Redevoering Vance
valt slecht bij IOC
&5%
u
Wat we hebben gedaan is
niet belacheli geweest
De hoogste rente
voor spaarders die hun geld niet echt
vast willen zetten.
Symbolische
terugtrekking
troepen uit
anistan
Afgh,
>ovjet-Unie sust Iran
NMB
reuk in Noordierse
redesbeweging
Ontvoerde antiqair
in Belfast vermoord
De NMB denkt met u mee.
ITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 11 FEBRUARI 1980 PAGINA 7
OLGENS AMERIKAANSE
UNCTIONARISSEN:
WASHINGTON De Sovjet-Unie zal de komende we
ten proberen de internationale kritiek op haar inter-
rentie in Afghanistan af te zwakken door een symbo-
ische terugtrekking van een deel van de Russische
roepen uit dat land. Dat verwachten Amerikaanse
unctionarissen die een rondreis door het gebied van
Ie Perzische Golf hebben gemaakt.
)e Russische ambassadeur in Japan heeft in het weekein-
|e in een vraaggesprek met een Japans persbureau gezegd
lat terugtrekking van de Russische troepen uit Afghanis-
an mogelijk is als de Verenigde Staten en China niet pro-
!-fceren in dat land de spanning op te voeren,
n Oost-Afghanistan zijn de gevechten toegenomen nadat
na aar Russische versterkingen waren aangekomen. Bij ge-
ezu echten die tien dagen geleden begonnen, werden Islamiti-
ren che guerrillastrijders de situatie meester in het bestuurs-
;ni ebied van Karna. Daarbij werden ook Russische tanks
uitgemaakt. Op een persconferentie in de Pakistaanse
aai tad Pesjawar werd door Afghanistaanse opstandelingen
neegedeeld dat bij de gevechten in de afgelopen 20 maan-
en 110.000 Afghanen, onder wie vrouwen en kinderen,
ijn gedood. Er waren volgens hen 2500 Russische militai-
en omgekomen.
Westerse journalisten krijgen niet langer toestemming in
Afghanistan te werken, zo is in Kaboel te verstaan gege-
en. Veertien dagen geleden werden al Amerikaanse jour-'
alisten het land uitgezet.
LFAST In de Noordierse vredesbeweging is een breuk
staan die er toe geleid heeft dat de 37-jarige katholieke
ijiisvrouw Betty Williams uit de beweging is gestapt die zij
1976 samen met Mairead Corrigan heeft opgericht.
uittreden van mevrouw Williams volgde op bittere onenig-
d in de beweging die gedoemd lijkt ten onder te gaan in het
rerminderd voortgaande religieuze en politieke geweld in
Drd-Ierland. Het derde lid van het oorspronkelijke drietal
de Vredesbeweging, Ciaran Mckeown, ontkende dat in de
veging „een belangrijke scheuring" was ontstaan. Hij ver
arde dat mevrouw Williams met de beweging is gestopt om
er tijd aan haar kinderen te kunnen besteden,
ieuw beroep vrouw Sacharov
SKOU De vrouw van de naar Gorki verbannen dissi-
ïte leider Andrei Sacharov heeft zaterdag opnieuw een
roep gedaan op allen die haar man kennen, op zijn weten-
bappelijke collega's in het buitenland en op de weten-
bpsmensen van de Sowjet-Unie, het herstel te eisen van
itharov in zijn rechten.
Voor haar vertrek van Moskou naar Gorki las Yelena Bonner in
ito appartement van haar moeder aan buitenlandse journalisten
Ifcn open brief voor. Daarin zei zij „het leVen van mijn man
Ipgt nu af van uw vastbeslotenheid druk te blijven uitoefe-
||tn". In tranen vroeg zij Westelijke geleerden contacten te ver
lijden met Sovjet-collega's die blijven zwijgen over de verban-
Jng van haar man.
