Aangrijpende
film
over de
ziekenhuis
ervaring
van een
patiënt
Tv-spel „De blijde
dag" met ommekeer
in leven van Hélène
TERUGBLIK
radio/televisie
Eucharistieviering
hou f1
het LJ
scherm
in het
oog
TELEVISIE VANAVOND HADI0 VANDAIa
RADIO M0RGl|
TELEVISIE ZONDAG
RADIO
MAANDAG
fiir<
TELEVISIE
MAANDAG
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 12 APRIL 1980
Helmert Woudenberg en Hans Man in 't Veld als meneer De Waal en dr. Hageman.
Een ziekenhuis is nog altijd een ont
zagwekkend, autoritair aandoend en
angstinboezemend instituut voor de
meestal onmondige patiënt die geen
weg weet in die gespecialiseerde we
reld en zich er overgeleverd voelt
aan krachten die hij niet kent. De
steriele gangen, de in het wit gekle
de zusters en dokters zorgen al voor
een emotionele asfstand, waardoor
een patiënt al bij voorbaat angstig
de draaideuren binnengaat voor on
derzoek of opname. Zo'n ziekenhuis
en in het bijzonder wat er met men
sen daarbinnen kan gebeuren is het
onderwerp van een door regisseur
Erik van Zuylen samen met actrice
Marja Kok gemaakte film, "Opna
me". Vanavond om 21.30 op Ned.
II zendt de VARA deze film uit, die
al eerder in de bioscopen te zien was.
De acteurs van de film komen uit de
Amsterdamse coöperatieve vereni
ging Het Werktheater, dat aan de ei
genlijke wieg van de film staat. Op
de hun eigen wijze gingen de Werk
theatermensen te rade bij patiënten
en in ziekenhuizen, om zo te komen
tot emotionele en zeer exacte, vaak
beklemmend realistische scènes die
zij in eerste instantie als twee thea
tervoorstellingen brachten. De film
rouleert in Nederland inmiddels met
14 kopieën, werd begin maart j.l. in
Los Angeles gedraaid voor een zeer
enthousiast publiek en werd zojuist
door de „Quinzaine des realisateurs"
uitgekozen voor vertoning tijdens
het filmfestival van Cannes. Een
uniek succes, zoals het Werktheater
al eerder behaalde met „Avondrood"
dat met een inleidende doumentaire
over de groep ook al op de Duitse te
levisie te zien was. De Nederlandse
filmcritici zijn het er inmiddels una
niem over eens dat het Werktheater
door de integere precisie van de wer
kwijze als een tweede „Actors Stu
dio" het enige instituut lijkt waarin
toneelacteurs geschikt worden ge
maakt i
film.
Hoofdpersoon in „Opname"
de Waal (Helmert Woudenberg), een op
het eerste gezicht gezonde kweker uit
Aalsmeer die in het ziekenhuis belandt.
De realistische beelden, die de kijker
anderhalf uur lang rond hem krijgt
voorgeschoteld, zijn van een indrin
gendheid die je niet vaak te zien krijgt
en waarbij de grens tussen spel en wer
kelijke ervaring vaak niet meer te
trekken lijkt. Is de patiënt buiten de
deuren van het ziekenhuis nog een in
dividu, die zelfstandig beslissingen kan
nemen, binnen de muren van het zie
kenhuis wordt hij een van de vele pa
tiënten, die door plichtmatig vriendelij
ke zusters en doktoren te woord wordt
gestaan en behandeld. Die meneer De
Waal gaat „even" naar het ziekenhuis
(„Ik ben om drie uur wel weer terug
hoor") voor de uitslag van een onder
zoek, dat twee weken geleden heeft
plaatsgevonden. Met de angst in zijn
benen stapt hij er binnen en hoort na
de eerste zenuwslopende indrukken
van de dokter dat er nog een aantal on
derzoeken gedaan moet worden met
een „U blijft een paar dagen slapen".
