Leidse Courant | 1980 | 21 februari 1980 | pagina 17

jorrit jorritsma is in één jaar een ander geworden

Damesploeg
met twee
gezichten

Val ontneemt

Ria Visser

en illusie

ÏPRINTTRAINER TELEURGESTELD IN KNSB

LEIDSE COURANT

DONDERDAG 21 FEBRUARI 1980 PAGINA 17

ral
en*

t 3(\KE PLACID - Vorig jaar, toen
Ist^rrit Jorritsma van de junioren-
ol^ar de sprintkernploeg overstapte,
unfeeg het bestuur van de schaats-
a- »nd een lijvig rapport van de 34-ja-
sportleraar uit Alkmaar aange-
en, waarin hij een uiteenzetting
over de wijze, waarop de techni-
te begeleiding van het topschaat-
i volgens hem geregeld moest
irden. Tot op heden heeft de
'nttrainer er taal noch teken van
jhoord. Wie schetste dus zijn ver
ilizing, toen Jorritsma onlangs via
3ea vernam, dat de landelijke tech-
2-<sche commissie een gesprek met
-Tten Pfrommer heeft gehad over
n m plan, dat de vroegere trainer
e in de herenkernploeg al jaren ge
ilden had ingediend en braaf door
E> k KNSB-bestuur in een bureaula

opgeborgen.

Jrritsma beschouwt dit als een duidelijk
n'biaal. Hij ziet zich het komend seizoen
ee4t als trainer van één der Nederlandse
(rnploegen terugkeren. „En als ze mij
;°ftl willen houden, dan doe ik dat alleen
n een structuur, waarin ik mijzelf kan
iaIrugvinden", zegt hij. „Maar daar geloof
>"2 niet in", voegt hij er berustend aan
1 „Ik heb dit seizoen al zoveel teleur-
ïaittlingen te verwerken gekregen, dat ik
P^één jaar een ander ben geworden. Ik
ïobeer iets op te bouwen, maar zodra ik
l^jee stenen op elkaar heb, trekken de
sRrantwoordelijke mensen binnen de
^fhaatsbond de onderste er onder van-
slcjan."

'a4n gemakkelijke taak nam de Alk-
e barder vorig jaar niet op zich toen hij
ch bereid verklaarde de sprintploeg
7|der zijn hoede te nemen. Een reeks
pin conflicten had de sfeer binnen de
Vdoep zodanig verziekt, dat het onmoge-
bek was geworden Henk Gemser als
rOjach te handhaven. „Als je de jongens
>p^n pistool had gegeven, zouden ze el-
ariar hebben doodgeschoten", zegt Jor-
reetsma om aan te geven hoe treurig het

met de onderlinge verstandhouding was
gesteld. Een psychologisch onderzoek
van de rijders Lieuwe de Boer, Miel Go-
vaert, Bert de Jong, Ron Ket, Jan van de
Roemer en Sies Uilkema wees Jorritsma
de weg om orde op zaken te stellen. Ge
heel tegen zijn gewoonte en opvattingen
over topsportbegeleiding in koos hij voor
de zogenaamde menselijke benadering.
,3ij de KNSB kwam dat kennelijk als
een verrassing over. Die hadden zeker
gedacht, dat ik de puinhopen wel even
zou opruimen. Maar dan hadden wij mis
schien een stuk of twee sprinters overge
houden en hadden wii goede prestaties
wel kunnen vergeten.'

In alle rust

In overleg met zijn rijders en na goed
keuring van de bondsofficials lan
ceerde Jorritsma een trainingsplan,
waarbij de sprinters gelegenheid kre
gen om zich in alle rust op de eerste
belangrijke wedstrijd - net Neder
lands kampioenschap - voor te berei
den.