(Van onze correspondenten)
LAKE PLACID De redevoering van minister
Vance tot de voltallige vergadering van het Inter
nationaal Olympisch Comité heeft bij het meren
deel van de aanwezigen meer verontwaardiging
dan begrip opgewekt. De geprikkelde stemming
werd door Lord Killanin, voorzitter van het IOC,
na de rede van Vance tot uitdrukking gebracht. De
Ierse Lord vergat Vance bij zijn vertrek de hand te
schudden.
Vance had een beroep gedaan
op het IOC de zomerspelen in
Moskou te verplaatsen, uit te
stellen of te annuleren. „De
Spelen te houden in een land
dat oorlog voert tegen een an
der land is het optreden van
zo'n land dekken met de
Olympische vlag". Het IOC
dient zich af te vragen of de
zomerspelen gehouden kun
nen worden in een land dat
een ernstige inbreuk maakt op
de internationale vrede. Vance
pleitte vervolgens voor het
houden van de Spelen op vaste
plaatsen. Hij noemde het een
onwrikbaar standpunt van het
Amerikaanse Congres en het
Amerikaanse volk dat geen
Amerikaanse ploeg aan de
Spelen deelneemt.
De reacties op de rede van
Vance waren in meerderheid
zeer kritisch. De conclusie
werd getrokken dat een verge
lijk tussen de Verenigde Sta
ten en het IOC niet mag wor
den verwacht. De Franse
woordvoerder was er zelfs van
overtuigd dat Vance schrome
lijk had overdreven en „een
aardige bijdrage had geleverd
aan de herverkiezing van Car
ter". Rustiger was de Belgische
afgevaardigde Alexander de
Merode: „Wij betalen hier
voor onze zwakheid van vier
jaar geleden in Montreal, toen
premier Trudeau geen inreis
visa wenste te verschaffen aan
de Taiwanezen en wij daar
zonder al te veel tegenwerpin
gen mee akkoord gingen." De
Spanjaard Smaranche zei in
een gematigde verklaring: „Ik
denk dat de toespraak van
Vance het IOC uit zijn slaap
zal wekken. Wellicht zouden
wij nog een tijdje moeten
wachten en niet een of ander
spectaculair besluit in Lake
Placid 'moeten nemen".
De Russische reactie kwam
van Tass die de rede van Van
ce bestempelde als een „grove
politieke inmenging in IOC-
aangelegenheden", een ge
beurtenis „zonder precedent in
de geschiedenis van de IOC-
zittingen". Toch was de reactie
minder scherp dan werd ver
wacht, mogelijk omdat IOC-
voorzitter Killanin zich al zo
lijnrecht tegenover Vance had
opgesteld. De Russische afge
vaardiging van het organisa
tie-comité in Moskou had de
toespraak van Vance niet bij
gewoond, en reageerde later
met de woorden: „Wij zijn op
dit moment slechts in sport ge-
ïntereseerd en wij hopen ge
tuige te zijn van goede winter
spelen, hier in Lake Placid".
Gisteren werden de discussies
binnen het IOC een dag uitge
steld om zoveel mogelijk leden
de gelegenheid te geven hun
mening naar voren te bren
gen. Van belang voor Europa
zal ook de houding van de
Westduitsers zijn. Het Duitse
IOC-lid Willy Daume meende
dat Vance met zijn toespraak
zijn doel was voorbijgeschoten,
maar in de Bondsrepubliek
stelde een van de leidende
sportofficials, Willy Weyer,
voorzitter van de Duityse
sportfederatie, zich op achter
het standpunt van Carter. De
Chinese delegatie heeft zich
achter Vance geschaard.
sneeuw
Geen
Lake Placid biedt op het ogen
blik het kennelijk onvermijde
lijke beeld van de Olympische
chaos. Een forse winterstorm
dreef zaterdag de Atlantische
Oceaan in zonder Lake Placid
van een vlokje sneeuw te
voorzien. Door de aanwezig
heid van via sneeuwkanonnen
geleverde kunstsneeuw lopen
de Spelen geen gevaar, maar
erg wintersportachtig is de
sfeer niet. Het laagje van tien
tot vijftien centimeter, dat de
laatste weken is gevallen, ver
dwijnt als sneeuw voor de zon,
die overdag de temperatuur
dragelijk maakt, 's Nachts
daalt de temperatuur beneden
de min 20.
