^Nieuwe campagnes Günther
tegen Bildzeitung
Aighaans verzet baart
ussen veel hoofdbrekens
^Gereformeerde synode wil impasse
bij intercommunie doorbreken
kerk
wereld
^)PROEP TOT BOYCOT „LEUGENBLAD
Luch taan vallen
op Afghanen
Minister van handels
vloot Evangelisti
afgetreden
Korte metten
IRT
IUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 5 MAART 1980 PAGINA 15
,ONN - De schrijver Günther Wallraff is
kmen met de politieke graficus Klaus
(aeck nieuwe acties tegen het populaire'
tmlevardblad „Bild" begonnen. In Frank-
irt en Hamburg zijn overal op de reclame
erden grote plakkaten aangeplakt die op-
jepen tot een boycot van het „leugenblad",
e bedoeling is dat later ook andere steden
in de beurt komen. Tevens is het eerste
limmer verschenen van een anti-Bild-krant
n een oplage van 300.000 exemplaren), ui-
irlijk bedriegend lijkend op de echte Bild
laar vooral bedoeld om de „gewone man",
ie de boeken van Wallraff niet leest, op de
erwerpelijke methode van dit blad attent
te maken. Deze anti-krant zal op onregelma
tige tijden verschijnen.
In de anti-krant is het woord Bild (beschermd)
vervangen door „Killt". De hoofdkop „Wie
enig eergevoel heeft moet dit blad vol leugens'
niet kopen" is afkomstig uit een nagelaten brief
van een man, die als gevolg van de Bild-be-
richtgeving zelfmoord pleegde.
Bij de presentatie van zijn nieuwe activiteiten
deelde Wallraff mee, dat nu al drie voormalige
Bild-redacteuren bereid zijn te getuigen van het
feit dat de Keulse redactie van het boulevard
blad in 1976 (bij de overkomst van de zanger
Wolf Biermann uit de DDR) twee dagen lang
diens telefoongesprekken heeft afgeluisterd. De
technische mogelijkheden daarvoor zouden vol
gens Wallraff zijn aangebracht door drie leden
van de Westduitse inlichtingendienst BND, die
daarbij overigens niet op last van hogerhand
zouden hebben gehandeld. Vervolgens wist
Wallraff te berichten dat de eerst hoofdgetuige,
eveneens een journalist van Bild, sindsdien
twee maal in elkaar is geslagen: eerst in zijn
woning door dr\e mannen die zich uitgaven als
verwarmingsmonteurs, later in de lift waarbij
hij zelfs met brandende sigaretten zou zijn be
werkt.
De acties tegen Bild worden voornamelijk gefi
nancierd door de opbrengst van Wallraff's boe
ken over Bild en die alleen al in de Bondsrepu
bliek oplagen van driehonderd tot vierhonderd
duizend exemplaren hebben bereikt. De on
thullingen hebben volgens de schrijver ook al
effecten gehad. Zo is het aantal Bild-kopers
(circa vier miljoen per dag) het laatste kwartaal
met ongeveer 150.000 teruggelopen. Ook intern
is er volgens Wallraff bij de redactie sprake
van een voorzichtiger benadering en enkele
journalisten zijn of worden van hun functie on
theven. In de bevolking vindt zijn David-Go-
liath-gevecht eveneens ondersteuning. Bij het
„anti-Bild-bureau" in Frankfurt komen dage
lijks tientallen reacties binnen en in enkele fa
brieken heeft het personeel zich zelfs collectief
aan de „Bild-drug" ontwend.
Het „hulpfonds" voor mensen die door Bild in
eer of goede naam geschaad zijn en dat door
Wallraff wordt gefinancierd (voornamelijk om
de juridische kosten te dekken) is ook een suc
ces: al bijna honderd mensen hebben hierop
een beroep gedaan en in enkele gevallen heeft
het al tot schadeloosstellingen van aanzienlijke
omvang geleid.
(Door Don Oberdorfer)
WASHINGTON Volgens Amerikaanse regerings-
iinctionarissen heeft de Russische invasie in Af-
hanistan het Kremlin voor grotere problemen ge
teld dan verwacht. Uit de krantenkoppen en de
apporten van de inlichtingendienst blijkt dat de
tussische moeilijkheden tweevoudig zijn.