„Maar de jongens en ik kregen direct al
het gevoel niet serieus genomen te wor
den", zegt hij verbitterd door de ervarin
gen, die hij in de afgelopen maanden
heeft opgedaan. „De wedstrijd om de
Domstadtrofee bijvoorbeeld. Daar moest
tegen de uitdrukkelijke afspraken in
plotseling een selectie voor de interland
tegen Noorwegen aan verbonden wor
den. Ik heb mij er met hand en tand te
gen verzet, dat Govaert zijn plaats voor
Jos Valentijn moest inruimen. Natuurlijk
niet, omdat Govaert zoveel beter zou rij
den. Maar het ging om mijn geloofwaar
digheid ten opzichte van de ploeg. Een
jongen als Van de Roemer had wel kun
nen denken, dat ik een volgende keer
hem er uit zou flikkeren."
Na interventie van het dagelijks bestuur
kreeg Jorritsipa zijn zin, maar na het na
tionaal kampioenschap in Den Haag
moest de sprinttrainer voor de over
macht van adviesraadtop en landelijke
technische commissie buigen. „Er was
afgesproken, dat de eerste vier van het
kampioenschap naar het WK sprint zou
den worden gestuurd. Maar nu ontdekt
men opeens, dat er in Davos nog selec
tiewedstrijden werden gereden, waar
Valentijn en Govaert ook aan mee
mochten doen. Jongens als Ket en v.d.
Roemer zijn daar onderdoor gegaan", al
dus Jorritsma.

Twee voorbeelden

Het zijn twee voorbeelden uit een
reeks van teleurstellende ervaringen,
waardoor de Alkmaarder in Lake
Placid met verlangen uitkijkt naar

„Wij vertrekken maandagavond met de
hele ploeg uit Montreal, maar het liefst
stap ik al in het vliegtuig, zodra Bert de
Jong zijn rit op de 1500 meter heeft gere
den". Want met zijn kritiek en openhar
tige uitspraken heeft Jorritsma zeker
geen vrienden gemaakt. Collega's Egbert
van 't Oever en Ab Krook zoeken zijn
gezelschap bepaald niet op en op vriend
schappelijke schouderklopjes van KNSB-
voorzitter Herman van Laer rekent hij
ook niet.

„Ik ben erg open en eerlijk, heb ook een
hekel aan mensen, die achter je rug om
met ellebogen werken. Dat kun je als
niet diplomatiek beschouwen, oké, maar
ik zeg wel de waarheid. Die mag echter
kennelijk niet verteld worden. Dat komt
doordat veel mensen niet kunnen relati
veren, het onmiddellijk op zichzelf gaan
betrekken. Maar ik kan het toch niet
helpen, dat zij qua mentaliteit op een an
dere golflengte denken?"

Jammer

Het zou bijzonder jammer zijn, als de
sprinttrainer straks door de schaats
bond achteloos opzij wordt geschoven.
De plakken, die tegen de verwachting
in in Lake Placid zijn behaald, heb
ben het Nederlandse schaatsen im
mers niet in één klap terug aan de top
gebracht. De trieste resultaten, van
Hamar en Trondheim kunnen moei
lijk zomaar vergeten worden, trou
wens ook de sprinters van Jorritsma
zelf hebben de sterren niet van de he
mel gereden.

„Hoewel ik dik tevreden ben. Ik vind,
dat ik voor mijzelf het bewijs heb gele
verd, dat ik het goed heb gedaan. De on
derlinge verstandhouding in de ploeg is
prima, er is formidabel getraind, ieder
een heeft zijn persoonlijke records ver
beterd en Lieuwe heeft hier in Lake
Placid zelfs brons behaald. Maar wij zijn

Jorrit Jorritsma acht de kans dat hij te
rugkeert als coach van één der kern
ploegen uiterst klein.

als schaatsland in de C-groep gebleven.
En is zo'n afsluiting van het Olyrppische
seizoen dan niet de ideale gelegenheid
om een nieuwe koers te gaan kiezen?"

Niet blindstaren

Voorzitter Herman van Laer lijkt
daarbij aan de zijde van Jorritsma te
staan. Heeft hij in Lake Placid im
mers niet verkondigd, dat men zich
niet op het goud, zilver en brons blind
mag staren en daarbij de gedachte
aan een trainingscoordinator gelan
ceerd? Jorritsma, die dezelfde figuur

vorig jaar in zijn plan opvoerde, blijft
echter sceptisch.