Het gesprek met die dokter verloopt ui
terst efficiënt. De patiënt krijgt een mi-
nimuum aan informatie en op zijn vra
gen komt geen antwoord. Hierdoor
groeit zijn onzekerheid: „Waarom moet
ik in het ziekenhuis blijven, daar liggen
toch alleen zieke mensen. En ik voel
me niet ziek. Wat gaat er met me ge
beuren". De onzekerheid wordt niet
weggenomen, ook niet als hij even later
in het ziekenhuisbed ligt. Veel dokto
ren geloven, dat het geen zin heeft om
de patiënt direct uitgebreid te vertel
len, wat er gaat gebeuren en wat er aan
de hand is: „Ze moeten vaak eerst het
feit verwerken, dat ze worden opgeno
men. In een later stadium zijn we vaak
spraakzamer, maar het is niet altijd
juist om de patiënt alles te vertellen
omdat het kan zijn dat hij of zij er niet
tegen opgewassen is. Vaak zijn we er
ook zelf niet precies achter wat er fout
zit en dan zou je de patiënt onnodig on
gerust maken".
De film laat dingen zien, die je als bui
tenstaander niet verwacht en die zon
der enige begeleiding of ook maar één
woord vooraf over de toch al zenuw
achtige patiënt heen komen. Zo is me
neer De Waal uiterst verbaasd als hij in
een rolstoel gepoot wordt: „Maar ik kan
toch nog wel lopen?". Hij maakt na de
eerste schrik kennis met het zieken
huisleven en krijgt een groot aantal in
drukken te verwerken. Zo ontmoet hij
zijn medepatiënten, die uitsluitend over
ziekten en hun eigen kwalen praten,
hij komt in een vreemd bed te liggen
en wordt vervolgens zonder enige be
geleiding aan een groot aantal, af en
toe pijnlijke, onderzoeken onderwor
pen. Dan is hij inmiddels al één van de
velen op het bord van de receptie ge
worden. Op zijn vragen krijgt hij nog
steeds geen antwoord en de uitslagen
van de onderzoeken worden hem niet
verteld. Hij verandert van een machte
loze in een wanhopige patiënt, die zich
nog steeds niet ziek voelt, maar intus
sen wel drie weken in het ziekenhuis
ligt.
Dat het niet goed gaat met meneer De
Waal is ondertussen wel duidelijk ge
worden. Hij is inmiddels overgeplaatst
naar een twee persoonskamer, waar hij
naast ene Frank (een aangrijpende rol
van Frank Groothof) komt te liggen.
Deze nog jonge kerel is ten dode opge
schreven, maar weet het niet. Tussen'
de twee patiënten ontwikkelt zich een
soort vader-zoon relatie, die zijn hoog
tepunt beleeft op het einde van de film,
beiden in hun lot berusten.
HANS PIëT.
Mischa Dichter speelt het eerste pianoconcert van Beet
hoven.
De KRO zendt zondagmorgen om 11.00 uur op Ned. I de Belo
ken Pasen viering van de Eucharistie uit in de rektoraatskerk
..Thomas van Aquino" in Zwolle. Voorganger is de rektor Th.
Ribberink O.P.
De komende maanden
zenden de NCRV en de
BRT drie gezamenlijk
geproduceerde tv-spelen
uit, o.m. gebaseerd op
werk van Marnix Gijsen en
Stijn Streuvels. Het gaat
om literair werk van
auteurs, die zowel in
Nederland als in België
bekend zijn. Vanavond is
het sfeervolle verhaal van
Stijn Streuvels „De blijde
dag" te zien. De boeken
van Streuvels gaan
meestal over zijn sombere
visie op het leven op het
platteland, waar de
wisseling der seizoenen
een ingrijpende rol speelt.
Ook de nouvelle „De blijde
dag", door Libera Carlier
omgewerkt tot een
toneelstuk, is geen vrolijk
verhaal. Het montone
leven van het jonge
weesmeisje Hélène binnen
de muren van een strenge
kostschool wordt even
onderbroken als haar opm
haar meeneemt naar een
picknick. Na die ene dag
vindt er een ommekeer
plaats in het leven van
Hélène. Zal zij zich ooit
weer kunnen voegen in het
strakke patroon van het
kostschoolleven? De
hoofdrollen in het stuk
worden gespeeld door
Mieke Boeve, Lidy Sluyter,
Willy van Heesvelde en
Erik van 't Woud.
Ned. I 20.30 uur.
