w Teelt Malta-aardappelen: een ambachtelijk karwei Goede mogelijkheden ver koop bloeiende bloembollen GROENTE FRjNT BL.ÉËMEN B#LLEIM ROMMELIGE MARKTSITUATIE MOEDERDAG BEÏNVLOEDT MOEDERDAG SNELLE LELIES TREKKEN AANDACHT ".AND EN TUINBOUW LEIDSE COURANT MAANDAG 5 MEI 1980 PAGINA 9 VALETTA Traditiege trouw zijn de vroege aard appelen van het eiland Malta bestemd voor de Ne derlandse markt. Ieder jaar laat de Maltese rege ring de geïnteresseerde im porteurs inschrijven. Wie, meestal na meerdere span nende ronden, het hoogste bod uitbrengt, mag deze handel op zijn naam schrij ven. Het volgende seizoen begint het loven en bieden weer opnieuw. Voor 1980 importeert A. van den Ende Zn uit Barendrecht de Malta's. De boeren op Malta zijn nu druk in de weer de vroege aardappeloogst binnen te ha len. De eerste boot is overi gens al geladen en stoomt op naar het Zeeuwse Hansweert. Dit jaar valt de Malta-oogst kleiner uit dan in het vorige seizoen. Dat wordt trouwens ook gezegd van de Israëlische vroege aardappelen, die nu al in de winkels liggen. In de loop van het vooijaar komen vervolgens de Italiaanse, Bretonse en Belgische vroege aardappelen op onze markt. Piepertelend Europa weet de Nederlandse aardappelteler wel te vinden. De eerste aardappelen uit eigen land komen uit Noord-Holland en van Walcheren, maar daar moeten we nog even op Wachten. Het Maltese produkt is in ie der geval te herkennen aan het achtpuntige Malta-kruis, dat op de verpakking staat. De aardappelen zelf zijn dit jaar behoorlijk rond en goud- ;1 van kleur. r' Oogsten met de houten ploeg. Oogst Met een soort hak aan een lange stok rukt de boer de plant en de knollen uit de grond. Verwoed heft hij het primitieve stuk gereedschap in de lucht en slaat het met kracht in de stenige grond. Vaak steekt het hele gezin de handen uit de de oogst binnen te halen. Er zijn ook landbouwers die hun muilezel voor een houten ploeg spannen. Zo worden de aardappelen gelicht. Een am bachtelijk karwei, maar het handwerk komt de kwaliteit wel ten goede. In de haven van de hoofd stad Valetta spreken we met de Maltese minister van landbouw en visserij, de heer Micallef. De vroege aardap pelexport is erg belangrijk voor het eiland. In feite gaat het hier om het grootste agrarische exportartikel. Vanuit het ministerie doet men er alles aan de oogst, aanvoer en verscheping zo goed mogelijk te laten verlo pen, verzekerde ons de minister. Malta kent zo'n zes duizend boeren, die hun hoofdbestaan in de landbouw vinden. Daarnaast zijn nog maar liefst een tweeduizend hobby-boeren actief. De mensen met een veertigurige werkweek kunnen er best wat bij doen, vindt de minis ter. Hij stimuleert zelfs de „volkstuinderij", want: „die mensen telen erg goede aard appelen". Zo kan een ambte naar verlof krijgen zijn oogst binnen te halen. Voor de echte boeren werkt de rege ring aan het opzetten van coöperaties. Juist omdat de bedrijven zo klein zijn, wor den de mogelijkheden in coöperatief verband aantrek kelijk. Op onze vraag waar om de Maltese aardappel nu zo'n bijzondere positie op de NedeHandse markt inneemt, antwoordde de heer Micallef: „hij is vroeg aan de markt en je proeft aan de aardappel de gunstige invloed van de rode Maltese aarde, de subtropi sche zon en de zeelucht". Nederlands pootgoed Malta ligt een kleine honderd kilometer ten zuiden van het Italiaanse Sicilië. De grootste lengte gemeten van zuidoost naar noordwest is zevenen twintig kilometer en de grootste breedte van oost naar west bedraagt veertien kilometer. In oppervlakte komt het eiland overeen met het Nederlandse Goeree Overflakkee. De bevolking ligt op 320.000 