'en eerste is overduidelijk gebleken dat het grote,
oed uitgeruste Russische expeditieleger er niet in
eslaagd is om de Afghaanse oppositie de kop in te
tukken. Integendeel het verzet breidt zich steeds
erder uit. Vorige week bereikte het openlijk verzet
gen de Russen een indrukwekkend hoogtepunt
en men niet alleen in Kaboel, maar ook in andere
fghaanse steden een algemene staking van zes da-
en uitriep.
protestactie van de Af-
haanse bevolking was voor'
Boskou aanleiding om zijn
roepenmacht te versterken en
oorbereidingen te treffen
in-joor een langdurig verblijf,
tet invasieleger bestond aan-
lankelijk uit 50.000 man, maar
U Russen hebben 'inmiddels
^aa' fc.OOO man versterking ge-
ir Ituurd. Vlak over de grens
pan nog eens 25.000 man
jf| Uraat om in te grijpen in ge-
al van nood. Vorige week is
r weer een Russische ge-
echtseenheid de grens over-
*aP- ptrokken. Amerikaanse de-
I ensiespecialisten berichten
at de Russische troepenmacht
ij de grens met Afghanistan
jordt uitgebreid en schatten
at er komend voorjaar in to
tal 150.000 Russische militai-
■Q en in en nabij Afghanistan
MeSerd zullen zijn.
lit vertrouwelijke rapporten
6n de Amerikaanse inlichtin-
tndienst blijkt dat de Russen
ch permanent in Afghanis-
in willen vestigen. In het ge
hele land eist het Rode Leger
stukken land op om legerka
zernes te bouwen. In Kaboel
wordt hard gewerkt aan een
Russische radiostation. In an
dere delen van het land wor
den telefoonkabels aangelegd
en putten geboord om in de
droge zomermaanden niet ver
stoken te zijn van water.
Het tweede probleem waar de
Russen mee te kampen hebben
en dat op den lange duur
waarschijnlijk een^grotere be
dreiging oplevert" voor het
Russisch gezag, is dat het door
de Sovjet-Unie geïnstalleerde
regime van Babrak Karmal er
niet in geslaagd is steun van
de bevolking te krijgen. Was
hington acht het symbolisch
dat Babrak Karmal, volgens
welingelichte kringen, tijdens
de gevechten van vorige week
zijn toevlucht heeft moeten
zoeken in de zwaarbewaakte
Russische ambassade omdat
zijn eigen presidentieel paleis
niet veilig werd geacht.
Het is van cruciaal belang
ISLAMABAD (Pakistan) Tijdens zware Russische luch
taanvallen van de afgelopen vier dagen in het oosten van
Afghanistan hebben de Afghaanse moslim-strijders zware
verliezen geleden, zo hebben hun leiders toegegeven. Op
een persconferentie onthulden zij dat honderden strijders
waren omgekomen tijdens luchtaanvallen die ook gisteren
voortduurden. De Russische troepen zijn aan een groot of
fensief begonnen om het anti-communistische verzet te
breken. Het Russische persbureau Tass schreef dat rond
Kaboel scherpe controles werden uitgevoerd om de „infil
tratie van van vijandige elementen en de aanvoer van wa
pens te voorkomen." Boerhannoeddin Rabbani ontkende
namens de Afghaanse verzetsorganisaties echter dat zij
hulp van buitenaf ontvangen en beschuldigde daarentegen
het westen. „Terwijl duizenden Afghanen door de Russen
worden gedood kijkt het buitenland toe als betrof het een
voetbal wedstrijd
voor de Russen om in Kaboel
politieke leiders te installeren
die respect afdwingen bij de
bevolking. Dit is noodzakelijk
om tot een wederopbouw van
het ontregelde Afghaanse le
ger te komen en een voor
waarde om de binnenlandse
rust te herstellen en internati
onaal erkend te worden. Ba
brak kan zijn taak niet aan en
er is nog geen nieuwe politie
ke leider in zicht.
De afwezigheid van een poli
tieke basis in het land zelf lijkt,
de voornaamste reden dat de
situatie in Afghanistan zoveel
gecompliceerder is dan in
Hongarije in 1956 of Tjechosio-
vakije in '1968. De Oosteurope-
se staten waren .moderne sa
menlevingen met een samen
hangend regeringsaparaat die
al vanaf de Tweede Wereld
oorlog onder Russische invloed
hadden gestaan. Beide landen
kenden een communistische
partij waarvan een grote stro
ming zich niet verzette tegen
de Russische invasie. Via hen
oefenden de Russische gezags
hebbers hun macht uit. In Af
ghanistan is de politieke basis,'
om nog maar niet te spreken
over steun, uiterst smal.
