Geheim van Soestdijk
gold ook voor Beatrix
Voor Duitsers is Claus „onze prins"
Ook NOS houdt veiligheid hoog
Zoon prins Hendrik wil
naar troonswisseling
Dr. Drees niet
naar Amsterdam
„IK ZAL HET NIET METEEN GOED DOEN"
Oranjetrein op kroningsdag
Koninklijke familie op
bevrijdingsdag in Den Haag
Antilliaanse
delegatie
samengesteld
CDA eist meer
informatie over
abortus-ontwerp
NNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 24 APRIL 1980 PAGINA 15
HILVERSUM Het geheim
van Soestdijk heeft altijd
ook gegolden voor prinses
Beatrix. „Dat vind ik ook
juist. Iets, dat in vertrouwen
wordt verteld, daarvan
moet je overtuigd zijn dat
het niet wordt verder ver
teld. Mijn moeder heeft op
die manier het vertrouwen
opgebouwd, dat iedereen in
haar heeft. Juist door over
deze zaken niet te praten.
Het betekent echter wel dat
ik de praktijk van alledag
nog zal moeten leren".
Dat zei prinses Beatrix giste
ren in een vraaggesprek, dat
Ad Langebent met haar en
prins Claus op Drakensteyn
had, en dat gelijktijdig via ra
dio en televisie werd uitge
zonden. Een vraaggesprek,
waarin de prinses en de
prins zich profileerden als
nooit tevoren. Een onthul
lend gesprek, waarin vooral
de prinses geheel anders
naar voren kwam, dan ze
door sommige media wel
eens wordt afgeschilderd.
,,Als ik die verhalen lees, dan
herken ik mijn vrouw daaruit
niet", zo merkte prins Claus
op. Dat er wellicht wel eens
een verkeerd beeld over de
toekomstige koningin is ont
staan, is mogelijk het gevolg
van het feit, dat zij zich in
alle stilte op het koningschap
heeft voorbereid. „Zoals u
weet heeft het jeugd- en jon
gerenwerk en het maat
schappelijk werk mijn spe
ciale interesse. Dat betekent
dat je bezig bent met men
sen die bijzonder kwetsbaar
zijn. Het zou niet goed zijn
juist met hun problemen in
de openbaarheid te treden.
Daarmee moet je heel voor
zichtig zijn, omdat jé je moet
realiseren wat je de mensen
daarmee aandoet", aldus de
prinses, die om die reden
bewust heeft gekozen zich
„bijna in het geheim" voor te
bereiden op de taak die haar
wacht.
„We hebben de populariteit
niet gezocht. Naar mijn me
ning is populariteit tijdelijk
en oppervlakkig. Die moet je
dan ook niet zoeken. Ik hoop
in de loop der jaren het ver
trouwen en de genegenheid
op te bouwen, die de funda
menten vormen waarop de
monarchie rust. Desnoods
ten koste van populariteit".
Eén van de grote schaduw
kanten van de functie moet
gaan bekleden vormt voor
prinses Beatrix en prins
Claus de geringe tijd, die ze
aan hun kinderen kunnen
besteden. „Ik hoop me in de
toekomst in elk geval een
halve middag per week ge
heel aan de kinderen te kun
nen wijden. In het verleden is
dat niet altijd gelukt en dat is
niet goed". Veel zorgen lijkt
zij zich daarover vooralsnog
niet te hoeven maken, blij
kens het antwoord van de
kinderen op een vraag daar
naar. „Ze proberen alle vrije
tijd die ze hebben, aan ons
te besteden. Dat vind ik erg
aardig van ze. We hebben
een lieve vader en moeder",
zo verwoordde Constantijn
ook de gevoelens van Wil-
lem-Alexander en Friso.
Overigens vinden ze het niet
zo fijn om Drakensteyn te
verlaten en naar Den Haag
te gaan. „Hier wonen we vrij.
We hebben daar ook wel een
grote tuin, maar het is in de
stad met weinig natuur en
we raken onze vriendjes
kwijt", zo luidden hun be
zwaren.