inwoners. Blij- pelen meer over? Welnee! Voor de binnenlandse markt telen de boeren een heel an dere soort aardappelen, de zogenoemde witvlezige. De Nederlanders lusten alleep de geelvlezige aardappelsoor ten. De Maltese boer houdt daar bij het kopen van zijn plantgoed, waarvan heel veel uit Nederland komt, natuur lijk rekening. Naast een aan tal groentegewassen waaron der tomaten, neemt de teelt van tarwe, uien en veevoer een belangrijke plaats in op het eiland. Wie zo over Malta rijdt krijgt steeds meer begrip voor het vakmanschap van de Maltese boer. De kostbare teeltlaag van rode aarde wordt op zijn plaats gehou den door oneindig veel muurtjes, gemaakt van los gestapelde stenen. Deze zijn zeer karakteristiek voor het eiland. Ieijiand die niet door gedrongen is tot het „platte land" van Malta, begrijpt dan ook nauwelijks dat de Malte- zers tussen al die stenen zo'n goede aardappel kunnen te len. DEN HAAG Er liggen voor specia le acties goede mogelijkheden met bloeiende bloembollen. Er van uit gaande dat negentig procent van de bloembollenverkoop gebeurt in de maanden oktober en november, wor-, den van 2 november af en op de daar op volgende dinsdagen wekelijks bloeiende bollen gedistribueerd, na melijk twee pannen met elk negen bloeiende hyacinthen en vier pannen elk met negen bloeiende tulpen. De deelnemende tuincentra worden uit sluitend belast met de kostprijs van de geleverde bloeiende bollen. Aldus een mededeling van het Produktschap voor Siergewassen aan de hand van een ver kooptest in dertig tuincentra met bloeiende bolgewassen ten behoeve van de droogverkoopmarkt. Ter ondersteu ning van de verkooppresentatie van z.g.n. droge bloembollen werd door de afdeling Marktonderzoek in het najaar van 1978 een experimentele test gehou den met bloeiende bolgewassen. Voor ge noemde test werd gebruik gemaakt van drie geselecteerde verkooppunten en een speciale presentatie ontworpen. Doel was onder meer het testen van de houdbaarheid van de bloeiende bolge wassen op het verkooppunt en het meten van de invloed van deze bloeiende bol gewassen op de verkoop van droge bol len. Over de resultaten is een rapport sa mengesteld en vond in 1979 reeds ge deeltelijke uitvoering. Door middel van een enquêteformulier werd vastgesteld wat de uitkomsten waren. De meeste be drijven vonden de houdbaarheid van de bollen goed. Bij goede verzorging hiel den de meeste bollen het ruim twee we ken uit. Het publiek moet er aan worden herinnerd dat de bollen in het najaar moeten worden gekocht, willen zij in het voorjaar bloeien. Van de zesentwintig ondervraagde tuincentra waren er drieëntwintig van oordeel dat een actie moet worden gehouden terwijl ook rui me reclame moet worden gemaakt. Bloeiende bolgewassen zoals deze mo menteel zijn te zien, werken verkoopbe vorderend aldus het rapport. Van de ze sentwintig tuincentra werd in het najaar van 1979 een kassa-omzet behaald van 507.000 gulden dat hoger ligt dan in het voorgaande jaar. De gemiddelde kassa- omzetten aan bloembollen in tuincentra was najaar 1978 16.850 en in najaar 1979 19.500. .Aangezien de produktie van de bloeiende bolgewassen in Neder land plaats vindt, zit de buitenlandse de taillist nog in.de wachtkamer. Voor speciale acties liggen er echter goe de mogelijkheden met bloeiende bloem bollen zo wordt geconstateerd. Overigens is gebleken dat in ons land de laatste vijf jaar het aantal bloembollenkwekers is gedaald van 7091 tot 5131. Maar wel is opvallend dat de beteelde oppervlakte met bloembollen is toegenomen van 13.416 ha tot 13.949 ha. Gemiddeld staak ten per jaar biina vierhonderd bollen- kwekers hun bedrijf, doch niettemin