de Mobildirec-
tie heeft aangespannen om een
eind aan de actie te maken. Op
een bijeenkomst van Mobil-
werknemers gisteren in Am
sterdam haalde Wim Spit,
vice-voorzitter van de FNV,
fel uit naar minister Albeda
die deze week in een nota aan
de Tweede Kamer had gesteld
dat vierploegendienst als pas
sende arbeid dient te worden j
beschouwd.
