Vastenactie bezorgt brieven uit derde
wereld bij regering en parlement
Expositie toont „Benedictus
in de hedendaagse kunst"
Alles vliegt in New York de deur uit
KORTE METTEN r
STAD
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 12 APRIL 1980 PAGINAp—
-IT/1
De Bisschoppelijke Vastenactie heeft zich
tot regering en parlement gericht met brie-
ven, die zij ter gelegenheid van haar twin
tigjarig bestaan uit ontwikkelingslanden
heeft ontvangen. Kern van deze brieven is.
dat hulpverlening uit de rijke landen graag
wordt aanvaard door de ontwikkelingslan
den, maar dat deze hulpverlening feitelijk
geen zin heeft, wanneer zij niet gepaard
gaat met strijd voor een radicale hervor
ming van de machtsstructuren in de we
reld.
Deze structuren, die mede in stand worden ge
houden door regeringen en landen die zich
christelijk noemen, zijn de feitelijke oorzaak
van armoede, onderdrukking en onderontwik
keling. Met de toezending van vijf van deze
brieven, gebundeld in de brochure „Brieven
aan de christenen van de Lage Landen", heeft
de Bisschoppelijke Vastenactie voldaan aan het
dringende verzoek van plaatselijke afdelingen.
Bisschop James D. Sangu van Mbeya in Tanza
nia raakt deze kern, wanneer hij over de chris
tenen in de rijke landen schrijft: „In de meeste
gevallen zijn we edelmoedig genoeg mee te
werken aan inzamelingen en acties, die een
dramatisch leed pogen te verlichten. Maar dat
is slechts één kant van de medaille. Dergelijke
inzamelingen en acties doen ons niet echt pijn,
integendeel, ze doen ons goed. Maar het wordt
een heel andere kwestie om structurele veran
deringen te accepteren, die ons voor altijd de
mate van welvaart en mogelijkheden van con
sumptie ontnemen waaraan we gewend zijn
De kernfout van de huidige economische
structuur wordt aangegeven in een brief van
de Braziliaanse bisschop Moacyr Grecchi en
van Ivo Poletti van de commissie „Pastoraal
van de grond". Zij schrijven: „Het is het kapi
talisme van de multinationals dat op de meest
onterende manier misbruik maakt van de ar
beid, die in grote mate voorhanden is en ver
richt moet worden door mensen, die honger
lijden. De multinationals worden door nie
mand geremd."
Zij dringen erop aan, dat met name de arbei
ders en mensen van goede wil in Nederland
proberen te achterhalen wat de mechanismen
van ontwikkeling zijn van de multinationals,
die een vestiging in Nederland hebben. Zij wij
zen erop, dat men dan tot de ontdekking kan
komen, dat die hele ontwikkeling bestreden
moet worden, zowel voor „wat er bij u gebeurt
als voor wat er in landen als het onze plaats
vindt."
Eenzelfde geluid komt van de commissie „Jus-
titia et Pax" in Midden-Amerika, die eraan
toevoegt: „Wij geven u niet persoonlijk de
schuld. De gemeenschappelijke verantwoorde
lijkheid om de bestaande onrechtvaardigheid
en onderdrukking te veranderen drukt met
evenveel gewicht op onze schouders".
In de St.-Janskathedraal te
Den Bosch zal van 19 april
tot en met 11 mei een ten
toonstelling worden gehou
den met als thema „Bene
dictus in de hedendaagse
kunst". Tentoongesteld zul
len worden de resultaten
van een internationale
kunstprijsvraag waarbij de
opdracht werd gegeven om
beelden en affiches te ont-
werpeh over de Heilige Be
nedictus, wiens 1500ste ge
boortejaar dit jaar wordt
gevierd.
De expositie die veertien beel
den en een tiental affiches
omvat, werd op 21 maart in
Echternach officieel geopend.
Na Echternach komt „Bene
dictus in de hedendaagse
kunst" direct naar Den Bosch.
