Argentijnse economie
duidelijk in de lift
Beurs uan Amsterdam
Saoedi Arabië
verstrekt krediet
aan Turkije
General-Dynamics
ontwikkelt straaljager
type F-16met nieuwe motor
Inflatie in
Europa stijgt
,EEN INFLATIE VAN 150 PROCENT;
JE LEERT ER MEE LEVEN"
Resultaten Wereldhave
in eerste kwartaal gelijk
- ECONOMIE LEIDSE COURANT ZATERDAG 3 MEI 1960 PAGINA 15
ANKARA - Premier Suleyman Demlrel
van Turkije heeft meegedeeld dat Saoedi
Arabië Turkije een krediet zal verstrek
ken van 250 miljoen dollar.
De Turkse radio heeft bericht dat volgens
Demirel de procedure voor de overboeking
met het bedrag spoedig voltooid zal worden.
Adviseur Turgut Ozal van premier Demirel
is maandag begonnen aan een reis naar het
Midden-Oosten. Op zijn programma staan be
zoeken aan Qatar en Saoedi Arabië.
Op 15 april hebben de 24 landen van de Or
ganisatie voor Economische Samenwerking
en Ontwikkeling (OESO) besloten om Tur
kije financiële hulp te verstrekken voor in
totaal 1,16 miljard dollar.
ST LOUIS - General Dynamics Corporation
ontwikkelt een straaljager van het type
F-16 met een motor uit eigen huis van het
type J-79. De nieuwe straaljager is bestemd
voor landen die een moderne straaljager
willen aanschaffen die niet hoeft te vol
doen aan de hoge normen van de F-16 die is
uitgerust met motoren van Pratt and Whit
ney van het type F-100, zo heeft topman Da
vid Lewis op de jaarvergadering van Gene
ral Dynamics Corporation meegedeeld.
Electric heeft nu 164 straaljagers van het type
F-16 die zijn vervaardigd in haar vestigingen
in de VS en West-Europa, afgeleverd aan de
VS, België, Denemarken, Nederland, Noorwe
gen en Israël. Van deze landen overwegen er
reeds enkele om toestellen bij te bestellen.
De nieuwe F-16 wordt ontwikkeld in de vesti
ging van General Dynamics in Fort Worth. In
het eerste kwartaal van dit jaar heeft het con
cern, dat zich ook bezig houdt met scheeps
bouw en telecommunicatie-apparatuur, een
winst geboekt van 36,3 miljoen dollar, 23 pro
cent meer dan in het eerste kwartaal van vorig
jaar.
BRUSSEL In alle landen van de EG
zijn de eerste drie maanden van dit jaar
de prijzen sneller gestegen dan in het eer
ste kwartaal van vorig jaar. De inflatie
neemt dus duidelijk toe. In de gemeen
schap als geheel stegen de prijzen met 4,2
procent, tegen 3 procent in het eerste
kwartaal van vorig jaar. Een en ander is
uitgerekend door het Europees bureau
voor de statistiek.
De prijsontwikkelingen in de negen EG-lan-
den lopen, gemeten over een jaar, sterk uit
een. In Duitsland en de Benelux lag de infla
tie tussen maart vorig jaar en dezelfde maand
dit jaar rond de zes procent. In Frankrijk,
Denemarken en Ierland tussen de 13 en 15
procent, in het Verenigd Koninkrijk en Italië
ongeveer 20 procent.
Veel koersen
in reactie
AMSTERDAM, vrijdag Op
de Amsterdamse effectenbeurs
zijn vrijdag veel koersen wat
gedaald. De onverwachte ver
hoging van het disconto had
op de obligatiemarkt lagere
koersen tot gevolg waarbij
verliezen werden geleden op
lopend tot omstreeks 40 cent.
In de aandelensector gingen
de noteringen eveneens
laag. De belangstelling on
ken te doen was, mede gezien
het lange weekeinde, niet
groot.
Tegen de koers van 100 pet
stond vandaag de inschrijving
open op 150 min 10,5 pet
obligaties ten laste van de Ne
derlandse Investeringsbank
voor Ontwikkelingslanden. De
looptijd van deze lening is 15
iaar. De belangstelling voor de
lening werd behoorlijk ge
noemd.
