Dr.Klompé vroeg aandacht van paus
voor functioneren „Justitia et Pax"
Visserijschap vreest overvloed aan
haring
Gardeniers geeft deze maand
zekerheid over subsidies
Afsluitingsdata telefoon
rond feestdagen opschuive
'Sociale verdedigingpoging tot
alternatief voor militaire defensie
Oorzaak ongeluk
F-16nog
niet bekend
Plannen van „Onderwijs" laten
proef middenschool mislukken
BINNENLAND/BUITENLAND
BIJ EEN TE LANGDURIG VANGSTVERBOD
Studentenstop
geldt voor acht
studierichtingen
Werelconsultatie
over racisme
in Leeuwenhorst
-
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 21 MAART 1980
PAGIN/I F
AR-Soest wijst
CDA-fusie af
SOEST Uit onvrede over
recente ontwikkelingen bin
nen het CDA heeft de AR-
kiesvereniging Soest gistera
vond besloten niet over te
gaan tot fusie met de plaat
selijke partij-organisaties
van KVP en CHU.
De onvrede van de Soester AR
betreft de
zaken
gang van
rond het kernwapendebat en
de verschillen in uitleg ten
aanzien van het functioneren
van de grondslagen van het
CDA in de politieke praktijk.
Militair terrein
belangrijk voor
en dier
'plant
EINDHOVEN Vliegvel-
den en militaire opslagter
reinen vervullen een belang
rijke rol bij het natuurbe
houd. Dit schrijft veldbio-
loog frater Simon Deltour in
het personeelsblad van de
vliegbasis Eindhoven.
Volgens de frater vormen de
terreinen alleen al door de af-
rastereing een unieke enclave
voior de natuur, waarin veel
zeldzame planten zich onge
stoord kunnen ontwikkelen.
Ook vogels profiteren van de
brede kraag struiken en bo
men die ter camouflage binen
de omheining is aangeplant
Mexico's
oliereserves
groter
MEXICO - Volgens de jongste
gegevens beschikt Mexico op
het ogenblik over bewezen
oliereserves van vijftig miljard
vaten (van 159 liter). Tot voor
kort werd nog een hoeveel
heid opgegeven van 45,8 mil
jard vaten. Intensieve explora
tie heeft ertoe geleid dat de
bewezen reserves nu achtmaal
groter zijn dan in 1976 en dat
Mexico de op vijf na grootste
oliereserves ter wereld heeft.
De vermoedelijke reserves be
dragen 150 miljard vaten.
DEN HAAG Bij een te
late opheffing van het ha
ringvangstverbod voor de
Noordzee zou de harings
tand daar wel eens te over-
vloedig kunnen worden.
Daardoor kan marktversto
ring door een te grote aan
voer optreden, zo veronder
stelde voorzitter Zwijnen-
burg van het Visserijschap
gisteren in zijn jaarrede in
Den Haag.
De heer Zwijnenburg voor
spelde een verbetering in de
haring- en makreelvangsten,
zodat herstel van de haring
vloot in de komende jaren tot
de mogelijkheden behoort
ping van de trawlervloot ge
leid tot een verlies van ruim
200 arbeidsplaatsen in de vis
serij en 800 in aanverwante
bedrijfstakken.
visserij) is op het ogenblik ren
dabel. De voorzitter van het
Visserijschap meent dat dit
mede te danken is aan twee
saneringsmaatregelen waar
door ongeveer 120 vaartuigen
aoor ongeveer 120 vaartuigen
Volgens hem heeft de inknm- De kleine zeevisserij (kotter- uit de vaart zijn genomen. Hij
uitte zijn zorg over de gestegen
brandstofprijzen omdat hier
door de investering in kotters
met zeer zware motoren op
den duur wel eens zakelijke
zelfmoord zou kunnen beteke
nen.
DEN HAAG Volgend
jaar komt er voor acht stu
dierichtingen aan de univer
siteiten een studentenstop.
De stop in de vakken ge
schiedenis en rechten daar
entegen is opgeheven.
