n
Schaarste elektriciteit
niet meer te voorkomen
Verdere val obligatiekoersen
Racal geeft strijd
om Decca nog niet op
nl
\Li
Omzet Siemens weer onder500 miljoen
Beurs uan Amsterdam
«CONOMIE
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 15 FEBRUARI 1980 PAGINA 11
i Kommalfoon'garandeert
"T reiligheid bejaarden
5 va
Tt-
Pje
Van onze sociaal-economische redactie)
AMSTERDAM Siemens Nederland
«ft in Den Haag een zg. „Kommalfoon"
itwikkeld, waardoor het voor onder
/mlPeer thuiswonende bejaarden mogelijk is
dtl irect contact te zoeken met een nabijgele-
en dienstencentrum. De „Kommalfoon"
rordt vermoedelijk dit jaar voor het eerst
D een Branbantse bejaardenwijk inge-
kt4™ gaat hier om een apparaatje, dat de be-
rokkene als een horloge om de pols draagt
ee een signaal kan worden gegeven
35 mJaar een naburige centrale. De privacy van
t, p<e drager is volledig gewaarborgd omdat al-
iepe'wn contact kan zoeken. Dat is vanuit de
sntrale niet mogelijk. Daar kan men alleen
irect bepalen waar het uitgezonden signaal
jandaan komt. Siemens AG in West-Duits-
ind heeft het besluit genomen om de „Kom-
lalfoon" in het exportpakket op te nemen,
(nder meer op de Amerikaanse markt is al
nthousiast gereageerd op het apparaatje, dat
niek i
de wereld.
LONDEN Racal Electronics Ltd heeft
haar bod op Decca Ltd opnieuw verhoogd.
Voor een gewoon aandeel Decca biedt zij
nu drie van haar eigen gewone aandelen
en voor twee aandelen A van Decca vijf
van haar aandelen. De houders van aande
len Decca kunnen ook kiezen uit 600 pence
voor een gewoon aandeel en 500 pence
voor een aandeel A in contanten.
Het bod in aandelen Racal is volgens deze
maatschappij 113,9 miljoen pond sterling
waard. Dat komt overeen met 675 pence voor
een gewoon aandeel Decca en 562,5 pence
voor een aandeel A. General Electric heeft
vorige week een bod op Decca gedaan ter
waarde van 97,9 miljoen pond sterling. Voor
gewone aandelen heeft GEC 550 pence in
contanten of 585 pence nomina&l aan nieuwe
obligaties GEC over en voor de aandelen A
450 pence in contanten of 480 pence in obliga
ties.
De raden van commissarissen van Racal en
Decca hebben de zaak de afgelopen dagen in
tensief besproken, aldus een woordvoerder
van Racal. Commissarissen en andere aan
deelhouders van Decca hebben Racal 2,8 mil
joen gewone aandelen en 1,33 miljoen aande
len A toegezegd, respectievelijk 38,1 en 11,5
procent van het totale aantal aandelen. Racal
bezit al 889.000 gewone aandelen (12,3 pro
cent) en 1,55 miljoen aandelen A (13,4 pro
cent), dit na de aankoop donderdag van
403.000 gewone aandelen voor 600 pence en
500.000 aandelen A voor 500 pence per stuk.
Import weer sneller
gestegen dan export
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG Het handelssaldo van Ne
derland verslechtert steeds meer, doordat
de import sneller stijgt dan onze uitvoer.
In december vorig jaar werd de import in
Nederland nog maar voor 87 procent ge
dekt door wat wij uitvoerden. Een jaar
daarvoor was dit dekkingspercentage nog
93.
De waarde van de invoer steeg in december
1979 met 29 procent, die van de uitvoer met
20 procent. Een en ander blijkt uit cijfers van
het ministerie van Economische Zaken. Over
het hele kalenderjaar 1979 werd voor 7,2 mil
jard meer ingevoerd dan werd geëxporteerd.
De waardevermeerdering van de invoer trad
vooral op bij aardolie, machines, auto's en
chemische producten.
itro
sals KKER De Duitse over-
hou en zijn bereid bij het uit-
jchti Iaan van Fokker en VFW
5 he te zien van enigerlei vorm
kt u overname door de Neder-
U Iers van de verplichting
scl 'ke 280 min mark. Deze
anai 'lichting vloeide voort uit
ft ^beperkte regresaanspraken
ne de overheid terzake van
ake|d°or deze afgeloste, inder-
ater onder staatsgarantie opge-
i eej len kredieten voor de
irtd< W 614-produktie.