werd de beteelde oppervlakte per jaar 100 ha groter. De Nederlandse bloembol lencultuur ontwikkelt qls geheel zich niet onbevredigend. De exportwaarde kwam in 1978 met de hoogste uitbreiding en liep op tot 581 miljoen gulden, het geen twaalf procent méér was dan in het voorgaande jaar. Dit betekent evenwel niet dat de bloembollenexport zich in elk opzicht bevredigend ontwikkelde. Zo liep deze naar Zweden terug als gevolg van de sterk gestegen energiekosten in de broeierij. Na de Bondsrepubliek is Frankrijk het tweede afnemersland van Nederlandse bloembollen. Gedurende het seizoen 1978-1979 werd in totaal voor 81.720.000 naar Frankrijk geëxpor teerd, hetgeen overeen komt met een ze vende deel van de totale Nederlandse export in dat seizoen. Mooier nog zijn de cijfers voor Zwitserland waar voor vij fennegentig procent Nederland zorgt voor de invoer van bloembollen en voor de tulpen zelfs honderd procent bereikte. Door diverse vrije dagen in binnen- en buitenland, worden het aanvoer- en han delspatroon verstoord. In de maand mei zal dit herhaaldelijk gebeuren. Door het uitvallen van veilingdagen moeten de tuinders hun oogst opzouten en komen na zo'n oponthoud met extra grote partijen aan de veiling. De handel moet hier dan weer op inspelen. Deze situatie draagt er toe bij dat het verloop van de prijzen hier door zeer grillig kan zijn. Voor een gewas als paprika's was dit bijvoorbeeld in de af gelopen week duidelijk merkbaar. Paprika's Het aanbod van paprika's nam in zijn to taliteit toe, vooral het aanbod van rode paprika's groeide sterk en valt hierdoor behoorlijk wat groter uit als vorig seizoen. Ditzelfde is procentueel gezien ook het ge val met de gele paprika's. Daarnaast zorgt Italië voor een duidelijke concurrentie op de Westduitse markt, maar dit is in feite niet nieuw. Al met al is er sprake van een ruime voorziening van de Westeuropese markt. Als gevolg hiervan daalden de prijzen over de hele linie fors. De groene sorteringen daalden van gemiddeld 3,98 per kilo naar 2,60 per kilo. Voor de rode sorteringen kwam de klap nog veel har der aan. Deze sorteringen daalden van ge middeld 7,30 naar 3,87 per kilo. Het aanbod van groen lijkt het meest stabiel te blijven, van rode en gele paprika's wor den er grotere aanvoeren verwacht. De concurrentie van Italië zal toenemen. Als gevolg hiervan zullen de prijzen onder druk blijven en dalingen zijn daarom niet uitgesloten. Komkommers Bij de komkommerhandel was er geen vuiltje aan de lucht, het aanbod werd vlot verhandeld tegen oplopende prijzen. De buitenlandse concurrentie is nog steeds zeer beperkt. Roemenië is nog steeds de grootste concurrent op de Westduitse markt. Bulgarije exporteert slechts mond- Andijvie in de krat •jesmaat beperkte partijen. In vergelijking met vorig seizoen stelt deze export echter niet veel voor. Naast de export van Hol landse komkommers naar West-Duitsland is ér export naar Engeland, Frankrijk en Scandinavië. Voor de sorteringen van 41/76 lagen de prijzen tussen de 78 cent en 1,11 per stuk. Dit kan zonder meer een bevredigend resultaat genoemd worden. Er wordt voor de komende week wel wat meer concurrentie van Bulgarije ver wacht. Deze zal niet van ëen dergelijke omvang zijn dat daardoor grote prijsver- schuivingen zullen ontstaan. Het prijsver- loop lijkt vrij vast te blijven, een lichte prijsdaling is echter niet uitgesloten. Tomaten Het totale tomatenaanbod blijft toenemen en binnenkort mogen ook de eerste aan voeren van de hete-luchtteelt weer ver wacht worden. De prijs moest toch meer inleveren dan er aanvankelijk verwacht werd. De gemiddelde prijs van de A-I-to- maten daalde