Nieuw zijn de stops bij de
natuurwetenschappelijke
vakken en bij de nieuwe stu
die sociale gezondheidskun-
de. Maastricht begint vol
gend universitair jaar met
deze laatste studie. Er is zo
veel belangstelling voor, dat
een stop noodzakelijk
geacht wordt.
De acht studierichtingen,
waarvoor een studentenstop
gaat gelden, zijn:
- geneeskunde, waarbij meer
dan tweeduizend aannmeldin-
gen teveel zijn,
- sociale gezondheidskunde,
waarbij honderd studenten ge
plaatst kunnen worden, terwijl
er ruim 300 zijn,
- tandheelkunde met een te
veel van ruim honderd aan
meldingen,
- diergeneeskunde Utrecht
met 175 plaatsen, maar met
meer dan duizend gegadigden,
- lichamelijke opvoeding aan
de VU te Amsterdam met een
teveel van ruim honderd aan
meldingen,
- biologie met 980 plaatsen
voor 1270 gegadigden,
- farmacie met bija honderd
aanmeldingen teveel,
- natuurwetenschappen, bij
welke studierichting ongeveer
60 eerstejaars niet kunnen
worden geplaatst.
DUISENBERG:
Snel beslissen over
aftrekbaarheid hypotheekrente
RIJSSEN Politiek Den Haag moet zich op de kortst mo
gelijke termijn uitspreken over hoe het verder gaat met de
aftrekbaarheid van hypotheekrente. De huidige onzeker
heid hierover stagneert het verstrekken van hypotheken on
nodig. Aldus Rabo-topman W. Duisenberg bij de opening
van een nieuwe vestiging in Rijssen.
Duisenberg voorspelde dat de rente nog wel een poosje op het
zelfde peil zal blijven. In de VS wordt volgens hem al rekening
gehouden met een stijging van achttien naar twintig procent.
Tanks drijven
vluchtelingen
in kamp terug
REHOU Thaise troepen
hebben met behulp van tanks
en artillerievuur ongeveer
100.000 Cambodjaanse vluchte
lingen, die woensdag uit hun
kamp aan de grens tussen
Thailand en Cambodja waren
gevlucht, gisteren weer terug
gedreven.
De Cambodjanen vluchtten
woensdag uit het kamp 204
naar Thailand, toen een ge
schil tussen rivaliserende
guerrillastrijders van de „Vrije
Khmer", die de leiding hebben
in dit kamp, uitmondde in een
bloedig gevecht. De Cambodja
nen, die de grens waren over
gestoken, stootten op Thaise
troepen, die hen gelastten
weer terug te gaan. De troepen
vuurden een aantal waarschu
wingsschoten af. Met acht
tanks werden de Cambodjanen
uiteindelijk weer de grens
overgedreven.
Kartel
blokkeert
schonere Rijn
STRAATSBURG
Mr. Berkhouwer, libe
raal en lid van het Eu
ropees parlement zal in
de eerstkomende zit
ting vragen hoe het zit
met het bestaan van
een zoutkartel in
Frankrijk. Dit kartel
zou de bouw van een
zoutfabriek in de Elzas,
waardoor de kalimij-
nen niet langer in de
Rijn hoeven lozen, te
genhouden.
,Het bestaan van het kar
tel is door de diverse par
tijen aangehaald tijdens
hun verzet in de Natio
nale Vergadering tegen
de ratificatie vcan het
Rijnzoutverdrag. Ook de
Franse krant Le Monde
heeft op het bestaan van
het kartel gewezen. Nog
bij zijn bezoek aan Den
Haag deze week stelde de
Franse premier Barre
voor in de Elzas een
zoutfabriek neer te zetten.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De oorzaak van het ongeluk met de F-16
straaljager die op 10 maart in het IJsselmeer stortte, is nog
steeds niet opgehelderd. Het zal nog wel enkele weken, zo
niet maanden duren, voordat de speciaal met het onderzoek
belaste commissie met haar werkzaamheden gereed is, al
dus minister Scholten (Defensie) gisteren in de Tweede Ka
mer in antwoord op vragen van de socialist Van den Bergh.
