Sonja Barend staat voor
de klas in schoolradio
Prof. Vergote over
dereligieuze beleving
Herman van Veen
doet op Duitse tv
meer met publiek
dan Paul Anka
TERUGBLIK
hou r
het lJ
scherm
in,hét
oog
TELEVISIE VANAVON
TELEVISIE WOENSDA
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 19 FEBRUARI 1980 PAG
„Geen enkel verschil maakt het uit of
je nu voor volwassenen of voor kinde
ren een programma presenteert. In bei
de gevallen moet je jezelf zijn, vertrou
wen wekken, inspelen op reacties en
iets afweten van het onderwerp dat
aan de orde wordt gesteld".
Geen enkele moeite heeft Sonja Barend
ermee de schoolradioserie „Haagse Bluf"
te presenteren. Het programma, dat iedere
woensdagochtend door de Stichting Ne
derlandse Schoolradio (AVRO/VARA)
wordt uitgezonden en waarin zij met kin
deren praat over moeilijke zaken als wet
ten, belangengroepen en politieke par
tijen. Integendeel, zij vindt het juist leuk
om een serie met én voor kinderen te ma
ken. „Kinderen", licht zij toe, „kunnen zo
spontaan reageren en verrassend uit de
hoek komen. Soms is het dan ook hard la
chen geblazen, want dit kan leiden tot ui
terst komische situaties".
Voor de opnamen van „Haagse Bluf" be
zoekt Sonja Barend iedere week een vijf
de- of zesdeklas van lagere scholen, ver
spreid over het hele land. Dit leidt veelal
tot een hevige opschudding onder deze
leerlingen. „Wanneer ik binnenkom", al
dus schetst Sonja de stemming, „ontstaat
er een tumult van jewelste. Er breekt dan
een soort oorlog uit. Ik laat ze dan maar
wat betijen, want een klas tot de orde roe
pen ligt me niet. Na drie minuten, wan
neer die kinderen in de gaten krijgen dat
die Sonja van de t.v. een doodgewone me
vrouw is, houdt die kakofonie op. En na
tien minuten zijn ze volkomen aan me ge
wend. Dan gaan we praten over het on
derwerp, waarop de leerlingen zich met
hun onderwijzer hebben voorbereid.
Met een mond vol tanden omdat toevallig
iemand van de beeldbuis in hun klas aan
wezig is, daar hebben de kinderen volgens
Sonja Barend helemaal geen last van.
„Gelukkig maar", zegt zij, „want anders
zou het programma helemaal mislukken.
In „Haagse Bluf" gaat het er namelijk om
kinderen te laten praten over een kwestie
die hen onduidelijk is óf over een situatie
die hen dwars zit. Daarover kunnen zij
discussiëren met een wethouder, een bur
gemeester of een kamerlid, die we in de
klas hebben uitgenodigd. Die legt hen dan
het een en ander uit of vertelt welke stap
pen zij moeten ondernemen om een einde
te maken aan die voor hen nare situatie.
In dit programma treed ik op als tussen
persoon tussen de kinderen en de uitgeno
digde autoriteit. Als een burgemeester bij
voorbeeld te deftige woorden gebruikt,
dan zeg ik: Burgemeester, dat begrijpen
we niet".
Als voorbeeld voor de werkwijze van de
programmamakers van „Haagse Bluf"
haalt Sonja de tweede uitzending aan van
deze serie „Groepsbelangen en belangen
groepen", die op 20 februari wordt uitge
zonden. „Om uit te leggen wat het ver
schil is tussen deze twee begrippen, gaan
we uit van een situatie die leeft onder de
leerlingen. Van te voren vraagt de onder
wijzer zijn pupillen in welke situatie de
kinderen graag verandering zouden wil
len zien. Dit om de term groepsbelang
duidelijk te maken. Het verrassende hier
bij was, dat de kinderen een heel ander
groepsbelang aanwezen dan de onderwij
zer had vermoed. Hij veronderstelde na
melijk, dat zijn leerlingen grieven koes
terden tegen het nabijgelegen clubhuis,
waar vaak gevochten wordt en waar het
interieur niet om aan te zien is. De kinde
ren wezen echter als groepsbelang num
mer één aan: het grasveldje, dat vlakbij de
school ligt en waarop zij niet kunnen spe
len omdat honden dat als toilet gebruiken.