n j ake de aflossing van het
at t ra8 van 83.6 min mark, dat
n e, liddels is opgenomen van
st j renteloze lening van ma-
jne laai 110 min mark in ver-
)e} id met het stopzetten van
fje 614-project heeft Fok-
e (i -VFW BV, die geheel ei-
en dom van Fokker wordt, er
stij toe verplicht, de helft van
m bedrag af te dragen, waar-
ocjj£ e de nettowinst over de ja
ap 11 1978 tot en met 1987 de
best min per jaar overschijdt,
dik met een maximum van in
egp aal 41,8 min mark. Verdere
,n iame van gelden onder dit
diet leidt niet tot verplich-
Brj, ;en aan Nederlandse kant.
splitsing van het concern
/oor wat het Nederlandse
betreft, plaatsvinden
irdat Fokker haar .50
•belang in de Zentralgesell-
aft inruilt tegen het 100
belang van de Zentralge-
ichat in de werkmaat-
appij Fokker-VFW BV. Er
verrekening aatsvin-
het verschil in waar
lijk tussen de delen. Het waar-
*e Wigsprobleem is binend on-
°«rm>rpen aan het oordeel
fnMn dr. H.J. Abs, ere-voorzit-
wFvan raac* van c°mmissa-
k «en van de Deutsche Bank.
)r4 kze heeft beslist dat Fokker
1 I moeten betalen aan de
FW-
0 haft.
§e' raak
ine nd.
teF (hele transactie (de aande-
'®n nruil en de bijbetaling) zal
^s' Ifs tot gevolg hebben dat het
SUI rmogen van Fokker een
w® ihte stijging zal vertonen,
u it principe-accoord gaat uit
ide n een overdracht van Fok-
ook .r-VFW aan Fokker met te-
igwerkende kracht tot 1 ja-
lari 1979.Op 28 februari zul-
1 h aandeelhouders Fokker
n(i :h over het accoord kunnen
S tspreken.
ni8 5TEL De gesprekken tus-
*ch n de Amerikaanse Kaiser
luminium and Chemical
irp. en Estel over een bunde-
e, 'g van de aluminiumbelan-
:b< n van beide concerns in Eu-
pa zijn uitgesteld. De veran-
ringen die hebben plaatsge
lden op de aluminium-
rkt hebben ertoe geleid dat
tijen op dit moment niet tot
voor beide aanvaardbare
rereenkomst konden komen.
I0$ ïarom is overeengekomen
it de fusiebesprekingen tot
nd 1980 worden opgeschort,
'tri dus Estel. In juli vorig jaar
Vam de mededeling, dat de
6j|utiien praatten over een
leling van hun belangen
Europa op aluminiumgebied
i joint-venture. Estel zou
volledige dochter Hol-
42 ind Aluminium inbrengen en
°2 aar deelneming in de Belgi-
i die Sidal, die eerst geheel
oor Estel zou worden overge-
u lomen. Kaiser zou de activi
sten inbrengen van Kaiser
'luminium Europe Inc. Er zou
in Europese groep ontstaan
!t een omzet van ongeveer
>5 miljard en met circa 6000
in personeel. In de nieuwe
laatschappij zouden beide
artners voor de helft deelne-
ïen.
Jtn,
'INDY-KEY De voorlopi-
i e cijfers oVer 1979 bevestigen
at een verdere vooruitgang is
areikt vergeleken met de
ivee voorgaande jaren zodat
Waarschijnlijk een naar ver-
ouding gering negatief ein-
resultaat overblijft. Voor 1980
'ordt een voortzetting van de
•pgaande lijn verwacht. Dit
'eeft het bestuur van Cindu-
Key en Kramer meegedeeld
'i een buitengewone aarideel-
'ouders vergadering. Besloten
s een commissie van aandeel-
'ouders in te stellen. Tot com
missaris is benoemd drs.
•C.W.M.Bogaers.
joud-en Zilver markt
lilsterdam
!»ud fijn: 41820/42520
l°ud bewerkt: 39720/44220
Jver 2000/2353 lijn
1900/2450 bewerkt
Siemensdirecteur Henny:
(Van onze sociaal-
economische redactie)
AMSTERDAM Voor het
veilig stellen van de behoef
te aan elektriciteit in Neder
land in de jaren tachtig is
het nu eigenlijk al te laat.
Door de stagnatie die is op
getreden bij het opgang
brengen van de brede maat
schappelijke discussie over
kernenergie, zullen beslui
ten tot de bouw van nieuwe
elektriciteitscentrales, op
zijn vroegst eind 1982 geno
men kunnen worden. Met
het bouwen van een centrale
is tenminste vijf jaar ge-
moeid?* Dat brengt ons in
1987, terwijl met de huidige
groei in de vraag naar elek
triciteit in 1985 het plafond
is bereikt. Een uitbreiding
van de productie is op dat
moment niet meer mogelijk,
zodat elektriciteit schaars
zal worden en vast en zeker
tot een vorm van distributie
zal moeten worden over ge
gaan".
