Moskou stemt in met
V^N-troepen in Afghanistan
Gijzelaars
in Iran nog
maanden vast
Massach usetts
laatste strohalm
voor Kennedy
Geldgebrek bedreigt harttransplantaties in Engeland
Buitenland
Nu ook arbeidsonrust Vlaamse kerncentrales
Opkomst zeer groot bij verkiezingen Rhodesië
^Palestijnse' besprekingen
in Kurhaus strikt geheim
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 28 FEBRUARI 1980 PAGINA 11
olgens Brits dagblad:
INDEN/MOSKOU Vanuit
ee verschillende bronnen zijn
:ren aanwijzingen gekomen,
de Sovjet-Unie, onder bepaalde
irwaarden, bereid zou zijn tot
terugtrekking van het eigen le-
uit en de stationering van VN-
jepcn in Afghanistan. Het Lon-
hse dagblad „Evening News" be-
zich in deze op bronnen in de
omgeving van president Brezjnjev.
Volgens de tweede bron, de Ameri
kaanse zakenman Hammer (die
een bijna twee uur durend gesprek
met Brezjnjev had), zou de Russi
sche leider niet afwijzend hebben
gereageerd op zijn voorstel om di
rect onderhandelingen met de VS
te beginnen.
Volgens de „Evening News" zou de
Sovjet-Unie zich graag uit Afghanis
tan terugtrekken, wanneer dit onder
deel zou uitmaken van een plan om
het land geheel neutraal te maken.
Als voorwaarde zou de Sovjet-Unie
tevens stellen, dat er vrije verkiezin
gen moeten worden gehouden. Van
de Verenigde Staten wordt verder
verlangd, dat het land zijn invloed
aanwendt om buitenlandse inmen
ging in Afghanistan te voorkomen en
de (door het Witte Huis toegegeven)
hulp aan de opstandelingen staakt.
De „Evening News" stelde tevens dat
de Russische opvatting als een reactie
moet worden gezien op de oproep
van de Engelse minister van buiten
landse zaken, lord Carrington, om
Afghanistan tot een neutraal land te
maken.
Armand Hammer, die zeer nauwe
handelsbetrekkingen met de Sovjet-
Unie onderhoudt, zei na zijn gesprek
met de Russische leider, dat Brezjn
jev en hij van mening waren dat de
crisis om Afghanistan kan worden
opgelost. Hij voegde er echter direct
aan toe, dat hij als zakenman en niet
als vertegenwoordiger van president
Carter had gesproken.
jood gevaar
or jeugd
n Goslar
l(Van onze correspondent
hi van Vree)
&NN Als „paniekmake-
P' heeft de minister van so-
ile zaken van de Westduit-
deelstaat Nedersaksen
pteren het rapport van een
[afhankelijk ecologisch in-
Ituut bestempeld, waaruit
doorschijn komt, dat er in
buurt van Goslar en Bad
zburg ontoelaatbaar
ge concentraties lood en
dmium in het bloed van
nderen zijn aangetroffen
I gevolg van de daar aan-
~ige mctaalfabrieken.
llgens de minister zijn tot nu
\ft geen gevallen gesignaleerd
iarin sprake was van licha-
ilijk letsel en bestaat er ook
geen direct gevaar voor
iade aan de gezondheid.
iartegenover verwijten tallo-
mensen de minister, dat hij
toestand van de bodem- en
htverontreiniging in het be
ffende gebied probeert te
[atelliseren.
[gens het rapport zijn er
ichts twee mogelijkheden
het dreigende gevaar in
t gebied van Goslar het
)fd te bieden, namelijk af
ving f van de bodem met
intig of dertig centimeter en
iting "van de fabrieken, of
evacuatie van 27.000 men-
in uit de omgeving. De mi-
lister houdt deze maatregelen
:hter voor volstrekt overbo-
IS lenen
$11 Salvador
8 miljoen
AN SALVADOR Was-
ington heeft de regering
an El Savador gisteren een
ming van 18 miljoen gul-
en verstrekt, in een kenne-
jke poging de junta van
urgers (drie) en militairen
twee) een steuntje in de
ig te geven.
an het hulppakket komt tien
liljoen onmiddellijk beschik-
lar. Dit bedrag is bestemd
Dor kleine boeren, midden
anders en veefokkers. De
est wordt over een aantal
laanden „uitgesmeerd". De
:ning kan, zo menen waarne-
-kers, op z'n minst voorlopig
e linkse krachten gunstig
emmen. Die hebben name-
jk herhaaldelijk aangedron-
■^en op ingrijpende economi-
he en maatschappelijke her-
ormingen.
