Verbijstering over
schandaal
xn VS slaat om in
'Verontwaardiging
Italiaanse
regering kan
profiteren
van zwakte
tegenstanders
Yamani wil voor
olieleveranties
westerse technologie
GROEIENDE SPANNING
REGERING /STUDENTEN
Weinig kans op vrije toelating homofielen in VS
Buitenland
BEWIJZEN FBI NIET STERK
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 8 FEBROARI 1980 PAGINA 11
ieei
(Van onze correspondent
Dick Toet)
^JHaSHINGTON De aanvankelijke
atrbijstering over de geheime FBI-ope-
Ilei)tie, waarbij acht leden van het Ame-
Congres zouden zijn omge-
^frcht door vermomde FBI-agenten, be-
zcUit steeds meer om te slaan in veront-
Ipardiging. Die verontwaardiging
an *ordt vooral gevoed door uitlatingen
melm minister van Justitie Benjamin Ci-
e]letti, dat de Justitie slechts in enkele
-rsin de acht gevallen over sterke bewij-
:n van politieke corruptie beschikt.
(ogelijk zullen slechts twee gevallen
it een strafvervolging leiden, zou een
bge justitieambtenaar hebben gezegd.
Iin van de beschuldigde Congresleden
eft inmiddels verklaard 25.000 dollar
hebben aangenomen, maar dan in
rband met zijn eigen onderzoek, om-
,t hij de „sjeiks" en hun trawanten
et vertrouwde.
n FBI-kringen wordt gezegd, dat de zaak
jotendeels de mist in is gegaan door de
(oortijdige publikatie van de actie. Deson-
janks gaat het er steeds meer op lijken
lat uiteindelijk niet het Congres maar de
'BI in het beklaagdenbankje zal terecht-
lomen. Het Congres en de FBI zijn in
middels in een hevige strijd gewikkeld
iver het door de FBI verzamelde bewijs
materiaal. De betrokken commissies uit
iet Congres willen zo snel mogelijk over
Ie geluidsbanden en films beschikken, de
5 hPBI, gesteund door Civiletti, wenst ze niet
e v<
t f
af te geven, voordat het onderzoek geheel
is afgerond.
De FBI is de geheime actie twee jaar gele
den begonnen, nadat men bij de oplossing
van een schilderijendiefstal stuitte op een
informant, die niet alleen gewag maakte
van onregelmatigheden bij het verlenen
van vergunningen voor de bouw en ex
ploitatie van casino's in New Jersey, maar
die ook wist te melden dat hij menige om
koopbare politicus in het congres in Was
hington kende.
Als Arabische sjeiks vermomde FBI-agen
ten en aan de sjeiks verbonden „zakenlie
den" met een FBI-pasje in de zak hebben
vervolgens een aantal leden van het Con
gres benaderd. Dat gebeurde voorname
lijk in twee gehuurde huizen in Washing
ton, waarbij de onderhandelingen via ver
borgen camera's en microfoons minitieus
werden geregistreerd.
Uit de mededelingen van een aantal Con
gresleden, die niet voor de verleiding zijn
bezweken, blijkt dat de politici werden
benaderd door een „zakenman", die zei
dat hij enkele zeer gefortuneerde Arabi
sche vrienden vertegenwoordigde die ge
ïnteresseerd waren in investeringen in
het district van de betrokken politicus. De
Arabieren wilden vrienden maken in
Washington, ze zouden met hun geld geen
raad weten en ze waren altijd uitermate
genereus ten aanzien van hun vrienden,
aldus zo ongeveer het relaas van de pseu
do-zakenman. Vervolgens werden bijeen
komsten opgezet om meer gedetailleerd
over de investeringen te praten. Steeds
zou daarbij zijn benadrukt, dat de „sjeiks"
gaarne zouden bijdragen aan het „verkie
zingsfonds" van de betrokken politicus.