•Dit sombere beeld schetst
hoofddirecteur drs. B. Henny
van Siemens Nederland in een
toelichting op het vandaag
verschenen jaarverslag. Hoe
wel Henny persoonlijk van
mening blijft dat op de duur
aan een verdere introductie
van kerncentrales in Neder
land niet te ontkomen valt,
maakt het hem op dit ogenblik
niet uit voor welk type elek-
triciteitcerttrale gekozen wor
den. „Maar", zo zegt hij, men
moet goed bedenken dat aan
met kolen gestookte centrales,
zeer ernstige milieuproblemen
vast zitten". Siemens Neder
land, die de kerncentrale Bors-
sele ontwikkelde, blijft door
het gebrek aan voortgang in
de discussie over energie al
enige tijd verstoken van or
ders.
Binnen het bedrijf is inmiddels
een commissie werkzaam, die
zich bezig houdt met energie
besparing. Uit de jaarlijkse cij
fers blijkt dat de toename in
de vraag naar energie voor
meer dan de helft te wijten is
aan een gestegen gebruik door
gezinshuishoudingen en in
mindere mate door een hoger
verbruik in de industrie.
Henny wijst er op dat op alle
consumentengoederen van
Siemens inmiddels een ver
minderd energieverbruik van
tien tot dertig procent is be
reikt.
Drs. B. Henny.
(Van onze sociaal- economische redactie) Desondanks kon een brutto-resultaat van Door het uitblijven van genoemde orders
AMSTERDAM De omzet van Sie- 69.459 worden gehaald (was 67.285). Na is het personeelsbestand dit jaar maar met
mens Nederland N.V. is het afgelopen aftrek van rentelast, resteert een saldo 35 mensen tot 1946 medewerkers toegeno-
jaar van ƒ522.400 tot 457.000 teruggelo- winst van 10.235 (was 10.885). De netto men en kon de verwachte stijging tot bo-
pen. Ten opzichte van het recordjaar winst komt nauwelijks onder het in '78 (f ven de 2.000 mensen niet worden bereikt.
1978 is dat een daling van 15%, die 5.019) bereikte peil en bedraagt nu 4.831. De concerndirectie verwacht dat dit dit
door de concernleiding vooral geweten Voorgesteld wordt evenals vorig jaar tot jaar wel haalbaar zal zijn, als de omzet,
wordt aan het uitblijven van orders in uitkering van een dividend van elf pro- naar nu wordt berekend, weer boven de
de sector elektriciteitesvoorziening. cent. 500 miljoen zal komen te liggen.
Kans op
vestiging
Siemens
in Twente
AMSTERDAM De kans
is groot dat de decentralisa
tieplannen bij Siemens Ne
derland nog dit jaar gaan
leiden tot het openen van
een vestiging in Twente.
Daarbij gaat h^.t dan met
name om een onderdeel dat
zich moet gaan bezighouden
met de ontwikkeling van
nieuwe kleine computersys
temen. Siemens ziet daarbij
af van eerder plannen om
uitbreiding buiten de Rand
stad alleen in Limburg te re
aliseren.
Twente is gekozen, omdat ver
wacht wordt dat van de in En
schede gevestigde Technische
Hogeschool een positieve im
puls voor de personeelsvoor
ziening voor deze vestiging zal
uitgaan. Bij Siemens Neder
land doen zich al enige jaren
problemen voor, waar het gaat
om het aantrekken van vol
doende gekwalificeerd perso
neel. „Wij moeten naar de
mensen toe komen, nu is ge
bleken dat het andersom niet
lukt", aldus hoofddirecteur
Henny.
Waar de vestiging uiteindelijk
zal komen is nog niet zeker.
Verwacht wordt dat daar het
komend najaar een definitief
besluit over zal worden geno-
van de aandelen fundamenteel
naar boven kunnen gaan.
Zo lang de vraag naar kapi
taal, vooral van de Rijksover
heid, nog zoveel groter is dan
het aanbod, ligt een behoorlij
ke daling van de kapitaalrente
echter niet voor de hand. De
ontsparing in januari bij de
spaarbanken is ook een niet te
mis verstaan teken, dat uit die
hoek op een vergroting van
het kapitaalaanbod niet gere
kend behoeft te worden.