Lustralië helpt
Lmerika met
looteenheid
'ASHINGTON Austra-
stuurt een vlooteenheid,
taande uit het vliegdek-
ip Melbourne en een aan-
begeleidingsschepen
aar de Indische Oceaan,
•it om de VS te helpen bij
e bescherming van de olie-
"foute.
ok Nieuw-Zeeland zal, in het
ader van het militair bondge-
ootschap met de VS, zijn mi-
taire bijdrage leveren. Een en
nder is gisteren in Washing-
)n bekendgemaakt.
.Móslembroeders"
n Syrië in arrest
)AMASCUS In Syrië is
arrestatie bekendge
maakt van een groot aantal
eden van de Moslembroe-
erschap. Zij zullen spoedig
erecht moeten staan wegens
.misdaden tegen de staat en
ie samenleving".
ten hoge functionaris van de
laath-partij, die in Syrië aan
Ie macht is, zei dat het zonder
litzondering ging om „agenten
'an Israël en de Verenigde
"taten, die hun verdiende loon
tollen krijgen". Hij beschul-
ligde Israël ervan de hand te
lebben in de binnenlandse on-
usten in Syrië en Libanon,
net het doel „de standvastig-
leid van de Arabische wereld
e ondermijnen".
BRUSSEL Ook in de kerncentra
les in het Belgische Doel is arbeid
sonrust ontstaan. Uit solidariteit
met hun actievoerende collega's in
de Waalse kerncentrale van Tihan-
ge, hielden de werknemers in Doel
gistermiddag enkele uren de toe
gangspoorten van het reusachtige
nucleaire complex bezet.
Intussen heeft de regering een wettelij
ke begrenzing aangekondigd van vak
bondsacties in kerncentrales. Het ge
meenschappelijk vakbondsfront heeft
een vergadering bijeengeroepen, waar
in beslist zal worden over eventuele
verscherping van de acties in Doel.
De onrust in Tihange bij Luik is ont
staan, omdat de directie van het bedrijf,
de elektriciteitsmaatschappij Intercom,
de vakbondseis bleef afwijzen om de
werknemers die in de stralingszone
werken, al met 57 jaar met pensioen te
laten gaan. Twee werknemers-vak
bondsbestuurder gingen er eigenhandig
toe over de elektriciteitsproduktie met
tien procent te verminderen. Het twee
tal werd daarop geschorst. Tot nog toe
weigert de directie'die strafmaatregel
ongedaan te maken.
De ntlnister van arbeid Rogier de Wulf
heeft een verzoeningsvoorstel uit
gewerkt, dat eergisteren door de werk
nemers is aanvaard, maar gisteren door
de directie van de hand gewezen. On
der de dreiging van een sociaal conflict
in de hele Belgische elektriciteitsindus
trie, zowel de nucleaire als de conventi
onele, zal minister De Wulf de komen
de dagen, een nieuw compromisvoorstel
uitwerken.
Laatste
sprong
Na de levens van
de meeste pas
sagiers te heb
ben gered door
hen te helpen het
vliegtuig te verla
ten, springt ste
wardess Wang
Wen Whang uit
de Boeing 707
van „China Airli
nes", die gisteren
op het vliegveld
van Manilla bij de
landing in brand
vloog. Zij was de
laatste, die het
vliegtuig verliet.
De foto geeft een
beeld van ver
warring en drei
ging, maar uitein
delijk hebben alle
135 inzittenden
de ramp over
leefd, op drie na,
die nog worden
vermist. De
„zwarte doos"
met vluchtgege-
vens is gevon
den, zodat het
onderzoek naar
de oorzaak kan
beginnen.
TEHERAN De eerste secretaris van de Revolutionaire
Raad in Iran heeft gisteren gezegd dat het nog te kiezen
parlement op z'n vroegst begin mei kan gaan beginnen
met werken aan de oplossing van het probleem rond de
gijzelaars. Dit betekent dat in tegenstelling tot vroe
gere berichten ook na begin mei nog weken, zo niet
maanden kan duren vóór de ongeveer vijftig Amerika
nen worden vrijgelaten. De gijzeling begon op 4 novem
ber vorig jaar.