Ted Show
Ted de Braak ontvangt weer
drie dames die met hun ideale
quiz-partner mee doen aan
„het meest geëmancipeeerde
superkoppel-quiz zonder hu
welijksvoorwaarden". Mede
werking verlenen o.a. Anne-
lies Balhan, het duo Maywood
en Rita Corita.
Ned. I 18.59 uur.
Nieuwe Kerk
„De Nieuwe Kerk, monument
van 's lands historie" is een
documentaire over de restau
ratie en de geschiedenis van
de Nieuwe Kerk, die zo nauw
verbonden is met de geschie
denis van Nederland als natie.
De kerk is juist gereed voor de
inhuldiging van prinses
Beatrix tot koningin op 30
april.
Ned. I 21.55 uur.
San Francisco
Steve Keller raakt gewond bij
een overval. Zijn vriend Al
Wozynsky wil wraak nemen,
maar daar moet Mike een
stokje voor steken.
Ned. I 22.20 uur.
Pipo
Pipo en zijn gezelschap hebben
het kamp van Moeders Ugh
bereikt. Er wordt een wed
strijd gehouden tussen Kner
sende Vlerk en Klukkluk.
Ned. II 18.59 uur.
Vogeleiland
De film „Funk - vogeleiland"
gaat over de vogels op het ei
land Funk in de Atlantische
Oceaan, die bedreigd worden
door de mens.
Ned. II 19.25 uur.
Philadelphia
De film „Philadelphia, here I
come" is het schrijnende, maar
tegelijk humoristische verhaal
van Gareth O'Donell, die in
een Ierse dorpje woont waar
het allemaal te benauwd
wordt.
Zondag Ned. I 20.15 uur.
Ver van m'n bed
In de „Ver van m'n bed-shpw"
is de discussie rond kernerner-
gie een aanleiding nader in te
gaan op de energie- zorgen in
de Derde Wereld. Voorts
wordt aandacht besteed aan
analfabetisme in o.a. Somalië
en Nicaragua. Muzikale gasten
zijn Celia Cruz en Daniël Vi-
glietti.
Zondag Ned. I 21.45 uur.
Simonskoop
Simon van Collem bespreekt
de films „The Muppet Movie"
en „The Electric Horseman"
met Robert Redford en Jane
Fonda.
Zondagmiddag Ned. II 15.55
Charlie's Angels
Sonja
Sonja Barend ontvangt o.a. de
journalist Midas Dekker die
met mevrouw Koster uit Den
Haag praat over de in een
schoenendoos gevonden hond
jes en de import van huisdie
ren. Ivo de Wijs zingt daarna
het lied „Hondenhaters". Ver
der praat Sonja met de journa
list Piet Heil, die een boek
heeft geschreven over journa-
lisme. De groep „Thousand
Years of Jazz" zorgt voor de
muzikale noot.
Ned. II 20.27 uur.
Mischa Dichter
Een opname van Mischa Dich
ter, die tijdens het muziekfes
tival in Aspen, Colorado het
eerste pianoconcert van Beet
hoven speelde.
Zondag Ned. I 19.05 uur.
Sanford
en zoon
Fred Sanford doet mee aan
een dubbelgangerswedstrijd.
Zondag Ned. I 19.50 uur.
Zondagmiddag Ned. II 16.20
Klem
Het informatieve programma
„Klem" gaat dit keer over hu
ren en verhuren.
Zondagmiddag Ned. II 17.40
Geglinster
In de serie „Geglinster aan de
hemel" zien we dat de opening
van een internationale lucht
vaartverbinding een delikate
diplomatieke zaak is.
Zondagmiddag Ned. II 17.50
Neon
Het programma „Neon"
brengt weer onderwerpen uit
de subcultuur.
Zondag Ned. II 20.40 uur.