Aan het einde van het jaar zal
de expositie nogmaals in Ne-
Naast de tentoonstelling zul
len er in de Sint-Jan nog an
dere activiteiten zijn rond het
feest van de Heilige Benedic
tus, de grondlegger van het
monnikenleven in het westen.
Een werkgroep, waarin verte
genwoordigers van de Sint-
Jan en vertegenwoordigers
van kloosters in het Bossche
bisdom zitting hebben, heeft
onder meer enkele meditatie
diensten georganiseerd in de
weken van de tentoonstelling.
De diensten staan onder lei
ding van een aantal leden van
telkens een andere groep reli-
^oorts zullen er tijdens de
openingsuren altijd enkele
monniken of monialen (be
schouwende kloosterzusters)
aanwezig zijn om bezoekers
informatie te geven over de
Heilige Benedictus, of over
het leven zoals dat nu wordt
geïnspireerd door de regel die
Benedictus schreef.
De tentoonstelling zal zater
dagavond 19 april om zeven
uur worden geopend met een
vesperdienst waaraan een
groot aantal monniken en
monialen uit het Bossche bis
dom zullen meewerken. De
expositie is geopend van
twaalf tot vijf uur op werkda
gen, op zaterdagen van tien
tot twaalf en van één tot vijf
uur en op zondag van één tot
vijf uur.
De meditatiediensten worden
fehouden in de Sacraments-
apel telkens om half acht 's
avonds. Op 22 april wordt de
dienst georganiseerd door le
den van de Sint-Maartencom-
munauteit in Tilburg, op 28
april door de zusters Trappis-
tinnen uit Berkel-Enschot en
op 6 mei door de Trappisten
uit Tilburg.
De vijf stichtingen van reli
gieuzen hebben, als gevolg
van de nieuwe wet op vere
nigingen en stichtingen,
enige wijzigingen iiude sta
tuten en in de namen aange
bracht. De nieuwe namen
zijn: Samenwerking Broe
der Congregaties Nederland
(SBCN), Samenwerking
Monialen Belangen (SMB),
Samenwerking Nederland
se Priester Religieuzen
(SNPR), Samenwerking
Nederlandse Vrouwelijke
Religieuzen (SNVR) en
Konferentie Nederlandse
Religieuzen (KNR).
Een van deze stichtingen, die
van de vrouwelijke religieu
zen, heeft zojuist een folder
uitgegeven over wat de stich
ting is en doet, hoe zij georga
niseerd is en dergelijke. On
der meer blijkt daaruit, dat in
de stichting ongeveer negen
tig congregaties van vrouwe
lijke religieuzen samenwer
ken, die in totaal ruim twin
tigduizend leden tellen.
De deputaten „werkwijze
synode" van de gerefor
meerde kerken in Neder
land willen, dat de 63 clas
ses voortaan elk één afge
vaardigde naar de generale
synode sturen. Dit vooral,
omdat het moeilijk is afge
vaardigden te vinden. Mo
menteel leveren de veertien
particuliere synoden van de
gereformeerde kerken in
Nederland elk vijf afge
vaardigden. Het nieuwe
plan heeft het voordeel, dat
het afvaardigingssysteem
meer gaat lijken op dat van
de hervormde kerk, hetgeen
in het kader van „Samen op
weg" het streven naar sa
mengaan tussen hervorm
den en gereformeerden
zeer wenselijk is. Ook kan
er nauwer contact komen
tussen de synode en de
plaatselijke kerken.
De Gereformeerde Vrouwen
Bond zal op donderdag 8 mei
een ontmoetingsdag houden
in de Houtrusthallen te Den
Haag. Het thema is: „En de
vrouw die kiest...". Spreker is
prof. dr. J. T. Bakker uit
Kampen. Medewerking wordt
verleend door het Rotterdams
Jongenskoor. In de middag is
er een forumdiscussie
wordt afscheid genomen van
de presidente mevrouw D. de-
Jong-Bakker, die wordt opge
volgd door mevrouw M. To
ren-Slager uit Bennekom.