Hoewel een beroep op uitlokking volgens
juridische deskundigen erg moeilijk zal
zijn alleen al omdat de betrokkene
daarmee schuld bekent wordt door
sommige senatoren en leden van het Huis
van Afgevaardigeden onomwonden ge
sproken over „in de val lokken". Volgens
de bekende senator Adlai Stevenson III
heeft de FBI onschuldige burgers in de
val gelokt en getracht een spelletje te spe
len met de Senaat". Een belangrijke, nog
onbeantwoorde vraag is voorts hoe de ac
tie over zo'n breed front naar de pers kan
zijn uitgelekt. Het verhaal verscheen afge
lopen weekeinde simultaan in vrijwel alle
grote Amerikaanse kranten. Een ploeg
van de grote TV-gigant NBC stond al
uren voordat de FBI er aan klopte te
wachten bij het huis van Harrison Willi
ams, de enige in het schandaal betrokken
senator. Op welke gronden werden de be
trokken politici benaderd, is een andere
vraag, die men in het Congres beant
woord wil zien. Ook groeperingen, die
zich bezig houden met de rechtsgang in de
Verenigde Staten, hebben zich inmiddels
sceptisch over de FBI-actie uitgelaten.
„De FBI heeft veel ernstige vragen te be
antwoorden", zei gisteren een woordvoer
der van de Amerikaanse unie voor burge-
lijke vrijheden.
(Van onze correspondent Piet Tummers)
1U ROME De recente kritiek op Moskou die de Itali
aanse communistenleider Enrico Berlinguer thans
predikt lijkt vooral ingegeven door binnenlandse en
i partijpolitieke motieven. Sedert de laatste verkiezin-
gen in Italië, waarbij de Partita Communista Italiana
een stemmenverlies van 4 procent leed, blijft de com
munistische partijleiding solliciteren naar ministers
posten. De verspreiding van het terrorisme sinds 1
januari vielen in Italië al 10 doden bij terreuracties
e' alsmede de bestrijding van de inflatie, die vorig jaar
20 procent bedroeg, vergen een krachtige regering, zo
voeren de communisten aan. Een regering dus, die ge
steund wordt door christen-democraten en communis
ten.
Het vreemde is echter dat het minderheidskabinet Cossiga vaster
in het zadel zit dan het lijkt, dankzij het feit dat niemand een val
van deze regering durft te veroorzaken. Na de verkiezingen van
juni 1979 is gebleken hoe moeilijk het onder de huidige partijver-
houdingen is om een nieuwe regeringsploeg op de been te brengen,
wanneer christen-democraten en communisten elkaar uitsluiten.
Cossiga was een noodgreep, ofschoon met de dag duidelijker wordt
dat het geen slechte greep is geweest. Wordt zijn regering beentje
gelicht, dan is er geen alternatief tenzij dat van de stembus. Zelfs
in Italië zou het al te gek zijn om zo kort na de verkiezingen van
juni 1978 opnieuw om een volksoordeel te vragen. Waarschijnlijk
zou zich trouwens de tendens voortzetten en zouden de communis
ten opnieuw verlies boeken zonder dat dit ten goede komt aan
christen-democraten of socialisten. Verkiezingen zouden dus nau
welijks iets-veranderen.
Onder deze omstandigheden blijft het bij een woordenstrijd tussen
de politieke partijen. De communisten willen in de regering, de so
cialisten zeggen hun daarbij alle steun toe, maar de christen-demo
craten, op een klein gedeelte na, zeggen krachtig „neen". Ze zeg
gen dat met nog meer overtuiging na het tweedaagse bezoek dat
Cossiga heeft gebracht aan president Carter en Cyrus Vance. De
Amerikanen hebben er geen twijfel over laten bestaan dat ze liever
geen communisten willen zien in de regering van het land, dat de
thuisbasis vormt van de Zesde Amerikaanse vloot, en waar, op Sar
dinië, een Amerikaanse basis voor duikboten en atoomraketten is
gevestigd. Italië neemt aan de zuidflank van Europa een sleutelpo
sitie in het NAVO-verdedigingsstelsel in. Deze positie wordt nog
versterkt door plaatsing van een groot aantal Pershing- en Cruise-
raketten op het Italiaanse schiereiland.
