Küng blijft hoogleraar
maar buiten faculteit
lEG wil 'stappen'
lij regering Iran
X*
Israël versterkt
militaire positie
in Zuid-Libanon
Helïransea
Andespact biedt deel Cubanen asiel aan
Geestelijken
protesteren
tegen Nederlandse
toenadering tot PLO
-Huitenland
8
Prodent heeft nog
kleine voorsprong
op Flying Wilma
Asielzoekers
overstromen de
Bondsrepubliek
JA "x
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 11 APRIL 1980 PAGINA 11
IERIKANEN NIET TEVREDEN
jSHINGTON. TEHE-
LISSABON Ameri-
pse functionarissen heb-
l met instemming gerea-
j op het dringende ver-
van de negen landen
de Europese Gemeen-
j^p aan Iran de vijftig
Uerikaanse gijzelaars vrij
[aten. maar zij zien hierin
j, niet meer dan een eer-
L stap die door een krach-
•x optreden gevolgd moet
den. In hun gisteren in
abon opgestelde verkla-
Fig zeggen de EG-landen
"t de houding van de Iraan-
autoriteiten in de zaak
i de Amerikaanse gijze-
m „onaanvaardbaar is".
|j kondigen aan dat dat ze
jtydellijk diplomatieke
Jen zullen zetten bij Iran
Bide de vrijlating te vra-
van de Amerikaanse gijze-
l De ambassadeurs van de
Negen in Teheran zullen met
name verduidelijkingen vra
gen over de datum en de wijze
waarop de Amerikaanse gijze
laars worden vrijgelaten.
President Carter heeft gisteren
kritiek uitgeoefend op de
bondgenoten van de VS -
zonder een van de landen bij
name te noemen wegens
gebrek aan steun in de kwestie
van de gijzelaars. In een rede
op de jaarvergadering van
Amerikaanse hoofdredacteu
ren zei Carter. „Voortdurend
vragen landen de Verenigde
Staten te reageren op talloze
vaak tegenstrijdige problemen.
Zij willen dat de Verenigde
Staten hun leiderspositie aan
vaarden, maar zij eisen tevens
een eigen onafhankelijkheid
van optreden op. Zij vragen
om hulp, maar wijzen inmen
ging af. Zij willen begrepen
worden, maar slagen er vaak
niet in ons te begrijpen. Zij
verlangen bescherming, maar
aarzelen de verplichtingen
van een bondgenootschap op
zich te nemen. Anderen vra
gen om kracht en zekerheid,
terwijl zij echter tegelijkertijd
soepelheid verlangen", aldus
Carter. Volgens hem weerspie
gelt geen enkele gebeurtenis
als de crisis om de gijzelaars
„zo zeer de verwarring van
onze tijd en de tegenstrijdige
druk die op een groot en
machtig land worden uitgeoe
fend".
Uit Teheran wordt gemeld dat
daar geen geloof wordt ge
hecht aan internationale sanc
ties tegen Iran. „De boycot
van Rhodesië geeft duidelijk
aan dat de kapitalistsiche we
reld niet als één front kan o-
pereren", aldus een naaste me
dewerker van Khomeiny.
luiden flA De landen van het
Dorbu- despact zijn gistermorgen
overeenstemming gekomen
asiel te verlenen aan een
vb* Êindeel van de 10.000 Cuba-
tbanljjn (je samengepakt zitten in
B. A» fjruaanse ambassade in
ld iwnna. Het besluit werd ge-
kor .^n door de ministers van
iunlandse zaken van het
despact, na een spoedverga
dering van meer dan tien uur
in de Peruaanse hoofdstad
Lima, maar over aantallen is
nog niets bekend. In een geza
menlijke verklaring veroor
deelt het Andespact Cuba we
gens de provocatie van het
probleem en roept het de rege
ring van Fidel Castro drin
gend op, een oplossing te be
werkstelligen.
„Op dit moment geldt onze
voornaamste zorg het lot van
de duizenden mensen die hun
toevlucht hebben gezocht in
de ambassade", aldus Garcia y
Garcia, de Peruaanse minister
van buitenlandse zaken.
