Surinaamse militairen houden
macht zeker tot 1982 in handen
tongres niet onwelwillend
;egenover Carters plannen
roenen" hebben vaste voet in parlement Baden-Württemberg
Pels waardeloos
baby veilig
Ford blijft buiten
verkiezingsstrijd
Gegijzelde
ambassadeur
ontsnapt
\ieuwe regering
iriname beëdigd
3IN j
UITENLAND LEIDSE COURANT MAANDAG 17 MAART 1980 PAGINA 7
in onze correspondent Dick Toet)
HINGTON - President
rs maatregelen om te
iten greep te krijgen op de
de hand gelopen inflatie
in de Verenigde .Staten zon-
gejuich, maar oök zonder
achtige kritiek ontvan-
De welwillende ontvangst
iet Congres, dat de maatre-
straks moet bekrachti-
biedt een redelijk uitzicht
aanvaarding van het meren-
van Carters plannen. Car-
rivalen in de strijd om het
5identschap, die zich opma-
voor de belangrijke voor-
iezing, die morgen in Illi-
plaats heeft, reageerden
r het algemeen nogal sterk
ijzend op de presidentiele
j men.
Ü^.er wil door een extra bezuiniging
;ggacirca 26 miljard gulden, een hef-
van ruim negen gulden op elke
geïmporteerde barrel olie, een sterke
rem op het lenen van geld, een perso
neelsstop bij de federale overheid en
een flinke uitbreiding van de dienst,
die een wakend oog houdt op de prij
sontwikkeling, trachten de inflatie dit
jaar terug te dringen tot circa 12 pro
cent. Het jaar erna zou het percentage
beneden de 10 moeten duiken. Vorig
jaar bedroeg de inflatie ruim 13 pro
cent, in de eerste maanden van dit jaar
is de inflatiewijzer op jaarbasis onmis
kenbaar in de richting van 20 procent
aan het wijzen.
Aan het plan zijn grote risico's verbon
den. Carters economische adviseurs er
kennen, dat de op de economische ont
wikkeling geplaatste rem wel eens
krachtiger zou kunnen werken dan
voorzien en een flinke recessie zou
kunnen veroorzaken tegen het eind
van het jaar. In ieder geval wordt een
stijging van het werkloosheidspercenta
ge voorzien van 6 tot 7 procent. „Maar
de strijd tegen de inflatie is het risico
waard", aldus Carters belangrijkste
economische raadgevers.
Via de extra bezuinigingen wil Carter
in 1981 voor het eerst in 20 jaar een
sluitende Amerikaanse begroting be
werkstelligen. In financiële kringen en
in het Congres wordt de sluitende be
groting toegejuicht, maar over de ma
nier waarop de „pijn" moet worden
verdeeld, valt volgens waarnemers nog
een stevig robbertje te vechten in het
Congres. Minderheids- en milieugroe
pen en een aantal vooraanstaande vak
bondsvertegenwoordigers zijn al met
een in het geweer gekomen, omdat zij
vrezen dat de voornaamste klappen
zullen vallen in de sociale hoek en op
het terrein van de milieubescherming.
Hoewel het Witte Huis daar nog wat
vaag over doet, zal ook defensie niet
aan het snoeimes ontkomen. De verhe
vigde defensieinspanningen zullen over
een langere periode worden uitge
smeerd, waardoor volgend jaar de reële
groei van het defensiebudget volgens
waarnemers dichter bij de 4 procent zal
uitkomen dan op de aanvankelijk voor
gestelde 5,4 procent. Een aantal onder
delen van het bezuinigingsplan zal in
de komende weken nog nader moeten
worden vastgesteld.
Het meest omstreden onderdeel van
Carters pakket is de heffing op geïm
porteerde olie, waardoor niet alleen de
benzineprijs met ongeveer 5 cent per li
ter omhoog zal gaan, maar ook de infla
tie met circa 2 procent zal toenemen.
Op wat langere termijn hoopt Carter
hiermee echter de energiebesparing te
stimuleren en de afhankelijkheid van
buitenlandse olie te verminderen.
In veel commentaren worden Carters
maatregelen „rijkelijk laat, maar even
wichtig en redelijk" genoemd. Snelle
effecten worden niet verwacht, al me
nen nogal wat deskundigen dat alleen
al het psychologische effect van het
plan op zichzelf een gunstige invloed
op de economische ontwikkeling kan
hebben.
