liAPRll
Troonwisseling zorgt
voor heel wat werk
Gratieverzoek bij
Beatrix op de stoep
eluidhinder: ook kwestie van tolerantie
Ui
~n
Vertoning van
koninklijke reizen
DF l
BASISSCHOLEN PR A TEN O VER LA WAAI
GEDETINEERDEN DREIGEN
MET NIEUWE ACTIES
Woordelijk verslag van inhuldiging
KRAKEN VOORKOMEN DOOR SNELLE VERHUUR WONINGEN
1im
ui,n(
LEL/
kPRIL
NENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 23 APRIL 1980 PAGINA 15
AMSTERDAM Het thea
ter Soeterijn in Amsterdam
vertoont alle oorspronkelij
ke Polygoon bioscoopvers
lagen van de reizen van de
koninklijke familie naar
Oost en west, in de afgelo
pen veertig jaar.
De vertoning van de 25 kleu
renfilms van in totaal veer
tien uur. is verspreid over de
avonden van 22 tot en met
26 april. Aanvang 20.00 uur
in de Linnaeusstraat 2. be
halve op zondag 27 april: om
16.00 uur.
DEN HAAG/AMSTERDAM
Ongeveer tweeduizend
mensen hebben zich sinds
31 januari - de dag waarop
koningin Juliana haar ko
mend aftreden aankondig
de - bezig gehouden met de
organisatie van de gebeur
tenissen op 30 april. Dit is
de schatting van W.P. van
den Berge, hoofd van de af
deling pers en publiciteit
van de Rijksvoorlichtings
dienst, die zeer intensief bij
alle voorbereidingen was en
is betrokken.
Van den Berge heeft onder
meer zitting in de centrale
commissie coördinatie
troonswisseling, die het werk
van talloze commissies en
comitées voor de inhuldiging
van de nieuwe koningin
coördineert.
Volgens Van den Berge is de
tijd van voorbereiding eigen
lijk te kort geweest. „Er was
weliswaar wel een soort
blauwdruk voor zo'n gebeur-
jlenis, maar voor iedereen die
■bij de organisatie is betrok-
Iken was het allemaal nieuw",
[aldus Van den Berge, „om-
'dat er niemand meer is die
bij de organisatie van de
troonswisseling in 1948 be
trokken is geweest".
„Het is ongelooflijk wat er in
die drie maanden voorberei
dingstijd van de grond is ge
komen", aldus Van den Ber-
,Wat er voor 30 april
1980 gergeld moet worden is
veel omvangrijker dan wat er
oor de troonswisseling in
1948 te organiseren was. De
publiciteit speelt nu een veel
grotere rol en ook bewaking
en beveiliging hebben een
belangrijkere plaats bij de
voorbereidingen van de in
huldiging van koningin
Beatrix, mede door dreigen
de ongeregeldheden in de
hoofdstad".
Interview
Bij de Rijksvoorlichtings
dienst zijn sinds de 31ste ja
nuari bijna honderd aanvra
gen binnengekomen voor
een interview met de aan
staande koningin. Al die aan
vragen op èèn na zijn afge
wezen: op kasteel Drakes-
teijn sprak Ad Langebent
met prinses Beatrix en prins
Claus voor een uitzending
van de NOS-televisie.
Voor de inhuldiging bestaat
enorme belangstelling van
de media uit binnen- en bui
tenland. Honderdtachtig ver
tegenwoordigers van die me
dia krijgen een plaatsje in de
Nieuwe Kerk in Amsterdam.
De anderen - ruim zeshon
derd - kunnen terecht in een
perscentrum in Hotel Kras-
napolsky, waar de gebeurte
nissen in de kerk op een
groot beeldscherm te volgen
zullen zijn met commentaar
in diverse talen.
Bij de abdicatieplechtigheid
wordt geen schrijvende pers
toegelaten. Alleen radio en
televisie van de NOS hebben
toegang gekregen tot de
Mozes en Aaronzaal, waar
koningin Juliana en koningin
Beatrix de acte van troonsaf
stand zullen tekenen. De
schrijvende pers heeft hier
overigens wel tegen gepro-
testeeerd.