De minister wilde geen enkele speculatie over een mogelijke
oorzaak van het ongeluk doen. Wel zei hij dat bij testvluchten in
de Verenigde Staten in de afgelopen jaren slechts twee F-16
vliegtuigen zijn neergestort, beide veroorzaakt door een fout van
de vlieger.
Op een vraag van Van den Bergh of het ongeluk van 10 maart
wellicht iets te maken zou hebben gehad met het afvuren van
het boordkanon, antwoordde de minister dat er niet eens muni
tie aan boord was. Desgevraagd zei de minister tenslotte dat hij
geen aanleiding ziet minder F-16 vliegtuigen aan te kopen dan
de bedoeling was.
DEN HAAG Als het ont
wikkelingsplan voor het
voortgezet onderwijs (opvo)
wordt aangenomen, is dat
een politieke beslissing en
zijn alle voorwaarden ver
vuld om de experimenten
met de middenschool te 1&-
ten mislukken. Tot deze
slotsom kwamen vrijwel
alle betrokkenen bij de proe
ven met de middenschaool,
tijdens de laatste hoorzit
ting die de onderwijscom
missie van de Tweede Ka
mer over het opvo hield.
Er waren nauwelijks goede
woorden voor het plan van
staatssecretaris De Jong en mi
nister Pais. De betrokkenen bij
het proces van onderwijsver
nieuwing middenschool achten
de opzet van het opvo en de
structuur ervan met elkaar in
strijd. Ook al wordt de twee-
of meerjarige ongedeelde
brugperiode gepredikt; het
blijft dweilen met de kraan
open omdat er ongelijke brug-
klasssen blijven.
Een als de vele die er nu zijn,
er twee worden een voor
het beroepsonderwijs en een
voor avco-vwo is dit een fu
neste ontwikkeling, vinden de
betrokkenen. Geïntegreerd
onderwijs voor allen wordt
dan niet bereikt. Het is even
wel het logisch antwoord op
de veranderde maatschappij
en op de veranderde basis
school.
Half miljoen
voor
De Nieuwe Lin
DEN HAAG Mini
Gardeniers van CRM hi
het weekblad De Nieuwe 1
nie een krediet van 512 IJ
gulden toegekend uit het
drijfsfonds voor de pers.
Het geld is bedoeld om
„overlevingsplan" voor
blad nader uit te werken.
Blan voorziet erin dat
ieuwe Linie in 1985 tot c
maal rendement komt. Me n
aflossing kan over zes
worden begonnen. Tot die
is er ook geen rente (8,5%)
schuldigd.
„Notarissen
moeten
met 65 stoppend
DEN HAAG - Notari
zouden als ieder ander
hun 65ste jaar moeten
houden met werken. Dat
nen de leden van de Tw&h,
Kamer Van den Burg
Weijers (beiden CDA).
Zij hebben staatssecrel 1
Haars gevraagd kontakt o t>rj
nemen met de Broeders* k
van notarissen. Op het o| n
blik is de leeftijd waarop
notaris „defungeert" zeve
jaar.
Leatrile mag
niet worden
verhandeld
DEN HAAG Mr. J.
stra, president van
Haagse gerechtshof,
gisteren bepaald dat „Le
le", een geneesmiddel t«|
kanker, niet in NederI
mag worden verhani
Het zal voorlopig ook
worden ingeschreven in
geneesmiddelenregister.
Volgens de president blijkt 6
rapporten van deskundi1
dat het middel zeer omstre en
is en dat het door de „offiI(*
le" medische wetenschaptei
Nederland volstrekt, wordt
gewezen. Met dit arrest is
vonnis in kort geding van
resident van de Haagse re q
ank van mei vorig jaar
nietigd.
,dCJ
DT
TONEELGEZELSCHAPPEN BLIJVEN IN ONZEKERHEID
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De toneelgezelschappen zullen nog tot 31
maart in de onzekerheid blijven of de subsidies dit jaar al
dan niet worden bevroren. Minister Gardeniers van crm
bleek gisteren in de Tweede Kamer niet bereid om de to
neelgezelschappen nu al toe te zeggen dat de gezelschappen
komend toneelseizoen in ieder geval kunnen rekenen op
eenzelfde stijging ter compensatie van de gestegen kosten
als zij vorig jaar hebben ontvangen.