„Ik kan nauwelijks geloven, dat het roer
wordt omgegooid. Maar ik blijf er wel
bij, dat het de enige manier is om op lan
gere termijn naar successen te werken."
Als het aan de Alkmaarder ligt, wordt
het technisch beleid in handen van vak
mensen gelegd. „Mensen die weten waar
zij mee bezig zijn, die sport tot een ge
deelte van hun beroep hebben gemaakt.
Zo'n beleid moet voor de komende vier
jaar worden vastgesteld. De figuur van
zo'n coordinator of hoe je hem ook
noemt, is van wezenlijke betekenis. Hij
moet verantwoordelijk zijn ten opzichte
van het beleid van de kernploegen en er
voor zorgen, dat er een rode draad door
heen loopt. Want het is toch belachtelijk,
dat elke trainer op zijn eigen manier be
zig is."

Grote groep

Het liefst zou Jorritsma zien, dat bij de
aanvang van het nieuwe seizoen één
grote groep wordt gevormd van zowel
dames, heren als junioren, die samen
trainen en ook in de maanden voor het
Nederlands kampioenschap gezamenlijk
op trainingskamp gaan.

„Het zou ook verstandig zijn om gewest
elijke rijders de gelegenheid te geven om
regelmatig op eigen kosten mee te trai
nen. Want nu kunnen onvoldoende
mensen profiteren van de faciliteiten en
de kennis, waarover een kleine groep
wel kan beschikken. Bovendien hebben
die kleine kerngroepen van nu het na
deel, dat rijders in de watten worden ge
legd. De zeef moet groter worden, zodat
degenenen die het niet op kunnen bren
gen wel moeten afvloeien."

Nog gaat Jorrit Jorritsma er van uit, dat
hij in het Nederlandse schaatsen geen
roepende in de woestijn is. Maar als
blijkt, dat voor zijn opvattingen geen
steun werd gevonden, stapt de Alkmaar
der eruit. „Ik weiger om mij in dat we
reldje mee te laten sleuren. Dat wil ik
nietzegt hij.

STEVEN TEN VEEN

2-1

L

iallKE PLACID - De

"„«ag of Ria Visser gis-
Ifmiddag in Lake Pla
st! op de drie kilometer
lep medaille had kun-
winnen en welke
:ur die dan zou heb-
gehad, zal voor al-
onbeantwoord blij-
i. Na precies vierhon-
•d meter ging de 18-
ige kampioene van
'erland onderuit,
n haar linker schaats
het ingaan van de
itenbocht te ver in de
Beuwrand belandde.

i slag waren daarmee
Winterspelen voor de
erendochter uit Oud-
lijerland ten einde.

11 zilveren plak heeft
er aan over gehou-
n, maar door de val
enzeer het ontevreden
voel, dat de buit nog
eter had kunnen zijn.

Ria Visser was zeker niet in
het voordeel, dat zij pas in de
vijfde rit tegen de Russin La-
lenkova reed. In Lake Placid
leek gisteren het voorjaar im
mers 'al door te breken. De
temperatuur schommelde en
kele graden boven het vries
punt, terwijl de zon ook flink
haar best deed om de schijn
op te wekken, dat het met de
winter definitief was gedaan.
De duizenden toeschouwers
voelden zich er wel bij, de da
mes die in de eerste twee rit
ten moesten starten evenzeer

- het goud (Björg Eva Jensen),
zilver (Sabine Becker) en
brons (Beth Heiden) werd
toen trouwens ook al verdeeld

- maar daarna werd het
Olympisch kunstijs voortdu
rend zachter en daarmee min
der snel.

Niettemin had Ria Visser een
geslaagde aanval op tenminste
de tijd van Beth Heiden
(4.33.77) waarschijnlijk nog
wel met succes kunnen on
dernemen. „Want", stelde
bondscoach Ab Krook niet
ten onrechte, „als Erwina Rys
die maar een paar minuten
eerder in actie kwam. 4.37.