All in the family
Tijdens een afscheidsdiner van
Mike, sticht een telefoontje
baas de nodi-
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven e
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort, voor
NCRV
18.59
20.30
21.55 De nieuwe kerk,
monument
van 's lands historie,
filmreportage
22.20 The Streets of San
Francisco, tv-serie
23.10 Tot besluit
NEDERLAND2
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
TELEAC
18.25 Ruimtevaart, 2e
cyclus (8)
VARA
18.59 Pipo in West Best,
tv-serie
19.25 Funk - Vogeleiland,
natuurfilm
I Godwin 19.35 (S) 2
VARA
20.27 Sonja's goed nieuws
show
21.30 Opname, film
23.00 Achter hét nieuws
23.30 Voetbal '80
NOS
0.05 Journaal
0.10 Studio Sport
BELGIE Nederland* 1
HILVERSUM 2
jeugdfilm van Iwoo Setoh o
trekking mededelingen i
Trekking iotttogetallen/weerberlcht/|Our-
La course a l'echalotte. 22.00 Risquons
18.00 Journaal. 18.35 Oie sportschau. 20.00
Journaal/weerbericht, 20.15 Aul los geht
los, 21 45 Lottogetallen/iournaal en weerbe-
gélique und der konig. 23.50 Journaal.
Duitsland 1
15.30 Programma-overzicht. 16 00 Robm-
20h00UJoui
zig jahren.
(S) Elpee-pop-special.
fflliTRSUM (NOS leder heel uur nws «J*
a (S) Muz. voor de zondago. tfllK1
8.02 (S) Vroege vogels.
12.02 (S) Muzikaal Onthaal. 13.02 I
-magazine. 13.45 Miniatuurtje. NOS
(S) Langs de lijn. sport en mu* ,7
ded. en uitgebreid weerber.
eiw cl ei
•hen
NEDERLAND 1
KRO
11.00-12.00 Eucharistieviering
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
ZVK
17.00 Kerkdienst van de
Gereformeerde
Kerken In
Nederland
(Vrijgemaakt).
IKON
17.57 Wilde Ganzen
NOS
18.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
TELEAC
18.30 Energie,
2e cyclus, les 8.
NOS
19.00 Journaal
KRO
19.05 Kamerorkest met solist:
klassiek pianoconcert
19.50 Sanford en zoon
20.15 Philadelphia, here I
come, tv-spel
KRO-RKK
21.45 De ver van mijn
bed show
22.30 Pastor en politiek
NOS
22.45 Journaal
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
OPEN SCHOOL
14.30 Open School Tijd
NOS
15.30 Journaal
TROS
15.35 IJsland,
documentaire
15.55 Simonskoop
16.20 Charlie's Angels
NOS
17.05 Studio Sport I
17.40 Klem
17.50 Geglinster aan de
hemel, tv-serie over de
luchtvaart
18.40 Sesamstraat
18.55 Horizon
19.20 Studio Sport II
20.15 Sprekershoek
HUMANISTISCH VERBOND
20.30 Vijf minuten bedenktijd
NOS
20.35 Journaal
VPRO
20.40 Neon, jongeren
programma
21.35 All in the family
22.10 Groeten uit Rotterdam,
filmreportage i
(deel 2)
NOS
23.10 Journaal
13.15 Informaties
13.45 Region, overz. 14.35 Reporta
ge. 14.40 Tv-spelserie. 15.25 Amuse-
mentsprogr. 16.55 Unsere kleine
Farm, (Little House on the Prairie),
tv-serie. 17.45 Inform, progr.
I.00 Inform, progr. 21.05 Solange
Menschen gibt (Imitation of life),
speelfilm. 23.05 Journ. 23.10 Filmru
briek. 23.55 Journ.
uber dem Meer, tv-spel, aansl.: Li
14.45 Reportage. 14.55 Reportage.
15.25 High Society (Among those
present), speelfilm. 16.15 Sportprogr.
17.00 Journ. 17.02 Sportprogr.
8.00 Religieus progr. 18.15 Die Wal-
>ns, tv-serie. 19.00 Journ. 19.10 Par
lementair overz. 19.30 Filmreportage.
20.15 Der Menschenfeind, tv-spel.
21.50 Journ. en sport. 22.05 Reporta
ge. 22.50 Ballet. 23.35 Journ.
i Natuurkunde (her-
h.).ë10.15 Cursus Sociale Weten-
schappem (herh.). 16.00 Cursus En
gels (herh.). 16.30 Progr. voor gastar
beiders. 17.30 Weekmagaz. voor
slechthorenden.
18.00 Kinderprogr. 18.30 Cultureel-
-wetenschappelijk progr. 19.00 Pop-
19.45 Sportprogr. 19.55 Journal
i progr. 10.40 Dieren-
progr. 11.05 Religieus progr. 12.05
r gehoorgestoorden.
HIÜTRSSt
EdS.