Van de internationale aande
len boekten Unilever en Hoog
ovens het grootste verlies. Bei
de fondsen lagen ƒ0,70 lager
in de markt. Aandelen Kon.
Olie openden ƒ0,50 lager op
152,10, een reactie die be
perkt bleef doordat de" prijs
van de Amerikaanse dollar
met ongeveer een cent naai
boven ging tot circa 2 gulden.
In de scheepvaartsector moest
Van Ommeren f 2 terug tot
ƒ244 en Nedlloyd verloor
ruim 1 op 86.
Van de bankaandelen verloor
de ABN 3 op 302 terwijl de
NMB een gulden achteruit
moest tot ƒ213. Aandelen
AMRO bank noteerden ruim
een gulden lager op 62,20.
Van de hypotheekbanken was
de Friesch Groningsche Hypo
theekbank fractioneel hoger
op ruim ƒ69 terwijl de koers
van de aandelen Westland-U-
trecht Hypotheekbank met 2
daalden tot 255.
De bouwaandelen gaven een
verdeelde stemming te zien.
Aandelen Bos Kalis noteerden
vriiwel onveranderd op circa
ƒ90, terwijl de koersen van
Volker-Stevin en Hollandsche
Beton. Groep ruim f 1 terug
moesten tot krap 60 en circa
76. Van de uitgeversaandelen
was Elsevier-NDU een gulden
hoger op 204, terwijl aande
len VNÜ enkele dubbeltjes te
rug moesten tot iets onder de
90. Van de verzekeringsaan
delen verloor Ennia bij de ope
ning van de beurs ƒ1,50 op
ƒ130,50 en ging de notering
van Nationale Nederlanden
I met ƒ0,30 naar beneden tot
ƒ116,20. Aandelen AMEV no
teerden ƒ0,80 onder het ni
veau van donderdagmiddag op
Daggeld
omhoog
AMSTERDAM - Het tarief
voor daggeld is gisteren met
een half procent verhoogd tot
11,75 pet. Deze maatregel is
genomen in navolging van de
verhoging van de discontota
rieven met een half procent.
POELDIJK „Westland Noord" vrij
dag, 2 mei 1980.
Tomaten A: 1500-1650; B: 1520-
1590; C: 1480-1560; CC: 1300-1380;
Vleestomaten B: 1480-1530; BB:
1520-1610; BBB: 1650-1720; BBBB:
1660; Aubergines 500: 260; 400: 270-
285; 300: 330-390; 225: 345-365; 175:
370-390; 100: 375-400; Bloemkool 5:
350-395; 6: 285-380; 8: 220-300; 10:
185-240; 12: 165-290; 15: 135; Kom
kommers I 91: 126-128; 76: 121-124;
61: 103-110; 51: 90-94; 41: 78-80; 36:
63-67; 31: 48-53; 26: 41-57; krom kg.:
64-66; grof stek: 48-56; Sla: 18.5-
39.5; Pepers groen: 970-1180; rood:
1780; Andijvie: 130-225; Spinazie: 46-
66; Postelein: 111-135; Prinsessebo-
nen: 1370-1580; Snijbonen: 550-800;
Ice-bergsla: 107-118; Rabarber 25-
31; Prei: 30-53; Raapstelen: 25-34;
Selderij: 21-48; Krulpeterselie: 27-42;
Radijs (kl.): 41-47; (gr.): 71-90; Cour
gettes: 104-126; Frankethaler: 4880;
olden Japan: 840-970; June blood:
kaasmarkt alkmaar
ALKMAAR - 02/05 Aanvoer 30.832 k
Comml»aJenoterlng«n In guldens per kg: I
brtekseda/nmer 5.62, middelbare 5,67
C^AJdM v
„Onder het nieuwe
regime groeit in elk
geval het graan
sneller", zeggen
sommige Argentij
nen met een lichte
ondertoon van spot.
Dat is natuurlijk
niet waar. Feit is
wel, dat zelfs de te
genstanders van de
militaire junta grif
erkennen dat het
met Argentinië's
economie in ieder
geval weer de goe
de kant op gaat.