Klachten van atleten, pers
mensen en toeschouwers over
huisvesting, prijzen en barse
veiligheidsmensen stromen
binnen. De klachten over het
Olympisch dorp, dat na de
Spelen dienst gaat doen als ge
vangenis, vallen tot nu toe
mee. Hoewel enkele landen ij
lings elders huisvesting heb
ben gezocht, hebben de klach
ten van de bewoners voorlopig
alleen betrekking op de om
vang van de "cellen", drie en
een halve bij twee en een hal
ve meter voor een tweeper
soons "kamertje". De Russi
sche sportminister Sergei Pa
vlov stal alle harten door een
uiterst minzaam commentaar
op de Olympische huisvesting.
„De kamers zijn klein, maar
het eten is goed en het perso
neel is erg vriendelijk", aldus
Pavlov.
:EEN TROEPENCONCENTRATIES AAN NOORDGRENS"
HERAN/MOSKOU De Russische pre-
ent Brezjnjev heeft de Iraanse leiders het
elopen weekeinde herhaalde malen laten
ten, te streven naar „goede nabuurschap"
Iran. In boodschappen aan ayatollah
Dmeiny en president Bani-Sadr, ter gele
heid van de eerste verjaardag van de
anse revolutie, bestreed Brezjnjev ook
Iraanse regeringskringen vernomen be
lten, als zou de Sovjet-Unie aan de Iraan-
loordgrens troepen samentrekken.
ussen duurt de gijzeling in de Amerikaanse
bassade in Teheran voort. De op 4 november
i het vorig jaar begonnen bezetting is van
daag zijn 100e dag ingegaan, zonder dat er dui
delijke aanwijzingen die hoop geven op een
spoedige vrijlating van de 49 Amerikanen.
Maar er wordt nog steeds moed geput uit de
menigsverschillen tussen president Bani-Sadr
en de studenten in de ambassade. Ook het afge
lopen weekeinde uitte de Iraanse president kri
tiek op de bezetters. Hij veroordeelde onder
meer het bezoek dat vijftig Amerikanen, op uit
nodiging van de bezetters, aan de ambassade
brachten. Het is niet bekend of de Amerikanen
met de gijzelaars, die afgelopen zaterdag voor
het eerst sinds anderhalve maand weer op de
Iraanse televisie te zien waren, hebben gespro
ken.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De gekidnapte joodse antiekhandelaar Leo
nard Kaitcer (50), die zaterdag door zijn ontvoerders in
West-Belfast vermoord werd, heeft vermoedelijk zijn eigen
lot bezegeld door de kidnappers ervan te overtuigen, dat hij
geen miljonair was. Op een verlaten weg hebben ze hem la
ten neerknielen en hem toen doorzeefd met kogels.
Kaitcer werd vrijdagmiddag ontvoerd door drie gewapende
mannen, die zich hadden voorgedaan als postboden. Kaitzers
twee volwassen zonen kregen te horen, dat zij een losgeld van 1
miljoen pond sterling (ruim 4 miljoen gulden) in baar geld, gou
den muntstukken en juwelen zouden moeten betalen, als zij hun
vader levend wilden weerzien.
Beide zonen alarmeerden de politie, die zich onmiddellijk twee
andere sensationele Ierse kidnappingen uit de jaren zeventig
herinnerde: die van de Nederlandse industrieel Tiede Herrema,
die na achttien dagen ongedeerd vrijgelaten werd in een dorpje
op 24 kilometer van Dublin, en de ontvoering van de Duitse fa
brieksdirecteur Thomas Niedermayer, zes jaar geleden in Be
lfast. Niedermayer is nog steeds spoorloos.