De drukke dagen
De buitenlandse missies die
de inhuldiging van de nieuwe
koningin zullen bijwonen, ar
riveren op 28 en 29 april in
Nederland. Dat zijn drukke
dagen voor het Hof en het
Ministerie van Buitenlandse
Zaken; de gasten zullen pro
tocollair worden ontvangen.
De buitenlandse missies
worden ondergebracht in ho
tels in Amsterdam. Voor het
vervoer van de gasten moes
ten extra auto's worden
gehuurd.
Plaatsen in de kerk
Van den Berge:„Bij de Rijks
voorlichtingsdienst zijn veel
aanvragen binnengekomen
voor een „plaatsje in de
kerk" bij de inhuldiging,
maar slechts weinig daarvan,
een honderdtal, konden wor
den gehonoreerd. In de kerk
zijn drieduizend plaatsen be
schikbaar. Een groot deel
daarvan wordt bezet door
Kamerleden, Ministers, leden
van de Raad van State, Mi
nisters van Staat, leden van
de Hoge Raad. oud-voorzit
ters van de Eerste en Twee
de Kamer, leden van de Al
gemene Rekenkamer, Com
missarissen van de Koningin
en andere hoogwaardig
heidsbekleders. Vijfhonderd
plaatsen zijn via de ministe
ries verdeeld over maat
schappelijke groeperingen
als verzetsorganisaties,
vluchtelingengroeperingen,
de Molukse en de Surinaam
se gemeenschap in Neder
land en buitenlandse werk
nemers. Onder de aanwezi
gen in de kerk zullen ook
vertegenwoordigers van het
corps diplomatique, het In
ternationale Hof van Justitie
en de vertegenwoordigers
van staatshoofden van ande
re landen zijn. Die buiten
landse missies zullen de ko
ningin na de abdicatie van
haar moeder geloofsbrieven
aanbieden. Hoeveel tijd dat
in beslag zou nemen, moest
heel precies worden uitgere
kend omdat het „draaiboek"
dat voor 30 april is opge
steld, tot op de minuut moet
kloppen.
Van de aanwezigen in de
kerk zal slechts de helft echt
kunnen zien wat er gebeurt.
De anderen moeten zich be
helpen met monitoren omdat
hun zicht op de nieuwe ko
ningin belemmerd wordt
door bijvoorbeeld de zuilen
en het koorhek".
De rijksgebouwendienst
heeft grote inspanningen
moeten verrichten om de in
richting van de kerk op tijd
in orde te krijgen. Na de der
tigste moet de „afbraak"
worden geregeld omdat de
kerk op 4 mei weer beschik
baar moet zijn voor de natio
nale dodenherdenking.
Nog veel meer zaken moes
ten worden geregeld: de
technische voorzieningen
voor de media in de kerk
moesten zo worden opge
steld dat het decor er niet
door wordt bedorven, de be
waking moest worden gere
geld. Hoeveel personen
daarvoor worden ingescha
keld, wil de RVD niet onthul
len. Ook aan minder opzien
barende zaken werd aan
dacht besteed: bij de Nieuwe
Kerk komen twee toiletwa
gens - „voor noodgevallen" -
te staan.
Het telefoondistrict Amster
dam heeft de handen vol aan
het verzorgen van telefoonlij
nen voor de media. Tal van
instellingen hebben aanvra
gen ingediend voor voorzie
ningen die radio-, televisie-
en persberichten op de
plaats van bestemming moe
ten brengen. Volgens coordi
nator G. Meijer van het tele
foondistrict Amsterdam gaat
't om ongeveer driehonderd
lijnen vanuit de kerk en het
perscentrum voor telefoon-,
radio-, televisie- en telexver
bindingen.
Radio en televisie
De NOS verzorgt op 30 april
vrijwel onafgebroken radio-
en televisieverslaggeving van
de gebeurtenissen in Am
sterdam, ook voor Eurovisie.
Voor het televisiegebeuren
worden 23 camera's ge
bruikt. Daaronder is een
aantal in twee „kleurentrei-
nen" die de Belgische BRT
ter beschikking van de NOS
heeft gesteld. In totaal zullen
er zeker 125 man voor de te
levisie in touw zijn.