De bekende en unieke zen
delinge Betty Smit (36), ge
boortig uit Zwolle en jaren-
lang werkzaam in het Ama-1
zone-gebied in Brazilië,
komt voor een toernee naar
Nederland, waarbij zij ook
zal spreken in De Voorhof
te Rijnsburg op 20 april en
in de Badkapel te Den
Haag op 25 april. Zij kreeg
nationale bekendheid door
een uitzending via NCRV-tv
in 1972 en via het boek
„Free lance voor God" van
Anthony van Kampen. Bet
ty Smit bereikte in het
Amazone-gebied als eerste
blanke zendelinge de ene na
de andere stam met het
evangelie. Missionarissen
beschouwen haar als een
„verschijnsel", een „raad
sel", een „mysterie" of alsJ
een vrouw met een onbe-i
grcnsd vertrouwen in God. I
11.30 u.; O.L. Vr. Onbevt. Ontv. za. 19.00 u.. i_.
9.30 u., 10.45 u. hoogmis, 12.15 u.; St. Antonius
van Padua za. 19.00 u. euch. met muzikale omlijs-
ting, zo. 9.30 u.. 11.00 u. euch. met koor; H. Leo-
nardus za. 19.00 u.. zo. 9.00 u.. 10.45 u. hoogmis.
12.00 u.; H. Petrus za. 19.00 u.. zo. 9.00 u.. 10.30 u.
hoogmis. 12.00 u. en 18.00 u.; O.L. Vr. Hemelvaart
zat. 19.00 u.. zo. 8.30 u., 9.30 u., 11.00 u. euch..
mmv. Dames en Herenkoor; Oud Kath. Kerk zo.
10.00 u. hoogmis.
AARLANDERVEEN:
za. 19.00 u.. zo. 7.30 u.. 10.30 u. hoogmis; dep. Ter
Aar zo. 9.00 u. hoogmis, 12.00 u.
mis. mmv. Bronzangertjes; H. Bonlfatius za. 19.00
8.00 u., 10.00 u. hoogmis. 11.30 u.
19.00 u. euch., zo. 8.45 u. en 11.15 u. euch.
HOOGMAOE:
za. 19.00 u.. zo. 10.00 u.
KAAG-ABBENES:
19.00 u„ zo. 8.00 u.. 10.00 u. hoogmis.
meenschap Rijnsburg za. 19.00 u., ZO. 10.30 u.
hoogmis. 12.00 u.
Poelpolder za. 19.00 u.. zo. 9.00 u. en 11.30 u.; Ma-
riakerk, za. 19.00 u. (eerste zaterdag v.d. maand
jongerenviering), zo. 8.30 u., 10.00 u. hoogmis.
11.45 u.; H.H. Engelbewaarders za. 19.00 u., eerste
zondag v.d. maand: 8.00 u„ 9.30 u., 11.00 u. hoog
mis, 17.45 u.; overige zondagen: 8.00 u., 9.30 u.
hoogmis, 11.00 u. en 17.45 u.
NIEUWKOOP:
za. 19.00 u.. zo. 9.00 u. hoogmis. 10.45 u.
NIEUWVEEN:
za. 19.00 u.. zo. 9.00 u. en 11.00 u.
NIEUW VENNEP:
za. 19.00 u., zo. 9.30 u. hoogmis, 11.00 u. euch.
NOORDWUK AAN ZEE:
(Maria ter Zee) za. 19.00 u. euch. met samenzang,
zo. 9.30 u. hoogmis lat. zang, 11.00 u. euch. met sa-
NOORDWUKERHOUT:
St. Jozel za. 19.00 u. (gem. koor), zo. 10.00 u.
hoogmis met koor, 11.30 euch. met samenzang; St.
9.30 u. hoogmis, 11.00 u., 12.15 u.
i. met herenkoor, zo. 9.30 u. koor, 10.30 u
11.00 u. euch. met sa-
hoogmis, 12.00 u. met samenzang.