De verantwoordelijkheid voor
wat er gebeurt, komt voor re
kening van de natie die het
provoceerde en organiseerde",
zo benadrukte hij, kennelijk
refererend aan Fidel Castro's
maatregel de politiebescher
ming van de ambassade te ver
wijderen.
„Er bestaat geen precedent
van een ambassade, die wordt
ingenomen door duizenden en
duizenden mensen", aldus
Garcia. „Wat er is gebeurd, is
niet natuurlijk, omdat asiel
verzoeken gewoonlijk indivi
dueel zijn en dit zonder twij
fels is geprovoceerd en georga
niseerd".
Peru had om de buitengewone
bijeenkomst van het Andes
pact verzocht, in een poging zo
snel mogelijk tot een hervesti
ging van de Cubanen te ko
men. Sinds de Cubanen zes da
gen geleden de Peruaanse am
bassade in Havanna over
stroomden, zijn de omstandig
heden op het ambassadeter
rein ernstig verslechterd. De
toiletgelegenheden zijn veruit
ontoereikend en de vrees
neemt toe, dat onder de sa
mengepropte vluchtelingen
epidemische ziekten uitbre
ken.
rULLA/BEIROET Is-
heeft zijn woensdag-
nd ingenomen posities in
zuiden van Libanon ver-
•kt. Tussen de 300 en 350
itairen zouden zich in-
Idels in het grensgebied,
zij gisteren op Palestijn-
fuerrillastrijders hebben
Wb
Israëlische bulldozer legt, even over de grens met Libanon (het hek op de voor-
id) een weg aan.
jke
eenkoollaag
Belgische
empen
onze correspondent Mare
De Koninck)
USSEL Dicht onder de
ns met Nederland strek-
zich in de ondergrond
de Belgische Kempen
je aders uit van uitzon-
ijk vette steenkool, die
rmate geschikt is voor
rinning van benzine, pa
ne en methyl-alcohol.
I Belgiscfreministerievan
nomischeZakenheefteen
rag van 3,5 miljoen gulden
etrokken voor proefborin-
waarvan de eerste binnen
ele weken begint,
icteur dr. J.Bouckaert van
Belgische Geologische
nst heeft deze week mee-
eeld dat Vlaanderen met
t nieuwe voorraad voor
250 jaar over steenkool be-
ikt. Het gaat om lagen van
tot vijf meter dik, tussen
en 1750 meter diepte, die
in van Rotem (ten noord-
ten van Sittard) tot Turn-
t. De eerste proefboring
rhiedt in Neerglabbeek.
is de bedoeling dat met
ingen en seismisch ondër-
k binnen enkele jaren de
le steenkoollagen volledig
taart zijn gebracht, waarna
exploitatie zou moeten kun-
beginnen
doorzocht, bevinden. Israël
zelf noemt de inval in Zuid-
Libanon een defensieve
maatregel, die guerrillastrij
ders ervan moet weerhouden
Israël binnen te trekken.
Maar elders in de wereld,
onder meer in Nederland, is
met afkeuring op de inval
gereageerd. Libanon zelf
heeft inmiddels om een
spoedzitting van de Veilig
heidsraad gevraagd.
De berichten over de Israëli
sche aanwezigheid in Zuid-Li
banon maken voor zover zij
de Israëlische militaire cen
suur kunnen passeren on
der meer melding van bulldo
zers, die in hoog tempo wegen
aanleggen die de Israëlische
voorposten met elkaar moeten
verbinden. Waarnemers krij
gen mede hierdoor de indruk,
dat Israël zich opmaakt voor
Nieuwe partij
Noorse Nazi's
OSLO Noren die in de
oorlog vrijwillig toetraden
tot de Duitse legers en vroe
gere aanhangers van de
Quisling-regering hebben
gisteren in Oslo besloten, de
nationaal-socialistische be
weging van voor en tijdens
de oorlog (te vergelijken
met de NSB in Nederland)
opnieuw op te richten.