'Besloten werd de kidnapping van Leonard Kaitcer geheim te
houden totdat contact opgenomen was met zijn ontvoerders. De
zonen Kaitcer gaven op een afgesproken manier een boodschap
door, waarin zij verklaarden niet over het vereiste losgeld te
kunnen beschikken. Hun vader, een ortodoxe jood, was in 1949
in Belfast aangekomen. Hij werd daar een welvarende zaken
man, die antiquiteiten, oude muntstukken, postzegels en juwelen
verhandelde. Kaitcer was welgesteld, maar niet j
Kernreactor in Engeland stilgelegd
LONDEN De kerncentrale bij Bradwell, 110 kilometer
ten noordoosten van Londen, is stilgelegd nadat er defecten
in het koelsysteem aan het licht waren gekomen.
Dit heeft het Engelse elektriciteitsbedrijf gisteravond laten we
ten. De defecten waren ontdekt in reactor I van de centrale. Na
overleg met de inspectie voor kerncentrales is besloten ook reac
tor II stil te leggen.
BONUS GIROSPAREN
w spaargeld voor een bepaalde tijd
vangen kan altijd. Maar vaak weet u
vooraf niet of u uw geld lang of kon kunt
missen. Dat blijkt pas achteraf.
De NMB heeft daarom speciaal
voor u een nieuwe spaarvorm: Bonus-
Girosparen. Deze spaarrekening is èn
dagelijks opvraagbaar èn geeft toch een
hoge rente. Dat is de Bonus.
Iedereen met een bank- of postgiro
rekening kan een Bonus-Girospaar
rekening openen. U dus ook. Al is er
geen NMB-kantoor bij u in de buun of
bent u er nog nooit binnen geweest.
Hoeft ook niet. Want Bonus-Girospa-
ren doet u vanuit uw makkelijke stoel.
Via de brievenbus. Zo simpel is het
Sparen? U maakt gewoon
geld over van uw bank- of giro
rekening. Opnemen? U vult een
eenvoudig formuliertje in en het
bedrag wordt op uw bank of giro
teruggestort. U betaalt dan wel
2% retourrente, maar alleen over
het opgenomen bedrag De Bonus-
Girospaarrekening biedt de hoogste
NMB rente voor een dagelijks opvraag
bare spaarvorm: 8'/2%. Is dat een
verschil met wat u nu ontvangt? Vast en
zeker. Een reden te meer om zo snel
mogelijk de bon in te vullen.
Voor meer informatie. Of om
meteen maar zo'n NMB Bonus-Giro-
spaarTekening (eerste inleg ten minste
f ioo,-) te openen. Want iedere dag dat
u later bent zou u geld kunnen kosten.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBAN*
I Er is geld te verdienen voor
iedereen met een bank- of girorekening.
Pak de pen, neem de stap.
I Stuur mij meer informatie over NMB Bonus-Girosparen. Damm
j O Open voor mij een NMB Bonus-Girospaarrekening,
j Ik heb Bank-of Postgirorekening nummer
I Dhr/mevr./mejAdres
Aanknjisen war gewenst is
Woonplaats
(bn minderjarigen moet ouder ol'voogd mede ondenekenen)
n NMB afd. retailbanking, Antwoordnr. 131,1000 PA Amsterd;
3^1
Koning
Boudewijn
geopereerd
BRUSSEL Koning Bou
dewijn heeft zaterdag een o-
peratie ondergaan. De 45Ha-
rige monarch werd al vijf
tien jaar geplaagd door een
hernia.
Namens het paleis is zaterdag
avond meegedeeld dat zijn toe
stand goed is en dat hij ver
moedelijk over ongeveer tien.
dagen het ziekenhuis mag ver
laten.