In antwoord op een vraag
van Ad Langebent zei prin
ses Beatrix, dat erg veel
mensen hen schrijven en
voor het merendeel over
werkelijke problemen. „We
kunnen natuurlijk niet ieder
een helpen, maar zover we
kunnen, wijzen we hen de
weg naar instellingen of in
stanties. Natuurlijk moeten
we oppassen om sinterklaas
te spelen voor de mensen
DEN HAAG De extra trein die op de dag van de inhuldi
ging de kamerleden en hun gasten naar Amsterdam zal
brengen, vertrekt van het station Mariahoeve in Den Haag.
Vanaf het Amstelstation in Amsterdam gaan de kamerle
den naar het RAI-gebouw, waarna ze met met extra busen
naar de Dam worden vervoerd. De trein terug vertrekt in
de nacht van 30 april op 1 mei om 00.03 uur, aankomst in
Den Haag om 00.38 uur.
DEN HAAG Verscheidene leden van de koninklijke fa
milie zullen op 5 mei aanwezig zijn bij een aantal evene
menten die het Comité Nationale Viering bevrijding 1980
heeft georganiseerd.
Oj5 5 mei is de koninklijke familie 's middags om 15.15 uur
aanwezig in de Houtrusthallen in den Haag, waar koningin
Beatrix een toespraak zal houden. Daarna begint een fees
telijk programma met tal van binnen- en buitenlandse ar
tiesten. De avond van die dag zijn de koninklijke gasten in
het Circustheater in Scheveningen bij een gala-concert
door verschillende militaire muziekkorpsen.
Op de ochtend van 5 mei legt prins Bernhard een krans bij
het oorlogsmonument te Wageningen. Premier van Agt zal
daar een toespraak houden.
Minister van Paraguay bij inhuldiging
ASUNCION De minister van buitenlandse zaken van Para
guay, Alberto Nogues, zal op 30 april zijn land vertegenwoor
digen bij de inhuldigingsplechtigheid voor prinses Beatrix. Hij
is de eerste Paraguaanse minister die ons land bezoekt.
die ons schrijven. Er zijn nog
zoveel meer mensen die hulp
nodig hebben en die de weg
naar ons niet kunnen vinden.
Die zouden dan in het nadeel
zijn".
Volgens prins Claus is daar
om een instelling als de
Wetswinkel zo goed. „Ze zijn
daarom zo waardevol, omdat
ze juist de kleine mensen,
die niet naar een advocaat
durven te stappen, kunnen
helpen bij het vinden van de
weg naar hulpbronnen. Op
die manier proberen wij ook
hulp te verlenen."
Ook legde Langebent het
prinselijk paar de bezwaren
voor die republikeinen heb
ben tegen een erfelijke mo
narchie. Hij voegde daar
overigens aan toe dat in Ne
derland de monarchie vrijwel
onomstreden is, en vroeg
zich af wat daarvan de reden
kan zijn. Volgens Beatrix is
dat voor het grootste deel te
danken aan de manier, waar
op haar grootmoeder en
haar moeder vorm en inhoud
hebben weten te geven aan
het koningschap. Een ma
nier, waardoor het Huis van
Oranje een groot vertrouwen
heeft verworven. „Voor ons
zelf zien we de erfelijke
troonopvolging als een
voortdurende uitdaging en
plicht om onze taak zo goed
mogelijk te vervullen. We
moeten ons continu waar
maken", aldus Beatrix.
Prins Claus meent dat een
gekozen staatshoofd voor de
meeste staten meer voor de
hand ligt. en dat de republi
keinen in theorie eigenlijk
wel gelijk hebben. „Echter,
Nederland verkeert, ook his
torisch gezien, in een bijzon
dere positie, als ik daar ten
minste over mag oordelen.
Toen ik hier kwam, is het mij
vooral opgevallen, dat hier
de democratie beter en in
elk geval niet slechter func
tioneert dan in de meeste re
publieken. Het verrast veel
mensen uit het buitenland,
die geen idee hebben van
een monarchie in de huidige
tijd, dat daarin de democra
tie zo goed kan functioneren.
En dat is voor mij de hoofd
zaak".
Prinses Beatrix meent als
koningin het meeste gebruik
te zullen maken van haar
recht op informatie. Daar
naast heeft de koning in de
constitutionele monarchie
nog twee grondrechten: het
aansporen van ministers en
het waarschuwen van die
zelfde bewindslieden. „Je
zult eerst moeten weten
waar je het over hebt, alvo
rens ministers aan te sporen,
laat staan te waarschuwen.