De partij zal het politieke pro
gramma dat Quisling, die na
de oorlog wegens zijn collabo
ratie met de Duitsers ter dood
werd veroordeeld én geëxecu
teerd, vrijwel ongewijzigd
overnemen. Als lid van de be
weging zullen alleen zij wor
den toegelaten, die lange tijd
aanhanger van de Quisling-re
gering of nationalistisch ge
zind zijn geweest. Men heeft
het plan opgevat om als offi
ciële politieke partij in 1981
deel te nemen aan de dan te
houden parlementsverkiezin
gen in Noorwegen.
een langdurig verblijf in Zuid-
Libanon.
Voor de buitenlandse pers is
het moeilijk om de gegevens
over de troepenmacht, die
vaak door VN-vertegenwoor
digers worden verstrekt, op
hun waarheid te controleren.
Correspondenten worden bij
de Libanese grens tegengehou
den en in Libabon zelf zijn de
wegen waar door de Israëliërs
wordt gepatrouilleerd tot ver
boden gebied verklaard.
Volgens de woordvoerder van
de VN zouden de Israëlische
troepen in Libanon de be
schikking hebben over negen
tien tanks en vijftien pantser
wagens. Tevens sprak hij de
bewering van het legercom-
mando in Jeruzalem tegen, als
zouden de troepen zich alleen
ophouden in het gebied dat
door de 'Libanese rechtse
christelijke militie van majoor
Haddad wordt gecontroleerd.
De Israëlische troepen hebben
zich ook genesteld in gebieden,
die onder controle van de Uni-
fil staan.
DEN HAAG Ongeveer
honderd geestelijken, voor
het merendeel dominees,
hebben in een oproep aan de
Nederlandse regering gepro
testeerd tegen wat zij be
schouwen als een steeds gro
tere toenadering van de re
gering tot de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie PLO.
De onmiddellijke aanleiding
tot het protest is de ontvangst
door het ministerie van bui
tenlandse zaken van de PLO-
vertegenwoordiger Issam Sar-
tawi op 26 maart.
Inmiddels is bekend geworden
dat twee of drie leden van de
Palestijnse nationale raad, een
soort parlement in ballings
chap, op 21 en 22 april Neder
land zullen bezoeken.
De PLO-vertegenwoordiger,
Issam Sartawi is, bij zijn con
tact met het ministerie van
buitenlandse zaken, te woord
gestaan door de directeur Afri
ka en Midden-Oosten, mr N.
van Dijl. Naar aanleiding hier
van heeft deze een gesprek ge
had met de gereformeerde do
minee W. Zuidema, de her
vormde dominee A. Otten,
pastoor J.M.E. Keet en rabbijn
Rodriguez Pereira. Oorspron
kelijk zou de rabbijn van de li
berie joodse gemeente, D.Li-
lienthal tot de delegatie beho
ren. Op een persconferentie in
Den Haag vertelde rabbijn Li-
lienthal, dat hij met mr. Van
Dijl had gebeld om een af
spraak en dat deze had opge
merkt dat zijn naam joods
klonk. Mr Van Dijl had verder
geïnformeerd of rabbijn Li-
lienthal wel Nederlander was
en hem vervolgens gezegd, dat
hij zich als buitenlander niet
met politiek mocht bemoeien.
Toen rabbijn Lilienthal mr.
Van Dijl vroeg of hij hem wil
de ontvangen, antwoordde
deze ontkennend. Op de pers
conferentie verklaarde rabbijn
Lilienthal, dat hij de indruk
had, dat hij niet als jood, maar
als buitenlander was gewei
gerd. Rabbijn Lilienthal is de
zoon van een in 1939 naar
Zweden gevluchte jood en ver
blijft al negen jaar in Neder
land. Sedert 1976 heeft hij een
permanente verblijfsvergun
ning.