INFO
3(S) Een goed;
'amanrïzOZ (S) Open
lua-Spört. 9.03 (S)
Nleuwsov»
14.30 Open School. 15.00 Kleuter-
progr. 15.25 Mijn hond King, jeugd
film. 16.10 Inform, progr. 16.15
Sportrepotage. 17.15 Sportuitslagen.
17.20 Spelprogr.
19.40 Meded. 19.45 Journ. 20.00
Sport. 20.30 Paradijsvogels, tv-seire.
21.25 Lichtklassieke muz. '22.25
Journ. en sport.
MIS. 12.00 Discussieprogr. 13.00
Nws. In het kort en weerber. 13.05
Klassieke muz. 14.00 Cultureel ma-
gaz. 14.30 Filmrubriek 15.00 Docu-
ICl Ochli I0(
eneni7°l Ie I
Lauds' aa
D Gym. i
9.15 P roi
'h
k vandaag 13.30 Onder schooltijd.
10 Open School. NCRV: 15.15 Woc
Ijs" "[AÏSh! in
1 (S) Arbeldsvitamlfi ia
Sportuitslagen. 17.20 Informatieve
"-pöP" Radl°i°urn®a^ 12 02 csrnj
Showparade. 15.03 (S) Het Steenen Tfec
HTTvnrarm w "uu" ei
mmm 7.02 Non-stop: 8.00 Da C<
JOL 8.35 De plaat van da week. S
1i r1 (S) Aan woorden voorbij. 9.10 lei
nJölUl W 18
18.15 Circusprogr. 18.55 Kleuter-
progr. 19.00 Sport. 19.29 Weerber.
19.30 Journ. 19.55 Spelprogr. 21.15
14.02 (S) Spektakel magazine. 1
Van hoog naar laag en omgekeerd.
NEDERLAND 1
NOS-NOT
10.30-11.00 Schooltelevisie
11.30-12.00 Schooltelevisie
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
Welaan, gisteravond greep het
„Stedenspel" van de NCRV
weer om zich heen, een pro
gramma dat zozeer voor zich
zelf spreekt, zoal niet buldert,
dat daar in het geheel niets
meer aan toe te voegen valt.
Op het andere net ging het te
gelijkertijd iets rustiger toe
met „Verkeren in het ver-
.keer", maar ook die overdui
delijke quiz leent zich nauwe
lijks voor enig nader commen
taar. Inmiddels liep de velds
lag tussen Harmeien en Texel
danig uit, zodat wij ons onge
veer een half uur later dan
was gepland met „Hier en nu"
konden zetten zoal niet aan de
ernst des levens, dan toch aan
de dingen van alledag. Daar
behoort ondermeer toe de
hoogst vreemdsoortige kwestie
die nu weer is ontstaan rond
om de documentairefilm
„Dood van een Arabische
prinses", die de NOS woens
dagavond gaat vertonen. Zij is
zoals men reeds heeft kun
nen lezen in Engeland al
vertoond met vrij ingrijpende
gevolgen, althans heeft de
heer Carrington, de minister
van buitenlandse zaken, zijn
excuses aan Saoedi-Arabië
aangeboden. Onze eigen Henk
Suer, hoofd van de afdelii
informatieve programma';
de NOS, zal dat zeker
doen. Integendeel, hij kwal
nadat Catharina Keyl vi
aller ogen had getelefoneei
met de Nederlandse ambass
deur van Saoedi-Arabië d
toevallig in zijn eigen lar
vertoefde en daar nog al dre
gende taal uitsloeg, verklart
dat de vertoning woensdag g
woon doorgaat. Die docume
taire is namelijk waar,
lichtte hij toe. Ook werden
enige fragmenten uit de fil
vertoond. En nu maar hopi
dat de olietoevoer op bal
daarvan niet wordt afgeslote
Ik wil maar zeggen: de zak!
grijpen in dit barre leven sou
x og gekker in elkaar, dan ei
mens toch al geneigd is te de
ken. Waarschijnlijk hel
zoiets ook door het collectie'
hoofd van de VVD heeng
speeld, toen die politieke paf
zoals wij in het NOS-jou
naai konden vernemen
NOS verzocht die dood
die Arabische prinses vooral
nog op te schorten.
HERMAN HOFHUIZE