Het PvdA-kamerlid Kosto had tijdens een interpellatie in een
motie daarom gevraagd. Ook het CDA vroeg de minister in een
motie om in ieder geval voor dit jaar af te zien van een ombui
gingsoperatie in de toneelsector en de subsidie voor dit jaar te
baseren op het bedrag dat daarvoor in de CRM-begroting is ge
reserveerd. Gardeniers zei wel begrip te hebben voor de sta
kingsacties van het toneel, maar ze noemde die wel voorbarig
omdat nog niet vaststaat of, dan wel hoeveel er bezuinigd moet
worden.
Eind vorige maand liet zij de gezelschappen weten dat de subsi
dies voorlopig bevroren zouden worden, omdat zij naar haar
zeggen op dat moment geen valse hoop wilde wekken. „Ik kon
niet anders, omdat voor alle departementen een verplichtingen
stop geldt", aldus de bewindsvrouwe. De minister wilde de
PvdA wel toezeggen dat zij de motie zal meenemen in het over
leg dat op het departement nog moet worden gevoerd over de
wijze waarop de ombuigingen bij CRM moeten worden inge
vuld. Daarnaast krijgen de toneelgezelschappen wat meer lucht
omdat ze hun definitieve begroting een maand later dan nor
maal mogen indienen. Gardeniers zegde ook toe dat zij binnen
kort met een notitie komt over het totale toneelbeleid.
VERZOEK STAATSSECRETARIS AAN PTT
DEN HAAG Staatsscre-
taris mevrouw N. Smit-
Kroes (verkeer en water
staat) heeft de PTT ver
zocht bij te verwachten tij
den van grote drukte bij de
postcheque- en girodienst
(PCGD), met name rond
de feestdagen, de afslui
tingsdata van telefoons
eventueel op te schuiven.
Dit antwoordt de bewinds
vrouwe op vragen van het
Tweede-Kamerlid H.
Eversdijk (CDA). De
christen-democraat had
mevrouw Smit-Kroes voor
gehouden dat in Den Haag
rond de jaarwisseling on
geveer 2000 telefoons van
abonnees die niet op tijd
hadden betaald, door de
PTT zijn afgesloten.
De heer Eversdijk meende dat
deze abonnees de dupe waren
van de vertraging bij de
PCGD, waardoor de abonne
mentsgelden niet op tijd wer
den overgeschreven. De staats
secretaris spreekt dit tegen. Zij
wijst erop dat in een aantal te
lefoondistricten, onder meer in
het Haagse district, de datum
waarop de afluiting had moe
ten plaatsvinden al was ver
schoven in verband met moge
lijke vertragingen in het beta
lingsverkeer en om het onge
rief voor de abonnees tijdens
de feestdagen te vermijden.
Desondanks heeft' zij toch „ten
overvloede" het bovenstaande
verzoek bij de PTT ingedii
Ook zijn, aldus mevn
Smit-Kroes, in het district
Haag geen 2000 maar c
1500 telefoons afgesloten,
wel op 15 januari. In am va"
telefoondistricten is dit ev
eens gebeurd. Het aantal
sluitingen varieerde in die
tricten tussen 400 en 3500.
bewindsvrouwe wijst er
slotte op dat het afsluiten
telefoons van abonnees di
tijd betalen, elke maand v
komt.
Kardinaal König
bij .schismatieke
missen' in China
Volgens het persbureau
„Nieuw China" heeft
kardinaal König, aarts
bisschop van Wenen en
voorzitter van het Vati
caanse secretariaat voor
de niet-gelovigen, in Chi
na twee missen bijge
woond, opgedragen door
priesters, die n&ar de
mening van het Vati-
caan behoren tot de
„schismatieke" katholie
ke kerk van China.
