Eddy Hartmann
ontleedt
het betaald
voetbal
Australisch
waterpolo
oprecht
amateurisme
SOFIA De in de sportwereld
veel misbruikte kwalificatie „op
rechte amateurs" is wel degelijk
van toepassing op het Australi
sche waterpoloteam, dat in Sofia
zijn kwalificatie voor Moskou
heeft afgedwongen, maar waar
van net als zoveel andere landen
vermoedelijk geen gebruik zal
worden gemaakt. De Australiërs
beschouwen het duidelijk als een
eer voor hun land te mogen uit
komen en zijn daarom bereid
geld op tafel te leggen om de
kosten zoveel mogelijk te dek
ken. Dat kan wel eens aardig op
lopen, want de subsidie van de
regering is niet hoog en de Au
stralische Zwembond is niet zo
rijk dat de bijdragen voor top
sporters erg hoog kunnen zijn.
Deze financiële problemen werken
echter niet remmend op de aspira
ties van de „Aussies", die voor
deelneming aan het wereldkam
pioenschap in 1978 in West-Berlijn
een bedrag van 700 Australische
dollars (ruim 1700 gulden) op tafel
legden. Voor deelneming aan het
kwalificatietoernooi in Sofia was
een bedrag van 250 dollars nodig.
De Australiërs maken er geen pro
bleem van. De clubs zijn er trots op
als zij een international mogen le
veren en er worden allerlei acties
georganiseerd om de benodigde
gelden bij elkaar te krijgen. Het
lijkt op het amateurisme van vijftig
jaar geleden, maar de Australiërs
zijn er van overtuigd, dat deze situ
atie de ploeg tot een hechte een
heid heeft gesmeed, die, hoewel ze
ker niet groots, toch voor iedere te
genstander gevaarlijk kan zijn.
Afstanden
De afstanden spelen natuurlijk ook
een belangrijke rol. Een centrale
training in eigen land is niet te rea
liseren want de afstand tussen Mel
bourne en Victoria bedraagt vier
duizend kilometer en van een re
gelmatig bij elkaar komen kan dus
geen sprake zijn. Het plichtsbesef
van de spelers is erg groot en pro
bleemloos wordt het „huiswerk"
gedaan dat coach Thomas Hoed op
geeft. „De clubs werken trouwens
goed mee, want de kampioenschap
pen van de afzonderlijke staten
worden hoog aangeslagen. Daar wil
men presteren en de internationals
weten dat zij zich ieder jaar weer
moeten waarmaken. Op die kam
pioenschappen kunnen zij hun se
lectie per jaar verlengen", zegt
Harry Quittnea, oud-international
en nu - uiteraard op eigen kosten -
adviseur van de ploeg.
Australië is voor veel Europese
ploegen een prima land om vakan
tie en sport te combineren. De be
zoekers betalen hun reis zelf
worden redelijk goedkoop ondt
bracht. Het Australische team
fiteert graag van die inbreng,
die manier kwamen het Italif
team en de Joegoslavische
van Partisan en Rode Ster naai
land van de kangeroes. „Het i
gevaar voor ons", zegt Quittne
dat we door de afstand geïsol
dreigen te raken. We moeten
blijven. In het waterpolo veral-
er veel, en snel."
FRANS VAN DER ME
SPORT
LEIDSE COURANT
pel, Jezek, Boskov. Waar gingen ze
neen? Naar de kapitaalkrachtige clubs,
hoewel die thans ook een toontje lager
moeten zingen. Geld, geld en nog eens
geld. Wat spelers betreft komt daar nog
bij dat ze er eenvoudig niet zijn. Spits-
spelers en linkerverdedigers zijn niet te
vinden. Middenvelders wel. Ze zijn er of
je kunt ze maken maar met de restrictie
dat de werkelijk heel goede, en dan
praat ik over de speler die een diepte
pass kan geven maar zelf ook diep kan
gaan, evenmin voor het opscheppen lig
gen. Dan kun je naar het buitenland
gaan maar dan stuit je weer op de finan
ciën. Niet voor niets gaan er zo veel spe
lers de grens over. In alle ons omringen
de landen is het belastingklimaat milder
en soepeler. Ik zie er na dit seizoen weer
veel vertrekken naar het buitenland."