Als Berlinguer thans betoogt dat zonder communisten geen rege
ring mogelijk is die op een krachtige parlementaire meerderheid
kan steunen, kan Cossiga het zich veroorloven in alle rust te ant
woorden, dat het zonder christen-democraten helemaal niet gaat.
Cossiga zit voorlopig waar hij zit en althans zeker tot na de Ameri
kaanse verkiezingen. De Italiaanse communisten bevinden zich
thans in de voor hen weinig benijdenswaardige positie dat ze ener
zijds de Russische communisten voortdurend voor het hoofd stoten
;Om in eigen land hun loyaliteit te bewijzen, terwijl ze anderzijds
Ttoch niet aan meeregeren toekomen.
Arrestatie
inzake
moord
Joy
Adamson
NAIROBI De politie
van Kenia heeft een 23-
jarige man gearres
teerd die verdacht
wordt van de moord op
de natuurliefhebster
Joy Adamson, schrijf
ster van het boek
„Born Free" over de
leeuw Elsa. De verdach
te heeft vroeger voor
Joy Adamson gewerkt.
De 69-jarige schrijfster
werd op 3 januari gedood
bij haar kamp in het
Meru Nationaal park in
Kenia. In de eerste be
richten over haar dood
werd verondersteld dat
zij het slachtoffer was ge
worden van een leeuw.
Berenice Heller blijkt zich niets aan te trekken van het adagium dat men een gegeven paard niet in
de bek moet kijken. Zij bekijkt hier een kolossale paardenkop die te zien is in het Metropolitan mu
seum in New York en afkomstig is van een een Florentijns edelman.
DA VOS De SaoediAra
bische olieminister sjeik Ah
med Yamani heeft de Sovjet-
Unie gisteren gewaar
schuwd dat de invasiemacht
uit Afghanistan terugge
trokken moet worden en dat
anders een scherpe escalatie
van het conflict wordt geris
keerd. „We willen de super
machten niet in ons gebied.
Dat zal leiden tot een bot
sing en tot een derde wereld
oorlog", zo zei Yamani in
een toespraak op een bijeen
komst van Europese mana
gers in het Zwitserse Davos.
„Ons gebied kookt op dit
moment en er zou zich een
ramp kunnen voltrekken",
aldus de minister. Hij zei
verder dat SaoedieArabië
zijn productie van ruwe olie
niet op het huidige peil van
9,5 miljoen vaten (per 159)
zal handhaven als het geld
dat er in gestoken wordt
geen werkelijk rendement
oplevert.
Yamani zei dat zijn land op
het ogenblik in een situatie
verkeert waarin het zijn olie
ruilt voor dollars. De werkelij
ke waarde van dat geld daalt.
„Het reële rendement van
onze investeringen is, als reke
ning wordt gehouden met de
inflatie altijd minder dan nul",
zei hij. Hij voegde er aan toe
dat Saoedi-Arabië op het ogen
blik meer olie produceert dan
het voor zijn uitgaven nodig
heeft en dat het zijn oliereser
ves uitput.
Yamani verklaarde dat de
olielanden hun product in de
toekomst niet meer alleen
voor geld zullen verkopen,
maar er ook industriële tech
nologie voor zullen vragen.
Sir'
In Iran
TEHERAN -De spanningen tussen
de militante studenten die sinds no
vember de Amerikaanse ambassade
in Teheran bezet houden en de
Iraanse regering nemen hand over
hand toe. De Iraanse radio en televi
sie, 'WIRT', mag van nu af aan geen
mededelingen en 'onthullingen' van
de bezetters meer verspreiden zonder
eerst toestemming van de autoritei
ten te vragen. Dit is een maatregel
van de Revolutionaire Raad, die in
feite het land regeert.