Om het begrip belangengroep concreet te
maken, stelt de onderwijzer vervolgens
dat de klas door hun collectieve wens een
belangengroep is geworden en dat zij ge
zamenlijk er iets aan kunnen doen om
van dat grasveld weer een speelterrein te
maken. Na deze voorbereidingen begint
de uitzending pas, die twintig minuten
duurt. Karei van Roskam vertelt de luis
teraars welk onderwerp aan de orde
wordt gesteld en daarna wordt het thema
geïllustreerd door spelletjes, uitgevoerd
door de leerlingen.
Tot slot kom ik aan de
beurt. In het geval van-die tweede uitzen
ding was een wethouder uitgenodigd met
wie de kinderen, onder mijn leiding, een
gesprek voerden. Het leuke was nu, dat
die wethouder beloofde ervoor te zorgen
dat zij weer snel op dat veldje kunnen
spelen. En zo beleven die kinderen daad
werkelijk het wezen van de democratie,
wat uiteindelijk het doel is van deze se-
LUDUINA SALTERS
Sonja Barend: „In dit programma is het mijn taak het contact
tussen de kinderen en de uitgenodigde autoriteit soepel te la
ten verlopen".
In de reeks gesprekken die Louis
ter Steeg voor de KRO-televisie
met een aantal prominente gods
dienstfilosofen heeft gevoerd,
komt vanavond de Leuvense psy
choloog en theoloog Antoon Vergo
te aan het woord. De Belgische
hoogleraar die in Frankrijk en
België een grote reputatie heeft
verworven, houdt zich in zijn werk
vooral bezig met de vraag hoe
mens-zijn en godsdienstig-zijn op
elkaar betrokken zijn. In tal van
publicaties heeft Vergote de bete
kenis van de religieuze ervaring in
het menselijk handelen belicht.
Het onderwerp wordt vanavond
besproken aan de hand van het
laatste boek van Vergote, 'Beken-
tenis en Begeerte'. De twee termen
vertegenwoordigen twee tegenge
stelde kernmerken van het mense
lijk bestaan, dus ook ook in de ge
richtheid van de mens op God. De
schuld en het verlangen kunnen op
bepaalde momenten een stoornis
ondergaan die zich dan uit in res
pectievelijk neurose en hysterie.
Vergote gelooft dat deze stoornis
sen ook aangetroffen kunnen wor
den in hele geloofsgemeenschap
pen. Typerend voor het kerkelijk
leven in het recente verleden was
volgens hem het schuldgevoel dat
zich uitte in een collectieve neuro
se. Van de andere kant manifes
teert de begeerte zich in de verhou
ding tot God onder meer in charis
matische bewegingen die zoals het
geval van Jonestown bewijst, kun
nen uitgroeien tot een hysterie. Bij
beide termen gaat het er om het
juiste evenwicht te vinden.
Ned. II 22.35 uur.
Het eerste leven
De serie „Het onstaan van de we
reld" gaat vanavond over de bouw
stenen van het leven, zoals het DNA-
molecuul en de aminozuren.
Ned. I 19.30 uur.
„Brandpunt" brengt een film n.a.v. het 60-jarig bestaan van Schiphol, waar
in Ton Schuurman8 een beeld geeft van het vervoer van vliegtuigpassa
giers, wat van begin tot eind door de computer wordt beheerst.
Land inzicht
Leerlingen van twee middelbare
scholen worden getest op hun kennis
van China, het land dat centraal staat
in de nieuwe actie van „Metterdaad".
Ned. I 20.30 uur.
San Francisco
In de serie „The streets of San Fran
cisco" helpt Steve Keller zijn collega
Jimmy Vega, die uit persoonlijke mo
tieven verbeten loert op een drug
handelaar.
Ned. I 22.10 uur.
Zekerheid
Een muzikaal programma, waarin
aan de hand van liedjes en dialogen
ingegaan wordt op de herinneringen
van een balling. Dit na aanleiding
van Psalm 42 met de titel „Voor de
zekerheid".
Ned. I 23.00 uur.
Muppets
Het Muppet-theater is vanavond ge
sloten. Daarom speelt de show zich af
op een spoorweg-perron. Daar arri
veert een van Amerika's beroemdste
country-zangeressen Loretta Lynn.
Ned. II 19.25 uur.
Buddenbrooks
In deze aflevering van de serie „Bud
denbrooks" verlooft Tony Budden-
brook zich met Bendix Grünlich, de
man die zij aanvankelijk niet kon
uitstaan.
Ned. II 20.27 uur.