Onze verslaggever
Jan Bartelds was in
Latijn-Amerika en
kreeg de kans om
even in Argentinië
rond te kijken.
De inflatie is vooral merkbaar op het platteland
BUENOS AIRES Het is altijd al
moeiljk om te begrijpen, hoe de eco
nomie van een land precies in elkaar
steekt. Maar wie zich in die van Ar
gentinië probeert te verdiepen, ont
dekt al spoedig dat hij de moed
maar beter kan opgeven. De toestan
den daar zijn, naar Europese maat
staven, zo ingewikkeld, dat je blijk
baar Argentijn moet zijn om er nog
iets van te begrijpen. En zelfs dan
blijft het moeilijk.
Het land heeft zich in de afgelopen
vier jaar wonderbaarlijk snel weten
te herstellen van het in 1976 nog bij
na onafwendbaar lijkende econo
misch bankroet. Terwijl in het begin
van dat jaar de deviezenreserve nog
maar veertig miljoen gulden be
droeg, zodat het land bijna niet meer
aan zijn internationale financiële
verplichtingen kon voldoen en er
bijna geen bank of land ter wereld
bereid kon worden gevonden om nog
krediet te verschaffen, is de situatie
thans volkomen anders. Argentinië
is weer volop kredietwaardig gewor
den en bankiers staan bijna in de rij
om geld naar het land te mogen
brengen voor nieuwe investeringpro
jecten.
Argentinië's succesvolle economische
comeback wordt, nationaal en interna
tionaal, vrijwel volledig toegeschreven
aan de minister van economische za
ken, José Alfredo Martinez de Hoz. Hij
haalde op 2 april 1976 een forse streep
door een groot aantal niet op elkaar af
gestemde, maatregelen van zijn voor
gangers en presenteerde een econo
misch beleidsplan, dat nu eens wèl een
visie ontplooide voor de lange termijn.
Aan de overdreven staatsbemoeienis
met dat deel van het bedrijfsleven dat
terwille van de werkgelegenheid
kunstmatig in stand werd gehouden,
zou een einde worden gemaakt. De na
tuur en de wereldmarkten hielpen de
minister een handje. Een paar goede
oogsten en uitstekende prijzen voor
graan en vlees, de twee belangrijkste
exportprodukten van Argentinië,
brachten genoeg geld in het laatje om
snel bijna alle economische problemen
uit het verleden te kunnen vergeten.
Behalve de inflatie. Die bleef toren
hoog, want in de bestrijding daarvan
faalden De Hoz en zijn medewerkers
tot nu toe volkomen.
de bakker, de slager en de kruidenier
wordt er afgehaald. En liefst zo kort
mogelijk tevoren. Elke dag rente telt.
Manipuleren
Schouderophalend
„Een geldontwaarding van 150 procent
per jaar is soms wat lastig. Maar acht, je
leert er mee leven. We komen er wel
doorheen", aldus veel Argentijnen, die
schouderophalend voorbij gaan aan het
grootste probleem waarmee hun land al
vele jaren heeft te kampen. „Al jaren
lang hebben we niet anders meege
maakt, dan dat we met ons geld steeds
minder konden doen. Het is niet goed,
maar je went er aan", zegt in Buenos
Aires de 47-jarige bankdirecteur en re-
gerings-adviseur dr. Jose Maria Dagni-
no Pastore.
In 1974 bereikte het werkelijk besteed
baar inkomen van de „modale" Argen-
bergafwaarts. In 1976, het jaar van de
militaire staatsgreep, steeg de inflatie
tot 900 procent. Het jaar daarop werd
het weer iets beter: 350 procent. On
danks het intussen opgetreden econo
misch herstel werden 1978 en 1979 af
gesloten met een nog onduldbaar hoog
inflatiecijfer van 150 procent.
De in Nederland inmiddels beruchte
prijscompensatie, die Argentinië ook
kent, heeft de geldontwaarding in de
afgelopen jaren niet kunnen bijhouden.