En al die kennis zal ik eerst
moeten verwerven", aldus
een zeer bescheiden kroon
prinses, die denkt dat zij het
niet meteen goed zal doen.
Ook kwamen de hobby's van
Beatrix en Claus aan de
orde. Voor Beatrix zijn dat
sport en beeldhouwen. Voor
Claus geldt dat hij het mees
te plezier heeft in sport, een
deel van zijn werk, lezen,
muziek, en vooral koken. „Ik
maak een uitstekende uien
soep".
Voor wat de toekomst be
treft: Beatrix ziet die niet met
angst, maar wel met grote
bezorgdheid tegemoet. Er
liggen problemen als wer
kloosheid, vervuiling en oor
logsdreiging. „Er zijn vele
dingen op te lossen. Maar de
vraag is of wij bereid zijn die
bedreigingen met elkaar,
met z'n allen op te lossen. Of
wij dat kunnen opbrengen is
de grote vraag".
De toekomstige koningin is
sinds haar moeder haar af
treden bekend maakte, over
stroomd met aanhankelijk
heidsbetuigingen. „Ik ben
enorm getroffen door de
grote hartelijkheid. Dat heeft
me erg goed gedaan. Maar
pas op 30 april gaan we met
elkaar in zee. Dan wordt het
pas echt serieus".
BONN De populaire mas
samedia in de Bondsrepu
bliek, vooral de „nationaal"
ingestelden (en dat zijn ze
bijna allemaal) hebben er
een handje van om het pre-
dicaat „ons" te plakken op
prestaties waar de gemid
delde burger part noch deel
aan heeft, tenzij als toe
schouwer in een luie stoel
voor de buis. Dit geldt voor
al voor sportgebeurtenis
sen. Als elf mannen in korte
broek op een grasveld in
Belgrado meer doelpunten
maken dan hun tegenstan
ders, dan „hebben Wij de
Joegoslaven geklopt". En
als twee meisjes uit de
Beierse Alpen enkele tien
den van seconden sneller
een berg afdalen dan haar
collegaatjes, dan waren
„Onze meisjes in Lake Pla
cid klasse".
Maar ook Duitsers kunnen
niet altijd winnen, en in dat
geval wordt een beproefd
hulpmiddel toegepast in de
trant van: „De Amerikaanse
atleet wiens grootvader uit
Koblenz afkomstig is" of:
„De Nederlandse ruiter die
zijn opleiding bij Schocke-
möhle heeft gekregen".
De nationale mythe heeft
J.B. Charles dit verschijnsel
al lang geleden genoemd, in
het zelfde boek waarin hij
ook de „mythe van de mo
narchie" aan de kaak stelde.
Hoe node moeten de Duit
sers deze laatste ontberen!
Sinds Keizer Wilhelm over de
Nederlandse grens vluchtte,
is dit gemis smartelijk blijven
klagen: de bejaarde presi
dent Hindenburg bijvoor
beeld werd met keizerlijke
waardigheid omgeven en het
is niet teveel gezegd om ook
de opkomst van Hitier deels
uit monarchale behoefte te
verklaren. Tekenend voor dit
heimwee is eveneens de nog
altijd niet aflatende interesse
voor de schilderachtige
Beierse koning Lodewijk de
Tweede meer dan honderd
jaar na diens mysterieuze
overlijden.
Na de oorlog bleven het sur
rogaten waarmee de Duit
sers zich moesten behelpen.
Het gebrek aan glans dat
van de presidentiële villa
Hammerschmidt in Bonn uit
ging werd gecompenseerd
met grote artikelen in boule
vard- en damesbladen over
de koningshuizen elders.
Groot was dan ook de
vreugde toen „onze" Silvia
uit Heidelberg de eer be
schoren werd om koningin
van Zweden te worden.
Het Huis van Oranje keert
vanwege het Duitse bloed
dat in de aderen vloeit
eveneens regelmatig in de
kolomen terug, vooral sinds
de vorstelijke wiegjes telkens
met nieuwe telgen werden
gevuld. De houding tegeno
ver Prins Bernhard bleef
daarbij enigszins tweeslach
tig, want was hij eigenlijk
nog wel een van „ons"?