Amerikaanse
'spionnen
bekennen
LOS ANGELES Volgens de
Los Angeles Times zijn woens
dagavond twee Amerikaanse
gijzelaars in een uitzending
van de Iraanse televisie ver
schenen als „erkende spion
nen De bezetters die de gijze
laars introduceerden verme
den de namen van het tweetal
te noemen. Een van hen ver
klaarde hoe de CIA vanuit een
geheime opslagplaats Iraanse
telefoonverbindingen en com
puteractiviteiten had opgevan
gen en afgeluisterd. De Ameri
kanen deden eveneens een
aanval op Amerikaanse Con
gresleden, die zich gecompro
mitteerd zouden hebben met
een zuster van de ex-sjah. In
reactie op een aanbod van de
bezetters hebben de drie grote
Amerikaanse televisiemaat
schappijen gezegd geen be
langstelling te hebben voor de
film omdat er geen verande
ringen in mochten worden
aangebracht.
KOK VETUS ZEEZIEK VAN BOORD
KAAPSTAD Nu Dirk Nauta weer een positie heeft opge
geven, blijkt dat het ranke schip Prodent in de NedLloyd
Specerijen Race toch nog een voorsprong van drie uur heeft
op de Flying Wilma van Gerard Dijkstra. Het is weliswaar
een kleine voorsprong en wanneer de Prodent niet snel
wind in de zeilen krijgt, dan is het ook snel weer verspeeld.
In het algemeen klassement ligt Gipsy Moth op de derde
plaats met een achterstand van 32 uur. Vierde is Gauloises
op 45 uur.
Frans Berlot, de kok van het kleine Nederlandse schip Vetus, is
vanmorgen vroeg van boord gehaald door de NedLloyd Loire.
Sinds het vertrek uit Jakarta is de kok zeeziek. De Vetus be
vindt zich momenteel nog ten zuiden van Mauritius in de Indi
sche Oceaan.
Alle jachten kampen op het ogenblik met windstilte. Een paar
honderd mijl westelijker bevindt zich echter een aktief storm-
veld. Bij Kaapstad werden in de nacht van woensdag op donder
dag windsnelheden tot honderd kilometer per uur gemeten.
Gauloises 3 gleed gistermiddag over de Kaapse finishlijn, een
halve dag later dan was verwacht. Tot overmaat van ramp
rondde het schip ook nog de verkeerde boei en het kostte de
schipper een kostbaar kwartier om de juiste boei alsnog te vin
den.
BONN De Westduitse theoloog Hans
Küng gaat weg bij de katholieke theo
logische faculteit van Tübingen, maar
blijft hoogleraar en directeur van het
instituut voor oecumenisch onderzoek,
dat daarvoor uit de faculteit wordt ge
licht en rechtstreeks onder de senaat
van de universiteit wordt gesteld. Op
die manier kan hij verder onderricht
geven, onderzoek verrichten en publice
ren.
Dit compromis is gisteren bekend ge
maakt door Küng zelf en de rector-magni-
ficus van de universiteit, Adolf Theis.
Küng blijft aldus voor de universiteit be
houden en tevens wordt het kerkelijk
verbod aan Küng om te doceren aan de
theologishe faculteit, dat hem trof, nadat
het Vaticaan hem eind vorig jaar de ker
kelijke leerbevoegdheid had ontnomen, in
acht genomen. Het is voor de eerste keer
dat iets dergelijks gebeurt binnen de ge
compliceerde verhoudingen in Duitsland
tussen kerk en staat waar het de leerbe
voegdheid van theologen aan wereldlijke
universiteiten betreft.
Küng gaf onder meer als commentaar:
„Op grond van de ontoegeeflijkheid van
vooraanstaande Duitse bisschoppen en
vanwege het gebrek aan steun van veel
faculteitscollega's ben ik na twintig jaar in
de faculteit werkzaam te zijn geweest, ge
dwongen voorlopig mijn leerstoel op te
geven". Uit het woordje „voorlopig" kan
men opmaken, dat Küng nog altijd hoopt
dat het eenmaal tot een vergelijk tussen
hem en de kerkelijke autoriteiten zal ko
men.