En wie voor korte tijd zijn
Aan Wall Street heeft het deze geld met een goed rendement
keer beslist niet gelegen. Daar wil uitzetten, wordt met open
is het Dow Jones gemiddelde
AMSTERDAM Het Dam
rak kon maar niet op toeren
komen deze week. Als het er
even naar uitzag, dat het
wat beter ging (maandag),
dan was dat vleugje hoop
een volgende dag weer ver
dwenen. Donderdag was de
beurs wel een fractie beter,
maar het zette praktisch
geen zoden aan de dijk,
waardoor het algemene
koersniveau even hoog bleef
als eind vorige week.
trokken - het voor gezien
hield en de plotselinge winst
maar binnenhaalde, het zekere
voor het onzekere nemend.
Het komt niet zo vaak meer
voor, dat er een behoorlijke
koerswinst gemaakt kan wor
den, waarbij we dan de specu
latie in een aantal gokfondsen
buiten beschouwing laten.
Hier kan wel grof verdiend
worden, maar evenzeer zwaar
verloren.
Opvallend was deze week ook
- om nog even naar het bui
tenland terug te keren - de
wil het ook nog niet vlotten.
Maar de verliezers waren hier
toch voornamelijk Algemene
Bank Nederland en Amro-
bank. Van de verzekerings
fondsen kon Ennia zich hand
haven, maar de overige zakten
enkele guldens terug. Naar be
neden ging ook Elsevier (min
acht gulden), niettegenstaande
in het prospectus van de emis
sie van de 8,75 procents con
verteerbare obligatie stond,
dat de winst over 1979 naar
verwachting met 10 procent
tot ruim 51 miljoen gulden zal
industrieaandelen deze
week zelfs door de grens van
900 geschoten, om woensdag
op 904 te belanden. Een formi
dabele verbetering ten opzich
te van de 839 eind vorige
week. Gunstig economische
berichten, het vooruitzicht op
de vrijlating van de gevange
nen in Iran en de grote koop
lust voor defensie- en energie
fondsen, hebben het koersni
veau de laatste tijd opgedre-
Amsterdam (met uitzondering
van Koninklijke Olie) heeft
zich hier dus niet aan gespie
geld. Verschillende krachten
in eigen land hielden een ech
te vooruitgang tegen, en duw
den de aandelen in de hoek,
waar de slagen blijven vallen.
In de eerste plaats de opnieuw
gestegen rente op de kapitaal
markt, waar staatsleningen al
een rendement van circa 10
eenkwart procent opleveren,
en pandbrieven van 10 en een
half procent te kust en te keur
te krijgen zijn. Hoewel ook
menig aandeel op de huidige
lage koers een goed rende
ment geeft (gebaseerd op het
dividend dat vorig jaar is uit
betaald), haalt dit toch niet bij
het rendement op obligaties.
En dit zou echt goed moeten
zakken, wil het koersniveau
door de banken ont
vangen. Voor bedragen van
25.000 tot 100.000 gulden kan
men voor enkele maanden al
12,5 procent' rente maken, al
geven nog niet alle banken zo
veel. Ook dit houdt nogal wat
liquide middelen van de aan
delenmarkt weg.
Het geharrewar in de minis
terraad rondom de zo noodza
kelijke. bezuiniging door de
overheid is natuurlijk ook een
negatieve factor voor de aan
delenmarkt. Ook al omdat hier
direkt aan vastzit, dat de rege
ring geen gesprek met werk
gevers en werknemersverte
genwoordigers kan voeren.
Met het ingediende wetsont
werp dat ingrijpen in lonen en
salarissen mogelijk moet ma
ken als er geen vrijwillig loo-
nakkoord komt, zijn de sociale
partners het ook niet eens.
Werkonderbrekingen, prikac-
ties enzovoorts hangen als een
zwaard van Damocles boven
onze toch al wankele econo
mie. Zo'n klimaat is niet be
vorderlijk voor een algemene
opleving van de aandelen
markt.
Typerend was ook, dat menige
belegger dinsdag - nadat
maandag Koninklijke Olie
door de sterke stijging van de KLM leed
men. Deze week 1 en meer
punten al naar de looptijd gro
ter is. De kooplust voor obliga
ties neemt door die lagere
koersen weliswaar toe, maar
het aanbod blijft altijd nog
groter. Hierdoor is bijvoor
beeld de 9 en een half procent
Nederland, kort geleden uitge
geven tegen 99,8, donderdag
op 95,6 beland. Iemand die
voor een stuk van 1000 gulden
op 3 maart door zijn inschrij
ving 998,- moet betalen, kreeg
afgelopen donderdag bij ver
koop dus 956,- terug, en daar
moeten dan de verkoopkosten
nog af.