Bonaventura Mariënpolstr. za. 18.30 u. eucr
zo. 9.00 u. euch. ned. 11.00 u. euch. latijn.
18.00 ij
VOORHOUT:
za. 19.00 u.. zo. 9.00 u. hoogmis. 10.30 u.. 11.45 u
VOORSCHOTEN:
St. Laurentius: za. 19.00 u., zo. 10.00 u. euch. (ko
i volkszang). 11.30 u. (euch. met zang); aula
ROELOFARENDSVEEN:
Maria Presentatie: za. 19.00 u., zo. 8.00 u.. 9.30 u.
hoogmis, 11.00 u.; H. Petrusbanden za. 19.00 u..
10 ds. de Mey-Meulendljk. 11.45 Oecum. Studen-
tendienst; Marekerk: 10 ds. de Jong, 17 ds. Breu-
gem, Bameveld; Maranathakerk: 10 da. Koolstra;
Merenwilk: 9.30 ds. v. Leeuwen, 11.45 Idem en pas-
"'"*1; Bethlehemkerie 10 ds. R. de Jonge uit
Evang. Luth. Kerk: 10.15 da. Happee; Nieuw Apos
tolische Kerk: 9.30 en 16 Diensten; Evang. Chr. Ge
meenschap: 10 dhr. Dikkes; Leger des Hells: 10 en
19.30 samenkomsten; Zevende-Dags-Adventisten:
11 ds. Bouwer; Evang. Centrum ZijlsJngel 2a: 10
dhr. Zijlstra; Zendingswerk Mlddern.groep: Jeruei
18 samenkomst.
Aartandervesn: Herv. Gem.; 10 ds Westera-Fra/v
ken, 19 ds. Hemmes, Oegstgeest; Geref. Kerk: 10
i Wijk, Amstelveen. 18.30 ds. Stolk; Chr. Ge-
AJphen-Noord (Oudshoom-Riddenreld): Herv./Ge- v. Roon. 18 ds. Visser; Oude Kerk: 10 ds. de Jong. 18.30 ds. Molenaar, Nleuw-Vennep, Herv. Gem.: v. Oeveren, 17 Idem; Immanuelkerk: 9 en 10.3I
Jeugdkapel Vredeskerfc 10.30; De Goede Herder
10.30.
dr. v.d. Zwaan; Petrakerk: 10 ds. Oegema; Oude
Vestkerk: 10 ds. Korteweg, 17 ds. Koolstra; Mara
nathakerk: 10 ds. Koolstra; Bevrijdingskerk: 10 ds.
Wolthaus, 17 ds. Rietveld; Groenhoven: 10 Dienst;
Jeugdhavendlensten: De Mirt 10 uur. Het Mieren-
- -- jr, Merenwijk aula Valkenpad 9.30 en 11
i Amstel, Ede; Geref. Kerk Vr.: 10 en 17 ds.
Gootjes; Geref. Gem. Nederland: 11.30 en 17.30
Leesdiensten; Doopsgezinde en Rem. Kerk: 10.30
ds. Kuipers; Baptistengemeente: 10 ds. Bosveld;
Gebraad, Katwijk, 18.30 ds. Stelwagen; Geref.
Moll, 10.30 ds. Verheul. 18.30 ds. Moll; Ashram-
CoM.: 9.30 ds. v.d. Ree; Drlehoome: 19.00 ds. Ou-
wendijk; Slonskerk: Diensten 9.30 en 18.30; Ouds-
10 ds. Arkeraats, 17 ds.