Een woordvoerder van het hof
heeft later bevestigd dat bij de
operatie bij koning Boudewijn
een tussenwervelschijf in de
wervelkolom is weggenomen.
Sinds het begin van dit jaar
had de Belgische koning zo
veel pijn, dat hij vrijwel voor
durend het bed heeft moeten
J houden. In die tijd heeft hij al-
leen de eerste minister ont-
j vangen plus drie nieuwe rege
ringsleden voor hun beëdi-
ging-
Koffieprijs in
Brazilië daalt
EIO DE JANEIRO De ver-
koopprijs van Braziliaanse
koffie voor de export is met
ingang van vandaag met 92
gulden per zak gedaald. Dit
gebeurt in overeenstemming
met eeen vrijdag door het Bra
ziliaanse koffie-instituut geno
men besluit dat zaterdag is ge
publiceerd.
Postwagen
Vatikaan
overvallen
ROME Vier gewapende
mannen hebben zaterdaga
vond een overval gepleegd op
een bestelauto die Vatikaanse
post vervoerde. Zij maakten
zich met tenminste vijf post
zakken uit de voeten.
De auto had net Vatikaanstad
verlaten toen de mannen hun
slag sloegen en dreigden met
revolvers en een machinepis
tool.
IANS VAN MIERLO EN SYLVIA DE LEUR LIEPEN
VEE IN OVERLEVINGSMARS VOOR CAMBODJA
AMSTERDAM „Zo'n
nars heeft altijd iets
laïefs, maar achteraf
(unnen we constateren
lat het niet belachelijk
Is geweest wat we ge-
laan hebben. Nu de
indacht van de werel-
lopinie zich concen-
reert op Afghanistan
h Iran, dreigt Cambod-
a opnieuw vergeten te
Porden en door die
oars hebben we op-
lieuw aandacht ge
raagd voor dit pro-
fleem."
brie weken geleden ontvin
gen oud-D'66-voorman Hans
van Mierlo, die het boven
staande opmerkt, en actrice
>ylvia de Leur een uitnodi-
contre la Faim (Internationa
le Actie tegen de Honger) om
mee te doen aan een interna
tionale mars voor de Overle
ving van het Cambodjaanse
Volk. Gisteren keerden ze te
rug op Schiphol.
Het illustere gezelschap
kwam vrijdag 1 februari in
Bangkok aan. Behalve Hans
Van Mierlo en Sylvia de
Leur namen er aan deel de
Amerikaanse zangeres Joan
Baez, de actrice Liv Ulmann,
de Franse filosoof Berhard
Henry-Levy en de Russische
dissident Alexander Ginz-
burg. Samen met een groot
aantal Franse parlementsle
den, burgemeesters en jour
nalisten bestond het uit onge
veer 150 personen..
Belangrijkste ondërdeel van
hun verblijf was de mars
naar de Cambodjaanse grens
die welgeteld een dag in be
slag nam.
Bij de grens werden twintig
vrachtwagens met voedsel
overgegeven. In de twee vol
gende dagen werden de twee
voornaamste vluchtelingen
kampen bezocht, Sakheo en
Kao-I-Dang. Wat ons daar
overkwam heeft ons nog het
meest afgeschrikt", zegt Syl
via de Leur. „Toen we daar
Joan Baez en Liv Ulmann
voor het oog van talloze ca
mera's kinderen zagen op
pakken, dachten we: we zijn
voyeurs, dit moeten we niet
doen. Maar die kinderen
vonden het prachtig, de men
sen waren ontzettend blij met
die belangstelling. Toen zij er
vrede mee hadden, hebben
wij ons er bij neergelegd. Het
behoort nu eenmaal allemaal
tot dat publiciteitscircus
waarin je verkozen hebt een
rol te spelen en je hoopt er
het beste van."
