Positief resultaat Fokker
maar toch geen dividend
Nieuw laagterecord op beurs
güSONOMIB
SS
MARKTEN
Steeds meer landen beschermen
munt tegen hoge rente in Amerika
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 29 FEBRUARI 1980
Vijf miljard schade
!/oor wanbetaling
(EN HAAG Blijkens een publicatie in
pt blad „Ondernemersvisie" is het be
drijfsleven vorig jaar voor een bedrag van
ler miljard tekort gedaan door wanbeta-
folng en heeft het een miljard verloren
®oor winkeldiefstallen. Het KNOV is er
f Aker van dat deze bedragen hoger liggen
an voorgaande jaren, maar heeft geen cij—
srmateriaal om die stelling te onderbou-
^nder wanbetalers rangschikt het KNOV ie-
«reen die te laat betaalt, als is het maar een
g. De publicatie van het KNOV maakt niet
lidelijk welk deel van de vier miljard uit-
idelijk wel op tafel is gekomen en welk
iel nooit door de consument is betaald en
"^ferhalve als een regelrechte verliespost ge-
moet worden. In het onderzoek van het
tfOV is voorts ook niet de schade betrok-
•n die bedrijven elkaar berokkenen door re-
t pningen niet op tijd te betalen.
Een miljoen bloemengroeten
DEN HAAG Uit
ie jaarcijfers van de
Vereniging Fleurop
In ter flora blijkt dat
ie Nederlanders in
1979 voor het eerst
meer dan een mil-
ioen bloemengroe
ten verstuurden,
voor een waarde
van ruim 26 miljoen
gulden in totaal.
Gerelateerd aan het
aantal inwoners
worden in Neder
land- na Zwe
den de meeste
bloemengroeten
van Europa verzon
den. De derde, vier
de en vijfde plaats
nemen respectieve
lijk Duitsland,
Noorwegen en De
nemarken in.
5,5 miljoen extra
voor bestri jding
werkloosheid
DEN HAAG Het rijk trekt voor dit
jaar nog een extra bedrag van 5,5 miljoen
gulden uit voor de bestrijding van de
werkloosheid. Het bedrag wordt besteed
aan een nieuw project waarin de zoge
naamde werkverruimende maatregel en
de scholingsmaatregel, scholing over-
heids- en bedrijfsleven (SOB) worden ge
combineerd.
Directeur J. Beuving van het Gewestelijk Ar-
beids Bureau Hogezand-Sappemeer maakte
dit gistermiddag bekend tijdens de start van
een project voor werkloze vrouwen in Veen-
dam. Dit project is ook gebaseerd op de kop
peling van de beide voornoemde maatrege
len. Volgens Beuving wordt het extra geld
uitgetrokken naar aanleiding van het giste
ren in Veendam gestarte project.
PvdA: Meer greep
op bedrijven met
overheidssteun
DEN HAAG Bedrijven die steun heb
ben gekregen van de overheid zouden niet
langer tot inkrimpingen, fusies of liquida
tie mogen overgaan zonder toestemming
van de minister van economische zaken.
Het Tweede-Kamerlid Van der Hek
(PvdA) heeft hiertoe gisteren in de Ka
mer voorstellen ingediend.
Hij wil dat het kabinet de regelingen voor in
vesteringssteun zo aanpast dat de overheid op
deze wijze een grotere greep op het bedrijfsle
ven krijgt. Verder wil Van der Hek van het
kabinet een wetsontwerp waarin wordt vast
gelegd dat bedrijven, die reorganisaties willen
uitvoeren, eerst bij het ministerie van econo
mische zaken daar melding van maken.
tsr
l'l'KI
dIJN De basiswaarde van
/oibarticipaties in de ABN-Be-
[oigingspool is in 1979 geste-
jeb van 52,61 tot 55,18, on-
foflks de minder gunstige fi
ts acieel-economische ontwik-
geiing in de geindustrialiseer-
snjwereld.