Hetgeen ertoe leidde, dat elke zichzelf
respecterende Argentijn allerlei kunst
grepen ging toepassen om zijn persoonr
lijke schade zoveel mogelijk te beper
ken. De banken geven op spaartegoe
den rentes van tientallen procenten per
maand en bieden daarin bovendien zo
sterk tegen elkaar op, dat het een na
tionale sport is geworden te trachten
daarvan maximaal te profiteren. Spaar
geld en salaris verhuizen van de ene
bank naar de andere en blijven alleen
maar op een rekening staan, zolang er
geen andere bank is gevonden die een
nog hogere rente betaalt. Alleen wat
absoluut nodig is voor het betalen van
En het bedrijfsleven doet lustig aan dit
rentespelletje mee. Noodgedwongen
meestal, omdat het de enige manier is
om de inflatie te omzeilen, aan het eind
van het jaar net quitte te draaien of nog
een klein winstje over te houden. Bo
vendien; het manipuleren, speculeren,
sjoemelen en sjacheren zit elke recht
geaarde Argentijn in het bloed. En zelfs
de moderne manager verloochent zijn
natuur niet. Dus speelt ook hij met
geld, in plaats van het voor zijn bedrijf
en voor zijn land te laten werken.
Minister De Hoz van Economische Za
ken wil er alles aan doen, om aan dit
fenomeen een einde te maken. „Velen
van ons volk leven nog bij de dag. Het
wordt tijd dat ze leren plannen maken
voor de toekomst en die dan ook uit
voeren. En ons daardoor helpen de eco
nomie en de welvaart naar een hoger
peil te brengen", is ongeveer zijn me
ning.
Pastore onderschrijft die visie. „Ons
land is het Brazilië van de toekomst",
zegt hij met kennelijke waardering
voor Argentinië's noorderburen. „We
hebben onmetelijke rijkdommen. Onze
energie-voorziening kunnen we, zelfs
als de economie een forse groei zou
vertonen, zelf verzorgen. Nu al voor
zien we voor meer dan negentig pro
cent in onze eigen oliebehoefte. We
hebben aardgas. We hebben voldoende
uranium in de eigen bodem om elektri
citeit door middel van atoomkracht te
kunnen opwekken. We hebben water
dat ons niet alleen energie kan opleve
ren, maar dat ook een deel van onze
transportproblemen kan oplossen en
voor bevloeiing van onze gronden kan
worden gebruikt."
Onderwijs
Maar er is meer; het onderwijs zal op
een hoger plan moeten worden ge
bracht, want na de lagere school is er
Minister De Hoz:
„Krachtige aan
pak".
onvoldoende gelegenheid tot het volgen
van kwalitatief goed voortgezet onder
wijs. Er is een groot gebrek aan leer
krachten die in staat zijn moderne ont
wikkelingen, vooral op technisch en
wiskundig gebied, tijdig aan de op
groeiende generatie door te geven.
Ook de arbeidsprocessen in de bedrij
ven moeten worden aangepast. De pro-
duktiveit moet worden opgevoerd.
Daar waar dat mogelijk is zal de com
puter zijn intrede doen. Misschien zal
dat het werkloosheidspercentage, eind
vorig jaar weinig meer dan een half
procent van de werkende bevolking,
iets doen toenemen. Maar dat geeft an
dere bedrijven de kans om eindelijk de
werknemers aan te stellen, die ze tot
nu toe door de overspannen arbeids
markt gewoon niet konden krijgen.
Jorge Horacio Kogan, directielid van
de Argentijnse luchtvaartmaatschappij
Aerolineas Argentinas en directeur van
het Nationaal Vervoersplan is al druk
doende, in het kader van het „Natio
naal Plan" het snoeimes te hanteren.
Zo zullen de havens worden gemoder
niseerd en onder meer geschikt ge
maakt voor containerschepen. Ze moe
ten dieper worden, net als veel binnen
landse waterwegen, om het nuttig laad
vermogen van de boten optimaal te
kunnen gebruiken. De infrastructuur
in die delen van het binnenland die nu
nog slecht toegankeljk zijn moet wór
den verbeterd. Dat betekent meer
vliegvelden, nieuwe wegen, nieuwe
railverbindingen. Voor een optimaal
gebruik van Argentinië's bodemschat
ten, olie en aardgas, zal het pijpleidin-
gennet drastisch moeten worden ver
groot. Tenslotte zal de zeevisserij, die
nu ondanks de rijkdom aan zeevoedsel
van de kustwateren haast niets voor
stelt, een forse impuls moeten krijgen.