Hoeveel kilometer kabel
daarvoor gelegd moet wor
den is niet bekend, evenmin
als hoeveel kilo papier de
RVD heeft omgezet in pers
berichten en communiqués.
Van den Berge vindt de hele
organisatie van de dag van
de inhuldiging voor hem een
boeiende tijd, maar hij zal
blij zijn als het eenmaal 30
april is - „dan valt de ergste
spanning weg".
Het enige dat opvallend af
wezig is uit de plannen voor
30 april, vergeleken met de
inhuldiging van 1948, is een
rijtoer.
Destijds maakte prinses
Juliana twee dagen voor de
plechtigheid nog een rijtoer
door Amsterdam in de (witte)
„kroningscaleche", in draf,
en 's middags na de inhuldi
ging nog een in de Gouden
Koets, ditmaal in stap, zoals
dat officieel heet.
Waarschijnlijk hebben grote
re zorgen om de veiligheid
op straat voor deze aanpas
sing in het programma ge
zorgd.
Namens prinses Beatrix werd de petitie in ontvangst genomen door kapitein de
Boer van de Marechaussee.
LAGE VOURSCHE Het
nationaal comité „Beatrix
laat ons niet zitten" voor
ziet grote onrust en nieuwe
acties in de gevangenissen,
wanneer de regering blijft
weigeren ter gelegenheid
van de troonswisseling een
collectieve gratieregeling te
treffen.
Dit heeft het comité gisteren
laten weten na afloop van
een demonstratie voor de
hekken van kasteel Drakes-
teyn in Lage Vuursche. De
demonstranten boden een
petitie aan waarin aan de
toekomstige vorstin wordt
gevraagd de gratie toch te
laten doorgaan, desnoods
voor de laatste keer. De peti
tie werd in ontvangst geno
men door een marechaus
see-kapitein die op zijn
vraag met hoevelen men de
monstreerde als antwoord
kreeg dat de opkomst tot
een honderd familieleden en
ex-gedetineerden beperkt
was gebleven. „De meesten
zitten vast. Dus die konden
hier niet zijn".
Belangrijk argument van net
comité om de strafverkorting
alsnog af te kondigen is dat
dat de regering „pas op het
laatste nippertje" liet weten
niets te voelen voor gratie
terwijl de troonswisseling al
in januari bekend was. De
circa tienduizend gedetineer
den en hun familie rekenden
al min of meer op gratie en
nu dreigt de slag des te har
der aan te komen. De over
weging van de regering dat
gratie een nogal willekeurig
karakter heeft, snijdt volgens
het comité geen hout. „Die
zelfde willekeur kenmerkt het
strafrecht in nog veel grotere
mate", aldus Henk Jan
Koops van de Coornhertliga,
lid van het comité.
DEN HAAG Van de inhul
diging van prinses Beatrix
in de Verenigde Vergade
ring van de Eerste en Twee
de Kamer der Staten-Gene-
raal op 30 april in de Nieu
we Kerk in Amsterdam, zal
een volledig woordelijk ver
slag worden gemaakt door
de stenografische dienst
van de Staten-Generaal.
Dit met foto's verluchtigde
exemplaar van de Handelin
gen zal een week later voor
2.50 te koop zijn bij de
winkels van de Staatsuitge
verij aan de Christoffel Plan-
tijnstraat en aan het Binnen
hof 2a in Den Haag.
De Staatscourant zal op 30
april de rede opnemen die
Beatrix die dag in de Vere
nigde Vergadering uit
spreekt. Dit nummer zal
eveneens de redes bevatten
die vroegere Nederlandse
koningen en koninginnen
hebben uitgesproken bij hun
inhuldiging. Het is mogelijk
om beide uitgaven te bestel
len door overmaking van vier
gulden op giro 425300 van
het Staatsdrukkerij en -Uit
geverijbedrijf.
Angst voor 30 april
AMSTERDAM De Am
sterdamse woningbouwve
renigingen moeten hun wo
ningen nog voor het eind
van deze maand zelf verhu
ren om te voorkomen dat
de lege woningen op 30
april (feestelijke actiedag
voor krakers) worden ge
kraakt.
