Rechtshulp in toekomst
voor iedereen toegankelijker
Bisschoppelijke vastenbrief „De mens in de arbeid"
op bres voor waardigheid van menselijke persoon
Staatsloten?
sen beel lob
U kimt ze nu kopen.
kerk
wereld
Financiële steun voor
milieu-uitgaven bedrijven
Strijd tussen plattelandsarts
en apotheker over medicijnen
Mogelijk nieuw
parkeersysteem
Dezeweek
bij de melkman:
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 5 FEBRUARI 1980 PAGINA
VOORSTEL VAN MINISTER VAN JUSTITIE
rechtshulp zullen in de toekomst de
wettelijk geregelde taak krijgen om
iedereen die daar behoefte aan heeft
rechtshulp te verlenen op een voor
hem goed bereikbare plaats. De di
recte rechtshulp, (informatie en ad
viezen), zal voor iedereen gratis zijn.
Het bureau kan in voorkomende ge
vallen een advocaat toewijzen. Het
zogenaamde „bewijs van onvermo
gen" zal met de invoering van de
wet komen te vervallen. Wanneer
het tot een rechtszaak komt met toe
wijzing van een rechtshulpverlener,
zal men naar draagkracht een eigen
bijdrage moeten betalen.
Een en ander is de kern van het voor
ontwerp van een Wet op de rechtshulp,
dat minister De Ruiter gisteren heeft
gepubliceerd. In de 19 arrondissemen
ten zal een bureau voor rechtshulp ko
men, waar naast de traditionele rech
tshulpverleners als advocaten, notaris
sen en deurwaarders ook andere rech
tshulpverleners hun spreekuren zullen
houden. De eigen financiële bijdrage bij
de toevoeging van bijvoorbeeld een ad
vocaat, kan variëren van nul procent
bij het wettelijk minimumloon tot de
volle honderd procent.
De wettelijke regeling, die waarschijn
lijk pas op zijn vroegst over drie jaar
kan worden ingevoerd, zal tot gevolg
hebben dat het aantal juristen op de bu
reau's voor rechtshulp flink moet wor
den uitgebreid. De bedoeling is dat in
die drie jaar geleidelijk het gehele ap
paraat op volle sterkte wordt gebracht.
Daarmee zal zo'n 25 miljoen gulden ge
moeid zijn. Geleidelijk aan zal ook op
de begroting steeds meer geld moeten
worden uitgetrokken voor deze uitbrei
ding van de rechtshulp.
De bewindsman verwacht dat de be
staande rechtswinkels geleidelijk aan
zullen verdwijnen, omdat met de uit
breiding van de directe rechtshulp hun
bestaan voor een groot deel overbodig
zal worden. De wet houdt echter niet in
dat de rechtswinkels moeten ver
dwijnen, aldus De Ruiter.
ADVERTENTIE
Verkoopadressen in de Gouden Gids.
Per giro spelen kan ook. Bel voor informatie: 070-653955.
Speel mee in de Staatsloterij.
Elke maand 30 miljoen aan prijzen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister Ginjaar (Volksge
zondheid en Milieuhygiëne) is bereid meer
bedrijven te laten profiteren van een rijks
bijdrage in de kosten die het bedrijf moet
maken om milieu-overlast voor de omge
ving te beperken. Oorspronkelijk wilde de
minister alleen bedrijven met 25 tot 30 man
personeel van de op te zetten regeling ge
bruik laten maken. Onder druk van de
PvdA en de VVD zei de minister maandag
avond de vaste Kamercommissie voor mi
lieuhygiëne toe, dat ook bedrijven met meer
personeel zich voor de regeling kunnen aan
melden.
De minister gaf toe dat deze toezegging het rijk
meer zal gaan kosten dan de oorspronkelijk ge
dachte 500 miljoen voor de komende tien jaar.
Hoeveel die extra kosten zouden zijn, wilde hij
echter niet zeggen. Dit hangt af van de uitein
delijke aanmelding. Wel verwacht hij, dat de
gemeenten tien procent van de kosten van de
regeling - dus 50 miljoen gulden - zelf zullen
dragen. De minister wilde niet ingaan op de
aandrang vanuit de commissie, de regeling, die
eind van dit jaar moet gaan draaien, op te ne
men in andere saneringsregelingen zoals die er
zijn vanuit de ministeries van Economische Za
ken en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Orde
ning. Die regelingen blijven bestaan, maar deze
regeling zal na de sanering weer worden opge
heven, aldus de minister. Hij wees erop dat zijn
bijdrageregeling alleen bedoeld is om bedfijven
die uit milieu-oogpunt zeer hinderlijk zijn, voor
de woonomgeving te saneren. Naar verwach
ting zal dit rond de tweeduizend bedrijven in
ons land betreffen.