Duidelijk is dat het „Nationaal Plan"
diep zal ingrijpen in de staatsbedrijven
met elkaar verantwoordelijk voor 42
procent van de landelijke productie
en het ambtenarenapparaat. Het valt
daarom te verwachten, dat de meeste
Argentijnen aan die volstrekt niet bij
hun volksaard passende rationele en
pragmatische aanpak vé
sche problemen moeten
DEN HAAG - De resultaten
van NV Beleggingsmaat
schappij Werelhave per aan
deel zijn in het eerste kwar
taal van 1980, ondanks de
uitbreiding van het uitstaan
de aandelenkapitaal met 25
pet in 1979, tenminste gelijk
geweest aan die in dezelfde
periode van 1979, zo heeft de
directie in de jaarvergade
ring medegedeeld.
Wereldhave gaat voorts haar
huidige belangen in de V.S.
bundelen in haar Amerikaan
dochtermaatschappij West
World Holding Inc., die ook
voor deelneming door derden
zal worden opengesteld. West
World Holding is opgezet als
een Real Estate Investment
Trust (R.E.I.T.), waardoor vrij
stelling van vennootschapsbe
lasting wordt verkregen. In to
taal zullen in eerste instantie
6.500 aandelen worden ge
plaatst tegen 10.000 dollar per
stuk. Aandeelhouders van
Wereldhave worden in de ge
legenheid gesteld tot voorin
schrijving.
De beleggingen van Wereld
have in de V.S. zullen door
deze en eventueel volgende
emissies niet verminderen. De
opbrengsten van bij derden ge
plaatste aandelen zullen door
West World Holding in hun
geheel worden bestemd voor
uitbreiding van de Ameri
kaanse beleggingen.
Door derden de mogelijkheid
te geven in West World Hol
ding deel te nemen wordt de
nodige verbreding van de ba
sis voor verdere penetratie in
de Amerikaanse onroerend
goedmarkt bereikt en een goe
de fiscale opzet mogelijk ge
maakt, zo meent Wereldhave.
VAN DER GIESSEN Van
der Giessen-de Noord NV zal
haar resultaten over 1979 met
een vertraging van enkele we
ken publiceren omdat volgens
de raad van bestuur bepaalde
financiële maatregelen van de
overheid om technische rede
nen niet geheel tijdig konden
worden afgewikkeld.
V/H G. KEY NV Hout
handel voorheen G.Key stelt
voor het dividend op de gewo
ne aandelen te verlagen van
15 tot 12 pet en op de cumula
tief preferente aandelen van
7,8 tot 7,2 pet. De omzet steeg
vorig jaar van f 65 tot f 67 min
maar de winst na belastingen
daalde van f 0,8 tot f 0,5 min,
aldus het bedrijf. Het resultaat
is vorig jaar nadelig beinvloed
door de lange winterperiode,
alsmede door belangrijk hoge
re rentelasten. De jaarvergade
ring is op 19 juni.
SHELL Op dinsdag 20 mei
voorbeurs zal de
Koninklijke-Shell Groep de fi
nanciële resultaten over
het eerste kwartaal bekend
maken.
ARM NV Amsterdamse
Rijtuigmaatschappij (ARM)
stelt voor over 1979 een onver
anderd dividend uit te keren
van 16 pet in contanten. De
geconsolideerde winst na ven
nootschapsbelasting is met 8
pet gestegen van f 4,5 tot f 4,8
min. De nettowinst per aan
deel van f 100 steeg van f 55,70
tot f 60,08, aldus het bedrijf.
hoofdfondsen
Slotkoor» Slotkoor»
68.30 67.80
302Ó0 300.50
Slotkoor* Slotkoor*
152-10 152.30
overige aandelen
Slotkoor* Slotkoor*
Slotkoor* Slotkoor*
181 !Ó0
Blydenst C
Bols
Borsumlj W
Schev. Expl
HVA-^tyen coi
obligaties
beurs van New York
Chrysler
buitenlands geld
(Prijs In guldens)
Belgische Ir. (100)
Griekse drochme (tOO)