Een dieptepunt van de carriere van Ria Visser in beeld.
De Oud-Beijerlandse is na 400 meter onderuit gesmakt
en kan eremetaal vergeten.

kon rijden, dan moest 4.33 voor junioren in Assen, toen
voor Ria haalbaar zijn". Visser tegen Jensen reed,

Bovendien had de Oud-Be- moest de Nederlandse op de
ijerlandse zeker geen slechte eerste tweehonderd meter al
start, terwijl dat toch één van een dikke seconde prijsgeven
haar zwakke punten is. Bij de om tenslotte slechts met mi-
wereldkampioenschappen niem verschil door de Noorse

Björg Eva Jensen kort na haar met goud bekroonde
eerste rit op de 3000 meter. Achter haar de winnares
van het brons, Beth Heiden.

rwijl een gedesillusioneerde Ria Visser naast coach Ab Krook langs de baan staat rijdt de Russische Valentina
■enkova rustig haar rondjes.

verslagen te worden. In Lake
Placid bedroeg haar achter
stand op het voortvarende
schema van Jensen, dat lange
tijd zelfs onder de wereldre
cordtijd zat, slechts achttiende
seconde. „En dat bewees, dai.
Ria de nodige felheid had,
terwijl zij technisch ook goed
reed", aldus Krook.

Dramatisch

De Nederlandse kampioene
zelf was niet in de buurt om
haar dramatische val toe te
lichten en te verklaren. De
grote teleurstelling speelde
daarbij niet alleen een rol,
maar ook de berichten die
vanuit Lake Placid naar
het thuisfront waren gezon
den en waarin melding ge
maakt van het uitstapje dat
Ria Visser zaterdagavond
samen met Haitske Valen
tijn heeft gemaakt.

Moeder Visser was er kenne
lijk nogal van geschrokken,
want in het Olympisch dorp
kwam een ongerust telefoon
tje van haar binnen, dat op
zijn beurt binnen de ploeg
weer lichte beroering wekte.
„Maar ik weet zeker, dat Ria
er geen last van heeft gehad,
dat al die verhalen haar vorm
niet nadelig hebben bein-
vloed. Maar natuurlijk staat
Ria nu niet te trappelen van
ongeduld om met bepaalde
journalisten te praten."
De omstandigheden waren
zoals gezegd ideaal, toen Beth
Heiden en Björg Eva Jensen
de strijd op de drie kilometer
mochten openen. De blonde
Noorse, die vorige week vrij
dag haar twintigste verjaar
dag vierde, werd door de klei
ne en tengere, maar uiterst
sterke en wilskrachtige zus

van Eric opgejaagd naar een
tijd, die lang een wereldre
cord leek te gaan opleveren.
De in maart 1976 uiteraard in
Alma Ata gereden 4.31.00 van
Galina Stepanskaja bleef ech
ter juist onbereikbaar: 4.32.13.
„Maar om dat wereldrecord
ging het mij natuurlijk niet",
aldus Jensen. „Het ging mij
om het goud en dat beteken
de, dat ik er in de eerste
plaats voor moest zorgen Hei
den achter mij te houden.
Drie ronden voor het einde
ben ik gaan versnellen, omdat
ik toen een aanval van haar
verwachtte."

Verreweg snelste

Dank zij een slotronde van
nog geen 37 seconden - ver
reweg de snelste van de dag
- veroverde Sabine Becker
het zilver, nadat de Oost-
duitse vorige week op de
1500 meter achter Borckink
en Visser het brons had be
haald. Beth Heiden was
echter al lang blij, dat zij
tenslotte in Lake Placid,
waar broer Eric in goud
grossiert, niet helemaal met
lege handen is blijven
staan.

Annie Borckink bleek niet in
staat om op de drie kilometer
voor een nieuwe stunt te zor
gen. De Eibergse leek opge
brand en kwam dan ook niet
verder dan een dertiende
plaats. Sijtje van der Lende,
die in Lake Placid slechts
heeft mogen figureren, bleef
zelfs op de zestiende plaats
steken. Ab Krook hield de
Friezin echter de hand boven
het hoofd. „Op zacht ijs is Sij
tje erg in het nadeel...

