ijft boven
■etonse kust
arte dreiging
in olieramp
Londens hoogste en
draaiende restaurant
sluit de deuren
.EUROPESE"
VAN KANAAL...?
LO Enige tientallen kilometers voor de Bretonse
Ie Granit Rose" zijn duikers van een bergingsfirma uit
Ie bezig met het dichten van de lekken in de Tanio, de
die begin maart in moeilijkheden kwam en in het Ka-
gezonken. De olie die tot op heden uit het op 87 meter
dene liggende schip is weggevloeid heeft veel schade aange-
let name de stranden en rotsen in en rond de plaatsen
lel en Ploumanach zijn ernstig vervuild. Voor deze va
torden is het van groot belang dat de duikers, die per
eeër naar het wrak zijn afgedaald, erin slagen de olie-
te stoppen. Alleen dan is er een mogelijkheid dat het
honderden militairen, brandweerlieden en vrijwilligers
i de nu nog inktzwarte rotsen en viesbruine stranden
fct zomerseizoen olievrij te maken. Zo niet, dan moet
e zo op het toerisme gerichte „Roze Granietkust" wor-
vreesd dat. na de rampen met de Torrey Canyon in 1967
imoco Cadiz in 1978, de trilogie compleet en wellicht
strofaal zal zijn.
Het totaal met olie besmeurde stoffelijk overschot van een aalscholver. Een van de vele slachtoffers van de olievervuiling.
mderhalve maand geleden de olie
Tanio de Bretonse kust vervuilde,
eerste conclusie dat de schade,
vergelijking met de door de Amo-
liz aangerichte verwoestingen, wel
l. Spoedig echter bleek, dat dit
ten dele waar was. Twee jaar gele-
ird de kust van Bretagne over een
otere afstand dan nu met olie be-
>e 250.000 ton brandstof die toen in
ilandde trok een zwart spoor van
den kilometers lengte. Dit jaar
pten „maar" een paar duizend ton
afgezien van Wat vlekjes bij de
i Trèbeurden en Perroc-Gierec,
enige tientallen kilometers
Granietkust" rond Trègastel en
anach een zwarte aanblik gaf. Wan-
len naar de oppervlakte van het ver-
gebied kijkt moet dus inderdaad
i gesteld, dat de ramp met de Amo-
z „erger" was.
jm...
illend dikke en kleverige olie die de
vervoerde en de problemen die zich
or bij het schoonmaken van de rot-
xjrdoen. trekken de balans tussen
rampen echter weer in evenwicht,
arte smurrie lijkt zich met een super-
an het roze graniet te hebben ge-
waardoor de in 1978 nog met suc-
gehanteerde schoonmaakmethode
water onder hoge druk en keihard
!len) direct al weinig effect bleek te
in. Vandaar ook dat men al snel op
gegaan naar rigoureuzere midde-
en strijd tussen hen die de „Roze
tkust" koste-wat-kost vóór de zo-
choon willen hebben (hoteliers en
'anthouders) enerzijds en vissers,
|en en natuurbeschermers anderzijds
at gevolg. De eersten waren bereid
gebruik van chemicaliën, de ande-
Blden (en stellen) dat het gebruik van
iftige stoffen het leven in de zee on
bare schade zou toebrengen,
eze strijd kan binnenkort een einde
Verleden week is een fabrikant
wee nieuwe „schoonmaakmiddelen"
proppen gekomen, die weinig of
schade aan het natuurlijk milieu in
ouden aanrichten. Het gaat hierbij
soort zeep en een vloeistof op ba-
onder meer kokosnootolie. De eer-
De belangrijkste stranden rond Trègastel zijn inmiddels redelijk olievrij ge
maakt. Er zijn echter nog wel plaatsen te vinden waar de kleverige massa
het zand bedekt. En omdat zelfs de meest geperfectioneerde pompen door
de olie verstopt raken, rest de schoonmakers niets anders dan de emmers
en de schop.
ste proeven waren, zowel wat het schoon- bruik varf deze middelen op grote schaal
maken van de rotsen als de vervuiling van tot de gewenste resultaten leidt,
de zee betreft hoopgevend. De komende Maar zelfs wanneer de „nettoyage" van de
dagen zal moeten blijken of ook het ge- „Roze Granietkust" een succes wordt,
EN Het enige
restaurant waar
klanten niet de
de pilsjes of de
maar wel de
lelegenheid aan-
ilijk kunnen stel-
or het onmisken-
levoel van draaie-
gaat in juni
De „Top of the
(torenspits) in
is sinds veer-
•ar het hoogste
van Groot-Brit-
Niet alleen be-
het zich 186 me-
og op de 34e eta-
de PTT-toren in
Londense West
maar het draait
•regeld zij het
id langzaam
Deze operatie ge-
geruisloos en
bngeveer 20 mi-
In die tijd kun-
wachtende,
inde en kauwen-
mten heel Londen
(houwen. Het
•n op gerechten
er vaak even
•Is een rondje op
bber wielen, die
raaiende restau-
beweging hou-
eel de „Top of the
geen oord is
flastronomie beoe-
fordt, heeft het in
iren toch 1,6 mil-
Iraaierige klanten
Op de 35e ver
van de postto-
«vindt zich de bar
het restaurant. Het
iolen-gevoel
te authentieker
wanneer je op een bar
kruk zit te wachten tot
er op de 34e etage een
tafel vrij komt.