De eerste secretaris, ayatollah Mohammed Behechti, zei gisteren
op zijn wekelijkse persconferentie: „Het parlement zal over zes
weken bijeen zijn, maar waarschijnlijk pas over tien weken de
gijzelingskwestie kunnen gaan bespreken, zelfs als deze zaak als
eerste op de agenda komt. Bovendien kan het debat lang gaan
duren".
Op een massabijeenkomst voor de Amerikaanse ambassade in
Teheran zeiden de bezetters dat zij de leden van de VN-commis-
sie niet met de gijzelaars willen laten praten. Een bezoek van de
commissie aan de ambassade zou, zo zei een woordvoerder van
de bezetters „er niet toe bijdragen informatie over de misdaden
van dp sjah en de Verenigde Staten te vergaren".
Na verlies in New Hampshire
DEN HAAG Wie een half jaar geleden beweerde dat se
nator Edward Kennedy alleen door een erg grote ovepvin-
ning op president Carter tijdens de voorverkiezingen in de
„thuisstaat" van de Kennedy's, Massachusetts, en het daar
aan grenzende Vermont de race om de Democratische presi
dentskandidatuur zou kunnen volhouden, werd min of
meer voor gek versleten. Alle opiniepeilingen wezen er im
mers op, dat de populariteit van de strijdbare senator die
van de president bijna twee maal overtrof. Na twee „causu-
ses" (Iowa en Maine) en één echte voorverkiezing (New
Hampshire) is echter duidelijk, dat de kansen van de jong
ste Kennedy-telg volledig zijn gekeerd. Na het verlies van
eergisteren in zijn „achtertuin", de staat van New Hampshi
re, moet Kennedy alles op alles zetten om in „zijn eigen"
Massachusetts en in Vermont president Carter te verslaan,
omdat kleine overwinningen of nederlagen vrijwel zeker
het einde betekenen van zijn race naar het Witte Huis.
Bij de Republikeinen liggen de zaken na de uitslag van gisteren,
een grote overwinning van Ronald Reagan op George Bush, een
stuk duidelijker dan bij de Democraten. Nu de voormalige CIA-
directeur Bush zijn Iowa- en Maine-stunt (duidelijke overwin
ningen op Reagan) niet heeft weten te herhalen, kan de bejaar
de ex-filmacteur rustiger ademhalen, temeer omdat in de eerste
twee weken van maart voorverkiezingen in zuidelijke staten op
het programma staan. En het lijdt geen twijfel dat Reagan zijn
onverwachte belager daar nogmaals zal verslaan. Maar waar er
nauwelijks aan wordt getwijfeld dat Ronald Reagan in 1980 eip-
delijk de Republikeinse presidentsnominatie zal weten te be-
t Ronald
Reagar
ie zal
machtigen, worden zijn kansen om de echte race naar het Witte
Huis uiteindelijk in zijn voordeel te beslechten zeer gering
geacht. Een feit waaraan ook zijn leeftijd, Ronald Reagan is 69
jaar oud, niet geheel vreemd zal 2ijn.
Aan Democratische zijde ligt de zaak, zoals gezegd, minder dui
delijk, ondanks het feit dat Carter door zijn overwinning van
eergisteren zijn gunstige positie ten opzichte van Kennedy heeft
weten te consolideren. Over de oorzaak van de opleving van
Carters populariteit in vergeliking met enige maanden gele
den is al veel geschreven en verondersteld. Duidelijk is in ie
der geval dat de huidige internationale situatie de president aar
dig in de kaart heeft gespeeld. De Russische inval in Afghanis
tan en de bezetting van de Amerikaanse ambassade in Teheran
hebben wellicht nog meer in het nadeel van Kennedy gewerkt
dan het feit dat hij voor velen een vergelijking met zijn twee
broers, John en Robert, niet heeft kunnen doorstaan en er vèn
zijn privé-leven dingen bekend zijn, die veel Amerikanen tegen
de borst stuiten.