Deze beperking van de vrijheid van de
militante studenten nam de Raad nadat
woensdag minister van voorlichting
Nasser Minachi op grond van 'onthul
lingen' van de bezetters door revolutio
naire gardisten was gearresteerd. Mina
chi had volgens de studenten voor de
Amerikaanse geheime dienst, CIA,
gewerkt. Zij zeiden dit uit documenten
van de ambassade te weten gekomen te
zijn. Op last van de Revolutionaire
Raad werd de minister korte tijd later
vrijgelaten.
Vooral Abolhassan Bani-Sadr, de nieu
we president, was woedend over het
optreden van de studenten. In een uit
zending van Radio-Teheran zei hij: „Ik
geloof dat het volk, dat mij gekozen
heeft, een dergelijk optreden niet goed
keurt. Als men maar mensen kan ar
resteren alleen omdat iemand iets via
de radio verspreidt zal ons land in een
chaos geraken".
Het heeft er alle schijn van dat Bani-
Sadr met zijn aanvallen op de militan
ten hun status van revolutionaire hel
den wil ondermijnen, teneinde een op
lossing voor de gijzelaarscrisis te kun
nen bewerkstelligen.
Bani-Sadr kritiseerde ook zijn medele
den van de Revolutionaire Raad die hij
een zwak optreden verweet. Hij zei dat
het aan de Revolutionaire Raad is het
land te besturen tot de parlementsver
kiezingen volgende maand.
Bij een omvangrijke zuiveringsgolf zijn
gisteren 145 hoge officieren van de
Iraanse luchtmacht onder wie enige ge
neraals ontslagen. De krant Kayhan
berichtte dat sjeik Khalkali de ontsla
gen gelast heeft. Khalkali gaf als reden
voor de zuivering op dat de ontslagen
militairen zich schuldig hebben ge
maakt aan samenzwering en „contra
revolutionaire activiteiten" hebben ge
steund.
De Amerikaanse regering heeft giste
ren aangekondigd de formele toepas
sing van economische maatregelen te
gen Iran op te schorten zolang de diplo
matieke activiteit over het vrijlaten
van de gegijzelden in de Amerikaanse
ambassade voortduurt. Wij willen geen
stappen nemen als de crisis via diplo
matie kan worden opgelost.
Personeel van
kerncentrale
bezet
controlekamer
BRUSSEL De controleka
mer van de kerncentrale
van Thiange in België (Wal
lonië) is gisteravond door
personeelsleden bezet. De ac
tie is een protest tegen de
weigering van de directie
van de kerncentrale om de
pensioengerechtigde leeftijd
van de werknemers te verla
gen.
Ook verzet het personeel zich
tegen de schorsing van twee
collega-werknemers, die ver
antwoordelijk zouden zijn voor
een produktievermindering
met tien procent van het be
drijf.
Een woordvoerder van het be
drijf zei dat de bezetting van
de controlekamer geen invloed
heeft op de electriciteitspro-
ductie en de veiligheid van de
centrale.
Gevechten in Libanon
BEIROET De aangekondigde terugtrekking van Syri
sche militairen uit de Libanese hoofdstad Beiroet heeft gis
teren geleid tot het oplaaien van gevechten tussen rechtse
christenen en linkse moslims.
Zowel uit het noorden als uit het zuiden van het land kwamen
berichten over gevechten. Uit Zuid-Libanoin kwamen tevens
meldingen van een verhoogde activiteit van Israëlische troepen,
kanonneerboten, helicopters en vliegtuigen.
Russen vervangen moslim-soldaten
KABOEL De Sovjet-Unie brengt momenteel Europees-
Russische militairen over naar Afghanistan ter vervanging
van 5.000 islamitische Russische soldaten. Een betrouwbare
bron in Kaboel heeft dit gemeld.