Deze twijfels konden ten
aanzien van Claus van Ams-
berg geheel over boord wor
den geworpen en de aan
kondiging van de troonswis
seling is dan ook enthousiast
begroet.
Het „wij-gevoel" kreeg daar
bij alle kansen tot ontplooi
ing. Zo wijdde het zondags
blad Van Springer's „Welt"
een uitvoerig overzicht aan
de eeuwenlange betrekkin
gen tussen de Duitse adel en
het Nederlandse Koningshuis
onder de bezitterige kop:
„Zo Duits is Hollands heer-
serspuis". En concurrent
Bild am Sontag wist onlangs
te melden dat de meerder
heid van de Nederlandse
vrouwen uit het oogpunt van
gelijke rechten, wil dat Claus
de titel „koning" zal krijgen:
Silvia van Zweden, Sofia van
Spanje en Fabiola van België
heten tenslotte ook „konin
gin". Van een dergelijke en
quête heb ik in Nederlandse
kranten niet gelezen en ik
vermoed dat het blad een
kniebuiging voor het eigen
Duitse „volksempfinden"
heeft gemaakt. Dat blijkt ook
uit de verdere tekst waarin
hij eigenlijk al tot koning is
gekroond: „Met Claus aan
haar zijde zal Beatrix het
redden".
AMI VAN VREE
HILVERSUM „Als je over
veiligheid publiekelijk gaat
praten, maak je de veilig
heid onveilig", aldus Carel
Enklaar, hoofd van de
dienst televisieprogramma
van de NOS, die gisteren
slechts weinig technische
gegevens bekend maakte
over het televisiegebeuren
bij de troonswisseling op 30
april. Alleen werd bekend
dat er ongeveer 150 mensen
bij de uitzendingen betrok
ken zijn en dat er 23 came
ra's gebruikt zullen worden,
waarvan zeven in de Nieu
we Kerk.
De NOS zal die dag drie gro
te Eurovisie-uitzendingen
verzorgen, die in geheel
West-Europa en de Verenig
de Staten te zien zullen zijn.
Het programma ziet er als
volgt uit:
09.30 11.15: Eurovisie: di
recte reportage van de
troonsafstand van koningin
Juliana in het Koninklijk Pa
leis op de Dam en de verwel
koming op het balkon van
het paleis.
11.15 11.20: toespraak
door minister-president Van
Agt.
13.15 13.40: herhaling
NCRV-documentaire over
geschiedenis en restauratie
13.40 ongeveer 17.00:
Eurovisie: directe reportage
van de inhuldiging van ko
ningin Beatrix in de Nieuwe
Kerk en impressies uit de
zaal van het Koninklijk Paleis
waar koningin Beatrix de le
den van de Staten-Generaal
ontvangt.
18.00 18.50: samenvat
ting van de directe reporta
ges van troonsafstand en in
huldiging.
18.55 18.59: journaal.
18.59 19.52: Van Gewest
tot Gewest in het teken van
de troonswisseling.
19.52 20.27: reclame en
journaal.
20.27 21.20: uitvoerige
biografie van koningin
Beatrix.
21.20 21.40: impressies
uit de zaal van het Koninklijk
Paleis, waar koningin Beatrix
de leden van de Staten-Ge
neraal heeft ontvangen.
21.40 23.00: Eurovisie: di
recte reportage van de fees
telijkheden in Amsterdam en
het vuurwerk op het IJ.
WILLEMSTAD De delega
tie van het Antilliaanse parle
ment, die volgende week de
inhuldiging van prinses
Beatrix zal bijwonen, zal uit
vijf man bestaan. Alle Cura-
paose partijen hebben zich
uit de delegatie teruggetrok
ken, nadat in de plaatselijke
pers kritiek was uitgeoefend
op de grootte van de parle
mentaire delegatie. Behalve
de parlementaire delegatie
zal een ministeriële delegatie
de plechtigheden bijwonen.
BOEKEL Mr. A. Lier uit
Boekei, die enige maanden
geleden bekend maakte dat
hij een buitenechtelijke zoon
is van prins Hendrik, heeft
tevergeefs geprobeerd een
plaats te bemachtigen bij de
aanstaande troonswisseling.