President Carter heeft de spanningen in de wereld op een modie
manier in zijn verkiezingscampagne weten in te bouwen. Omdat
„het landsbelang het vereistehij in Washington en zond zijn
echtgenote en naaste medewerkers o'p verkiezingstoernee. In de
avonduren pakte Carter echter de telefoon en belde politieke
makkers in het land om zich van hun steun te verzekeren. Hoe
gevaarlijk het was om deze manier van campagnevoeren open
lijk aan de kaak te stellen ervoer Edward Kennedy enige weken
geleden, toen hij Carter ervan beschuldigde de gijzeling in Tehe
ran opzettelijk te rekken, om er politieke munt uit te kunnen
slaan. Een stroom van beschuldigingen en verwijten werd Ken
nedy's deel.
Ook het tweede belangrijke verkiezingspunt, het falen van het
economische beleid van de regering Carter, heeft de senator uit
Massachusetts niet veel verder geholpen, zijn deze week gepre
senteerde redelijk ogende economische alternatief ten spijt.
Velen vragen zich na de uitslag van New Hampshire af hoe het
nu verder moest met Edward Kennedy. Hoewel zichtbaar te
leurgesteld kondigde hij dinsdag direct aan, dat hij zijn campag
ne voor de primaries van volgende week in Massachusetts en
Vermont zal voortzetten. Niet zo vreemd natuurlijk, want Ken
nedy is zich er terdege van bewust dat het in die staten erop of
eronder wordt. Wanneer hij geen kans ziet terrein terug te win
nen, is het sprookie definitief uit. Na Vermont volgen voorver
kiezingen in zuidelijke staten, waar Carter inmiddels een onaan
tastbare positie heeft opgebouwd en hij alleen concurrentie zal
hebben te duchten van de ultra-rechtse en rascistische George
Wallace, die voor de Democratische kandidatuur volkomen
kansloos is. Dat Kennedy dan, na (gezichts)verlies in eigen opi-
geving én de nederlaag in het Zuiden, nog terug zou kunnen ko
men, wordt onmogelijk geacht.
Maar wanneer Edward Kennedy in Massachusetts en Vermont
kans ziet om een stukje van zijn achterstand af te knabbelen,
hóéft de strijd voor hem nog niet verloren te zijn. Het Amefi-
kaanse verkiezingscircus heeft immers in het verleden (maar
ook in het heden, getuige het plotselinge afnemen van de popu
lariteit van Kennedy) herhaaldelijk aangetoond dat zelfs een bij
na hopeloze achterstand nog is in te halen. Maar daar staat d?n
weer tegenover, dat het pas twee keer (Hoover in 1932 en Ford
in 1976) is voorgekomen, dat een zittende president niet voor
een tweede ambtstermijn werd herkozen.
JOS TIMMERS
SALISBURY De opkomst
onder de zwarte kiezers in
Rhodesië, die gisteren zijn
begonnen te stemmen voor
tachtig zetels in een honderd
leden tellend parlement, is
zeer groot. Bijna een mil
joen van de naar schatting
drie -miljoen stemgerechtig
de stembus. Er mel
ding gemaakt van één inci
dent, waarbij drie mensen
om het leven kwamen.
De zwarte leider Robert Muga
be is na het uitbrengen van
zijn stem plotseling naar Mo
zambique vertrokken voor
overleg met de Frontlijnstaten,
dit tot verrassing van Lord So-
ames, de Britse gouverneur in-
Rhodesië.
Overigens heeft Mugabe Lord
Soames verzocht aan te blijven
als zijn partij de verkiezingen
zou winnen. Volgens de „Fi
nancial Times" meent Mugabe,
dat de aanwezigheid van de
Britse gouverneur de blanke
en zwarte gemeenschap gerust
zou stellen in een overgangs
periode naar onafhankelijk
heid.
De Britse autoriteiten zouden
niet gunstig hebben gerea
geerd op het verzoek van Mu
gabe. Veeleer zijn Lord Soa
mes en zijn medewerkers van
plan Salisbury meteen na het
onafhankelijk worden van
Rhodesië het land te verlaten.
SCHEVENINGEN In het hermetisch af
gesloten en zwaar bewaakte gedeelte van
het Kurhaus in Scheveningen, wordt van
daag en ook nog morgen het overleg ge
voerd tussen delegaties van Israël, Egypte
en de VS. Onderwerp van gesprek is het Pa
lestijnse zelfbestuur. Er wordt een strikte
geheimhouding in acht genomen, maar het
is niet onmogelijk dat morgen een slotcom
muniqué wort uitgegeven.