„Dit is niet bedoeld als een klaagzang
want ik heb altijd gezegd: Het is minder
belangrijk wat je mist dan wat je hebt
gekregen. Ik neem FC Den Haag dan
even bij de kop. Uit eigen kweek haal
den we spelers als Ling, Dusbaba, Jol,
Zondervan, Swanenburg en Kila, om er
maar een paar te noemen. We konden ze
niet houden vanwege de financiën. Als
je budget het niet toelaat, ben je immers
machteloos. En dan praat men over ver
lies van kwaliteit. Natuurlijk, maar
noodgedwongen. En dan wordt het voor
het publiek minder aantrekkelijk."
„In groter verband geldt dat ook. Je
houdt hoe langer hoe minder publiek-
trekkers over omdat ze verdwijnen naar
het buitenland. Het publiek komt om
naar vedetten te kijken. Naar een
Cruijff, een Keizer, een Moulijn. Als die
weg zijn, is er en dat is duidelijk min-
ZATERDAG10 MEI 1980 PAGINA 1
Eddy Hartmann
en de voorzitter
van FC Den
Haag, Pieter den
Duik (rechts): on
danks verschil
van mening res
pect voor elkaar.
En zo zal dat blij
ven.
der te zien. Een reden waarom het voet
bal minder aantrekkelijk is geworden.
Maar er zijn er veel meer waardoor het
publiek wegblijft. De rellen is er een
van. Dat was eerst een verschijnsel dat
zich in de grote steden voordeed: Am
sterdam, Rotterdam,. Den Haag en
Utrecht, uitgerekend de grootste steden
van ons land. Maar het wordt langza
merhand een landelijk probleem: Haar
lem en Breda komen ook al in het rel-
lennieuws. Elke keer als er bij ons iets is
voorgevallen op dit gebied krijgen we
een aanzienlijke hoeveelheid brieven en
telefoontjes van mensen die het voor ge
zien houden. We merken het ook aan de
verkoop van seizoenkaarten."
„Voeg daarbij de enorme hoeveelheid
sport, voetbal voorop, op de televisie, en
dat wordt nog meer als de commerciële
t.v. zijn intrede doet. Voorts het spelen
op zaterdag als je daarvoor hebt gekozen.
Dan moet je de eerste en de laatste
maanden op zaterdag spelen. Maar in
maart is het nog koud. Gevolg: het pu
bliek blijft weg. Het alcoholprobleem
mag evenmin onderschat worden. Dat
speelt op zondagmiddag veel minder dan
op zaterdagavond als ze al op stap zijn
geweest en tot besluit een voetbalwed
strijd pakken. Naar mijn vaste overtui
ging is op zondag spelen beter. Als je
daarbij het gewijzigde en uitgebreide
pakket van de vrije-tijdsbesteding telt,
de uitbreiding van de zaalsporten waar
door het publiek zich kan gaan afvragen
waar het 't gezelligst is en dan ook nog
eens het voetbal op zich beschouwt, heb
E* i een heel scala van oorzaken waardoor
et betaald voetbal voor de massa min
der aantrekkeliujk is geworden. De tak-
Na
achttien
jaar
manager
schap
tische vondsten nekken het spel
Met een keiharde mandekking en
buitenspel zetten maak je de weds
dood. De spelregels zouden veram
moeten worden, zoals dat is gebeun
hockey en waterpolo en basketbal, sj
en die zich hebben aangepast aan de
wijzigde omstandigheden. Met voe
doen we het nog met regels die ui
vorige eeuw stammen."
Moeilijke tijd
„Helaas, het is niet te ontkennen da
aantrekkingskracht van voetbal acl
uit gaat. We gaan een zeer moeilijke
tegemoet met het betaald voetbal.
schien dat door de verminderde ec f
mische omstandigheden de mensen
terugkomen. Ze kunnen straks hun
zine niet meer betalen en lopen dan
schien wel weer naar het stadion."
„Het betaald voetbal blijft wel
op minder niveau. En dat het na
van tijd zichzelf kan bedruipen,
we heel snel vergeten. Dat staat
het rapport Gezonder Betaald
maar daar ben ik altijd al een tegenst |j
der van geweest. In elk rappport st
natuurlijk goede dingen maar dit is
reëel. De samenstellers zullen er zelf
langzamerhand wel achter zijn gekom
Sanering is ook de
waren er ongeveer tachtig
balclubs. Nu hebben we er 37.