Schiphol en KLM
„Brandpunt" brengt in een extra lan
ge aflevering een film, gemaakt
n.a.v. het 60-jarig bestaan van Schip
hol en de KLM. Cineast Ton Schuur-
mans geeft een een beeld van een
proces van aan- en afvoer van vlieg-
II 21.30 uur.
Clown Herman van Veen
Vrijwel gelijktijdig zaterdagavond
op het eerste en het tweede Duitse*
net zag men twee vormen van the-
aterkleinkunst bedreven door twee
artiesten van naam: Herman van
Veen en Paul Anka. De eerste be
gon zijn show met zijn vrolijk-
weemoedige „Kletsnatte clowns",
terwijl Anka resoluut de volle
zaal voorhield „I do it my way", in
vertaalde termen: „Ik doe het op
mijn manier".
Achteraf bleek die manier niet zo'n
heel persoonlijke te wezen. Anka
werkt in wat men zo langzamerhand
de oudmodische theaterstijl mag noe
men: een bijna stilstaande zanger op
het podium met achter zich aan hun
zetels gekluisterde muzikanten en
voor zich aan stoelen geketend pu
bliek. Anka zingt gepassioneerd,
maar dat kun je alleen merken aan
zijn gespannen stembanden. De enige
beweging die hij met zijn lichaam
maakt bestaat uit het minzaam bui
gen naar de zaal wanneer daar ap
plaus uit opstijgt. Los daarvan vinden
wij persoonlijk Anka niet zo'n origi
nele theaterman. Hij werkt daarvoor
net een beetje teveel in de Strangers
in the night-stijl van Frank Sinatra,
wiens intonaties men bij Anka kan
terug horen. Dit alles in de stijl van
de crooner, Amerikaans voor zanger,
vrij vertaald kreuner.
Op het andere net bood Herman van
Veen een goede gelegenheid tot ver
gelijking. Herman staat geen moment
stil op het podium. Zijn muzikanten
dwarrelen voortdurend om hem heen
en zijn eveneens Duitse publiek
bleek moeilijk aan stoelen te binden.
Zo maakte Herman van zijn optreden
een compleet kijkspel en volgens de
verhalen uit Duitsland loopt men er
storm voor.
Bij voorstellingen in het buitenland
leeft elke artiest zich uit in een hom
mage aan het volk in de zaal en daar
buiten. Paul Anka kwam op de prop
pen met een ijlings geschreven lied
over de twee mooiste Duitse deernen,
die hij op zijn tournee had ontmoet,
Gisela en Monica geheten, over wie
hij niet kwam uitgezongen, maar hij
verzette er verder geen voet voor.
Zo geheel anders Herman. Die ging
halverwege zijn optreden de zaal in
en klom net zo lang tussen de men
sen door over de stoelen heen tot hij
Gudrun had ontdekt, de legendari
sche, langharige Duitse oervrouw
Goedroen, geliefde van de blondge
lokte held Siegfried. Hij wijdde aan
haar een lied, melancholisch van ver
langen en tegelijk vrolijk van vreug
de, in een snelle stemmingswisseling
waarvan alleen de clown het geheim
bezit.
Aan het slot van de voorstelling ging
Herman opnieuw de zaal in. Hij dan
ste tussen de rijen door, pikte Gu
drun op die hem prompt volgde,
waarna het publiek in een lange stoet
zich. achter hen beiden aan bewoog.
Halverwege dit uitbundige gebeuren
zette Herman Gudrun voorop en
volgde hij haar, terwijl hij zijn juich
stemming overdroeg aan het door de
zaal dansende volk.
Ongeveer op hetzelfde moment zong
Anka op het andere net tot slot van
zijn optreden en op herhaald verzoek
„I do it my way", terwijl Herman in
wezen bezig was het op zijn eigen
manier te doen.
TON OLIEMULLER
Crooner Paul Anka
NEDERLAND 1
NOS
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort, voor
Joeoslaven en Italianen
18.55 Journaal
EO
18.59 Ronduit-Tv,
jeugd magazine
19.30 Het ontstaan
van de wereld
20.10 EO-regio-avond
in Hoorn, reportage
20.30 Land inzicht,
spelprogramma
21.00 Tijdsein
21.24 Tenslotte
NOS
21.37 Journaal
21.55 Den Haag vandaag
NCRV
22.10 The Streets of San
Francisco, tv-serie
23.00Voor de zekerheid,
religieus programma
NOS
£3.20 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
TELEAC
18.25 Microprocessors II, le
cyclus (15)
NOS
18.55 Journaal
KRO
18.59 Sinbad de zeeman
19.25 De Muppetshow
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.27 Buddenbrooks, tv-
21.30 Brandpunt
22.35 Schuld en begeerte
gespreksprogramn
NOS
23.20 Journaal
23.25-23.55 Olympische
Winterspelen
DUITSLAND 1
(Reg. progr.: NDR: 19.38
19.59 Progr.overz. WDR: 19.3
al. 19.45 Inform, progr.) 20.00
20.15 Licht muz.progr. 21.00
reportage. 21.45 Olympische
spelen. 22.30 Actual. 23.0<
progr. 23.55 Journ. 24.00 Olyr
Winterspelen. 0.35 Drauf un
(Gunflght at Dodge City), Sf
1.55-5.00 Olympische Winten
Kunstrijden.