STEVEN TEN VEEN

LAKE PLACID - Het Nederlandse dames-
schaatsen heeft tijdens de Olympische Winter
spelen in Lake Placid twee gezichten laten
zien. Vorige week, toen Annie Borckink en Ria
Visser zo verrasssend het goud en zilver op de
1500 meter wonnen, dat van een schaatstopper,
deze week echter van de grauwe middelmaat.

Dank zij die twee plakken slaat voor damestrainer Ab
Krook de balans in het positieve door. „Het Nederlandse
damesschaatsen heeft zich hier niet onverdienstelijk gema
nifesteerd", zegt hij. „Wij moeten natuurlijk niet gaan
staan juichen, maar niemand zal na het wereldkampioen
schap in Hamar hebben verwacht, dat wij het zo goed zou
den doen".

De vertrekkende damescoach ziet de behoefte aan grote
wijzigingen in de technische opzet, waar sprinttrainer Jor
rit Jorritsma zo'n groot voorstander van is dan ook niet zit
ten. „Een snellere en betere doorstroming van talent zou
aan te bevelen zijn, misschien kunnen er ook te weinig
schaatsers van het instituut kernploeg profiteren. Maar
verder zie ik niet in hoe het allemaal beter zou kunnen
gaan".

Toch zal een andere aanpak nodig zijn om Nederland ook
in het damesschaatsen terug aan de top te brengen. De
gouden plak van Annie Borckink en het zilver van Ria
Visser zijn uitschieters geweest, maar de verrichtingen op
de andere afstanden hebben het beeld van Hamar nage
noeg bevestigd. „Wij hebben hier te maken gehad met de
klasse van een paar individuen, die nu plotseling wel pres
teren, maar het is allemaal niet geprogrammeerd", aldus
weer Jorritsma, die voorspelt, dat de talentvolle Ria Visser
bij de huidige aanpak van het topsschaatsen in Nederland
over twee jaar is uitgeschaatst. „Ik heb vroeger als trainer
van de Canadezen dezelfde fout gemaakt, toen ik Liz Ap
pleby, die wereldkampioene bij de junioren werd, steeds
maar weer met fluwelen handschoenen aanpakte en de
hand boven het hoofd hield".

Niet in staat

De 30-jarige Sijtje van der Lende was in Lake Placid
tot zo'n individuele uitschieter niet in staat. De vrien
delijke laborante uit het Friese Sonnega eindigde geen
enkele keer bij de eerste tien en is dus ten onrechte
door het Nederlands Olympisch Comité naar Amerika
gestuurd. En op de beide korte afstanden deed Haitske
Valentijn het geen steek beter, zodat ook bij haar
Olympische nominatie een groot vraagteken kan wor
den gezet. Waardoor de eindconclusie, hoe vrolijk de
gouden en zilveren plakken ook blinken, nauwelijks
positief kan worden genoemd.

Nederland was trouwens niet het enige land, dat in Lake
Placid matig presteerde. De Sovjet-Unie kon goud en zil
ver van wereldkampioene Natalja Petroesjeva op respectie
velijk de 1000 en 500 meter begroeten, maar kwam er voor
de rest niet aan te pas. Op de drie kilometer eindigde Pe-
troesjeva als eerste Russin zelfs pas als achtste. De Verenig
de Staten dat Leah Muller tweemaal zilver zag veroveren
(500 en 1000 meter) en eenmaal brons door Beth Heiden op
de drie kilometer, had ook meer verwacht. Vooral de 20-ja-
rige zus van Eric Heiden stelde in Lake Placid nogal te
leur, terwijl de pas 15-jarige Sarah Doctor ook hoger was
ingeschat.

De grote triomfator bij het damesschaatsen is Oost-Duits-
land geweest. Onder leidig van hoofdtrainer Franke snel
den de DDR-meisjes naar vier Olympische medailles (goud
op de 500 meter voor Karin Enke, zilver op de 3000 meter
voor Sabine Becker en brons voor dezelfde schaatster op
de 1500 meter en Silvia Albrecht op de 1000 meter), terwijl
ook de overige klasseringen bijzonder goed waren. De
Oostduitsers hebben dus prima geprogrammeerd en precies
op tijd de topvorm bereikt.

STEVEN TEN VEEN