Onder deze sombere omstan
digheden worden de Russen,
volgens Amerikaanse experts,
voor de volgende beperkte
keuzemogelijkheden gesteld
met betrekking tot de nabije
toekomst van Afghanistan:
Als de sneeuw is weggesmol
ten en militaire acties makke
lijker worden, zouden de Rus
sen in het voorjaar en de zo
mer kunnen proberen om een
steviger greep op de steden te
krijgen en vrede te sluiten met
de opstandige dorpjes of, als
dat niet lukt, ze met de grond
gelijk te maken waardoor de
oorlog verplaatst wordt naar
de verzetsstrijders in de ber
gen. Om een dergelijke opera
tie tot een succesvol einde te
brengen en het Afghaanse
verzet voorgoed te smoren
heeft men meer mankracht
nodig zeker zo'n 200.000 tot
250.000 man en moet men
onbeperkt militair materieel
inzetten.
Met minder mankracht, zo on
geveer het verwachte aantal
van 150.000, zouden de Russen
de voornaamste wegen en ste
den onder controle kunnen
krijgen en af en toe charges
kunnen uitvoeren tegen de
verzetshaarden in de bergen.
Deze taktiek beoogt niet om
overal in het land gelijkelijk
blijk te geven van de militaire
macht, maar gaat ervan uit dat
er van de aanwezige militaire
macht een symbolische en tot
voorbeeld strekkende werking
uitgaat.
Misschien zouden de Russen
na een aanvankelijk machts
vertoon een geleidelijker tak-
liek kunnen toepassen om de
oppositie uit te schakelen en
stevige voet aan de grond te
krijgen. Als de Russen geduld
zouden hebben en als ze in
staat zouden zijn om politieke
steunpunten in het land te
bouwen en het leger te heror
ganiseren dan is het niet
ondenkbaar dat ze het land
met minder mankracht onder
controle zouden kunnen krij
gen en een gedeelte van hun
troepen naar huis zouden kun
nen sturen.
Officiële kringen in Washing
ton verwachten niet dat dc
Russen in overweging willen
nemen om Zich terug te trek
ken alvorens zij grootscheepse
militaire acties in de lente en
zomer hebben ondernomen.
Pas als ze de oppositie hebben
uitgeschakeld of een langduri
ge taktiek hebben ontwikkeld
om tot een effectieve uitoefe
ning van het gezag te komen,
zouden ze bereid zijn om een
groot gedeelte van hun troe
pen terug te trekken teneinde
tot een „neutraal Afghanistan"
te komen. En zelfs dan wordt
deze mogelijkheid nog twijfel
achtig geacht.
Partijleider Brzeznjev heeft
onlangs verklaard dat hij be
reid is een aanvang te maken
met een terugtrekking van
zijn troepen zodra er een einde
is gekomen „aan alle buiten
landse inmenging". In Was
hington beschouwt men zijn
voorstel meer als een poging
om de internationale woede te
temperen dan om oprecht een
begin te maken met het plan
van een neutraal Afghanistan.
(Copyright The Guardian
De wegens een financieel schandaal afgetreden minister
Francesco Evangelisti
NA FINANCIEEL SCHANDAAL
(Van onze correspondent Piet
Tummers)
ROME - De Italiaanse minister
voor de handelsvloot, Franco
Evangelisti, is afgetreden.
Evangelisti liet zich begin deze
week tegenover een verslagge
ver ontvallen dat hij geld had
aangenomen voor zijn per
soonlijke verkiezingscampagne
en zijn partij, de Democrazia
Cristiana, van de drie gebroe
ders Caltagirone. Het drietal
wordt ervan verdacht, zoals
gisteren gemeld, 600 miljoen
gulden te hebben verduisterd
van de Italcasse, een fonds dat
voornamelijk wordt samenge
steld door de gezamenlijke Ita
liaanse spaarbanken. In zijn
soort is Italcasse de grootste
ter wereld. De afgelopen jaren
is bij dit fonds op uitgebreide
schaal corruptie gepleegd.
Het aftreden van de 56-jarige
Evangelisti geschiedt aan de
vooravond van de verkiezing
van een nieuwe voorzitter en
secretaris van de Democrazia
Cristiana, die een nieuwe par
tijlijn moeten uitstippelen.
Vrijdag vindt in het Italiaanse
parlement een interpellatie
plaats over de zaak-Evangelis-
ti op verzoek van de commu
nisten, de sociaal-demokraten
en de liberalen.
Voor wat de gereformeerde ker
ken betreft kan worden overge
gaan tot een gezamenlijke viering
van de maaltijd des Heren. Deze
duidelijke uitspraak over inter
communie deed de gereformeerde
synode tijdens haar bijeenkomst
in Lunteren toen bij de behande
ling van zaken betreffende oecu
mene de verhouding Rome-Refor
matie ter sprake kwam.