Edward Kennedy betitelde het plan als
„te weinig, te laat en te oneerlijk". De
Republikeinse koploper Ronald Reagan
zette er zijn eigen plan om de inkom
stenbelasting in de komende drie tot
vijf jaar met dertig procent te verlagen
tegenover en John Anderson vond Car
ters plan niet ver genoeg gaan. Ander
son, sinds kort een kandidaat waarmee
ernstig rekening wordt gehouden, pro
pageert al geruime tijd een extra hef
fing op de benzine van een kwartje per
liter, een van de redenen waarom hij
tot voor kort als kansloos werd be
schouwd.
Het Londense vissersvrouwtje
Als modeontwerpster Carole Lee haar zin krijgt, gaat het
vrouwelijk deel van de wereldbevolking komende herfst en
winter gekleed als op de in Londen gemaakte foto (brrrr
Het visnetachtig geheel (met hier en daar een noodza
kelijk lapje stof) doet een beetje punk-achtig aan; vandaar
dat niet iedereen zich eraan zal wagen. Het gewaad is trou
wens heel onpractisch in draaideuren en op de fiets.
Jan onze correspondent in Bonn, Ami van Vree)
N - Twee spectaculaire gebeurtenissen hebben
:ren de in wezen „provinciale" parlementsver-
ingen in de deelstaat Baden-Württenberg ge
kt tot een gebeurtenis waar de politici en reke-
■s in Bonn met het oog op de komende bonds-
verkiezingen in de herfst nog maanden druk be-
zullen zijn. In de eerste plaats wisten de „Grü-
een jonge groepering van milieubeschermers
oomtegenstanders, tegen alle verwachtingen
de laatste weken in de vijf procentsdrempel te
overwinnen. Daarmee is het de Groenen tevens ge
lukt om voor het eerst een aantal zetels te winnen
in een grote deelstaat (6,2 miljoen kiesgerechtigden.
Ten tweede blijkt uit de uitslag van de verkiezingen dat
het succes van de Groenen, in tegenstelling tot wat tot
nu toe werd aangenomen, niet ten koste hoeft te gaan
van de kleine liberale FDP. Het tegendeel blijkt het ge
val: de FDP boekte een niet onaanzienlijke winst, ter
wijl de CDU fikse verliezen leed en ook de SPD enkele
veren moest laten.
Dat de CDU de absolute meerderheid van de stemmen
en daarmee de macht in het parlement zou behouden,
heeft niemand betwijfeld. De verliezen zijn echter veel
groter dan werd verwacht, waarbij mogelijk een „Fil-
binger-effect" (de minister-president die vorig jaar van
wege zijn activiteiten als marinerechter in de nazi-tijd
moest aftreden) een rol heeft gespeeld.
Het succes van de Baden-Wilrttenbergse Groenen zal
(nadat zij in de stadsstaat Bremen voor het eerst in het
parlement kwamen) deze partij ongetwijfeld vleugels
geven en daarmee de nationale verkiezingen in oktober
in wezenlijke mate kunnen beïnvloeden. Op het ko
mende partijcongres van de milieubeschermers, die hun
aanhang voor driekwart uit kiezers onder de 30 jaar be
trekken, zal tevens een rol spelen dat de Groenen in
Baden Württenberg zich strikt hebben afgezonderd van
links-extremistische tendensen. De twee grote partijen
zullen zich de komende tijd vooral het hoofd moeten
breken over de vraag hoe zij de jonge kiezers, die zich
kennelijk hebben afgewend van de „gevestigde" poli
tiek, nog bijtijds kunnen bereiken.