naar 17,45 per kistje, het geen neerkomt op een kilo-prijs van 2,91. De export van Canarische en Spaanse tomaten naar West-Duitsland loopt wat langer door als vorig seizoen, daarnaast is sinds 22 april, ook al was het bescheiden, de Marokkaanse export naar West-Duitsland weer op gang gekomen met 90 ton. Het aanbod van vleestomaten nam sterk toe en is thans 4 maal zo groot als vorig seizoen. Door deze sterke groei kwam de prijs onder zware druk. De sor tering BBB daalde in prijs van f 4,33 naar 2,96 per kilo. Dat er zich op de tomaten- markt ook uitzonderlijke taferelen af kunnen spelen blijkt uit de prijsvorming van 1 mei. De binnenlandse sorteringen brachten toen 5,80 per kilo op terwijl de exportprijs zoals gezegd f 2,91 bedroeg. Met grotere aanvoeren in net vooruitzicht lijkt de prijs toch onder een zwaardere druk te komen. Prijsherstel lijkt een moeilijke zaak. Overige gewassen Broccoli liep in de afgelopen week zelfs in prijs op, de kildprijs kwam daardoor op 9,95 te liggen. Er wordt van deze uitzon derlijk lekkere groentesoort een groter aanbod verwacht waardoor de prijs weer zal dalen. Snijbonen daalden een flink stuk in prijs, nl. van 8,14 per kilo naar 4,85 per kilo. Voor sla trok de gemiddel de prijs weer aan naar 34 cent per krop. Met een kleiner wordend aanbod in het vooruitzicht is het mogelijk dat de prijs zich handhaaft. De exportmogelijkheden voor sla worden kleiner door een groeiend binnenlands aanbod in West- Duitsland. Voor gewassen als Chinese kool, radijs en ijsbergsla was er sprake van een prijsopleving. Radiis bracht op 1 mei 85 cent per bos op, ijsbergsla bracht op dezelfde dag 1,22 per stuk op. Voor beide gewassen moet er weer op lagere prijzen gerekend worden. Chinese kool daarentegen mag op een vast prijsverloop rekenen, de prijs bedroeg 1,70 per kilo. Rettich daalde flink in prijs, namelijk van 60 cent naar 35 cent per stuk. De CCWS heeft over de vier maanden van dit jaar een totaal omzetcijfer bereikt van 226.785.352,71 tegen vorig jaar 172.009.288,90, een vermeerdering dus met 54.776.123,81 of 31,84 procent. Wel rekening houdend met de sterk gestegen kosten in de bedrijven, kan het resultaat niet onbevredigend worden genoemd tot dusver, hoewel de nu opnieuw gestegen energiekosten weinig reden tot optimisti sche verwachtingen geven. De maand maart bleef wel beneden het totaal van de vier maanden. De omzet van snijbloemen beliep J 51.038.615,62 tegen vorig jaar f 45.072.989,20, hetgeen wel een stijging betekende met 5.965.626,42 of 13,24 pro cent. De potplanten deden het wat beter met een omzetbedrag van 8.960.968,54 tegen vorig jaar 172.009.228,90 of 25,81 procent. In het spel van de bloemenmiljoenen spe len uiteraard weersomstandigheden een niet onbelangrijke rol. Zo was er afgelo pen week een royale aanvoer van bloe men, welke mogelijk deze week nog wel zal worden overtroffen, nu moederdag de vraag zal opvoeren. Opvallend was het sterke aanbod van de Nederlandse trosan- jers die dicht bij de twee miljoen kwamen, maar in de gemiddelde prijs beneden die van vorig jaar lagen met respectievelijk 31 tegen 39 cent. Vermoedelijk is dit jaar de produktie wat vroeger op gang gekomen. De bijna zes miljoen jaarrondtroschrysan- ten lagen een miljoen boven die van vorig jaar om deze tijd en in vakkringen ziet men hierin een ineenschuiven van teel ten. Er moeten worden gesteld dat de prijsvorming in het algemeen matig was, hetgeen trouwens ook vorig jaar het geval Ondanks een groter gerbera lag de gemiddelde prijs toch iets hoger. Zowel grote als kleine rozen wor den dit seizoen aan de CCWS ruimer aan gevoerd dan vorig jaar, van elk ruim