De islamitische soldaten was verteld, dat ze Afghanistan tegen
„binnenvallende Pakistani's en Amerikanen" moesten bescher
men. Nadat zij hadden ontdekt dat zij tegen geloofsgenoten
moesten vechten, aldus de zegsman, was besloten de 5.000 man
te vervangen.
Vance voor top-overleg naar Bonn
.WASHINGTON De Amerikaanse minister van buiten
landse zaken Vance komt op 20 februari naar Bonn om met
vier Westeuropese bondgenoten te praten over de te nemen
maatregelen tegen de Sovjet-Unie.
Diplomatieke waarnemers verwachten dat Vance zal proberen
steun te krijgen voor de Amerikaanse plannen, de betrekkingen
met Moskou tot een minimum terug te brengen. De VS zijn bang
dat Moskou alsnog zal proberen verdeeldheid in het westerse
blok te zaaien.
Hoop op einde gijzelingen
in El Salvador
EL SALVADOR De regering van El Salvador heeft
gisteren een twintigtal linkse gevangenen vrijgelaten.
Hiermee is de kans vergroot op een spoedig einde van de
bezetting van de Spaanse ambassade en het ministerie
van onderwijs in de hoofdstad San Salvador.
Inmiddels hebben West-Duitsland, Groot-Brittannië en de VS
besloten hun diplomatieke personeel uit' El Salvador terug te
trekken. De Nederlandse ambassadeur in El Salvador is gestatio
neerd in Mexico.
Wijzigingen in Chinese legerleiding
PEKING De legerleiding in een aantal belangrijke mili
taire districten in China is vervangen.
Aldus elders opgevangen Chinese radioberichten. In de afgelo
pen maanden zijn er al commandowisselingen geweest in zes
van de elf militaire Chinese districten.
NEDERLANDSE KAMERLEDEN:
(Van onze correspondent
Dick Toet)
WASHINGTON De Ameri
kaanse immigratiewetgeving, die
homofielen verbiedt het land te
betreden, zal niet op korte ter
mijn worden gewijzigd. Met die
boodschap keren dë Tweede Ka
merleden Van der Bergh (PvdA)
en Portheine (VVD) deze week
terug naar Nederland. De kamer
leden, die in het kader van de
Raad van Europa in de Verenigde
Staten vertoefden, maakten van
die gelegenheid gebruik met
Amerikaanse Congresleden en re-
geringsvertegewoordigers te pra
ten over de Amerikaanse weige
ring homofielen toe te laten. Zij
vertegenwoordigden daarbij 132
kamerleden, die een protestbrief
over deze kwestie Lebben onder
tekend.
Uit gesprekken' met een viertal
Congresleden, die voorstanders zijn
van een wijziging van de immigra-
tiewet, hebben beide kamerleden de
stellige indruk gekregen, dat zeker
dit jaar een verkiezingsjaar
een ingediend wijzigingsvoorstel
weinig kans maakt.
Het hoofd van de afdeling voor de
mensenrechten van het ministerie
van Buitenlandse Zaken, mevr. De-
rin, had vooral gevoel getoond voor
het Nederlandse verwijt, dat de
Amerikaanse strijd voor het hand
haven van de mensenrechten haar
geloofwaardigheid verliest door ee\j.
discriminerende immigratiebepaling
ten aanzien van homofielen. Vol
gens Van der Bergh zal minister
Van der Klaauw zich intensiever
met de zaak moeten gaan bemoeien.
Volgens de Amerikaanse minister
van" Justitie, Benjamin Civiletti, is
de uit 1917 daterende regeling de
laatste jaren altijd soepel toegepast
„Jaarlijks komen zo'n drie miljoen
toeristen ons land binnen. De laatste
tien jaar zijn zes homofielen tegen
gehouden", aldus Civiletti. Dat te
genhouden is volgens hem boven
dien uitsluitend gebeurd bij provo
catief gedrag.