Van de 124 zetels die er te vergeven waren, behaalde
CDU er 68 (71), de SPD 40 (41), de FDP 10 (9) en de
Groenen 6.
enezuela
ert minder
ïe uit
AC AS Venezuela gaat
Ier oiie uitvoeren omdat
:ex: terugloop in de vraag
iet. Het Zuidamerikaanse
dat zevende staat op de
in olie-exporterende lan-
:al in het vervolg onge-
miljoen vaten van 159
lag uitvoeren, terwijl tot
de dagexport 2,2 mil-
iten beliep. Dit is giste-
n de kant van de rege-
in Caracas bekendge-
tt
eidooi voor
ieembargo
lid-Afrika
ITERDAM De interna-
ile conferentie over een
ünbargo tegen Zuid-Afri-
eeft aangedrongen op een
iationale campagne om
inden er toe te brengen
ïgelen te nemen voor
rbod op de levering van
tn Zuid-Afrika.
maatregelen zouden ook
[en voorzien in bestraffing
Imaatschappijen, instellin-
fen personen die zich niet
Jhet embargo houden. Te-
Imoet worden verhinderd
multinationale concerns
langer samenwerken met
legering van Zuid-Afrika
iet land aan ruwe olie en
Irodukten te helpen.
Jen ander staat in een ver
ing die gisteren op de slot
te in het Amstelhotel in
fcrdam met algemene
men is aanvaard.
Met belangstelling leest moeder zeehond een krant van Greenpeace,
terwijl haar pasgeboren baby bij haar ligt. Moeder zeehond kan gerust
zijn, want leden van Greenpeace hebben de pels van de baby met een
groene cirkel gemerkt. Zodoende is de pels waardeloos voor bontja
gers geworden.
SCHEURING IN REPUBLIKEINSE
PAKTU VOORKOMEN
(Van onze correspondent
Dick Toet)
WASHINGTON - Oud-president Gerald Ford zal niet mee
doen aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Hij
stond de laatste weken onder sterke druk van aanhangers,
om zich alsnog in de strijd om de Republikeinse nominatie
te werpen en maakte ook zelf de indruk, graag de strijd op
te willen nemen tegen de overgebleven Republikeinse kan
didaten, met name Ronald Reagan. Door de beslissing van
Ford is overigens de splitsing in de Repubikeinse partij, het
bijna onvermijdelijke gevolg van een strijd tussen Ford en
Reagan, voorkomen.
Ondanks de formatie van actieve pro-Ford-groepen in een aan
tal staten, heeft het gepraat over Fords deelname aan de stem
busstrijd niet het enthousiaste teweeg gebracht, waarop de oud
president had gehoopt. Bovendien heeft Reagan inmiddels een
comfortabele koppositie in de Republikeinse race verworven.
Ford noemde zijn besluit „de moeilijkste beslissing van mijn le
ven". Volgens hem is het land in grote moeilijkheden en is een
nieuwe president dringend nodig.
Fords beslissing zorgde voor een zucht van verlichting in het
sterk uitgedunde veld van Republikeinse presidentskandidaten.
Van de zeven serieuze kandidaten, die enkele maanden geleden
in de slag gingen, zijn er aan de vooravond van de eerste grote
voorverkiezing, morgen in Illinois, in feite nog maar drie over.
Senator Howard Baker gaf het twee weken geleden als eerste
op, John Connally volgde een week later en het afgelopen
weekeinde gaf ook senator Robert Dole er de brui aan.
Sjah tijdelijk
uit ziekenhuis
PANAMA-STAD De Pana
mese artsen die de ex-sjah van
Iran behandelen, willen hem
op het moment niet opereren
aan zijn milt. De sjah is giste
ren per vliegtuig met zijn fa
milie naar zijn ballingsoord op
het Panamese eiland Contado-
ra teruggekeerd. Voor de
(zware) operatie moet zijn con
ditie optimaal zijn, aldus de
behandelende artsen. De ver
grote milt van de sjah zou op
kanker kunnen wijzen, aldus
de artsen. Er zullen echter
eerst nog meer proeven geno
men moeten worden, zo heeft
de speciaal overgevlogen
Amerikaanse hartchirurg Mi
chael Debakey verklaard. Hij
zal overigens niet zelf een
eventuele operatie kunnen uit
voeren. De Panamese wet ver
biedt buitenlandse artsen hun
beroep in het land uit te oefe
nen, als zii daar geen vergun
ning voor hebben. Het kost ge
ruime tijd om zo'n vergunning
te krijgen.
Geestelijken
koersen af op
overwinning
TEHERAN Uit de laatste
resultaten van de vrijdag ge
houden parlementsverkie
zingen in Iran blijkt dat het
merendeel van de kandida
ten geen absolute meerder
heid heeft behaald, zodat
men moet overgaan tot een
tweede verkiezingsronde.