twee miljoen maar met gemiddelde prijzen die toch niet slecht waren, maar wel voor verbetering vatbaar hetgeen trouwens ook vorig jaar om deze tijd het geval was. De totale aanvoer aan de CCWS bedroeg af gelopen week 34.128.095 bos of stuks met opbrengst van 14.259.018,90 tegen een aanvoer van 31.393.126 bos of stuks voor f 11.837.178,06 vorig jaar. Wat gemiddelde prijzen met tussen haak jes die van vorig jaar zijn als volgt: Ameri kaanse anjers 33 (34), anthurium 1,79 (1,54), snijgroen 19 (17), jaarrond troschry- santen 47 (50) idem geplozen 67 (68), free- sia 19 (23), gerbera 36 (31), gladiolen 44 (39), irissen 24 (20), leliekelken 46 (46), le- lietakken 47 (50), cymbydium groot 50 (83), idem klein 32 (28), grote rozen 50 (41), idem klein 38 (32), sonia 45 (36), be- linda 38 (31), red garnette 33 (27), tulpen 9 (8). Wat de importprodukten betreft, de totale invoer van 245.259 gaf een omzetcijfer van 149.126,15 tegen invoer zelfde week vorig jaar van 193.306 en opbrengst f 75.973,90. Dit verschil is te verklaren doordat vorig jaar in dezelfde week de import werd ge stopt vanwege bereiken van het gestelde kwantum trosanjers. Het ligt in het voor nemen om de import van Israëlische tro sanjers na Moederdag weer te stoppen, ge zien de toename van de eigen trosanjers maar ook de kwaliteit van het geïmpor teerde produkt dat te wensen over laat. Over de potplanten kan worden gezegd dat de belangstelling voor de groene goed is te noemen, ook al zijn deze nog klein van stuk. De CCWS had afgelopen week een potplantenaanbod van 1.065.653 met opbrengst van 2.284.919,16 tegenover 891.714 stuks en opbrengst van f 1.858.248,99 in dezelfde week van het vorig jaar. De perkplanten kwamen afge lopen week niet erg los, waarschijnlijk als gevolg van de koude weersomstandighe den. Zoals gezegd kan in deze week de bloemenaanvoer fors zijn en we hoorden zaterdag een bloemènhandelaar een klant adviseren: „Koop nu uw bloemen want volgende week nülen ze peperduur zijn". Afwachten... Over lelies gesproken: de prijzen van de bloemen zijn de laatste tijd niet van de bo- venste-beste geweest. Vooral de opbreng sten van wat nieuwere cultivars zoals de crème Sterling Star en de rose met geel getekende Peach Blush waren ronduit matig. Daarentegen kon de gele Connecti cut King zich goed handhaven. Ondanks enkele minder feestelijke gebreken we noemen de gevoeligheid voor knopval en het maken van blinden heeft deze lelie ook een paar ijzersterke eigenschappen. Zo is de kleur prima, de bloem heeft een lang vaasleven en de knoppen komen goed open. Daar komt nog bij dat Connec ticut King een korte periode in de koelcel heel goed kan verdragen, wat bijv. van Enchantment niet gezegd kan worden. De goede bloemenprijzen hebben die van de bollen weer wat doen aantrekken. 't Gele geweld In de gele lelies is echter veel tie op komst. Dat zal straks ook op de in ternationale lelietentoonstelling de Liliade van 14 t.e.m. 26 mei in de kassen van Keukenhof wel blijken. Welke culti vars stand zullen houden in het gele geweld dat zal worden ontketend, is moei lijk te voorspellen. De nieuwe gele lelies van de Noordhollandse veredelaar A. Bi- schoff Tulleken konden wel eens een heel goede gooi gaan maken. Deze firma intro duceerde een aantal gele lelies van het zgn. S-type S staat voor Sundrop) en die hebben nl. een opmerkelijk korte trek- duur. En dat is een punt dat in een tijd van steeds stijgende energiekosten, meer en meer in het centrum van de belang stelling komt te staan. A. Bischoff Tulleken (links) met zijn verde- laar ir. P. Schenk bij enkele van de nieuwe snelle gele lelies. kende. Het zal interessant