Triomfatorkerk: 9. 10.30 en 17 ds. v.d. Horst, H.Av.;
hoornseweg 10 ds. Oort; Bodegraven, Herv. Gem.:
Dorpskerk 10 ds. Richter, H.D., 18.30 ds. Droogers; dienst; Koudekerk ad. Rijn, Herv. Gem.: 10 d
Satvatorkerk 10 ds. Droogers. 18.30 ds. de Vreugd;
ds. Sogers, 18.30 da v.d. Helden; Kruiskerk: 10
kand. Wijnhout. Vlaardlngen; Geref. Kerk: Salvator-
tengemeente: 10 ev. Bouhof, 18.30 ev. Leidekker;
Bethlehemkerk 10 ds. de Vreugd H.D., 18.30 da
Richter Geref. Kerk: 10 en 18.30 da Kersten; Bos
koop, Herv. Gem.: Dorpskerk 9.30 ds. Stelwagen,
H.D., 18.30 Jeugddienst; De Stek 9.30 da Geertse-
ma Geref. Kerk: 9.30 ds. Dijkstra, 17 ds. Wel-
bedcht; Chr. Geref. Kerk: 9.30 da van Langevelde,
17 Idem; Hazerswoude, Herv. Gem.: 9.30 dhr. Bak
ker, Maassluis. 18.30 ds. Geertsema; Geref. Kerk:
10 da Welbedacht. 17 ds. Dijkstra; Hoogmade,
Herv. Gem.: 10 dr. van Vilei; De Kaag. Herv. Gem.:
10 ds. Kalkman; Katwijk a.d. Rijn. Herv. Gem.
Dorpskerk: 10 ds. Abelsma, Wateringen, 18 ds. Ba
telaan, Voorschoten; Ontmoetingskerk, 10 ds. Aa-
rents, 18.30 interk. evangelisatiedienst; Geref. Kerk:
9.30 en 17 da Vrolijk. HJVv.
m; Dorpskerk: 10 en 18.30; Hootdstraatkerk 10;
Schepplngskerk: 9 en 10.30; Lelmulden, Herv.
Gem.: 9.30 ds. Molenaar; Geref. Kerk: 9.30 da Los,
19 dra de Raadt, Valkenburg; Lisse. Herv. Gem.
Dorp: 10 da de Gelder; Paulutkerk: 10 ds. Oostln-
ga; Slledrecht, 19 ds. de Wil. Oosterwolde, jeugd
dienst; Geref. Kerk: 10 dra de Raadt, Valkenburg;
Vr. Pr.str.: 10 en 15 da van Egmond. Haulerwijk;
Geref. Kerk Vr. BV Salv.: 10.45 da Schuurman. 17
Leesdienst; Nieuwkoop, Herv. Gem.: 9.30 ds. Halts-
ma. Boskoop. 18.30 ds. Voorthuyzen, Harderwijk;
Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 ds. Nooteboom; Chr.
dienst, 15 ds. Nijdam, Klundert; Noordwljk. Herv.
Ichtus 10 ds. van Slooten. 17 Idem
jeugdkapeldlenst; Geref. Kerk: Diensten: Hoofdstr.
10 en 17; Vlnkelaan 9.30 en 17; Noordwljkerhout,
Herv. Gem.: 10 da Elgersma gem. dienst; Oegst-
neest, Herv. Gem.: Groenekerkje: 10 da Verdonk;
Pauluskerk: 10 ds. Sierat; Gem.centrum: 10.30 dr.
Witteveen. 19 ds. Bakker; Endegeest: 10 ds. Friedo-
rich; Diaconessenhuis: 10.30 da Hemmes; Van
WIJckersloot: 16.30 ds. Bons; Geref. Kerk: 10 ds.
Erlnga. 19 ds. Bakker; Geref. Kerk Vr. BV: 8.45 ds.
Janse, Den Haag. 16 da de Lange; Volle Ev. Broe
derschap Gem. Centrum 16 samenkomst; Oude
Wetering. Herv. Gem.: 9.30 da Lalleman; Geref.