Genoeg stemmen zouden ech
ter zijn behaald door 54 kandi
daten van wie er 29 behoren
*ot de Islamitische Republi
keinse Partij (IRP), dan volgen
de onafhankelijken en als der
de de aanhangers van de be
trekkelijk gematigde president
Bani-Sadr. Er zijn overigens
veel klachten binnengekomen
over het verloop van de ver
kiezingen.
BOGOTA De ambassadeur
van Uruguay in Bogota, Fer
nando Gomez Syns, is er van
nacht in geslaagd te ontkomen
aan de guerrillastrijders van
de beweging „M-19" die sedert
27 februari twaalf ambassa
deurs in gijzeling houden in de
Dominicaanse ambassade in
Bogota.
Volgens journalisten die zich
rond het ambassadegebouw
tweede etage naar beneden ge
sprongen. Na een schotenwis
seling tussen politie en guerril
lastrijders konden Colum-
biaanse soldaten de ambassa
deur in veiligheid brengen. Hij
heeft een gebroken arm.
Stakingsgolf
in Portugal
LISSABON Portugal gaat
voor de tweede achtereenvol
gende maal een onrustige
Persoonsverheerlijking in China verboden
PEKING Persoonsverheer- mité van de Chinese commu-
lijking is voortaan formeel nistische partij is opgesteld en
verboden in China. Dit staat in dat zaterdag door het persa-
een document dat afgelopen gentschap Nieuw-China open-
maand door het Centrale Co- baar werd gemaakt.
week tegemoet met stakingen
belangrijke sectoren.
in vier I
Vandaag en morgen zouden de
treinmachinisten het werk
neerleggen - ook vorige week
deden zij dat al - om hun eisen
op het gebied van salariëring
en arbeidsorganisatie kracht
bij te zetten. Vanaf morgen
zullen de medewerkers van de
Portugese radio voor drie da
gen in staking gaan. Woensdag
leggen de paramedici het werk
voor 24 uur neer. Donderdag
zullen nog eens 300.000 ambte
naren demonstreren op hun
arbeidsplaats om kracht bij te
zetten aan de eisen die voor al
het overheidspersoneel zijn ge
steld.
AMARIBO President Ferrier heeft zaterdag de nieuwe
aam se regering beëdigd. Het kabinet bestaat uit 13 techno-
n zonder duidelijke politieke binding. Luitenant van Rey,
og lid van de Nationale Militaire Raad, wordt in een later
'm minister van defensie, onder wiens verantwoordelijk-
ook de politie zal vallen. Aan het kabinet zijn tevens vier
t rministers toegevoegd. De ploeg ziet er als volgt uit:
MR. BRUMA: „GEEN TERUGKEER NAAR OUDE VERHOUDINGEN."
H. R. Chin a Sen, premier en minister van algemene en
ilandse zaken.
F. Leeflang, minister van binnenlandse zaken.
J. Tjong Tjin Joe, minister van volksgezondheid.
A. Zunder, minister van ontwikkeling en planning.
H. Neijhorst, minister van financiën.
H. Abrahams, minister van economische zaken.
A. van Dijk, minister van landbouw, veeteelt en visserij,
dr. R. M. Reeder, minister van justitie.
H. L. Hies, minister van arbeid en volkshuisvesting.
Ir. H. B. Adhin, minister van opbouw.
H N. Ataoellah, minister van openbare werken en verkeer.
Rusland, minister van onderwijs en volksontwikkeling.
R. T. Wongsodikromo, minister van sociale zaken.
1 onderminister zijn benoemd:
le Kamperveen, onderministers van sport.
|dS Kavales, onderminister van cultuur.
vr. N. Stadwijk-Kappel, onderminister van onderwijs,
vr. S. Power-Staphorst, onderminister van volkshuisvesting.
(Van onze speciale verslaggever
Homme Krol)
PARAMARIBO - De militairen in Surina
me gaan voorlopig niet terug naar de kazer
ne. Nog zeker anderhalf jaar houdt de Nati
onale Militaire Raad (NMR) de absolute
macht in handen. Het zaterdag door presi
dent Ferrier beëdigde zakenkabinet zal,
zoals het heet, in overleg met de militairen
een (nog vaag) regeringsprogramma uitvoe
ren. Naar uit goede bron is vernomen wordt
het oude parlement weer van stal gehaal en
zal het, tot eind volgend jaar, op aanwijzin
gen van het kabinet en gesouffleerd door de
militairen, de wetgevende arbeid moeten
verrichten voor het doorvoeren van de „no
dige veranderingen" in Suriname. Tegen die
tijd zullen er algemene verkiezingen wor
den gehouden.