Het persbureau meldde dit
na afloop van het bezoek
van tien dagen, dat de
kardinaal aan China heeft
gebracht. De kardinaal
had eerder tegen buiten
landse journalisten gezegd,
dat hij tijdens zijn bezoek
geen missen zou bijwonen,
omdat zijn aanwezigheid
daarbij erkenning zou in
houden van de onafhanke
lijke katholieke kerk van
China, die geen toezicht
van het Vaticaan aan
vaardt.
Volgens „Nieuw China"
zou kardinaal König heb
ben verklaard, dat zijn be
zoek aan China hem ervan
heeft overtuigd, dat atheïs
ten en gelovigen dezelfde
rechten in China hebben
en dat de godsdienstvrij
heid in China geen hol
woord is.
Dr. M. A. M. Klompé heeft als voorzit
ster van de Europese conferentie „Justi
tia et Pax" (Gerechtigheid en Vrede) de
aandacht van paus Johannes Paulus II
gevraagd voor het gebrekkige functione
ren van de pauselijke commissie. In een
audiëntie bij de paus maakte zij zich
hiermee tot tolk van de kritiek, die bij
de nationale commissies leeft ten aan
zien van de beperkte opvatting, die de
pauselijke commissie van haar taak
heeft. Met name de opstelling van de Va
ticaanse commissie tegenover de nationa
le commissies wekt daar ontevredenheid
op.
Dit blijkt uit het jaarverslag van de Neder
landse commissie over 1979, die over de pe
riode 1978-1981 is belast met het secretariaat
van de Europese conferentie. De oprichting
van commissies voor gerechtigheid en vrede
in tal van landen is oen van de praktische
uitwerkingen van het tweede Vaticaans
concilie. In 1968 werd in Nederland een
dergelijke commissie voor een experimente
le periode gevormd. Vorig jaar werd zij defi
nitief.
„Justitia et Pax" stelt zich ten doel binnen
de katholieke geloofsgemeenschap de be
wustwording te bevorderen inzake vrede en
gerechtigheid, zowel binnen de kerk zelf als
in de wereld. Daarbij vraagt de commissie
vooral aandacht voor het lot van onder-
Bij de vele activiteiten van de Nederlandse
commissie was die inzake de Romeinse pro
cedure tegen de Nijmeegse theoloog Schille-
beeckx. Op verzoek van de Diocesane Pas
torale Raad Rotterdam toetste de commissie
deze procedure aan de universele verkla
ring van de rechten van de mens en verge
lijkbare documenten. Aan de pauselijke
commissie verzocht de Nederlandse com
missie te bevorderen, dat de procedure van
de congregatie voor de geloofsleer zou wor
den aangepast aan de uitspraken in het do
cument van de algemene bisschoppensynode
Bijzondere aandacht trók de studie die de
commissie heeft laten maken over de be
trokkenheid van Nederlandse ondernemin
gen bij de export van babyvoeding naar ont
wikkelingslanden. Het gebruik van deze
produkten kan daar onder bepaalde omstan
digheden gevaar met zich brengen. De stu
die heeft reeds geleid tot overleg met medi
sche an andere deskundigen en met de be
trokken ondernemingen. In de komende
maanden zal dit overleg worden afgerond
en hoogstwaarschijnlijk aanleiding zijn tot
een aantal activiteiten.
Pax Christ! is, met andere vredesbewe
gingen, voorstander van de „sociale ver
dediging". Het is een poging om voor be
wapening een aanvaardbaar en tegelijk
effectief alternatief te vinden, dat veilig
heid, vrijheid en recht verdedigt, waarop
het menselijk geweten een principieel
„ja" kan zeggen, omdat het niet bestaat
in het doden van mensen.
Bisschop H. Ernst van Breda zei dit als
voorzitter van Pax Christi Nederland giste
ren in Utrecht ter introductie van de Ame
rikaanse hoogleraar Gene Sharp, die op uit
nodiging van Pax Christi Nederland giste
ren onder meer heeft gesproken in Nijme
gen en Utrecht.
Prof. Sharp staat bekend als de belangrijk
ste theoreticus en onderzoeker op het gebied
van geweldloosheid, geweldloze actie en de
„sociale verdediging" of „civilian defense",
zoals hij het bij voorkeur noemt.