DUITSLAND 2
18.20 Tekenfilmserie. 19.00
19.30 Patience - Ein Kartens(
Nacht (Pasians), speelfilm, r
Filmkritiek. 21.00 Actual. 21.21
eel magaz. 22.00 Filmrubr.r
Popconcert. 23.45 Journ. j
DUITSLAND 3 WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30
Wiskunde. 19.00 Markt. 19.45 J
3. 20.00 Journ. 20.15-0.45 Caif
BELGIED NED. 1
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 K
progr. 18.30 Open School. 19.0
te film. 19.05 Gastprogr. I
Meded.en Morgen. 19.45
20.10 Amus.progr. 21.05 Wet
progr. 21.55 Kwis. 22.25-22.40,
BELGIED NED. 2
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 M
progr. 18.30 Open School. 19.0
te film. 19.05 Gastprogr.
Meded.en Morgen. 19.45 i
20.10 Dierenprogr. 20.40 Para
gels. tv-serie. 21.30-23.00 Ik bi
confess), speelfilm.
BELGIE FRANS
18.15 Spelprogr. 18.30 Documj
Cult, magaz. 19.15 Reg. magaz
Weerber. 19.30 Journ. 19.55 Cj
gar. toneelstuk. 22.00 Filmrubr,
Cult, overz. 23.15-23.20 Journ,
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
16.25 Olympische
Winterspelen
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NCRV
15.30 Jan de muzikanj
15.35 De koning op z'n kop
15.45 De slang, de aap en de
papegaai, poppenfilm
15.55 De grote klok
16.45 Ik ga met jou, als je
dat soms nog niet
dacht, cabaret
programma.
17.05 Theelepelvrouwtje
soverz. 13.00 Journaal. 9.55 Jol
10.00 Olympische Winter(
15.55 Journaal. 16.00 Olyn\
Winterspelen. (Regionaal progn
9.25 Kleuterprogr. WDR: 8.Q
Schooltelevisie. 9.25 Kleuterpro
DUITSLAND 2
16.20 Cabaretprogr. 16.35 C
fllmserie. 17.00 Journaal. 17.1
mantensucher. 17.30 Aktualltel
DUITSLAND 3 WDR
7.55 Gymnastiek. 8.05-11.55 3
televisie. (9.30 Kleutert
17.00-17.30 Schooltelevisie. J
BELGIE NED. 1
15.30 Open School 16.30 Jeu
gazine.
i
BELGIE NED. 2 3
15.30 Open School. 16.30 Jein
gazine.
BELGIE FR^NS
15.30 Kinderprogr. 17.00 Gevi
progr.
18.50 Ultz. van de BP. KRO: 19.0
meervoud. 20.00 (S) Komponlst
portret (II). 21.15 Spektakel. 22.2C
ging. 22.30 Nws. 22.40 (S) Zin li
19.02 (S) Natatelen. 20.03 (S)
zang. operettemelodleen. 20.30 (S) Van Bro
adway tot Carre. 21.02 Met voorbedachte
rade. hoorspelserie (3). 22.02 Sportpanora- 23.55-24.00 Nws.
ma NOS: 23.02-24.00 (S) Met het oog op
morgen. VARA: 0.02 (S) Elpee tuin. 1.02 (S)
Groot licht. 5.02 (S) Truck.
HILVERSUM 2
HILVERSUM 3
NOS: 18.03 (S) De Avondsplts rr
nale Hitparade. VARA: 19.02 (S) Po|
plus. 21.02 (S) Nashville. 22.02 (S)
that jazz. 23.02-24.00 (S) Elpee tuin
9.03 (S) Muziek terwijl
r-1 U werkt. 10.02 (S) Kletskop. VPRO
1 richt 10 45 (S) Villa-VPRO. 13.03 (S)
Welingelichte kringen. 13.30 (S)
Spannende Splookjes. 14.02 (S) Achter
werk. EO: 14.20 (S) Radio-Kleuterkrant.