Een belangrijke vraag daarbij was
hoe de impasse in deze kon worden
doorbroken in de kwestie van de in
tercommunie van gelovigen uit de
rooms-katholieke en de reformati-
sche traditie, nu op het rapport daar
over van de Raad van Kerken van
rooms-katholieke zijde immers offi
cieel negatief is gereageerd.
Een ze
ker negativisme was ook de gerefor
meerden verweten, reden waarom
aan de synode alsnog een duidelijke
uitspraak werd gevraagd, die zij dus
inderdaad gaf.
Bovendien besloot de synode plaatse
lijke kerken op te roepen het inter
kerkelijk gesprek over intercommu
nie gaande te houden en indien
door wederzijdse geloofsherkenning
overeenstemming mocht worden be
reikt deputaten Rome-Reformatie
daarin te kennen, zodat deze de no
dige begeleiding kunnen geven.
Uit de discussie bleek, dat de synode
vooral veel heil zag in dat plaatselijk
gesprek. De dreiging van een impas
se kan immers afnemen als juist de
plaatselijke gemeenten blijven aan
dringen op genezing van de ver
deeldheid. Zij kunnen het vooral zijn
die de praktische noodzaak van een
overeenstemming in avondmaal en
ambt blijven aantonen. Datgene wat
tot nu toe interkerkelijk gevonden
en verwoord is in conceptverklarin
gen daarover, zal niet in archieven
mogen verstoffen, zo werd gezegd.
Landelijk zal voorts worden deelge
nomen aan een binnenkort te hou
den interkerkelijke studiedag, waar
in wordt geprobeerd te komen tot
een evaluatie van het tot nu toe ge
houden gesprek over intercommunie
en ambt. Verder werd deputaten
nu men wederzijds eikaars doop er
kent opgedragen aan de hand van
het oecumenisch dooprapport zo mo
gelijk tot een gezamenlijke verdere
bezinning op de doop te komen.
Tenslotte besloot de synode de her-
vormd-gereformeerde samenwer
king ten aanzien van de verhouding
tot de rooms-katholieke kerk te in
tensiveren als logisch uitvloeisel van
het „Samen op weg"-proces.
Duitse theologen vragen
gesprek met bisschoppen
Iln totaal 145 hoogleraren en
docenten aan katholieke
theologische faculteiten in
de Duitse Bondsrepubliek
hebben zich achter de op
roep gesteld, die drie profes
soren onlangs aan de voor
zitter van de Duitse bis-,
schoppenconferentie, kardi
naal Höffner, hebben ge-
richt. De drie uiten daarin
II hun bezorgdheid over een
„verandering in de verhou
ding van de bisschoppen tol
de theologie". Zij willen
daarover een gesprek tus
sen bisschoppen en theolo
gen.
„We erkennen het leergezag
van paus en bisschoppen", al
dus de brief, „en aanvaarden
de met de leeropdracht van
de theologen verbonden ver
antwoordelijkheid, maar ver
wachten anderzijds van de
bisschoppen een vertrouwen,
dat overeenkomstig deze ver
antwoordelijkheid is". Zij
waarschuwen voor een ont
wikkeling, die „teruggaat tot
vóór hetgeen het tweede Vati
caans concilie en de jarenlan
ge gewetensvolle arbeid van
de theologen hebben bereikt".
Met nadruk vragen de brief
schrijvers, dat de traditionele
en erkende relatie tussen het
bisschoppelijke leer- en ver
kondigingsambt en de weten
schappelijke theologie ge
waarborgd blijft. Bovendien
wordt de bisschoppen gesug
gereerd wat betreft de Ro
meinse procedure voor het
onderzoek van leerstellingen
te streven naar een hervor
ming, die tegemoet komt aan
het huidige rechtsgevoel.
Actie Italiaanse
priesters voor opheffing
van verplicht celibaat
In de Noorditaliaanse stad Bologna is een
beweging van priesters opgericht, die bin
nen de kerk wil streven naar opheffing
van het verplichte priestercelibaat, aldus
meldt onze correspondent in Rome. Het
eerste artikel van de statuten der bewe
ging, die de naam „Vocatio" draagt, houdt
in, dat ze naar het recht streeft van de
priester om te mogen huwen. Verder vindt
zij, dat priesters een functie in de burger
maatschappij moeten kunnen bekleden.
„Vocatio" heeft in een aan alle Italiaanse
priesters gezonden publikatie opgeroepen
om adhesie te betuigen aan haar doelstel
lingen.