Hij omschrijft het zelf als het inzetten van
geweldloze strijdmethoden ter handhaving
van de sociale structuren van een rechts
staat tegen de pogingen van illegale machts
overname van binnen- of buitenaf. Het is
dus niet zozeer de verdediging van een
grondgebied, maar van grondwaarden, zoals
vrijheid, individuele waardigheid en politie
ke democratie van een gemeenschap van
mensen. Het is geen ontwapening, maar een
alternatief voor militaire verdediging. Paci
fisten, zowel als militairen kunnen aldus sa
menwerken bij de voorbereiding van een
sociaal verdedigingssysteem, waaraan de ge
hele bevolking, kinderen incluis, kan mee
werken. Hij heeft vele historische studies
verricht, waarin vormen van geweldloze ac
ties effectief zijn geweest. Ook wijst hij op
Praag, waar bij de inval van de Sovjettroe
pen de confrontatie met de bevolking aan
vankelijk zo effectief is geweest, dat de mili
tairen vervangen moesten worden. Hij wijst
ook op Nederland tijdens de Duitse bezet
ting met zijn ondergrondse pers en het ad
ministratief verdwijnen van honderddui
zenden.
Dit ter illustratie, want uitgebreide research
■is nodig om een volledig systeem op te bou
wen, waarbij het belangrijk is, dat een zo
groot mogelijk deel van de bevolking erbij
wordt betrokken. Dat kan als duidelijk het
belang van wat verdedigd moet worden
wordt beseft en niet minder als duidelijk
vaststaat, dat „sociale verdediging" inder
daad een effectief middel is. Men zal er an
ders niet voor te winnen zijn.
In Nederland is er een begeleidingsgroep
„onderzoek op het gebied van geweldloze
conflictoplossing", in 1977 ingesteld door
minister Trip van Wetenschapsbeleid. Prof.
Sharp is daarvan adviseur. De groep, be
staande uit ambtelijke vertegenwoordigers
van diverse departementen en wetenschap
pelijke deskundigen, houdt zich bezig met
de vormgeving aan en de begeleiding van
het onderzoek naar de mogelijkheden van
geweldloze conflictoplossing.
Van 16 tot 21 juni zal in het conferenti n v
oord „Leeuwenhorst" in Noordwijke u
hout de wereldconsultatie over racisn Ci
van de Wereldraad van Kerken wordi „or
gehouden. Het programma ter bestr
ding van het racisme (PCR) van de v lar
reldraad is in de jaren zeventig een vs 5n
de belangrijkste en meest controverse
programma's van de wereldraad gewi Ven
den. Het geven van een overzicht over
afgelopen jaren en het uitstippelen
het beleid voor de toekomst zijn
hoofdpunten van de consultatie, die
worden geopend door dr. Philip Pol
secretaris-generaal van de wereldraad.
In Noordwijkerhout zal ook verslag word
gedaan van de verschillende voorbereide J?
de vergaderingen, die er de afgelopen t ^a!
zijn geweest voor deze grote consultatie i
zullen onderdrukte groepen en (Nederlari 1 y.
se) anti-racismegroepen aan het woord k 71
Een van die bijeenkomsten is begin maie* 1
gehouden in Stockholm. De 130 afgeval p111
digden van de Europese kerken, die da *c 1
aanwezig waren, hebben opgeroepen tot h *n
voortzetten van de strijd tegen het racism
een kwaad dat ook in Europa op vele plai
sen telkens weer de kop opsteekt. Het P( D.1<J
dient te worden uitgebreid, ondanks a nt 1
kritiek die er op is, zo meent de conferenti
Het racisme van de kant van het blanke 1 -
werd als de meest duidelijke vorm aang
merkt. Hierop zal in de toekomst vooral1
aandacht gericht moeten zijn van het PC Pce>
dat ook meer informatie zal moeten ve '°^r
schaffen over racisme bij de christelijke t
meenten aan de basis. Verder werd het 1 kfar
cisme in schoolboekjes, kinder- en jeugdlit ^01
ratuur en op radio en televisie gezien l
een punt, dat aandacht verdient