Buitenlanders
in de
Bondsrepubliek
Een in beginsel uiterst hu
maan asielrecht in de
Bondsrepubliek is er de
oorzaak van dat duizenden
vluchtelingen het West
duitse land van melk en
honing binnenkomen wat
daar talloze problemen
schept. Daarnaast groeit
een nieuwe generatie op
van kinderen van gastar
beiders, die tussen wal en
schip dreigen te vallen.
Onze correspondent in
Bonn, Ami van Vree, gaat
op deze kwesties in die
een ernstig gevaar vormen
voor de innerlijke stabili
teit en de rechtsorde in dit
land.
BONN De Duitse autori
teiten worstelen al enige
tijd met een probleem, ver
gelijkbaar met dat van de
man die altijd ruimdenkend
is geweest, maar wiens raad
van tolerantie danig op de
proef wordt gesteld wanneer
zijn enige dochter met een
neger naar huis komt. Zo
wordt de Bondsrepubliek de
laatste maanden over
stroomd met een golf van
buitenlanders die politiek
asiel vragen en die door hun
aantal de tot nu toe gevolg
de liberale praktijk danig in
gevaar brengen.
De samenstellers van de na
oorlogse grondwet, het leed in
dachtig dat het Hitler-regiem
aan miljoenen vluchtelingen
had toegebracht formuleerde
kort en duidelijk: Politiek
vervolgden genieten asiel
recht". Dit recht werd omge
ven met een net van waarbor
gen en beroepsmogelijkheden
dat inderdaad elke „asylant"
een uiters faire kans gaf. Wat
de vaders van de grondwet
echter niet hadden kunnen
voorzien, was dat de Bondsrepubliek nog eens zo'n rijk en wel
varend land zou worden dat het als een magneet zou gaan wer
ken op minder bedeelde volken.
Ongeveer anderhalf jaar geleden doken de eerste berichten op
over vliegtuigladingen Pakistanen die op de luchthaven Schöne-
feld in Oost-Berlijn landden, de S-baan naar West-Berlijn na
men en daar onverwijld naar een advokaat stapten om een ver
zoek tot politiek asiel in te dienen. Toen werd voor het eerst in
volle omvang duidelijk dat de bestaande regeling volop moge
lijkheid tot misbruik geeft. Iedere aanvraag, terecht of niet,
wordt namelijk aan een grondig onderzoek onderworpen en een
speciaal daarvoor in het leven geroepen gerechtshof in Ansbach
(inmiddels met vele anderen aangevuld) stemt er in toe of wijst
haar af. In het laatste geval kan de betrokkene tot driemaal toe
in beroep gaan. Daarom kan het wel vijf tot acht jaar duren
voordat in hoogste instantie het oordeel over de aanvraag tot
poli- tiek asiel wordt uitgesproken en al die tijd verblijft de
asielzoekende in Duitsland, werkt daar of krijgt sociale bijstand,
kortom hij voert een levensstandaard waarvan hij in eigen land
slechts kan dromen.
Deze ontwikkeling heeft zich sindsdien versterkt door verzet
Nadat in Berlijn enkele groepen Pakistani (onrechtmatig?) re
tour naar het land van herkomst waren gestuurd, landden in
Stuttgart, Frankfort en Düsseldorf vorig jaar duizenden asielzoe
kers uit Turkije, Pakistan, India, Vietnam, Libanon, Ethiopië,
Eritrea, Bangladesh en met hen nog vele andere nationaliteiten
en statenlozen. Terwijl in 1976 nog 11.000 mensen asiel vroegen,
steeg dit aantal al vorig jaar tot meer dan 50.000 en de eerste
drie maanden van 1980 waren het er al zoveel dat dit jaar zeker
de grens van 100.000 zal worden overschreden. Alleen al een
stad als Stuttgart bijvoorbeeld moest vorig jaar 4000 vluchtelin
gen herbergen en rekent voor 1980 op meer dan 10.000
Het is duidelijk dat het daarbij niet alleen om politiek vervolg
den gaat. Uit de rechterlijke praktijk blijkt dat slechts tien pro
cent van de aanvragen worden gehonoreerd en dat het er bij de
overige 90 procent vrijwel altijd gaat om mensen die via het
asielrecht uit de rijk gevulde Duitse economische ruif willen
eten. Daarbij gaat het er allerminst lekker aan toe. Koppelbazen
beloven arme drommels uit de Derde Wereld - in ruil voor hun
zuur verdiende spaarcentjes, dat spreekt vanzelf - gouden ber
gen en loodsen hen de Bondsrepubliek binnen. Mensenhandel is
hiervoor geen te groot woord. Gewetenloze advokaten in Duits
land maken van het asielrecht een handeltje dat hun geen win
deieren legt. Maar ook ondernemers profiteren van de bestaan
de asielprocedure om daarmee de al geruime tijd bestaande stop
op de aanwerving van gastarbeiders te omzeilen.