Het ronddraaiende res
taurant wordt van de
Britse PTT afgehuurd
door de firma Butlin, die
in Groot-Brittannië volk
se vakantiekampen ex
ploiteert. Butlin heeft nu
van de PTT vernomen,
dat het contract volgen
de zomer niet vernieuwd
zal worden. Het vervalt
op 19 juni. Om het be
staan van de Torenspits
ordelijk af te ronden,
worden de laatste
drankjes en diners op
14 juni geserveerd.
De sluiting is noodzake
lijk, omdat de liften van
de PTT-toren al zeven
tien jaar in gebruik zijn
Tegen begin 1983 ko
men er njpuwe liften. In
afwachting daarvan zal
de PTT bekijken of op
de hoogste etages meer
kijklustige mensen toe
gelaten zouden kunnen
worden als er strengere
veiligheidsmaatregelen
van kracht zijn. De rest
van de PTT-toren wordt
gebruikt voor telefoni
sche en tv-verbindin-
gen. De openbare kijk-
galerij onder het restau
rant is sinds 1971 geslo
ten voor het publiek.
Dat jaar ontplofte op de
31e etage een vrij zware
bom, achtergelaten
door terroristen die on
bekend zijn gebleven.
Niemand werd gedood
of gekwetst. De vrij ern
stige schade bleef be
perkt tot de betrokken
verdieping
Na die aanslag werd het
restaurant zes weken
gesloten. Sindsdien is
het de enige plaats in
Londen waar bezoekers
nog kunnen genieten
van een werkelijk uniek
panoramisch uitzicht
over de Britse hoofd
stad. Met de appara
tuur. die het restaurant
rondwentelt, heeft men
nooit pech gehad. Als
Londense attractie
bracht dit draaiende
eethuis een miljoen
pond per jaar op.
Dat bedrag overtreft het
commerciële succes van
de meeste andere (en
meestal betere) restau
rants in Londen, Bij de
'„Top of the Tower"
werken 92 mensen, die
telkens 120 gasten be
dienen. Guido Edwards
(63), manager sinds de
opening, gaat na de
sluiting met pensioen
De Torenspits heeft een
vast menu van 8.90
pond voor drie gerech
ten. Er is ook een uitge
breide keuze a la carte,
te beginnen met fazant.
Maar de Guide Michelin
heeft het hoogste res
taurant van Londen'
nooit een sterretje
waard gevonden.
Wie nog „Dover sole en
plein ciel" (Tong van
Dover in de Lucht) wil
bestellen voor de „Top
of the Tower" gesloten
wordt, moet zich haas
ten. Na 14 juni zal in
Londen weer iedereen
op vaste grond eten en
drinken. Als daar het
restaurant voor je ogen'
begint te draaien, is het
tijd om af te rekenen en
een taxi te bestellen
ROGER SIMONS
Na juni, wanneer de ,,Top of the Tower" sluit, zuilen toeristen in Londen een andere plaats moeten vinden om
een panoramische blik over de^ritse hoofdstad te kunnen werpen.
hangt het van de duikers bij het wrak van
de Tanio af of de Bretonse kust de ko
mende tijd olievrij blijft. Want zolang de
drabberige, stinkende massa uit het schip
ontsnapt, lopen de strandèn en rotsen bij
elke vloed de kans om door een niet opge
merkte olievlek te worden vervuild.
Stolpen...
Het zal voor de duikers in hun Intersub III,
de naam van de onderzeeër, in elk geval
geen gemakkelijke klus zijn. Volgens de
plannen worden op de gaten in de romp
van de tanker stolpen geplaatst, die met
een synthetische stof worden volgespoten
Deze stof sluit de lekken hermetisch af en
is tevens gedurende lange tijd bestand te
gen de druk die zowel de olie als het zee
water op een diepte van 87 meter uitoefe
nen.