Buit overval PTT loopt in de tonnen
UTRECHT (ANP) De
buit van de overval gister
ochtend op het hoofdpost
kantoor van de PTT in
Utrecht loopt in de tonnen,
aldus een woordvoerder van
de PTT.
De drie of vier gewapende
overvallers gingen er vandoor
met tientallen postzakken.
Hoeveel ze nou precies hebben
meegenomen willen de politie,
noch de PTT meedelen. Een
uitgebreide speuractie naar de
daders heeft nog geen resul
taat opgeleverd. Volgens de
politie was de overval goed
voorbereid. Men heeft overi
gens geen aanwijzingen dat
PTT-ers of anderen die met de
interne gang van zaken op de
hoogte zijn, bij de overval zijn
betrokken.
WEL OF GEEN APOTHEEK BIJ DOKTERSPRAKTIJK
UTRECHT (ANP) De Nederlandse apo
thekers vinden dat de huisartsen aan zelf
overschatting lijden. Zij baseren hun uit
spraak op de opvatting van de huisartsen,
dat de medische zorg wordt aangetast wan
neer de huisartsen hun apotheek kwijtra
ken. De apothekers bestrijden dit stand
punt, dat de vereniging van huisartsen
(LHV) al? voorstel van wijziging op de Wet
Geneesmiddelenvoorziening in een speciale
nota-geneesmiddelenvoorziening platteland
heeft vastgelpgd.
De apothekers wijzen erop, dat de artsen welis
waar zijn opgeleid voor de medische zorg, maar
dat de apothekers een speciale opleiding heb
ben gevolgd voor de geneesmiddelenvoorzie
ning. Daarom heeft de wet deze voorziening te
recht aan de apothekers toevertrouwd, aldus de
apothekers, verenigd in de KNMP.
Zoals bekend dreigen de huisartsen op het plat
teland hun apotheken aan huis te verliezen.
Voor een aantal huisartsen in bepaalde streken
van Nederland betekent dit aldus de LHV niet
alleen een aantasting van hun inkomen, maar
ook een gevaar voor hun patiënten, omdat deze
dan veel moeite moeten doen om de voorge
schreven geneesmiddelen te verkrijgen. Boven
dien kunnen de apotheekhoudende huisartsen
goedkoper werken, aldus de LHV. De huisart
sen hebben al enige keren protest aangetekend
tegen de kans, dat zij hun huisapotheek moeten
afstoten. De apothekers wijzen er evenwel op,
dat in dergelijke gevallen apothekers zich in
bedoelde gebieden kunnen vestigen.
De KNMP wijst er verder op, dat het intrekken
van de vergunningen van de huisartsen hier
voor de rechtszekerheid niet aantast. De artsen
weten immers tevoren, dat hun vergunnning
tot het houden van een huisapotheek kan wor
den ingetrokken. Gebeurt dit, dan krijgt de
huisarts bovendien een schadeloosstelling van
de zich vestigende apotheker. „Dit geheel con
form de afspraken tussen de organisaties van
huisartsen en apothekers", aldus de KNMP.
DEN HAAG (ANP) Er bestaat een kans dat Nederland
een nieuw parkeersysteem krijgt dat voor de overheid goed
koper is dan parkeermeters. Een onderzoek naar deze moge
lijkheid zal medio dit jaar zijn afgerond.
Het onderzoek naar dit nieuwe „telparksysteem", dat in Israël
wordt gehanteerd, wordt gehouden in opdracht van Rijkswater
staat. De parkeermethode komt erop neer dat de automobilist
een kaart koopt waarmee parkeergeld wordt betaald en waar
door controle mogelijk is. Het is een soort knipkaart waarmee
men door het afscheuren van lipjes voor het parkeren betaalt.
Bovendien kan op de kaart gezien worden voor hoe lang men
geld heeft neergeteld. Dit systeem brengt nauwelijks investe
ringskosten met zich mee en bovendien is men dan gelijk af van
de dure parkeermeters (duur in aanschaf en onderhoud) die ook
voortdurend door vandalen worden vernield. De parkeerkaart
heeft voorts het voordeel dat op de achterkant reclameteksten
kunnen worden gedrukt, ergo een extra bron van inkomsten.