:ernkz
hogere inkomsten
(sjrd de bruto-uitkering ver-
jgd met ruim 16 pet van
api92 tot 2,23. Inclusief deze
lisjcering bedroeg de waardes-
ng per participatie 9,1 pet
5,3 pet in 1978.
gunstige resultaat werd
,;ns het fonds vooral be
lt dsoor de nadruk, die bij
beleggingen wordt gelegd
'u| de sectoren olie, aardgas,
iervice, verzekeringen en
nologie. Met deze sectoren
et :rd vooral succes geboekt in
ada en Australië,
t nt vermogen daalde van
vit21,5 min tot 202,1 min en
vet aantal uitstaande partici-
rsijies van 4,21 min tot 3,66
t (TRA Rotterdam - Otra
k/. een meerderheidsdeelne-
erbg van OGEM, zal voorstel-
i over 1979 een dividend uit
;n|keren van 5 per aandeel
Ie h 100 nadat over 1978 het
el[idend was gepasseerd. Over
werd eveneens ƒ5 uitge-
erd. Op de winstbewijzen
jrdt een uitkering van 8,50
|78: nihil) 'voorgesteld, die
Afeneens onveranderd is ver
zieken met 1977. De bij de
■Kendmaking van de half-
Ttrcijfers uitgesproken posi-
Jjre verwachtingen konden
Bgens de directie worden
•werkelijk t. Dit betekent
m zowel in Nederland als in
tsland de door de strenge
ordter opgelopen achterstand
J- edig kon worden wegge-
Jar kt.
d a behaalde in 1979 een om-
Jrt van 1.054 min tegen
sa 050 min in 1978 en een net-
^2 sultaat van 7,4 min tegen
uigil min.
in^tenlandse opdrachten van
min voor Volker Stevin
ILKER STEVIN - Ko-
ijke Volker Stevin heeft
opdrachten ter waarde
lijna ƒ80 min uit respec-
yelijk Nigeria, Saoedie Ara-
I en Griekenland ontvangen
LBURGSE HYPO-
IEEKBANK De Til-
irgsche Hypotheekbank NV
voorstellen het dividend
/er 1979 te verhogen van
9,05 tot 10,50 per aandeel
iaep. certificaat van 50.
ivens zal 10 pet in aandelen
•rden uitgekeerd uit de agio-
ierve. De nieuwe aandelen
jlen in de resultaten over
en volgende jaren. Om de
:ering uit de agioreserve
(gelijk te maken zijn onder-
nds 1000 aandelen geplaatst,
heeft de bank medegedeeld,
bank behaalde over 1979
bedrijfsresultaat van
.4,11 min tegen 14,55 min
1978. De nettowinst kwam
op ƒ7i,01 min tegen 7,97
In ofwel 26,98 tegen 30,97
|r aandeel. De hypotheken-
irtefeuille nam toe van ƒ675
In tot f 757 min.
iMARKT UTRECHT
'ECHT - 28/02 Aanvoer 5357. weekaan-
r 5715, runderen 1058, graskalveren 71,
ntere kalveren 1660. schapen 1814. lam
men 23. varkens boven 100 kg 481. big-
237. bokken en geiten 13. slachtrunde-
ca. 790. Prijzen (gulden per kg gesl. ge-
slachtkoeien extra kwal. 7.30-8.20.
kwal. 6.60-7.30 2e kwal. 5.50-6.50. 3e
0 l 5.00-5.40. stieren 6.60-7.90. worst-
ilen 4.90-5.65; (gulden per kg levend ge-
hl); nuchtere kalveren 1.40-1.85. slacht-
i extra kwal. 2.80-2.90, 1e kwal.
■80. 2e kal. 2.65-2.75. 3e kwal.
>-2 60; (gulden per stuk): melk- en kalf-
'en 1625-2575. kalfvaarzen 1450-2425.
koeien 1075-2225. pinken 1020-1570.
1425-2750, graskalveren 475-960.
i kalveren 40-85; voor fok en meste-
iwartb. 250-360. roodb. 360-460. vette
"Pen 175-250. vette lammeren 190-275.