Terwijl binnen de negende ronde van de on
derhandelingen over zelfbestuur voor de 1,2
miljoen Palestijnen op de Westelijke Jordaan-
oever en in de Gazastrook gaande was, demon
streerde buiten het Nederlands Palestina Komi-
tee tegen de besprekingen. De demonstratie
was bedoeld als een protest tegen het feit dat er
over de Palestijnen wordt onderhandeld, zon
der dat deze erbij zijn betrokken en dat de
PLO, als vertegenwoordiger van het Palestijnse
volk, is uitgesloten.
Volgens functionarissen van de ambassades van
Israël en de VS dragen de besprekingen een in
formeel karakter. Niet verwacht wordt dat uit
deze gespreksronde iets concreets tevoorschijn
komt.
Er bestaat nog een diepgaand meningsverschil
tussen Israël en Egypte over de status van Je
rusalem en over de bevoegdheden van een door
de Palestijnen gekozen raad in de betrokken
gebieden. Het overleg in Scheveningen vloeit
voort uit de akkoorden van Camp David. Vol
gens dit akkoord moeten de besprekingen vóór
26 mei zijn afgerond.
(Van onze correspondent
Roger Simons
LONDEN In Groot Brittannië stellen
twee bekende specialisten, dr. Terence
English en dr. Magdy Yacoub, elk afzon
derlijk alles in het werk om nog zoveel
mogelijk harttransplantaties te verrich
ten vóór geldgebrek dergelijke dure ope
raties onmogelijk maakt. Samen hebben
de specialisten ze dit jaar al zes hart
transplantaties uitgevoerd.
De artsen vrezen, dat er nog maar weinig
transplantaties kunnen volgen nu de con
servatieve regering heeft besloten dat de
hoge kosten, die schommelen tussen 70.000
en 80.000 gulden, niet gedragen kunnen
worden door de Nationale Gezondheids
dienst. De meest recente operaties werden
betaald door het Britse Nationale Fonds
voor Hartonderzoek, dat vrijwillige bijdra
gen ingezameld heeft, maar nu bijna op
zwart zaad zit.
In Groot Brittannië sterven elk jaar zowat
350*000 mensen aan een hartkwaal. Sinds
het midden van de jaren '70 hebben 13 pa
tiënten er een ruilhart gekregen. In het be
gin kwamen zij echter snel te overlijden.
Tegenwoordig is de kans om een dergelijke
zware operatie geruime tijd te overleven
groter geworden, onder meer dankzij betere
geneesmiddelen. Vandaar dat men in Groot
Brittannië, na een langdurige onderbreking,
pas in januari 1979 weer met harttransplan
taties is begonnen. Van de negen patiënten,
die sinds die tijd geopereerd werden, zijn er
momenteel nog zeven in leven. De gemid
delde leeftijd van de laatste zes patiënten is
37 jaar. De dertiende ruilpatiënt, Paul Cof
fey uit Wolverhampton, is 23 j^ar. Coffey
heeft de transplantatie dinsdag ondergaan
in het ziekenhuis van Papworth bij Cam
bridge. Hij werd geopereerd door dr. Eng
lish, de meest prominente Britse specialist.
Dr. Yacoub, de andere bekende Britse hart
specialist, is verbonden aan een ziekenhuis
in Hillingdon. Hij was de specialist, die vori
ge week in het holst van de nacht naar Ne
derland vloog om het hart te verwijderen
uit het lichaam van een donor en hetzelfde
hart enige uren later in Engeland inbracht
bij een vroyw, die enige uren later toch
overleed.
«Door het departement van volksgezondheid
in Londen wordt erop aangedrongen om in
Hillingdon alvast geen hartoverplantingen
meer te laten doen, omdat dit ziekenhuis er
eigenlijk niet voor geschikt is. Dr. Yacoub
heeft daarop gereageerd met het klassieke
Britse dreigement, dat hij zal emigreren als
de overheid hem een voet dwars zeL
En de
harttransplantaties in het ziekenhuis van
Papworth zullen voortaan bijna volledig af
hangen van de financiële medewerking van
het Britse Nationale Fonds voor Hartonder
zoek, dat momenteel over een bijdrage in de
kosten in onderhandeling is met de rege-
ring-Thatcher.