Dit gisteren gegeven advies
van "de Amsterdamse Fede
ratie van woningbouwcorpo
raties betekent dat de cor
poraties zelf huurders moe
ten vinden, ook voor wonin
gen die normaal door de
dienst herhuisvesting worden
toegewezen. Volgens een
woordvoerder van de Fede
ratie gaat het om een hon
derdtal woningen, die slechts
voor korte tijd leeg staan,
maar waarvoor de gemeente
niet op tijd voor huurdes kon
zorgen. Gevreesd wordt dat
de krakers op 30 april geen
onderscheid zullen maken
tussen korte en langdurige
leegdstand.
Uil
f HAAG „Je zou kun
stellen dat geluidhinder
s ontstaat op momenten
je zó druk met jezelf be-
bent dat de geluiden van
eren je opeens storen,
uid wordt dus lawaai
ieer het voor jezelf niet
rol is, wanneer het geen
erdeel uitmaakt van je
activiteit", aldus Co
car. die als onderzoeker
rbonden aan het Re-
:h Instituut voor Toege-
te Psychologie in Am-
xlam. Hij is een van de
lenstellers van het the-
boek „Gezocht: de stilte",
het instituut in opdracht
het ministerie van
{gezondheid heeft sa-
igesteld voor de basis-
den. Het eerste van de
#0 exemplaren van dit
k is afgelopen donderdag
minister Ginjaar in
rdam gepresenteerd.
geluidhinder. Aan de hand
van het boek kunnen de kin
deren drie tot vier weken aan
dit thema werken, waarbij in
terviews, het schrijven van op
stellen, proeven met geluid
strillingen en het opvoeren
van toneelstukjes de werkwij
ze vormen.
Ook al bestaat de hoofdmoot
van het boek uit de vormen
van geluidhinder, zoals straal
jagers die vele malen per dag
over iemands huis gieren, 't
machinelawaai in fabriekshal
len die de fysieke grenzen van
het gehoororgaan gevaarlijk
dicht benaderen, of de autobus
die met piepende remmen
voor de huisdeur stopt, toch
heeft de bedoeling van de sa
menstellers zich niet hiertoe
beperkt.
„jjlste'
ulpmiddel
themaboek over geluid en
uidhinder is bedoeld als
pmiddel en leidraad voor
onderwijzend personeel
de basisscholen bij de be
deling van het Drobleem
On verdraagzaamheid
Calcar: „Volgens ons wordt ge
luidhinder namelijk niet al
leen veroorzaakt door een
overmaat aan geluiden, maar
gaat het hele probleem veel
dieper. Onverdraagzaamheid
van de mensen leidt vaak tot
irritatie over de geluiden van
anderen. Je zit bijvoorbeeld op
je werk. Er is veel drukte om
je heen, veel geroezemoes,
maar er is veel te doen en je
gebruikt al je aandacht voor je
werk. Dan blijkt dat er iets
fout gaat, of dat je niet op tijd
klaar komt. Net op dat mo
ment komt er dan iemand aan
je hoofd zeuren, en weg is je
geduld. Plotseling is dan het
geluid om je heen, waar je je
eerst niet aan stoorde, hinder
lijk geworden. Wat we daarom
ook tegen de kinderen willen
zeggen is, denk er om, geluids
hinder hoeft niet alleen ver
oorzaakt te worden door een
teveel aan geluiden. Want het
ontstaan van de hinder, van'
die irritatie, kan ook aan jezelf'
liggen. We willen het kind tot
het inzicht laten komen dat
het de eigen onverdraagzaam
van de mensen kan zijn, of
zelfs egoïsme, als ze sterk rea
geren op de geluiden die ande
ren voortbrengen. Dat het iets
kan zijn wat je vandaag als la
waai beschouwt, terwijl 't dat
gisteren helemaal niet was, bij
voorbeeld omdat je je toen an
ders voelde".