De inschrijving deze week op
de 10 eenkwarts procent Rabo
bank is bepaald geen succes
geworden. Van de gevraagde
100 miljoen gulden is slechts
80 miljoen gulden binnen ge
komen. De koers was donder
dag 99,5, dus een halve punt
lager dan de inschrijving-
skoers i
i 100.
betrekkelijke rust rondom de
goudprijs op de wereldmark
ten. De enorme stroom oliedol
lars lijkt het nu in grondstof
fen te zoeken. In de eerste
helft van de week zijn althans
op de internationale goederen-
termijnmarkten de prijzen van
koper, zink, aluminium, rub
ber en suiker behoorlijk aan
getrokken.
De sector internationale fond
sen was de enige die tot en
met donderdag winst kon boe
ken. En dat was dan geheej te
danken aa
(plus 3,50)
2,20). Akzo bleef gelijk, Phüips
en Hoogovens verloren een
paar dubbeltjes. Bij de scheep
vaartfondsen kon alleen Van
Ommeren wat koerswinst in
de wacht slepen (plus 4,50).
verlies van 3,50
stijgen, en dat de winst in 1980
tenminste gelijk zal ziin aan
die in 1979. Andere verliezers:
Gieterij Asselbergs (min 17
gulden) en de in grote moei
lijkheden verkerende Neder
lands Bont Weverij (min 22,-
tot 23,-).
oliefondsen in de Verenigde tot 72,- op donderdag.
Staten liefst 9,30 was aange- Bij de banken als groep gezien
Er waren gelukkig ook aande
len die in koers stegen. We
noemen Fokker (plus 4,20 tot
28,20). De berichten over
vliegtuigorders ad 275 miljoen
gulden en besprekingen over
Koninklijke Olie samenwerking in Japan waren
Unilever (plus daar niet vreemd aan. Tapijt-
fabriek Bergoss liep 4,50 op tot
47,-, het voormalige cultuur
fonds Sedet sprong 140,- naar
boven tot 2200,- en Metaalwa-
renbedrijf Van Berkel ging
7,50 omhoog tot 103,- op don
derdag.
Aan de koersval van de obli
gaties lijkt geen einde te ko-
Elsevier heeft het niet ge
waagd om op de Amsterdamse
beurs een lening uit te schrij
ven. Zij gaat naar de Euroka
pitaalmarkt, waar voldoende
dollars circuleren, en biedt
daar een converteerbare obli
gatielening aan van 20 miljoen
dollar, met een rente van circa
8 driekwart procent. Met in
gang van 1 mei aanstaande
kunnen deze obligaties - als dit
op basis van de conversiekoers
en de beurskoers aantrekkelijk
is - in aandelen Elsevier ver
wisseld worden.
Met spanning wachtte de
beurs op de volgende emissie
kandidaat. De staat, die voort
durend geld nodig heeft, kan
niet lang wegblijven, maar dan
zal het rentepercentage op zijn
minst tien procent, om niet te
zeggen tien eenkwart procent
moeten zijn. En dat betekent
dat andere geldvragers hoger
moeten gaan liggen, willen zij
succes behalen.
actieve aandelen voflge dag
AKZO 20 25.80
ABN 100 287.00
dSM^J/VS 92I00
Dordtsctw/ 20 208,10
Oofdtache pr 208.70
Hel nek en 25 69.50
Hel nek en H. 25 63.50
Hoogov. 20 22.50
HVA-MIJen eert 46.30
KNSM eert 100 87,50
KLM 100 73.00
Kon. Olie 20 168.20
Net. Ned. 10 114.00
NedBoyd - 50 80.70
Ommeren Cert 223.00
PtiMpe 10 20.10
Ptiilipe (dtv.80) 19.50
Robeco 50 178.50
Rollnco 50 158.50
28.10
binnenlandse obligaties
88.20 89.00
75.50 74.50
76120 76^20
binnenlandse aandelen
N8M°bou
Palembang
Rademakers
'an Dorp en C 172.50
79.00
64^20
Aig Fondsenb.
Asd. Belegg D
Kraan apolaky
Tokyo P
beurs van New York
Gen. Electric
US.'steel* 21 5/8
Weatlnghouse 24 3/4
buitenlands geld
(Prl)s In guldens)
Kalere (10.000)^
EfSnse fr(100)
Zweedse kroon<100) 44.5
Noorse kroory 100)
Deense krooiyiOO)
Oostenr sch.( 100)
Spaanse pes (100)
Griekse drechme(100)
Joegosl d inert 100)
Iers pond