Kerk: 9.30 en 18.30 ds. Jaspers Focks, H.Av.; Rijn-
saterwoude, Herv. Gem.: 9.30 ds. Hanemaaljer, 19
ds. Goverts, N.-Vennep; Chr. Geref. Kerk: 9.30
Dienst. 14.15 ds. Bouw; Rijnsburg. Herv. Gem. Gro-
Katwtjk s
e Herv. Gem., Nieuwe Kerk: 10 da
Baaljen; Maranathakerk: 9.H
ds. Damsma, 17 Idem; Chr. Geref. Kerk: 9.30 e
sten; Geref. Kerk: 9.30 ds. Baas. 17 c
H.Av.; Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 Diensten; Ned
Prol. Bond: geen dienst, V.E.Gem. 19 samenkoi
Tn kerk NPB; Valkenburg, Herv. Gem.: 10 en 18
ds. Vermeulen; Geref. Kerk: 9.30 ds. Meyerlnj
Scherpenzeel, 18.30 Idem; Voorhout, Herv. Ger
10 ds. mw. Brokerhof; Voorschoten, Herv. Gem.:
da Leltzen, 19 ds. v. Malssen, Rijndijk 10 da C
Geref. Kerk: 9.30 da de Zeeuw, 17 ds. de Zw
aula 9.30 da de Zwart; Warmond, Herv. Gem.: 10
i 't Hof; Wassenaar, Herv. Gem. Dorp: 10 ds fi
Bruggen; Kievit 10
Gem.: 9.30 ds. v. Hoegee, 18.30 ds. Oort. Alphen;
Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 ds. Fernhout; Zevenho-f.
ven. Herv. Gem.: 9.30 ds. Bronsgeest; Geref.
9.30 Dienst des Woords; Zwammerdam,
Gem.: 10-ds. v.d. Geer, 18.30 da Haakman; Gerei.
Kerk: Diensten 10 en 18.30.
ABT EXPO WEN
DE VEILING RAGE
NEW TORK - Kunsthandelaar
Louis Dijkstra uit Waalwijk
zuchtte en boog zich over een sta
pel rekeningen die een zwaarlij
vige Amerikaan hem zojuist on
der de neus geschoven had. Kos
ten van het linnendoek over de
Nederlandse stand. „Weet Je",
bromde hij zacht terwijl de hand
naar de portemonnaie gleed",
„als ik geweten had wat voor een
rotzooi hier bij elkaar gebracht
sou worden, was ik niet geko
men. 't Is dat New York een ver
bazingwekkend mooie stad is.
Maar geef mij Keulen maar." En
daarmee gaf de Brabander een
aardige schets weer van de Art
Expo '80, de tweede Internationa
le Kunst Expositie in hartje New
York City.
Nu is eigenlijk die hele Art Expo
beweging nog vrij jong. Jarenlang
model van Bazel, temeer daar New
York sinds de Tweede Wereldoor
log onafgebroken als een van 's-
wereldsgrootste kunstcentra gegol-
pakweg zo'n 600 galleries. Want
sinds korte tijd is er in de Verenigde
Staten een stormloop aan de gang
op kunstveilingen, alsof dat de eni
ge plek was waar je nog waar voor
je dollar kan krijgen.
Gelukkig vóór de heren veiling
meesters, vinden de Amerikanen al
lang niet meer dat Kunst en Antiek
alleen uit Europa dient te tarnen:
en dus ondervinden de Amerikaan
se Christie's en Sotheby's telkens
weer tot hun verbazing dat Ameri
kaanse curiosa geen prijsgrenzen
meer kennen; alles vliegt ae deur
uit, van 17de eeuwse Puriteinse
schommelstoelen tot conservenblik
ken van het Andy Warhol tijdperk.
En de 19de eeuwse Amerikaan die,
verdwaald in een Afrikaanse jungle,
uit verveling enkele beesten af-
dat zijn trofeeën-collectie nog ooit
4000 dollar in Manhattan zou op
brengen.