Voorwaarde voor invoering van dit systeem is echter dat er niet
meer parkeerwachters nodig zullen zijn.
Tijdens de bijeenkomst die gisteren voor het personeel van
Okto werd gehouden, laaiden de emoties over de dreigen
de sluiting hoog op. Het bericht dat KNP zoveel mogelijk
mensen wil overnemen, deed aan de verslagenheid onder
het personeel weinig af.
KNP bereid personeel
Okto te plaatsen
WINSCHOTEN De papiergigant KNP Kappa gaat
de vacatures bij haar bedrijven reserveren voor de 260
werknemers van het met sluiting bedreigde Okto in
Winschoten.
Er wordt een vacaturestop ingevoerd, hetgeen inhoudt dat
vrije banen niet meer buiten het bedrijf bekend worden
gemaakt. Inmiddels wordt overwogen een tweede bewind
voerder aan te zoeken om in samenwerking met het minis
terie van economische zaken naar oplossingen te zoeken
voor het failliete bedrijf.
ADVERTENTIE
Fabrikant
Halcion
gelooft nietsi
van bi jwerkil
UTRECHT De genees
delenfabrikant Upjohn I
de voorwaarden afgew
waaronder het minis
van Volksgezondheid bc
zou zijn het slaapmi
Halcion weer op de id
toe te laten. De registr
van Halcion is vorig
voor de duur van zes m
den opgeschort, nadaty
Haagse psychiater Van
Kroeff een groot aantal
stige bijwerkingen haty
meld. e;
Vandaag wordt op het mirrj
rie een besluit genomen ojr
middel weer in de handelSl
of niet. Voorwaarde voo^.
rugkeer van het medicijn
zijn dat de bij het middel^
voegde tekst melding mj-
van de mogelijke bijwj,
ingen. De fabrikant vind^
niet volodnede wetensch^,
lijk is aangetoond dat err2
relatie is tussen het gefc^
van Halcion en de geme
bijverschijnselen.
ie
Bezetting p
op Vrije 1]
Universiteit
fei
AMSTERDAM Onge
vijftig studenten van dec
dische faculteit van de V
Universiteit van Am^
dam hebben gisteren een
ge van het VU-gebouw t
gehouden in verband
een conflict rond de be
ming van een hoogleraar
de medische filosofie.
De studenten willen niet
de vakgroep filosofie inv
op deze benoeming h
maar vinden dat de medii
faculteit zelf moet bepalen
er op die al vijf jaar vacer<
post komt. De uit alle bet
kenen samengestelde ber
mingscommissie is het
steeds niet eens gewoi
over een kandidaat.
INDUSTRIEBOND FI
Philips mo
zaken geve
opening va
UTRECHT (ANP)
afgelopen jaren zijn bij 1
lips via sluipende reorg*
saties duizenden arbef
plaatsen verdwenen. Da
om willen we nu volledig
pening van zaken over
toekomstige werkgelej
heid bij het hele concern'
Aldus een woordvoerder r
de Industriebond FNV in
toelichting op een lijst met
kleine vijftig vragen die^
bond gisteren aan de raad
bestuur van Philips K
voorgelegd. Philips moet/
dus de FNV-bond, op die
'gen een duidelijk antw<
geven tijdens het overleg
morgen wordt gehouden e*
15 februari zal worden vc
gezet. Bij dat overleg staaS
jongste reorganisatieplans
centraal, die in het noorden
zuiden 1500 arbeidsplaat
gaan kosten. Ondermeer
de vakbond weten hoe;
van dergelijke plannen irji
toekomst nog te verwacfc
zijn.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Op zoek naar een
betere samenleving moeten wij
altijd te rade gaan bij hen, die
onder het bestaande systeem het
meest te lijden hebben. Zij zijn
de maatstaf bij de vraag of sys
temen rechtvaardig zijn of niet.
De waardigheid van de menselij
ke persoon is principiële norm.
Als die waardigheid vooral
wordt gezien in het vermogen
nuttige en winstgevende arbeid
te leveren wordt haar geweld
aangedaan. Deze opvatting, die
door ons maatschappelijk bestel
wordt bevorderd, laat de mens
niet tot zijn recht komen.