Omdat de omstandigheden waaronder ge
werkt wordt verre van ideaal zijn - de
diepte, de duisternis, de ligging van het
wrak en de stromingen ter plaatse - kun
nen de duikers niet meer dan twee uur
per dag werken en zal het hele karwei, zo
wordt verwacht, tussen de zestien en acht
tien dagen in beslag nemen.
Naar Parijs...
Intussen laten de Bretonnen er geen twijfel
over bestaan dat er op korte termijn dui
delijkheid moet komen over het verdere
lot van de Tanio. Om de ernst van hun
verlangens te benadrukken is een Breton
se delegatfe afgelopen woensdag naar Pa
rijs getrokken, waar zij door president Gis-
card d'Estaing is ontvangen. Een eerdere
tocht naar de Franse hoofdstad, op 2
april, ontaardde nadat op de stoepen van
het Elyssèe uit de Tanio afkomstige olie
was gegooid in een grote vechtpartij met
de beruchte Parijse oproerpolitie. Zover is
het woensdag niet gekomen. Men heeft de
Franse president verteld dat het wrak van
de olietanker, naar de mening van de Bre
tonnen, voor de komende winter van de
Kanaalbodem moet zijn verdwenen. Men
vreest namelijk dat het schip de herfst- en
winterstormen niet zal doorstaan en door
midden breekt, waarna het hele drama
van voren af aan kan beginnen.
Als een van de oplossingen ziet men het
omhoog halen en wegslepen van de Tanio
Franse militairen dragen een emmer
met olie weg.
De moeilijkheid hierbij is echter dat het
schip ook dan zou kunnen breken. Een an
dere mogelijkheid is het leegpompen van
de ruimen. De diepte waarop de tanker ligt
en het feit dat de olie verwarmd moet wor
den alvorens zij te pompen is. zijn bij deze
operatie grote struikelblokken. Het kan de
Bretonnen overigens weinig schelen op
welke manier de Tanio van de zeebodem
wordt verwijderd, als het maar na de zo
mer en vóór de winter is gebeurd.
Betere beveiliging...
De delegatie uit Bretagne heeft tijdens het
onderhoud met president Giscard tevens
eisen en voorstellen voor een betere be
veiliging van de Franse noordwestkust te
gen milieurampen ter sprake gebracht. Bij
dit onderwerp wijzen de Bretonnen voort
durend op de beloftes die de Franse rege
ring in 1978, na de ramp met de Amoco
Cadiz, heeft gedaan. De beveiliging in met
name het Kanaal zou zo goed worden, al
dus Parijs, dat de Bretonse kust geen olie
gevaar meer te duchten zou hebben. Zo
werd het scheepvaartverkeer in het Kanaal
- wekelijks honderden boten - verbeterd,
de radarapparatuur van de kustwacht ge
moderniseerd en het aantal patrouille-
vluchten van de luchtmacht boven het Ka
naal opgevoerd.
Desondanks werd de „Cóte de Granit
Rose" andermaal door olie vervuild. In
Bretagne heeft men daarom zelf plannen
ontwikkeld, die wèl een grotere veiligheid
van de kust tot gevolg moeten hebben. De
filosofie achter die voorstellen is dat alle
landen in West-Europa profiteren van de
olie die door het Kanaal wordt vervoerd.
Daarom moet de EG, in de zienswijze van
de Bretonnen, de verantwoordelijkheid
voor de veiligheid van het scheepvaartver
keer voor de Franse kust op zich nemen
én de financiële consequenties daarvan
dragen.
In dit verband wordt onder meer gedacht
aan een internationaal verbod op het ver
voer van gevaarlijke stoffen met schepen
van een bepaalde ouderdom. Verder ver
wacht men veel van een betere organisatie
van de kustwacht, bijvoorbeeld naar het
model van de Amerikaans/Canadese
Coast Guard, die erg véél gebruik maakt
van vliegtuigen. Het opmerkelijkste plan
behelst de oprichting van een speciaal
loodswezen voor het Kanaal. Het zou een
onafhankelijk instituut moeten worden, ge
financierd door de Westeuropese landen
én de eigenaren van olietankers, dat ook
de opleiding van deze loodsen voor zijn
rekening zou moeten nemen.
Het wekt geen verbazing dat de Franse re
gering met grote terughoudendheid op de
wensen, verlangens en eisen van de Bre
tonnen heeft gereageerd. Zowel een uit
breiding van de eigen veiligheidsmaatre
gelen als een samenwerking in Europees
verband kost Parijs meer geld dan men er
momenteel voor beschikbaar wil stellen.
De Bretonse delegatie is zodoende slechts
met wat vage toezeggingen uit Parijs ver
trokken. De zwarte dreiging van een olie
ramp zal voorlopig nog wel even boven de
Bretonse kust blijven hangen.
JOS TIMMERS