zijn te zien of een internationaal publiek dat men straks in Lisse mag verwachten, deze kleuren combinatie zal weten te waarderen. Potplanten? Merkwaardig Ook de bekende Noordhollandse lelieve redelaars gebroeders Ben en Niek Laan zullen met een trits nieuwe lelies voor het voetlicht komen. Daarnaast de fa. P. Hoff Zn. uit Hem (eveneens Noord-Holland) die met de merkwaardig getinte Festival de aandacht zullen trekken. Festival is een lelie met opstaande bloemen van het Midcentury-type, waarin ongetwijfeld ook bloed van Lilium tigrinum zit. De bloem is in knop opvallend roodbrons, maar als de kelk zich opent verschijnt een bloem die zeer opvallend getint is gespikkeld goudgeel met naar de punten roodbrons. Een kleur die men in de lelies nog niet Om nog even op de zaailingen van Bi schoff Tulleken terug te komen. Deze fir ma komt ook met nieuwe Orientals op de markt en daaronder enkele typen die van nature een korte stengel hebben. Men denkt daarmee een opening op de pot- plantenmarkt te kunnen maken. Lelies als potplant zijn in bepaalde perioden in Amerika heel gewild, maar in West-Euro pa is het tot nu toe bij enkele pogingen ge bleven. En dan ging het om lelies die door middel van remstoffen kort werden ge houden. Een heel bekende lelieveredelaar zal men dit jaar op de Liliade missen: De Jong Lelies BV uit Andijk laat verstek gaan. De heer De Jong heeft nl. een com binatie gevormd met enkele kwekers, handelaren en de veiling CNB te Lisse. De nieuwe lelies zijn in deze combinatie ingebracht. Men wil zich dit jaar toespit sen op snelle vermeerdering van de nieu we aanwinsten plus op de begeleiding van de kwekers die deze lelies in cultuur heb ben genomen. Bollenhandel Over de bloembollenhandel in het alge meen kunnen we kort zijn. Bij de hyacin ten is het nog steeds het oude liedje: veel vraag maar weinig aanbod en dus hoge prijzen, Bij de crocussen is dat eveneens het geval. Bij de narcissen staat de gele trompet Golden Harvest sterk in de be langstelling. Prijzen van ruim 30,- per 100 voor de „enen" liegen er niet om. Voor het overige beleven de H. H. Bloem bollencommissionairs geen gouden dagen. Na de beurs in Hillegom keren ze niet met stapels volgeschreven koopbriefjes op hun basis terug. De handel in tulpen is duide lijk in een rustiger vaarwater terecht ge komen. De schaarse artikelen blijven hoog in prijs, maar een massasoort als Apeldoorn is heel moeilijk te verkopen. Wie twaalven wil hebben kan voor 6,- per 100 volop aan de bak en elven komen niet hoger dan 4,- per 100. Van die prij zen kan je geen tulpenteler blijven. Een geluk bij een ongeluk is dat Apeldoorn de andere tulpen niet meesleurt in het dal- der-lage-prijzen. Witte tulpen zijn zeer gevraagd. Het aan bod is gering en wat er niet is wil raar maar waar! iedereen plotseling graag hebben. Zo kon het gebeuren dat een cul- tivar als Snowstar op de koopbriefjes kwam voor 36,- voor de twaalven en 32,- voor de elven. Voor twaalven van Pax betaald men 30,- en de wat nieuwe re White Dream, waar wat meer aanbod van is, vond kopers voor 27,- per 100 voor de twaalven. Deze White Dream lijkt voor de broei een tulp van importantie te gaan worden. Weliswaar is de bloem niet aan de grote kant, maar dat blijkt toch niet zo'n groot bezwaar te worden gevonden, want daar staat tegen over dat de houdbaarheid op het water erg goed is en dat White Dream de knop ook al gauw laat kleuren. Men kan de twaalven nu ook al verkopen voor levering zomer 1981 en dan wil men er nog 25,- per 100 voor op tafel leggen ook. Over speculeren gesproken!...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1980 | | pagina 9