De bisschoppen van Nederland stellen
dit in hun vastenbrief voor dit jaar, die
onder de titel „De mens in de arbeid"
vandaag voor publikatie is vrijgegeven.
De achtenveertig pagina's tellende brief,
uitgegeven in brochurevorm, is geïllu
streerd en bevat talrijke citaten, ont
leend onder meer aan pauselijke ency
clieken en bijbel. Zij zal in een oplage
van 750.000 stuks worden verspreid over
de parochies. Voor jongeren is er een
stripverhaal van Henk Groeneveld en
Ellis Blom onder de titel „Werk aan de
winkel". Deze zal worden vertaald voor
Spaanse en Portugese werknemers.
In de inleiding, die de brief een zekere
theologische onderbouwing geeft, leggen
de bisschoppen onder meer uit, dat zij
vooral aandacht hebben gegeven aan die
arbeid, waarmee een inkomen wordt
verdiend. Dit om dicht bij de werkelijk
heid te blijven en daarin is betaalde ar
beid kernpunt bij uitstek van onze maat
schappelijke structuren en problemen.
In het eerste hoofdstuk „De arbeid in
onze wereld" zeggen de bisschoppen, dat
er voor veel Nederlanders reden tot te
vredenheid is als het over werk gaat.
Maar er zijn ook mensen voor wie het
haast normaal geworden is te moeten le
ven zonder arbeidsvreugde en zonder
besef maatschappelijk tot hun recht te
komen. De welvaart en de sociale voor
zieningen zijn geen reden om te zeggen,
dat deze mensen niet mogen klagen. De
tevredenheid van de één mag geen re
den zijn om aan mensonterende situaties
van anderen voorbij te zien.
Het hoort tot de christelijke levenshou
ding je voor noodkreten en vragen niet
af te sluiten. Ook kan een christen in
deze tijd niet voorbijgaan aan een aantal
kritische vragen bij ons huidige bestel.
De bisschoppen wijzen op de organisatie
in „hoger" en „lager", aanleiding tot
eenzijdige en dictatoriale communicatie
van boven naar beneden. Terecht, zo
zeggen zij, wordt er naar gestreefd deze
situatie te veranderen door vormen van
werkoverleg en medezeggenschap. Dit is
een eis van menswaardigheid.
Het systeem, zeggen zij, kan ook leiden
tot overspanning, onmondigheid en ver
waarlozing van menselijke kwaliteiten.
Prestatiedruk en promotieverlangen zijn
wellicht gunstig voor arbeidsmotivatie
en produktiviteitsverbetering, maar zij
zijn tegelijk voor veel werkers een bron
van lichamelijk en geestelijk leed. Dit
vormt, aldus de brief, naast de twijfe
lachtigheid van allerlei criteria voor
„hoog" en „laag", een doorslaggevende
reden om aan verdere gelijktrekking
van arbeidsinkomens te werken.
De bisschoppen constateren in de wereld
van de arbeid telkens een tegenstelling
tussen wat zakelijk en wat menselijk
goed is. Daarbij wordt vaak aan mate
rieel belang voorrang gegeven, maar het
is naïef en onverantwoord te menen, dat
alles wat verkoopbaar is, daarom ook
menselijk goed en waardevol zou zijn.
Naarmate de mensen gaan inzien dat dit
niet waar is, gaan ze meer lijden aan hun
werk. Luxe en comfort lijken te moeten
vergoeden wat aan menselijkheid in de
arbeid verloren ging.
Omdat in onze samenleving de zin van
het menselijk bestaan zozeer door de ar
beidsprestatie wordt bepaald, moeten
werklozen en vooral de jongeren on
der hen wel twijfelen aan de beteke
nis van het leven. En meer dan aan wie
ook wordt aan hen, die in de WAO of de
AAW zijn terechtgekomen, duidelijk
hoezeer de economische waarde van ar
beidsprestaties en het zakelijk goede, be
langrijker wordt gevonden dan menselij
ke hoedanigheden en menselijk goed.
Alle arbeid wint aan waarde, wanneer
wij deze arbeid ook doen om voor deze
mensen leven en welzijn mogelijk te ma
ken. Het gaat hierbij om erkenning van
wat menswaardig is.