Kabinetsformateur mr. Eddy Bruma wilde za
terdag niet zeggen wat die „nodige veranderin
gen" zullen behelzen.
Wel zei hij dat „de NMR direct na de ingreep
heeft medegedeeld, dat de grondwet onverkort
gehandhaafd blijkt en de president in functie".
Met deze opmerking zat Bruma echter bezijden
de waarheid, want in de eerste officiële verkla
ring van NMR en president Ferrier na de
staatsgreep heette het letterlijk dat „Nagegaan
zal worden waar de grondwet veranderd dient
te worden, opdat de voorstellen daartoe aan het
Surinaamse volk kunnen worden voorgelegd".
De militairen hebben er kennelijk genoegen
mee genomen, dat hun optreden niet gelegali
seerd wordt. Deze ontwikkeling wordt hier als
een persoonlijke overwinning van president
Ferrier gezien. Het staatshoofd wil zo snel mo
gelijk terug naar „normale" verhoudingen,
mede op aandrang van buitenlandse regeringen
en investeerders.
Mr. Bruma beloofde zaterdag tevens, dat deze
week opheldering zal worden verschaft over
het regeringsprogramma. Hij benadrukte dat de
nieuwe regering niet is gebaseerd op de een of
andere groepering, ideologie of maatschappijvi
sie. „Zij is zo breed mogelijk samengesteld, om
verzekerd te zijn van de volledige steun van de
bevolking." Zeer nadrukkelijk stelde hij, dat de
regering gehouden wordt aan de opvattingen
die binnen de NMR leven over fundamentele
veranderingen, die later eventueel in andere
wetten dan de grondwet kunnen worden vast
gelegd. „De normalisering die nu optreedt bete
kent geen terugkeer naar oude verhoudingen",
aldus Bruma, die vindt dat de voornaamste
taak van de regering is, het inhalen van de ach
terstand van Suriname ten opzichte van de we
reld. „Het zal er niet alleen om gaan het ar-
beids- of overheidsapparaat te reorganiseren,
maar vooral om het tot stand brengen van een
betere samenleving", zo zei de formateur, die
duidelijk ziin stempel op de nieuwe regering
heeft gedrukt. Opvallend is dat het zakenkabi
net verscheidene politici van zijn geesteskind,
de Partij Nationalistische Republiek (PNR) telt,
terwijl de overige ministers politiek „kleurloos"
zijn. Zo was minister-president Henk Chin A
Sen, een in 1968 in Nederland afgestudeerde in
ternist met een bloeiende praktijk, jaren terug
actief in de PNR. Onderwijsminister Harold
Rusland was tijdens het eerste kabinet Arron
PNR-parlementslid. Ook de nieuwe minister
van binnenlandse zaken, mr. Frank Leeflang
is een vooraanstaand PNR-lid.
Militairen
Vanuit de Nationale Militaire Raad zijn twee
mensen voor posten in het kabinet aangewezen.
Het zijn luitenant Michel van Rey, die minister
van defensie en politie wordt, én sergeant Lau
rens Neede, die mogelijk de vijfde onderminis
ter wordt (van Politie). Beiden konden zaterdag
echter nog niet beëdigd worden, aangezien ze
formeel als burger in het kabinet zitting moe
ten nemen. In afwachting van een juridische
regeling van hun positie zullen ze op het minis
terie als coördinator optreden en gewoon mee
praten in'het kabinet.
De eerste commentaren op de vorming van de
nieuwe regering waren niet negatief. De leider
van de oppositiepartij VDP, Lar'- «n zei dat
hij de nu gekozen constructie sis- 'e op
lossing vindt. Hij acht het eei t het
totale herstel van de parlemei ure óemt atie.
Lachmon heeft er geen bezwa tenen at het
„oude" parlement weer van stal gehaald
en zei blij te zijn dat er nu geen constructie uit
de bus is gekomen die in strijd met de grondwet
is. „Ik ben blij dat de constitutie wordt nage
leefd", aldus Lachmo-v