Nu weten we allemaal wel dat Pre-
Raphaeliten of Victoriaans glas
minstens tienmaal zoveel opbrengen
als twintig jaar geleden: maar Ame
rikanen schijnen op hun jacht naar
meesterwerken nog wel eens flink
uit de slof te schieten. Neem bij
voorbeeld het inmiddels beroemde
geval van het schilderij De Lisber
gen van Frederik Edwin Church.
De schilder was een van de groep
van 19de eeuwse Luministen, die
overigens nu in een overzichtsten
toonstelling in de Washington Nati
onal Gallery weer bij elkaar zijn ge
bracht' De Ijsbergen is daarbij een
volstrekt middelmatig werk, echter
van monumentale afmetingen, en
de oliemagnaat uit Texas betaalde
er vorig jaar daarom ook grif twee
en een half miljoen dollar voor. De
kunsthistorici grepen naar hun
hoofd en Sotheby Parke Bernet
boekte het derde hoogste bod ooit
voor een schilderij op een veiling
gedaan.
Postere en neo-realisme
Tegen een dergelijke achtergrond
beloofde de tweede Art Expo in
New York op z'n minst interessant
te worden, temeer daar tweemaal
zoveel exposanten als vorig jaar, 250
in getal, naar het New Yorkse Coli
seum waren gekomen. De sfeer van
gewend aan een zekere exclusieve
sjiekheid die de voorwerpen van
hoge commerciële waarde omringt,
en we voelen ons er moderne con-
naisseurs bij. Niets daarvan in New
York. Alom heerste een improviso-
risch-zakelijke sfeer, compleet met
de rammelende stands en koffiebe-
kers waarmee de RAI haar vak
beurzen siert Dat was enigszins ook
te wijten aan het Coliseumgebouw.
ruimte lijkt het meer op een leeg
staand warenhuis dan op een ele
gante kunstsalon.
Maar dan waren er nog altijd de
honderden stands dié de nodige
kleur en bedrijvigheid verschaften
aan de architektuur.
De kunsthandelaars: uit 18 landen
waren ze gekomen. Daar was bij
voorbeeld de DESA groep uit Polen,
of het surrealistische werk van Olja
Ivanjicki uit Belgrado. In maar
liefst negen stands werden nu be
kende Israëlische kunstenaars als
Litvinovsky en Arikha aangeboden,
en de Italianen vertrouwden even
eens op overwegend drukwerk van
nationale bodem.
Maar van alle buitenlandse inzen
dingen waren de Britten, wederom,
toonaangevend. Neem de drukbe
zochte stand van Nicholas Tread-
well, de Engelse mandarijn van ne
orealisten als Mike Gorman en Eric
Twee schilderijen waren in het bij
zonder noemenswaard; vooraleerst
het eenvoudig stilleven Back Home
van Guy Glad well (1980). Het dood
gewone beeld van een paar schoe
nen, skijacket en gele pet krijgt een
bijna klassieke monumentaliteit
door de vorm van het Louis XVI
tuinraam, dat door het zonlicht op
de muur wordt geprojekteerd. Een
mmige parodoe op Ingres' Oda-
jue werd gepresenteerd door
Ludmil Siskov's Odalisk Trip (1£79),
compleet met narcotica ampullen en
de allegorische muis in het glas.
Tussen al dit Internationaal geweld
stond de Nederlandse kunst, van
Nic Jonk sculpturen tot molens van
Willem Maris. Of het verkoopt?
Will Hoogstrate van Galerie
d'Eendt uit Arasterdam wees op zijn
vijf Picasso tekeningen en litho's en
zei: „Representatie, daar gaat het
Odalisk Trip, van Ludmil SDIsk.ov (1979), acrylic op doek. (Nicholas Treadwell Galleries.
om. Als je je een plaats wil verover
en op de Amerikaanse markt, zoals
wij, begin je met kontakten leggen
op de Art Expo."
Is New York dan werkelijk interes
sant voor de Nederlandse kunsthan
del? „Nou, en of', zegt Hoogstraate,
„want wat hier rondloopt is een fe
nomeen dat wij in Holland niet
meer kennen: de gentleman dealer.