«mmen 115-130 biggen 100-110, gelt-
25-100. Overzicht (resp. handel en prlj-
slachtrunderen willig prijsh., melk- en
oeien redelijk goed prijsh., jongvee
1 prijsh., nuchtere kalveren stil vast;
lok en mesterij traag moeizaam prijsh
_P«n redelijk hoger, lammeren redelijk
9«i rustig prijsh., geiten redelijk even
■RPRIJZEN 6
BARNEVELD
maveld - 28/02 COOP.VELUWSE EIER-
'LING. aanvoer 3.517.360 stuks, stem-
?9 redelijk
Iten in guldens per 100 stuks; eieren van
51 gram 10 65-11.25. 55-56 gram 13.75.
gram 14.00. 65-66 gram 14.00-15 00.
"VEILING: aanvoer 1.153 800 stuks,
timing kalm. Prijzen In guldens per 100
eieren van 51-52 gram 11.25-11.50.
0 gram 13.40-13.95. 61-62 gram
3 65-14 70. 66-67 gram 13.60-14.45.
RMARKT aanvoer ca. 850.000 stums,
Wol redelijk. Eieren van 48-54 gram
j| W-14.00. per 100 stuks. kg-prl|s
»-2.59. 57-61 gram 14.75-15.10. per 100
kg-prijs 2.59-2.48. 64-67 gram
W-15.50. per 100 stuks, kg-prijs
SCHIPHOL „Wij ver
wachten dat 1979 een gering
positief resultaat zal opleve
ren, maar ik moet er tege
lijk bij zeggen dat dit niet
voldoende zal zijn voor de
uitkering van dividend". Dit
zei de heer F. Swarttouw, lid
van de Raad van Bestuur
van NV Koninklijke Neder
landse Vliegtuigenfabriek
Fokker, gisteren tijdens een
buitengewone aandeelhou
dersvergadering.
In 1978 behaalde Fokker als
onderdeel van het VFW-Fok-
ker concern een winst van iets
meer dan 0,2 min. Voor het
laatst werd dividend uitge
keerd over 1975: 1,80 per
aandeel van 20. De heer
Swarttouw zei dat Fokker er
naar streeft in het komende
decennium de omzet 2 tot 3
keer zo hoog op te voeren als
het huidige peil. Hiervoor zul
len diepte-investeringen nodig
zijn, waarvan de financiële re
sultaten zeker niet snel zicht
baar zullen worden.
De aandeelhouders waren op
geroepen om goedkeuring te
F. Swarttouw: „Spoedig goed nieuws".
hechten aan het voorstel" om °P het produktiepakket. Hij
Fokker en de Duitse VFW te achtte het niet nodig de com-
„ontvlechten". Het is de be- ponenten- en onderdelenbouw
doeling dat de twee concerns Per definitie in eigen huis te
uit elkaar gaan met terugwer- houden,
kende kracht tot 1 januari Met de vroegere Duitse part-
1979. Volgens de heer Swart- ner zÜn 8een concrete afspra-
touw heeft de „ontvlechting" k?n gemaakt over samenwer-
op korte termijn geen invloed k*ng- Wel zullen bestaande
contacten worden verstevigd.
Fokker houdt rekening met de
mogelijkheid dat de ontkoppe
ling juridisch bezien pas later
zal worden verwezenlijkt zo
dat mogelijk over 1979 nog een
balans volgens de oude situatie
moet worden opgemaakt. Over
mogelijke nieuwe verkopen
wilde de heer Swarttouw
slechts kwijt dat hij spoedig
'goed nieuws zal hebben te
melden.
Over een voorstel tot wijziging
van de statuten kon niet wor
den gestemd aangezien het
vereiste quorum ontbrak. In
een tweede vergadering op 17
maart zal dit alsnog gebeuren.
Fokker wil ten minste drie
projecten onder handen heb
ben om de continuïteit te
waarborgen, zo verklaarde de
Fokker-topman de nieuwe fi
losofie van het concern. Op dit
moment zijn dat de F-27
(Friendship), de F-28 (Fellows
hip) en de assemblage van het
Amerikaanse gevechtsvlieg
tuig de F-16.
De heer Swarttouw weersprak
de legende als zou er een nieu
we „turbo-prop-technologie"
op stapel staan. Het huidige
propellervliegtuig van Fokker,
de F-27, zal dan ook tot in de
jaren negentig in produktie
blijven, al zal het up-to-date
worden gehouden.