Aanvankelijk dacht de werk
groep dat geluidhinder een
veel te moeilijk thema zou zijn
voor de basisschool, maar toen
de leerstof bij wijze van proef
Bij de lessen over geluid en geluidhinder wordt veel van
de zelfwerkzaamheid gevraagd. Met ondermeer klasse-
gesprekken, opstellen, interviews, tekeningen, toneel
stukjes en gesprekken thuis, worden de kinderen met
de problemen van geluidhinder vertrouwd gemaakt.
op een achttal scholen in Am- maken heeft met de relaties
sterdam werd getest, bleek tussen mensen. Volgens Calcar
vooral uit de toneelstukjes hoe gaat het er om de kinderen
de kinderen onmiddellijk be- vertrouwd te maken met het
grepen dat geluidhinder ook te verschijnsel geluidhinder, zo
dat ze er thuis met hun ouders
over kunnen praten en zelf
ook, wanneer ze ouder zijn,
met het verschijnsel kunnen
omspringen.
Bewustwording
Voordat allerlei praktische on
derwijsmethoden, zoals inter
views en toneelstukjes kunnen
worden gebruikt om de kinde
ren met het onderwerp ver
trouwd te maken, moeten zij
zich wel eerst bewust zijn van
lawaai. Calcar vertelt hoe een
onderwijzer dit aanpakte een
bandrecorder het gejoel, ge
stamp en geschreeuw op te la
ten nemen bij de binnenkomst
van zijn leerlingen in de klas.
Toen de kinderen eenmaal
hadden plaatsgenomen draaide
de onderwijzer de band af. De
schrik en verbazing waren
groot bij het horen van hun ei
gen lawaai, misschien wel
even groot als het besef van 't
verschijnsel lawaai dat door
deze confrontatie was ont
staan. Uit de gesprekken tij
dens die les, bleek hoezeer de
leerlingen elkaar tijdens de
schoollessen konden storen.
Voor het eerst spraken ze te
genover elkaar uit hoeveel last
ze van elkaar konden hebben,
door kleine pesterijen, opmer
kingen-en door elkaar praten.
Het onderwerp lawaai in de
klas, op de school en in de hele
samenleving, was bespreek
baar geworden.
Ritme
„Geluid van anderen wordt la
waai als 't je eigen ritme ver
stoort, als het geen onderdeel
is van je eigen activiteit", be
weert Calcar. „Maar maak je
dat geluid zelf ook, dan zit je
in hetzelfde ritme en dan heb
je er geen last van".
„Tijdens ons onderzoek heb
ben we opgemerkt dat kinde
ren op scholen waar meer dis
cipline gevraagd wordt, waar
minder bewegingsvrijheid en
minder zelfwerkzaamheid is,
tijdens hun schoolwerk eerder
door geluiden van buitenaf ge
stoord worden dan kinderen
die op zeg maar, vrijere scho
len zitten. Deze kinderen, die
meer kunnen rondlopen en
meer met elkaar mogen over
leggen, brengen geluiden voort
die in de hele werksituatie
passen, die tot het totale wer-
kritme behoren. Van elkaar
hebben ze dan geen last omdat
dezelfde situatie
Vroeger
Vroeger was er ook meer dan
genoeg lawaai. Paardenhoeven
kletterden op de straten, koop
lui schreeuwden hun koop
waar aan de man. Maar vol
gens Calcar was dat lawaai in
gebed in het leven in de maat
schappij. Meer dan nu, zegt hij,
omdat de mensen veel meer
met elkaar te maken hadden.
Was er ruzie bij de buren, dan
konden anderen er heen stap
pen, zich ermee bemoeien en
de zaak sussen. Daarmee ging
het geluid dat de buren voort
brachten, „tot het ritme van
de anderen behoren".
„Nu wordt het leven van an
deren veel meer aan ons opge
drongen, of je wilt of niet. Het
lawaai, bijvoorbeeld van de
buren, neemt toe naarmate het
verder van je eigen wereld
verwijdert is, naarmate de ge
zinnen meer een eigen aparte
eenheid vormen. En tegen
woordig is er steeds minder
geluid waaraan je zelf kan
deelnemen", aldus de onder
zoeker.
HENK ENGELENBURG