Een brief van hem aan ko
ningin Juliana heeft tot nu
toe niet meer opgeleverd
dan een gestencild ant
woord.
„Het is weliwaars een heel
beleefd stencil, maar het be
tekent wel dat koningin
Juliana mijn brief naar alle
waarschijnlijkheid zelf niet
heeft gezien. In het stencil
wordt uiteengezet dat de ko
ningin niets te zeggen heeft
over de plaatsverdeling en
dat mijn verzoek is doorge
geven aan de bevoegde in
stantie
DEN HAAG Dr. Willem Drees sr., die het langst als mi
nister-president onder koningin Juliana heeft gediend,
zal 30 april niet naar de inhuldiging van haar dochter
gaan. Gezien zijn hoge leeftijd hij is 93 jaar heeft dr.
Drees de uitnodiging die hij als minister van staat had
gekregen, afgeslagen, aldus zijn zoon dr. Willem Drees jr.
Onder de drieduizend gasten die voor de inhuldigingsplech
tigheid in de Nieuwe Kerk zijn uitgenodigd, bevinden zich
de leden van de Eerste en Tweede Kamer, ministers en
staatssecretarissen, secretarissen-generaal van alle minis
teries, ministers van staat, leden van de Raad van State, le
den van de Hoge Raad, oud-Kamervoorzitters en de com
missarissen van de koningin.
Andere gasten die worden verwacht zijn de president van
de Nederlandse Bank, de leden van de Algemene Rekenka
mer, de-chefs van staven, de presidenten en procureurs
generaal van de gerechtshoven, vertegenwoordigers van
het VNO en de vakbeweging, de burgemeesters van Am
sterdam. Den Haag, Rotterdam en Utrecht, de wethouders
van Amsterdam, het Corps-Diplomatique, buitenlandse
missies, de hofhouding en het hofpersoneel.
Na de inhuldiging zal koningin Beatrix in het Paleis op de
Dam volgens traditie de Eerste en Tweede Kamerleden ont
vangen. Met ieder van hen wil zij persoonlijk kennismaken.
Daarna zal de koningin met hen in fractieverband gesprek
ken voeren. De echtgenoten van de kamerleden gaan na de
inhuldiging naar een wandelfeest in het Concertgebouw,
waar de kamerleden later ook heen gaan.
TOELICHTING VEEL TE BEPERKT
DEN HAAG De CDA-
fractie in de Tweede Kamer
is zo teleurgesteld over de
voor haar te beperkte in
houd van de Memorie van
Antwoord, die behoort bij
het wetsontwerp abortus,
dat zij zich niet in staat acht
tot het geven van een voorlo
pig totaal-oordeel over het
ontwerp. De fractie eist
daarom van dat de regering
nadere informatie en toe
lichting op onder meer de
controle op de naleving van
de wet.
De beschouwingen, die de re
gering aan het ontwerp wijdt,
noemt de CDA-fractie te be
perkt, Zij meent zelfs, dat het
voor de hand had gelegen
„een aanvullend beleid te ont
wikkelen". Dit geldt dan in
hoofdzaak de alternatieven
voor een zwangerschapsonder
breking, die in het ontwerp
zijn opgenomen.
De CDA-fractie is verder van
oordeel, dat de Memorie van
Antwoord vooral tekort schiet
op het punt van meer waar
borgen voor de naleving van
de wet. Mewn mag uit deze
opmerkingen concluderen, dat
de CDA-fractie het ontwerp te
liberaal vindt, waardoor dè
wetgeving over de zwanger
schapsonderbreking meer
wordt aangepast aan de be
staande praktijk, dan anders
om. En daarover wil de fractie
meer duidelijkheid van de re
gering.
Raad van State onderzoekt bouwplan
DEN HAAG De Raad van State heeft gisteren in haar'
zitting besloten de zaak rond het zogeheten „bouwplan
Schuttersduin" van de Stichting Bijzondere Huisvesting te
schorsen.
Het gaat hier om een bouwplan voor 87 woningen en een par
keergarage voor 66 auto's. De Raad van State heeft het plan
aangehouden omdat moet worden onderzocht of B en W van
Den Haag de bouwvergunning wel terecht heeft afgegeven. De
zaak werd door twee omwonenden bij de Raad aanhangig ge
maakt.