Het F-16 project zal Fokker
nog tot aan het eind van de ja
ren tachtig werk verschaffen.
De F-28 Fellowship zal tegen
die tijd verouderd zijn. Voor
een opvolger, dat is een toestel
tussen de F-27 en een eventue
le F-29 zou een nieuwe turbo-
-prop-technologie gebruikt
kunnen worden.
Voor een vliegtuig met minder
dan 120 tot 130 zitplaatsen zal
straalaandrijving minder ge
schikt worden, omdat de afzet
markt voor vliegtuigen van
een dergelijke grootte te klein
is. De heer Swarttouw hoopt
naast het eventuele lanceren
van de F-29 ook hier met Fok
ker op in te kunnen springen.
Voor Fokker blijft de hoofdbe
zigheid het bouwen van com
merciële civiele vliegtuigen.
Overheidsopdrachten zoals de
assemblage van de F-16 zullen
op deze hoofdfunctie slechts
een aanvulling zijn.
LONDEN In korte tijd heb
ben zes landen maatregelen ge
nomen om hun valuta te be
schermen tegen de koersstij
ging van de dollar die het ge
volg is van de ongekende hoge
rentevoet in de Verenigde Sta
ten. Zwitserland verhoogde
zijn disconto gisteren met eén
procent tot drie procent. De
Bundesbank kondigde een disconto
verhoging van één procent ingaande
vandaag aan. Het Westduitse discon
to staat dan op zeven procent. De be
leningsrente van de Bundesbank
gaat zelfs met anderhalf procent om
hoog tot 8,5 procent
De Nationale Bank van België heeft
haar disconto gisteren mpt 2,5 tot 12
procent verhoogd en haar belenings
rente met een half tot 13 procent. Ver
leden week bracht Japan zijn disconto
met één procent omhoog tot zeven en
een kwart procent en eerder deze
maand ging de officiële rentevoet in
Denemarken met twee procent omhoog
tot dertien procent. De Japanse autori
teiten lieten bovendien weten tot nieu
we kredietbeperkende maatregelen be
reid te zijn. Op de wisselmarkten wordt
ook op een verhoging van het Neder
landse disconto gerekend.
De verhoging van de rentevoet zal in
vrijwel alle gevallen een vermindering
van de economische groei tot gevolg
hebben, zo menen de economen, door
dat zowel de consumptieve vraag als de
investeringslust van het bedrijfsleven
erdoor beperkt worden. Het wordt on
zeker geacht of de landen erin zullen
slagen de inflatie in bedwang te krijgen
voordat een economische recessie inzet.
De vraag naar dollars is overigens nog
niet merkbaar afgenomen en dat zal
ook wel niet gebeuren zolang de Ame
rikaanse banken meer dan zestien pro
cent rente berekenen en het disconto
van de centrale banken in de VS der
tien procent bedraagt.
In Frankfort was er gisteren aanvan
kelijk sprake van een kleine koersda
ling van het Amerikaanse geld maar
tegen het einde van de dag trad weer
herstel in. In Londen nam de vraag
naar dollars tegen het slot toe op ge
ruchten dat de Amerikaanse autoritei
ten op nieuwe maatregelen tegen de in
flatie zouden zinnen. De slotkoersen la
gen dan ook bijna op het peil van
woensdag na een lagere opening. Dat
er niet meer dollars werden gekocht
kwam doordat de handelaren voorzich
tig te werk gingen met het oog op de
Amerikaanse handelsbalanscijfers die
later op de dag zouden worden gepubli
ceerd.
De Japanse yen heeft ook nogal van de
koersverbetering van de dollar te lij
den. Dat komt door de ernstige econo
mische gevolgen voor Japan van de
voortdurende prijsverhoging van ruwe
olie. Het land moet nagenoeg alle olie
die het nodig heeft invoeren, voorna
melijk uit de OPEC-landen. Het Japan
se geld zakte gisteren driekwart yen tot
248,05 yen per dollar. Het pond sterling
trekt zich weinig van de „rente-oorlog"
aan; geen wonder, want de rentevoet in
Engeland bedraagt al geruime tijd ze
ventien procent
Aan het goudfront is alles rustig. De
Londense prijs werd 's middags be
paald op 646 dollar per ounce nadat
s morgens bij de fixing een prijs van
638 dollar tot stand was gekomen.