er nog wat minder worden, maar
heb je er weer die onderaan in de
divisie staan en waarvan wordt gezi
dat ze geen bestaansmogelijkheid ra V(
hebben. Zo blijf je aan de gang.". ,i
HERMAN VAN BERGÈ^
DEN HAAG Na achttien jaar managerschap mag Eddy
Hartmann oordelen. Hij doet dat ook op een namiddag in zijn
bescheiden kantoorruimte in het Zuiderpark, het tehuis van
zijn FC Den Haag dat hij binnenkort verlaat omdat zijn
inzichten en die van het bestuur niet met elkaar stroken. Eddy
Hartmann volgde trainer Piet de Visser, die om ontbinding van
zijn contract verzocht toen bleek dat het ooit in een rapport
vastgelegde doel om met FC Den Haag de top te halen een
utopie is omdat de benodigde financiën nu eenmaal ontbreken.
Eddy Hartmann was het eens met zijn trainer en kon evenmin
vrede vinden met de te volgen gedragslijn die noodgedwongen
bepaalt dat de financiën niet gedogen dat aankopen van
formaat worden gedaan, dat kwaliteitsverlies niet kan
uitblijven en FC Den Haag genoegen zal moeten nemen met
een positie in de middenmoot. „Ik moet plezier in mijn werk
hebben en er in kunnen geloven, met hart en ziel. Als je dat
niet doet, kun je natuurlijk elke maand je salaris innen maar
dat is niet eerlijk tegenover je werkgever. Als je niet meer
achter je werk kunt staan, moet je de consequenties trekken en
dat heb ik dus gedaan. Het ligt in de lijn der verwachting dat
ik per 1 juli opstap. Dan is het seizoen voorbij. Maar als ik nog
wat zaken moet afhandelen, zal ik dat doen. Ik kijk niet op een
paar weken."
DEN HAAG De financiën; het is
het steeds terugkerend adagium in
het relaas van Eddy Hartmann die,
roet de binnenkort met pensioen
gaande manager van PSV, Ben van
Gelder, tot de beste van het korps ma
nagers in ons land mag worden gere
kend. Misschien wel de allerbeste is
van de mannen, die tot de nek in het
betaald voetbal zitten. En waarvan ze
het wel en wee torsen en met wee
moed moeten vaststellen dat er een
verbeten maar veelal vergeefse strijd
wordt gevoerd om minpunten op vele
gebieden ten minste een halt toe te
roepen. De dalende publieke belang
stelling, de mindere kwaliteit van het
voetbal, het gewelddadige aspect op
en om de velden en de vergeefse strijd
van de mindere goden om de al jaren
bestaande hegemonie van de vier top
clubs te doorbreken. Eddy Hartmann,
bezeten van voetbal, komt in verre
weg de meeste gevallen tot de conclu
sie dat geld en niets anders het be
taald voetbal beheerst „De naam zegt
het al maar daarmee ben je er natuur
lijk niet", vertelt Eddy Hartmann die
over zijn vak zo oordeelt: „Het is een
zeer moeilijk vak met vele facetten
die voor mij aantrekkelijk zijn. Je
kunt vrij zelfstandig handelen, je
hebt een grote mate van vrijheid, je
kunt risico's nemen maar zal ze ook
thoeten aanvaarden, je ontmoet veel
mensen van wie er ook veel je vrien
den worden - en anderen je vijanden
je doet veel mensenkenis op en je
kunt de wereld verkennen op buiten
landse trips. Een boeiend vak met
veel leuke en leerzame kanten. Maar
ook moeilijk omdat je tegenslagen
moet incasseren, kritiek krijgt, veel
tijd - en dikwijls op de vreemdste
uren - er aan moet spenderen. Maar
als ik dat allemaal overweeg zijn er
toch meer plus- dan minpunten. De
goede dingen overheersen."
„Ik hecht aan een grote mate van vrij
heid maar die wordt helaas steeds meer
beperkt, onder andere door het rapport
Gezonder Betaald Voetbal. Ik ben als
manager, hoewel mijn functie de laatste
jaren wordt omschreven als coördinator,
ook de uitvoerder van bepaalde be
stuursbesluiten. Maar ook de besturen
worden in een keurslijf gedwongen door
dat rapport, en door de gemeentelijke
subsidie. FC Den Haag was althans nog
een b.v.o. met een manager. Er zijn ver
scheidene clubs die zo iemand er een
voudig niet op na kunnen houden omdat
er geen geld is. Dat betekent wel dat de
bestuurders, die toch al zo enorm veel
vrije tijd pro deo in hun club stoppen, er
nog eens een taak bij krijgen. Geld is het
alles overheersende in het betaald voet
bal. De voorbeelden liggen voor het op
scheppen."