„Vocatio" zegt, dat ze vertakkingen heeft in
de hele wereld, „van Italië tot Brazilië en van
Eritrea tot Hong Kong". Aan de oprichting
zijn vier jaar van voorbereiding voorafge
gaan. De beweging heeft in Bologna een te
huis geopend voor priesters die in geestelijke
moeilijkheden verkeren. Ze kunnen er enige
tijd gratis op verhaal komen.
De beweging wil ook „open familie-gemeen
schappen" tot stand brengen „om de een
zaamheid te bestrijden". Verder wil zij eeii
„Tribunaal Johannes XXIII" oprichten, dat
de feiten en omstandigheden van het reli
gieuze leven aan een gerechtelijk onderzoek
moet onderwerpen. Ze verklaart zich solidair
met theologen als Hans Küng, Edward Schil-
lebeeckx en de Zwitser Hasler.
Het eerste nummer van een door „Vocatio"
uitgegeven tijdschrift bevat een advies aan de
Italiaanse priesters om geen enkele dispensa
tie aan te vragen, maar contact op te nemen
met de beweging in Bologna, die hun dan zal
zeggen wat te doen. Ook wordt de pauselijke
brief van het afgelopen jaar aangevallen,
waarin Johannes Paulus II de priesters wijst
op de verplichtingen die de priesterlijke taak
met zich brengt. Voorzitter van „Vocatio" is
prof. Michele Nicola Campanozzi uit Bologna.
Desgevraagd verklaarde een Vaticaanse
woordvoerder ons, dat prof. Campanozzi in
leidende Vaticaanse kringen onbekend is.
Het internationale oecumenische congres in Sao Paulo,
dat was gewijd aan de kerk in de wereld, heeft het ka
pitalisme veroordeeld als „vijand van iedereen, lij
kend op het monster van het laatste oordeel". De ar
moede is een grove onrechtvaardigheid en niet de spe
ling van het lot. In een slotverklaring worden de ar
men in de wereld opgeroepen verzet te bieden tegen
overheersing. De christelijke gemeenschap aan de ba
sis moet hierbij steun bieden. Het congres werd bijge
woond door ongeveer 180 deelnemers uit 42 Latijnsa-
merikaanse, Afrikaanse en Aziatische landen. Het was
georganiseerd door de ASETT, het oecumenisch ver
bond van theologen in de hele wereld.
Ruim 150 vertegenwoordigers van leden-kerken van de
wereldraad, anti-rassisme-organisaties en groepen die van
wege hun ras onderdrukt worden, nemen momenteel deel
aan het beraad van de Europese kerken over de strijd te
gen het rassisme in de jaren tachtig. De bijeenkomst duurt
tot zondag. Besproken wordt het beleid van het program
ma van de wereldraad tot bestrijding van het rassisme
(PCR). Ook wordt het rassisme in Europa onder de loep
genomen. Een van de sprekers is ds. A. H. van den Heuvel,
secretaris-generaal van de Nederlandse hervormde kerk.
Paus Johannes Paulus II heeft twee leden van de rege
ring van nationale wederopbouw van Nicaragua ont
vangen, namelijk mevrouw Violetta Barrios de Cha-
morro en commandant Daniel Ortega Saavedra. De
paus sprak zich waarderend uit over de alfabetise
ringsprogramma's in Nicaragua, maar voegde daar de
wens aan toe, dat de rechten en de godsdienstige over
tuiging van de ouders geëerbiedigd moeten worden.
Het streven van de Nicaraguaanse bevolking voor een
betere economische, culturele en politieke situatie
moet, aldus de paus, gedragen worden door een visie
op het mens-zijn, waarin het individu zich kan open
stellen voor God.
Voor de eerste keer wordt in de nationale erehal van het
Capitool in Washington een standbeeld geplaatst voor een
vrouwelijke religieus: moeder Joseph Priseau van de con
gregatie van de zusters van de voorzienigheid. Moeder Jo
seph leefde tegen het einde van de vorige eeuw en was een
pionier op het terrein van de zorg voor wezen, ouden van
dagen en zieken in het noordwesten van de Verenigde Sta
ten. In de eregalerij staan momenteel standbeelden van ee
nennegentig personen, onder wie vier katholieke priesters.
De onlangs benoemde prefect van de congregatie voor
het onderwijs, de Amerikaanse kardinaal Baum, heeft
aangekondigd, dat zijn congregatie in mei 1981 een
congres zal organiseren over het vraagstuk van de
priesterroepingen. Vertegenwoordigers van alle bis
schoppenconferenties worden voor dit overleg ver
wacht. De bedoeling van het congres is wegen te vin
den om te voorzien in het grote tekort aan priesterroe
pingen.