Woensdagmiddag was men uitgekomen
op 636 dollar. Een prijsstijging van tien
dollar per dag mag klein genoemd wor
den in vergelijking met de schomme
lingen die zich enige weken geleden
nog vrijwel dagelijks voordeden. De
vraag die er gisteren was werd vooral
in verband gebracht met de Beëindi
ging van de goudveilingen van het In
ternationale Monetaire Fonds (IMF) en
het Amerikaanse ministerie van finan
ciën in de naaste toekomst.
(Van onze beursmedewerkerj
We gleden naar een nieuw
dieptepunt. Het gesprek van
de dag bleef de stijging van
de rente op de kapitaal
markt, waardoor niet alleen
de obligaties onder druk ble
ven staan, maar waardoor
ook het klimaat voor de
aandelen slecht bleef. Ver
der werd er ook druk ge
sproken over de gunstige cij
fers van AKZO en over het
sterk meevallende dividend.
De druk op de aandelenmarkt
was vooral de eerste dagen
voelbaar, waardoor het alge
mene koersniveau op beden
kelijke wijze zakte. Gelukkig
was er woensdag een adem
pauze, die in de hand werd
gewerkt door een licht herstel
op de obligatiemarkt. De koer
sen daar waren zo ver gezakt,
dat beleggers weer voorzichtig
durfden te kopen. Gisteren
was dat vleugje optimisme
weer volledig verdwenen. Het
mes werd er stevig ingezet, bij
de aandelen èn bij de obliga
ties, waardoor het algemene
ANP-indexciifer gisteren op
81,1 belandde, waarmee een
nieuw laagterecord voor dit
jaar werd gevestigd.
Ondanks de zeer kleine ople
ving op de obligatiemarkt op
woensdag, is er fundamenteel
nog niets op de kapitaalmarkt
veranderd. De onevenwichtige
verhouding tussen vraag naar
en aanbod van kapitaal jaagt
steeds verder het rendement
op. Tekenend in dit verband
was dat maandag de grote hy
potheekbanken pandbrieven
van 11 procent tegen een
koers van 100 uitgaven, maar
dat die koers gisteren weer tot -
99 werd verlaagd, waardoor
het rendement in twee dageh
tot 11,28 procent steeg.
Overigens bleef ook op de
geldmarkt het rentepeil hoog.
Midden van deze week kon
voor bedragen van 25.000 tot
100.000 gulden uitgeleend voor
één maand, 12,75 procent ge
maakt worden en voor drie
maanden 13,25 procent. Uiter
aard gaat ook van deze tarie
ven een zuigkracht uit, die de
aandelenmarkt niet ten goede
komt.
De rentestijging beperkt zich
zeker niet tot Nederland. In
tal van landen zijn er proble
men op de geld- en kapitaal
markt. Duidelijk bleek dat
deze week. Eerst werd in Bel
gië het disconto door de Cen
trale Bank met 1,5 pet ver
hoogd tot 12 pet. Een dag later
verhoogde West-Duitsland het
disconto met 1 pet. tot 7 pet. en
Zwitserland met 1 pet. tot 3
pet.
De hoge rente op onze kapi
taalmarkt heeft inmiddels pro
testen uitgelokt. Het verbond
van Nederlandse Onderne
mingen heeft de aandacht van
de president van de Neder-
landsche Bank voor de nade
len voor het bedrijfsleven van
de hoge tarieven gevraagd. De
rentekosten stijgen daardoor
onrustbarend en zullen de in
vesteringslust nog verder te
rugdringen. Dat bleek ook uit
een enquete van het Neder
lands Christelijk Werkgever-
sbond onder het bedrijfsleven.
Veel investeringsplannen wor
den niet uitgevoerd door ge
brek aan middelen en door te
hoge financieringslasten. En
voorzover het bedrijfsleven in
vesteert, gaat het om vervan
gingsinvesteringen en om pro-
jekten met een hoog rende
ment en een laag risico. Deze
informatie is natuurlijk niet
ongemerkt aan de beurs voor
bij gegaan.