„Je krijgt kritiek - en daar kan ik best
tegen als het reëel is - omdat je een be-
paalde speler aan je neus voorbij hebt la
ten gaan, zeggen ze, of omdat je een spe
ler niet contracteert. Mag ik dan uit de
i keuken eens wat voorbeelden geven? Je
wilt een amateur hebben, die blijk heeft
gegeven voldoende capaciteiten te bezit
ten. Het scoutingapparaat heeft hem ten
minste tien tot twaalf keer bekeken al
vorens er met hem wordt gesproken. De
ene keer wil hij niet en dan ben je snel
uitgepraat. De andere keer vraagt hij
een enorm salaris en alles wat hij daarbij
nog eist - handgeld, huur betalen of zon
der meer een huis, een minimum aan
premiegeld en nog wat van die zaken -
waardoor het onmogelijk wordt hem te
contracteren. Het geld is er niet. Natuur
lijk zitten ook andere clubs achter een
talent aan en dan gaat het erom wie het
meest kan betalen. Dat zijn dan meestal
wel dezelfde clubs: Ajax, Feyenoord, AZ
en PSV."
Kist
r,-Ik noem een voorbeeld. Wij waren het
eerst bij Kees Kist, die toen nog bij Heer
enveen speelde. Tegen hetgeen AZ bood,
konden wij niet op. Hier heb ik de scou-
tingrapporten van het seizoen 1971-1972.
Wat staat daar? Huub Stevens, toen 17
jaari Nielsen die nu in Belgie speelt, Ger-
do Hazelhekke, doelman Jan de Jong,
Ab Gritter die toen nog bij ACV speelde.
Ik toon er maar een paar uit de grote
Stapel rapporten die voor ons worden ge
maakt door bepaald wel deskundigen,
oud-trainers met een grote staat van
-dienst en oud-spelers die allen in het be
zit zijn van een diploma A-,B- of C-oe-
fenmeester."
•„Dan verwijt men ons dat we „die speler
om de hoek" niet hebben gezien. Dat
hebben we wel, maar hij was voor ons
onbereikbaar. Peter Kemper kreeg des-
Het draait
allemaal
om geld
tijds bij PSV veel betere voorwaarden,
om er een uit het verleden te noemen.
Karei Bouwens, die nu bij Feyenoord
speelt, werd voor onze neus weggehaald.
Dat is geen verwijt aan de collega's in
het betaald voetbal maar zo liggen de za
ken nu eenmaal. Ik krijg ongeveer drie
honderd rapporten per seizoen. Van spe
lers die we zelf gaan bekijken, over wie
we een tip hebben gekregen, al is het
maar van opa die vindt dat zijn klein
zoon zo geweldig is. Maar we gaan er
wel heen. Uit het zaterdagvoetbal zijn
helemaal moeilijk spelers los te weken.
Enerzijds vanwege hun principes - niet
op zondag spelen - maar anderzijds om
dat zij in hun besloten gemeenschap de
vedette zijn die, laat ik maar zeggen, een
economische binding hebben met hun
plaats of dorp. Dat is een van mijn fru
straties bij het aantrekken van spelers.
Ze zijn niet te betalen, ook amateurs
niet. Geloof me, ze vragen bedragen
waaraan onze mensen, uitgezonderd drie
die we onze „dure" spelers noemen, niet
toekomen. Of dacht men soms dat we
niet achter bijvoorbeeld Fred Filippo
hebben aangezeten. Natuurlijk. En dan
tasten we zeker ook wel eens mis, laten
we iemand lopen die later beter blijkt te
zijn dan het rapport meldde. Dat zijn
dingen die kunnen voorkomen. Maar je
blijft met het probleem zitten dat het
geld ontbreekt, dat je niet kunt opbieden
tegen de grote broers die dan ook altijd,
al is de volgorde soms anders, de dienst
uitmaken in de eredivisie."
Happel
„Hetzelfde is het geval met trainers. Wie
haalden wij hierheen? Mannen als Hap-
Eddy Hartmann,
de coördinator
van FC Den
haag, zal op 1
juli —„Als er nog
werk is, kijk ik
niet op een paar
weken langer"
voor het laatst
het hek van het
Zuiderparksta-
dion achter zich
dicht doen.
- x Cli. U