Zo een met voldoende commerciële
achtergronden om binnen te wan
delen en de hele tent van mij op te
kopen. Kijk... dat vind je niet meer
in Europa."
Een identieke hoop wordt gekoes
terd door Louis Dijkstra en hij kijkt
naar zijn uitzonderlijke Jan Wie-
gers, Souvenir de Paris (1924) die
bijna 23 duizend dollar moet op
brengen. Een heerlijk landschap
van Koekkoek, met twee molens en
een vissersboot, is bijna tienduizend
dollar lager gewaardeerd. „Rustig
geprijsd, inderdaad", zegt Dijkstra,
„maar het liefst liet ik die negen-
tiende-eeuwers hier. Volgende keer
toon ik alleen nog maar modernen."
Als hij nog eens naar New York te
rugkomt Want met al het druk
werk, voor het merendeel posters, is
de Art Expo meer een massamarkt
voor het grote publiek dan een ont
moetingspunt voor internationale
kunsthandelaars.
De werkelijk belangrijke kunsthui
zen van New York schitteren door
afwezigheid, en in plaats daarvoor
is de expositie overspoeld door
Amerikaanse artshops van Green
wich Village tot Los Angeles, Calif.
Stapels posters, litho's en realisme
alom: van neo-surrealisme tot foto
grafisch naturalisme. Ziedaar de
Amerikaanse vertegenwoordiging.
„Geen wonder dat de reakties op de
Europese kunst hier zo matig zijn",
opperde Sabine Meister van The
Editors uit MUnchen; „hedendaagse
Amerikaanse kunst is puur decora
tief, realistisch en licht verteerbaar.
Wat wij hier bieden is eenvoudig te
diepgaand, te pretentieus."
Dezelfde mening werd gedeeld door
kunstraadslid Henrv Geldzahler
(City Dept of Cultural Affairs). „De
algemene tendens in contemporaine
Amerikaanse kunst", verklaarde
hij, „is het loslaten van de elitaire
ambities van de jaren '40 en '60, ten
gunste van een stijl waarmee Ame
rikanen zich beter op hun gemak
voelen."
De beurs als culturele
instel ling
Geldzahler, wiens portret vorig jaar
werd geschilderd door Andy War
hol (nu in het Whitney Museum]
sprak bovenstaande woorden tijdens
een van de vele lezingen van de Art
Expo. Een cultureel programma, tij
dens een grote kunsthandel mani
festatie?
Jazeker, en dat niet alleen. Naast de
commerciële bedrijvigheid van de
centrale hal kon men ook verpozen
in een speciaal voor de gelegenheid
samengestelde skulptuurtentoon-
stelling: Rosenthal, Nonas, en vooral
Craig Stockwell met 'n boeiende
glasstruktuur.
„We vonden dat er behoefte was
aan iets op een hoger esthetisch
veau, zodat aan iedereen voldoende
aandacht zou worden geschonken",
meende Gerald Lieberfeld, finan-
ciëel adviseur van de Art Expo in
een recent interview; met als resul
taat een gift van 20.000 dollar vooi
een instant show van modern beeld
houwwerk, aangeboden door de Art
Expo directie aan het verantwoor
delijk comité. (Institute for Art and
Urban Resources). Curator Alanna
Yorkse kunstbeurs werkelijk „een
greep kon krijgen op de heden
daagse art scenevan de stad.
Misschien werpt de poging om twee
zo verschillende en niet altijd ever
toegankelijke werelden bij elkaar U
brengen vruchten af voor toekom
stige manifestaties. In één geval is
moderne kunst al een stap dichter
bij het grote publiek gekomen: de
volgende huurder van de Coliseum-
ruimte heeft besloten de skulptuurs-
how over te nemen - en te betalen
voor de catalogus. En wat is het vol
gende evenement in de beurshal?
De International Beauty Show....
Zou het dan toch kunnen?
JEAN-PIERRE ISBOUTS