14.45 (S) Open Huls. 16.02 (S) EO-Metter-
daad. 16.15 (S) Tijdsein. NCRV 17.45 (S)
Theaterorgelbespellng.
fflDTRSUM VARA 7.00 Nws. 7.10 Och-
n tendgymnastlek. 7.20 De Wek-
kerradlo. (7.30. 8.00 en 8.30
r Cr\ Nws.) 9.00 Gymnastiek voor de
\f4f~0 yrouw. 9.10 Waterstanden. NOS
renen I
Schoolradio. 11.30 Aalten - Centraal. OVER
HEIDSVOORLICHTING. 12.16 Tekst en Uit
leg. VARA 12.26 Mededelingen voor land-
(NOS). 12.30 Nws. 12.36 Din-
-tljd-genoeg. 15.30 Operette. 16.00
jong en je moet wel—.hoorspelse
Lichte grammofoonmuz. 17.00 (S) Ec
je Nederlands. 17.24 Mededelingen S
politieberichten. 17.30 Nws.
(S) Des Engels. 9 03 (S)
gen tot twaalt. 12.03 (S)
Show. 14.03 (S) De Th<
kink Show. 17.03 (S) Sll
HliraSIJM NCRV 7.00 Nws.
JÊÊÊ de Woord. 7.10
9.00 Nws. 9.02 (l
73 C 9 15 (S) Onder
KlASSïEK 10.00 (S) Orkestp
l Onder de hod
sstpalet. 12.1
12.02 (S) Tafelmuz. (12.02
anowerken uil de Romantiek. 12.30
nade Orkest. Radiokoor met sopraai
<S) Platen nws.) 13.55 (S) Zojuist J
nen. 14.00 Nws. 14.02 (S) Otello. ojj
Rossini 16.55 (S) Kunst- en vliegwa
Tja, het was gisteravond bij de
NCRV weer zover: er werd
een „gespeelde documentaire"
opgevoerd: „De truc". Zij was
bedacht en geschreven door
Henk Mochel. En het ging om
een aantal goochelaars (12, 16
of 18, met dat cijfer werd een
beetje gegoocheld) die tijdens
hun congres lelijk ziek werden
vanwege een virus dat zij via
een aldaar opererende geleer
de hadden opgelopen van een
belendend laboratoirium, waar
men op zijn beurt weer goo
chelde met bacteriën ten be
hoeve van enig erfelijkheid-;
sonderzoek. Het was dus het
voortschrijden van de weten
schap contra de desastreuze
gevolgen die daaruit* voor het
dagelijks leven kunnen voort
vloeien. Zoals wel meer met
gedramatiseerde (gespeelde)
documentaires het geval is
kwam het ook met deze „truc"
weer neer op een poging het
informatieve te koppelen aan
de aantrekkelijkheid van het
speelse, maar cok nu kreeg ik
de indruk dat het een het an
der in de weg zat. Ik geef toe
dat het allemaal heel keurig
en aardig was gedaan en ook
dat Mochel wellicht veel le
ring zal hebben getrokken uit
de adviezen van Gerben Hel-
linga, maar naar mijn smaak
kwam het uiteindelijk toch
ook weer hierop neer dat het
niet al te nuttige met het be
trekkelijk aangename
verenigd. Ik vrees dat h
aard van deze soort docii
taire-beestjes is.
In Televizier-Magazine b
de Jaap van Meekren
zachtjes voor op een kab
crisis ja of nee. Hij deé
geheel op eigen gelegei
want alle politici die en'
zicht zouden kunnen b
weigerden op dit mom(
praten. Ofschoon aan hel
van de uitzending pr
Van Agt toch nog evi
Hoogeveen opdook, zij hi
sluitend om de beginnenl
ties in Rotterdam voor2
te laken. Daarover had
Meekren toch daarvooi
juist een gesprek gehaij
Wim Kok, voorzitter va
FNV, waarin hij (Jaap
weer eens bewees, dat
lang terecht wordt
rschouwd als een van del
beste interviewers die
het scherm kennen. Tro
de hele actualkiteitenr
van de AVRO mocht e
avond best wezen. Wi
waren ook nog uitsteker
portages van Will Sim!
Belgrado over de situa
Joegoslavië in verbant
het te verwachten verscl
van Tito en van Fon
Westerloo uit Wash
over het SAmerikaansi
koopschandaal.
HERMAN HOFHl