De negatieve factoren werken nog extra
als het gaat om vrouwen. Het is onder
ons nog steeds niet zo, dat mannen en
vrouwen in arbeid en scholing gelijke
kansen en mogelijkheden hebben. De
bisschoppen erkennen: „Ook binnen de
kerk zelf zijn we op dit punt het slacht
offer van een lange traditie, waaraan we
ons maar moeizaam ontworstelen". De
emancipatie van de vrouw dwingt ertoe
de bestaande scheiding tussen betaalde
en onbetaalde arbeid kritisch onder ogen
te nemen, zo zeggen de bisschoppen. De
emancipatie van de vrouw is niet alleen
belangrijk voor vrouwen maar voor heel
de maatschappij.
Over de buitenlandse werknemers zeg
gen de bisschoppen onder meer, dat hun
positie niet alleen hen, maar aan ons al
len vormen van mensonwaardigheid
duidelijk maakt, die kenmerkend zijn
voor ons hele internationale arbeidsbes
tel. De bedreiging van de werkgelegen
heid komt niet van hen, maar van ons
economisch systeem zelf. „Het is onrecht
hen tot zondebok te maken en sociale
spanningen bij voorkeur op hen af te
wentelen".
In het tweede hoofdstuk („Horend en
handelend geloven") roepen de bisschop
pen op tot bekering: telkens omzien naar
de slachtoffers van heersende systemen
en opvattingen, nagaan of onze opvattin
gen over menszijn en over arbeid nog
wel in overeenstemming zijn met Gods
barmhartigheid, zoals die ons door Jezus
Christus is geopenbaard. Zij besteden
aandacht aan lijden en gerechtigheid,
plicht en perspectief, doelmatigheid en
menselijkheid, solidariteit, recht op ar
beid en vrijheid en dienst.
Het derde hoofdstuk is gewijd aan „Be
zinning en actie", die elkaar voortdu
rend moeten versterken en corrigeren.
De bisschoppen noemën het noodzake
lijk voort te gaan met de vermaatschap
pelijking van het economisch handelen.
Bij besluitvormingen zal kritischer de
vraag gesteld moeten worden of arbeid
en hulpmiddelen, mondiaal gezien vol
doende worden ingezet overeenkomstig
de noden en behoeften. Realisering van
de rechten van de mens, aldus de bis
schoppen, lijkt thans niet meer mogelijk
zonder verandering van de wijze waarop
in onze wereld, nationaal en internatio
naal, de verantwoordelijkheden zijn ge
structureerd. Is het niet in strijd met de
democratische orde, dat nog steeds be
langrijke beslissingen voor het algemeen
welzijn door kleine groepen (in het be
drijfsleven) binnenskamers genomen
kunnen worden zonder inspraak of con-
tróle van de gemeenschap om wie het
gaat?, zo vragen de bisschoppen ook. Zij
vinden het van democratie getuigen in
onze samenleving, dat er talloze groepeJ,
bestaan, die een actieve rol spelen in di
publieke meningsvorming en zij roepef
de christenen op daarin hun aandeel t£
leveren. r
Aan het einde van hun brief doen dj.
bisschoppen nog de suggestie de moge
lijkheid te onderzoeken van een social^,
diensttijd voor jonge mannen en vrout
wen. Het zou met name goed zijn wan
neer op brede schaal jonge mensen, dij
zich in hun studie voorbereiden op leii
dinggevende beroepen, in een stage-peri
ode deel zouden uitmaken van die groei
pen, die voor onze welvaart de mees);
ontmenselijkende arbeid verrichten. Hei
zou wezenlijk kunnen bijdragen tot ver|
maatschappelijking van hen, die later in
onze samenleving de meeste macht e^
verantwoordelijkheid zullen dragen. j.
In hun slotwoord wijzen de bisschoppei
erop, dat de vrede met God, de diepsty
grondslag van de menselijke waardigj
heid, het onrecht van de wereld over»,
stijgt en hoop geeft aan degenen die dooi
de maatschappij worden vertrapt en uitw
gebuit. „Deze troost van Gods ontferf
ming wordt ons niet gegeven om onz»
inzet te verzwakken, onze verantwoorj
delijkheid minder ernstig te nemen of
om het kwaad in onze samenleving toi
te dekken. Hoop, die geen liefde ei)
rechtvaardigheid schept, maakt zichzell
tot een bedriegelijke illusie. De christelijk
ke zekerheid, dat de macht van het kwaj,
de uiteindelijk machteloos is, is ons gegej
ven als bron van strijdbaarheid, offerbei
reidheid en solidariteit, vooral met die]
genen die te lijden hebben." jj