Van Mierlo ontkent dat zij
met hun mars de voedselbe-
voorrading van de vluchte
lingen in gevaar hebben ge
bracht, zoals hier en daar is
gesteld. „Er waren inderdaad
mensen van vluchtelingenor
ganisaties die woedend op
ons waren, maar ik heb van
andere functionarissen ge
hoord dat zij er geen enkele
moeite mee hadden."
Volgens de critici zou de
voedselbevoorrading voor de
Cambodjanen die de Thaise
grens niet overmogen, naar
schatting achthonderddui
zend in aantal, in gevaar
worden gebracht. Het voed
sel voor hen wordt in hon
derden tonnen afgegeven op
een aantal kampplaatsen
waar het door de strijdende
partijen wordt afgehaald en
doorverkocht totdat het in
mondjesmaat of zelfs hele
maal niet bii de de allerarm
sten terechtkomt. Van Mier
lo: „Je krijgt nu de bizarre si
tuatie dat vanuit Thais
grondgebied twee communis
tische bewegingen die elkaar
tot op het bot bestrijden be
voorraad worden door het
westen. De toestand van die
achthonderdduizend is abso
luut hopeloos, van de Rode
Khmers onder leiding van
Pol Pot mogen zij niet weg
omdat men daarmee het laat
ste restje gebied dat zij nog in
handen hebben, zouden op
geven."
De situatie in de kampen in
Thailand is volgens Van
Mierlo redelijk te noemen.
Van Mierlo: „Er kan voorlo
pig weer een beetje geleefd
worden, nu de voedseltoe-
voer is geregeld. Een deel
van hen, ongeveer 160.000
Laotianen, verbleef er al
voor de Vietnamese inval in
Cambodja. Zij hebben van de
Thais een vluchtelingenstatus
gekregen en voor hen is er
hoop dat zij op den duur in
een ander land kunnen wor
den geplaatst. Maar met de
Ongeveer dertienduizend Cambodjanen lopen van hun schuilplaatsen in Cambodja naar Nong
Chan, het grootste distributiepunt aan de Thaise grens om hun dagelijkse portie rijst af te halen.
De Cambodjanen mogen zich niet in Thailand vestigen. Volgens niet bevestigde berichten zou de
distributieplaats worden gesloten uit vrees voor vergeldingsacties van de Vietnamezen.
340.000 Cambodjanen weet
werkelijk niemand raad. Ze
bestaan uit RodeKhmers,,
(voormalige) aanhangers van
Pol Pot en Vrije Khmers. Er
leeft onder de laatsten tegen
de Rode Khmers een haat die
niet is uit te drukken. We
hebben een toneelvoorstel
ling gezien waarin de gruwe
len van het Pol Pot-regiem
werden uitgebeeld. Er is niets
dat zo gruwelijk is als het be
wind van Pol Pot.
Volgens Van Mierlo zijn de
vooruitzichten de komende
maanden erg somber. „Ik zie
geen enkele oplossing. Alle
wegen lopen hier dood. Het
enige wat je bedenken kunt,
is dat elke steun voor Pol Pot
moet ophouden* Wat de Viet
namezen en het pro-Vietna
mese bewind in Phnom Penh
klaar maken, valt daarbij in
het niet. Ze zijn niet op de
systematische slachting van
het volk uit zoals de Pol Pot-
aanhangers, ook al gaan ook
zij over lijken om hun doel te
bereiken. De voedselvoorzie
ning is momenteel nog rede
lijk, maar met de komst van
de regentijd zal het beetje
voedsel dat de vluchtelingen
nu nog zelf bii elkaar kunnen
brengen, verdwijnen. Boven
dien zijn de voedselleveran-
ties uiterst kostbaar. Het kost
per dag minstens achthon
derdduizend dollar, en een
groot deel daarvan komt in
verkeerde handen terecht. Er
moet binnenkort in Geneve
weer vergaderd worden om
nieuwe fondsen bijeen te ga
ren, kortom wat daar mo
menteel gebeurt zijn alleen
maar nieten.."
PAUL VAN VELTHOVEN