Van het buitenland had het
Damrak weinig of geen steun.
Met uitzondering van Londen
liep het koersniveau deze
week op alle buitenlandse be-
gelijke teleurstelling te voor
komen, de rente voor haar le
ning van 100 miljoen Duitse
marken van 8,25 pet tot 8,5 pet
opgeschroefd. De Westland-
Utrecht Hypotheekbank ging
een stapje verder en wil op de
Duitse kapitaalmarkt 50 mil
joen DM lenen tegen een rente
van 8,75 pet en een koers van
100. Allemaal voorbeelden dat
men plaatsing van een lening
urzen terug, het sterkst zelfs in
Wall Street. De vrees voor een
verdergaande inflatie en een
nog hogere prime rate (de ren
te die de banken aan eerstek
las relaties bii het opnemen
van geld in rekening brengen
en die thans 16,25 a 16,5 pet is)
jaagt de kooplust voor aande
len weg. Tegenover al die ne
gatieve factoren kon alleen
maar een heel voorzichtig in
waarde stijgende dollar ge
plaatst worden. Op het beurs-
gebeuren bij ons had het ech
ter nog weinig invloed.
Dat het uitwijken naar het
buitenland voor Nederlandse
bedrijven die kapitaal nodig
hebben, ook wel kan tegenval
len, ondervond de Nederland
se Credietbank. Op 26 februari
kon worden ingeschreven op
een 10 pct's Euroguldenslening
van 60 miljoen tegen een
koers van 99,5. De inschrijvin
gen waren echter bij elkaar
niet hoger dan -25 miljoen.
De Gasunie heeft, om een der-
op de Nederlandse kapitaal
markt niet aandurft en meer
kans - en dan nog tegen een
lagere rente - in het buiten
land denkt te maken.
Na de AMRO-bank hebben
ook de Nederlandsche Mid-
denstandsbank en de Algeme
ne Bank Nederland haar jaar
cijfers bekend gemaakt. Die
van de Algemene Bank Ne
derland kwamen pas vandaag
na het afsluiten van dit over
zicht, zodat we alleen AMRO
en Ned. Middenstandsbank
met elkaar kunnen vergelij
ken. Welnu, AMRO boekte
vorige jaar een winststijging
van 8 pet tot 274 miljoen (na
een winststijging van 15,2 pet
in het eerste halfjaar). De Ned.
Middenstandsbank kwam met
een winststijging van 25 pet tot
157 miljoen (eerste hal haar
plus 34 pet) voor de dag. Dui
delijk blijkt wel, dat het twee
de halfjaar voor beide banken
ftminder goed is geweest dan
het eerste halfjaar, maar ook
blijkt dat de Ned. Midden
standsbank met haar winststij
ging veel beter voor de dag
komt al blijkt de totale winst
van de AMRO-bank veel gro
ter. Het verschil in winststij
ging werkt weer terug op het
dividend. De Ned. Midden
standsbank verhoogt het divi
dend van 12 tot 13,50 per
veranderd op 5 per aandeel
van 20 laat staan.
denstandsbank deze week te
rug, en wel van 230 naar
217 op donderdag. Maar ook
de andere banken moesten
klappen incasseren. Alg. Bank
Nederland zakte van 286
naar 275 en AMRO van
59,60 naar f 57.
AKZO zorgde voor een grote
verrassing. De winst sprong
van f 24 miljoen in 1978 naar
228 miljoen in 1979. Voor het
eerst sedert 1974 wordt er
weer dividend uitgekeerd en
wel 2,40 per aandeel van
20. De koers reageerde niet,
een duidelijke aanwijzing hoe
miserabel de stemming op de
beurs is. Gunstige berichten
sorteren geen effect. De ande
re internationale fondsen
moesten overigens ook terug.
Eigenlijk was het over de ge
hele linie misère: bii de groe
pen industrie, scheepvaart,
banken, verzekering en han
del, waaraan behalve de stij
gende rente natuurlijk ook de
spanningen rondom de door de
regering voorgestelde bezuini
gingen en de akties tegen de
v loonmaatregel debet zijn.