Het levensgrote probleem dat nu opduikt, is dat elke maatregel
om het groeiende misbruik van het asielrecht in te dammen, het
gevaar met zich meebrengt dat daardoor het recht zelf wordt
uitgehold tenkoste van werkelijk politiek vervolgden. Slechts
over één ding is iedereen het eens, namelijk dat de - typisch
Duitse - omslachtige behandelingsprocedure moet worden inge
kort en dat elke aanvraag na maximaal twee jaar moet zijn afge
handeld. Maar verder gaat de overeenstemming niet; elk ander
voorstel stuit op kritiek al naar gelang men de kwestie vanuit
pragmatisch bestuurlijk moreel-humanitair oogpunt bekijkt. De
voorstellen van de autoriteiten in Baden-Württemberg om de
buitenlandse „vluchtelingen" in grote kampen te stoppen, ze
geen arbeidsvergunning te geven en een ondersteuning in natu-
ra in plaats van in geld roept bij velen uiterst onaangename as
sociaties op met concentratiekampen. De reeds bestaande beper
king van de bewegingsvrijheid van vluchtelingen is in veler
ogen een schending van de mensenrechten, evenals de manier
waarop men hier en daar men hen omspringt. Suggesties om de
grensbeambten grotere bevoegdheid te geven bij de eerste selec
tie van asielzoekenden, roept weer bedenkingen op aangezien
een doorsnee douanier nauwelijks in staat mag worden geacht te
beoordelen of een onverstaanbare inwoner van Bangladesh, een
christen uit het Oosten van Turkiie of een Eritreër met Syrisch
paspoort wel of niet als politiek vluchteling kan worden aange
merkt.
Lokale en regionale bestuurders daarentegen vinden dat huma
niteit en gastvrijheid weliswaar mooie begrippen zijn, maar dat
een kruik slechts zo lang te water gaat tot zij barst. Het water is
in dit geval de sociale woningnood, de financiële draagkracht
van de gemeenten en - niet te vergeten - de groeiende vreemde
lingenhaat vooral in kleinere, traditionele bevolkingsgroepen
die ineens met hele andere culturen worden geconfronteerd
Tot nu toe zijn er weinig concrete maatregelen genomen om het
probleem van de asielzoekers onder de knie te krijgen. De enke
le nieuwe bepalingen één beroeps instantie afgeschaft, uitbrei
ding van het aantal rechtbanken; invoering van de visumplicht
voor zes a zeven nationaliteiten) hebben echter al tot scherpe
kritiek geleid, onder andere van Amnesty International. Een
werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de Bondsre
gering en van de betrokken deelstaten zal in juni een lijst met
voorstellen op tafel leggen om het misbruik van het asielrecht
tegen te gaan. Nu al is zeker dat deze op de nodige kritiek zal
stuiten: het lijkt immers uitgesloten dat de commissie in staat zal
zijn een Salomons oordeelt te vellen. De hamvraag „Hoe open
en humaan moet een rijk land als de bondsrepubliek zijn?" zal
immers nooit eensluidend beantwoord (kunnen) worden.
AMI VAN VREE
ADVERTENTIE
